|
|
| Regel 9: |
Regel 9: |
| | }}{{Trefwoord | | }}{{Trefwoord |
| | |Trefwoord= V-Polder | | |Trefwoord= V-Polder |
| − | |Omschrijving= Een baanconcept waarbij men damwanden in een '''V-vorm''' in de grond trilt, bekeken vanuit de dwarsdoorsnede. De tussenliggende grond wordt gedeeltelijk ontgraven en als een polder voorzien van een eigen waterpeil dat lager gelegen is dan dat van het naastgelegen maaiveld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een baanconcept waarbij men damwanden in een '''V-vorm''' in de grond trilt, bekeken vanuit de dwarsdoorsnede. De tussenliggende grond wordt gedeeltelijk ontgraven en als een polder voorzien van een eigen waterpeil dat lager gelegen is dan dat van het naastgelegen maaiveld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Polderconstructie Meer over V-polder]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 51: |
Regel 51: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= VL. | | |Trefwoord= VL. |
| − | |Omschrijving= Afkorting van '''Verkeersleiding'''. Zie [[Woorden - V#Verkeersleider (Vkl)|Verkeersleider]]. | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Verkeersleiding'''. Zie [[Woorden - V#Verkeersleider (Vkl)|Verkeersleider]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Railverkeersleiding Meer over verkeersleiding]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 59: |
Regel 59: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= VN-nummer | | |Trefwoord= VN-nummer |
| − | |Omschrijving= Zie: '''[[Woorden - S#Stofidentificatienummer|Stofidentificatienummer]]'''. | + | |Omschrijving= Zie: '''[[Woorden - S#Stofidentificatienummer|Stofidentificatienummer]]'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Stofidentificatienummer Meer over stofidentificatienummer]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= VPI. | | |Trefwoord= VPI. |
| − | |Omschrijving= Afkorting van '''Vital Processor Interlocking'''. Amerikaans elektronisch [[Woorden - F#Fail-safe|fail-safe]] beveiligingssysteem. Beveiligingsysteem dat functioneel gelijkwaardig is aan beveiligingsystemen als [[Woorden - E#EBS.|EBS]] en [[Woorden - B# B-relais|B-relais]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Vital Processor Interlocking'''. Amerikaans elektronisch [[Woorden - F#Fail-safe|fail-safe]] beveiligingssysteem. Beveiligingsysteem dat functioneel gelijkwaardig is aan beveiligingsystemen als [[Woorden - E#EBS.|EBS]] en [[Woorden - B# B-relais|B-relais]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(7)]] [https://www.railwiki.nl/index.php?title=VPI_(Vital_Processor_Interlocking) Meer over VPI]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= VPT. | | |Trefwoord= VPT. |
| − | |Omschrijving= Afkorting van '''Vervoer Per Trein'''. Informatie- en communicatiesysteem ter ondersteuning van de planning en bijsturing van de treinenloop. De signalen ten behoeve van de aansturing van de beveiliging worden door middel van [[Woorden - E#EBP.|EBP]] aan het beveiligingssystemen doorgegeven. Bijvoorbeeld [[Woorden - E#EBS.|EBS]], [[Woorden - V#VPI.|VPI]] of de (oude) B-relais uit het begin van het Nederlandse seinstelsel (zie ook het artikel [[Seinen]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Vervoer Per Trein'''. Informatie- en communicatiesysteem ter ondersteuning van de planning en bijsturing van de treinenloop. De signalen ten behoeve van de aansturing van de beveiliging worden door middel van [[Woorden - E#EBP.|EBP]] aan het beveiligingssystemen doorgegeven. Bijvoorbeeld [[Woorden - E#EBS.|EBS]], [[Woorden - V#VPI.|VPI]] of de (oude) B-relais uit het begin van het Nederlandse seinstelsel (zie ook het artikel [[Seinen]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=vpt Meer over VPT]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 83: |
Regel 83: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vakwerkmast | | |Trefwoord= Vakwerkmast |
| − | |Omschrijving= '''Vakwerkmasten''' bestaande uit stukken hoekijzer, komen onder andere voor als steunmast bij het grootspoor, als zendmast en als draagconstructie van een hoogspanningsleiding. | + | |Omschrijving= '''Vakwerkmasten''' bestaande uit stukken hoekijzer, komen onder andere voor als steunmast bij het grootspoor, als zendmast en als draagconstructie van een hoogspanningsleiding. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Zendmast Meer over vakwerkmast]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 95: |
Regel 95: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Varistor | | |Trefwoord= Varistor |
| − | |Omschrijving= (Elektronica); Ook wel '''Metal-Oxide Varistor''' (afgekort MOV), ook wel [[Woorden - V#VDR.|VDR]] genoemd. Elektronisch onderdeel (in de vorm van een schijf, met daaraan twee draden gemonteerd) dat beveiligd tegen te hoge spanningen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Elektronica); Ook wel '''Metal-Oxide Varistor''' (afgekort MOV), ook wel [[Woorden - V#VDR.|VDR]] genoemd. Elektronisch onderdeel (in de vorm van een schijf, met daaraan twee draden gemonteerd) dat beveiligd tegen te hoge spanningen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Spanningsafhankelijke_weerstand Meer over varistor]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vast sein | | |Trefwoord= Vast sein |
| − | |Omschrijving= Een '''vast sein''' is een sein, dat te allen tijde een seinbeeld toont, dat in het SR (sein regelement) is omschreven en dat niet vrij verplaatsbaar is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een '''vast sein''' is een sein, dat te allen tijde een seinbeeld toont, dat in het SR (sein regelement) is omschreven en dat niet vrij verplaatsbaar is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(7)]] [https://www.railwiki.nl/index.php?title=SR_-_Seinregelement_(historisch_overzicht_sinds_1956)#Hoofdstuk_II_.E2.80.94_VASTE_SEINEN Meer over vast sein]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Veegtrein | | |Trefwoord= Veegtrein |
| − | |Omschrijving= De '''eerste trein''' die na een treinloze periode (bijv. de nacht) met beperkte snelheid over een hogesnelheidslijn rijdt '''om de baan''' te inspecteren op ongewenste hindernissen in- en op het spoor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= De '''eerste trein''' die na een treinloze periode (bijv. de nacht) met beperkte snelheid over een hogesnelheidslijn rijdt '''om de baan''' te inspecteren op ongewenste hindernissen in- en op het spoor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=veegtrein Meer over veegtrein]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Veldeffecttransistor | | |Trefwoord= Veldeffecttransistor |
| − | |Omschrijving= (Elektronica); een '''veldeffecttransistor''', meestal aangeduid als FET (field-effect transistor), is een unipolaire [[Woorden - T#Transistor|transistor]] met gewoonlijk drie aansluitingen: de [[Woorden - S#Source|source]] (S), de [[Woorden - D#Drain|drain]] (D) en de [[Woorden - G#Gate|gate]] (G). | + | |Omschrijving= (Elektronica); een '''veldeffecttransistor''', meestal aangeduid als FET (field-effect transistor), is een unipolaire [[Woorden - T#Transistor|transistor]] met gewoonlijk drie aansluitingen: de [[Woorden - S#Source|source]] (S), de [[Woorden - D#Drain|drain]] (D) en de [[Woorden - G#Gate|gate]] (G). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Veldeffecttransistor Meer over de veldeffecttransistor]. |
| − | [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Veldeffecttransistor Meer over de veldeffecttransistor].
| |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 116: |
Regel 115: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Veiligheidsinformatie-blad | | |Trefwoord= Veiligheidsinformatie-blad |
| − | |Omschrijving= Een '''veiligheidsinformatieblad''' is een, in Europa toegepast, gestructureerd document met informatie over de risico's van een gevaarlijke stof of preparaat, en aanbevelingen voor het veilig gebruik ervan op het werk. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook: [[Woorden - M#MSDS|MSDS]]). | + | |Omschrijving= Een '''veiligheidsinformatieblad''' is een, in Europa toegepast, gestructureerd document met informatie over de risico's van een gevaarlijke stof of preparaat, en aanbevelingen voor het veilig gebruik ervan op het werk. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook: [[Woorden - M#MSDS|MSDS]]). [https://nl.wikipedia.org/wiki/Veiligheidsinformatieblad Meer over veiligheidsinformatieblad]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 123: |
Regel 122: |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Verbreek-contact | + | |Trefwoord= Verbreekcontact |
| − | |Omschrijving= Term uit de elektro/elektronica-techniek. Hiermee wordt een '''contact''' aangeduidt '''dat in rusttoestand gesloten is''' (bijv. een relaiscontact, dat bij bekrachtiging van de relaisspoel opent). | + | |Omschrijving= Term uit de elektro/elektronica-techniek. Hiermee wordt een '''contact''' aangeduidt '''dat in rusttoestand gesloten is''' (bijv. een relaiscontact, dat bij bekrachtiging van de relaisspoel opent). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Relais Meer over verbreekcontact]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Verdeelspoor | | |Trefwoord= Verdeelspoor |
| − | |Omschrijving= '''Spoor''' waar goederenwagens, die [[Woorden - H#Heuvelen|geheuveld]] zijn, naar toe lopen om te kunnen worden gesorteerd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''Spoor''' waar goederenwagens, die [[Woorden - H#Heuvelen|geheuveld]] zijn, naar toe lopen om te kunnen worden gesorteerd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=verdeelspoor Meer over verdeelspoor]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 136: |
Regel 135: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Verkanting | | |Trefwoord= Verkanting |
| − | |Omschrijving= Bewust aangebracht '''hoogteverschil''' (in de dwarsrichting) '''tussen de spoorstaven van één spoor'''. Dit ter compensatie van zijdelingse versnellingen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Bewust aangebracht '''hoogteverschil''' (in de dwarsrichting) '''tussen de spoorstaven van één spoor'''. Dit ter compensatie van zijdelingse versnellingen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=verkanting Meer over verkanting] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 160: |
Regel 159: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Verkeersproces | | |Trefwoord= Verkeersproces |
| − | |Omschrijving= ('''Bewakings- en bedieningssysteem'''). Systeem bedoeld voor alle bedienhandelingen aan de infrastructuur, ten behoeve van de treindienst. Bijvoorbeeld EBP (Elektronische BedienPost) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= ('''Bewakings- en bedieningssysteem'''). Systeem bedoeld voor alle bedienhandelingen aan de infrastructuur, ten behoeve van de treindienst. Bijvoorbeeld EBP (Elektronische BedienPost) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=verkeersproces Meer over verkeersproces]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Verlengsnoer | | |Trefwoord= Verlengsnoer |
| − | |Omschrijving= (Elektrotechniek); Een '''"verlengsnoer"''' is een elektriciteitssnoer met connectoren A en B dat een verbinding tussen onderling koppelbare connectoren C en D kan verlengen door C te koppelen met A en B met D. Meestal zit C en/of D aan het uiteinde van een snoer (veelal met een derde ader voor randaarde), dat door gebruik van het verlengsnoer als het ware verlengd wordt. Koppelbaarheid van twee connectoren betekent meestal dat het ene mannelijk en het andere vrouwelijk is, waarbij ze verder van hetzelfde type (2-aderig of 3-aderig) zijn. Een verlengsnoer kan ook een "kabelhaspel" zijn. Let op! Is de kabel gedeeltelijk opgerold, dan is de maximale belasting minder, aangezien het snoer niet goed kan afkoelen. Op sommige haspels staat dan ook de '''maximumbelasting''' in '''ingerolde''' en in '''afgerolde''' toestand vermeld. Er zijn kabelhaspels met een thermische beveiliging tegen oververhitting. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Verlengsnoer Meer over verlengsnoer]. | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek); Een '''"verlengsnoer"''' is een elektriciteitssnoer met connectoren A en B dat een verbinding tussen onderling koppelbare connectoren C en D kan verlengen door C te koppelen met A en B met D. Meestal zit C en/of D aan het uiteinde van een snoer (veelal met een derde ader voor randaarde), dat door gebruik van het verlengsnoer als het ware verlengd wordt. Koppelbaarheid van twee connectoren betekent meestal dat het ene mannelijk en het andere vrouwelijk is, waarbij ze verder van hetzelfde type (2-aderig of 3-aderig) zijn. Een verlengsnoer kan ook een "kabelhaspel" zijn. Let op! Is de kabel gedeeltelijk opgerold, dan is de maximale belasting minder, aangezien het snoer niet goed kan afkoelen. Op sommige haspels staat dan ook de '''maximumbelasting''' in '''ingerolde''' en in '''afgerolde''' toestand vermeld. Er zijn kabelhaspels met een thermische beveiliging tegen oververhitting. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Verlengsnoer Meer over verlengsnoer]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 180: |
Regel 179: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vertakkingssein | | |Trefwoord= Vertakkingssein |
| − | |Omschrijving= Een '''vertakkingssein''' kan twee, drie of vier armen hebben. Dit is altijd een [[Woorden - B#Bordessein|bordessein]], dat gelijkenis vertoond met een kandelaar, omdat het opgebouwd is uit één gemeenschappelijke grondpaal, met daaruit, op het bordes, meer dan één paal. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie ook: [[Woorden - K#Kandelaar|Kandelaar]]. | + | |Omschrijving= (Gootspoor); een '''vertakkingssein''' kan twee, drie of vier armen hebben. Dit is altijd een [[Woorden - B#Bordessein|bordessein]], dat gelijkenis vertoond met een kandelaar, omdat het opgebouwd is uit één gemeenschappelijke grondpaal, met daaruit, op het bordes, meer dan één paal. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie ook: [[Woorden - K#Kandelaar|Kandelaar]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 232: |
Regel 231: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vis-à-vis | | |Trefwoord= Vis-à-vis |
| − | |Omschrijving= De stoelen in een rijtuig met middengang zijn zo geplaatst dat '''de reizigers elkaar aankijken'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= De stoelen in een rijtuig met middengang zijn zo geplaatst dat '''de reizigers elkaar aankijken'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Vis-%C3%A0-vis Meer over vis-à-vis]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 244: |
Regel 243: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vlampijp | | |Trefwoord= Vlampijp |
| − | |Omschrijving= Een '''vlampijp''' is onderdeel van een stoomketel. De hete rookgassen stromen door een groot aantal, met water omringde, vlampijpen om het verwarmend oppervlak te vergroten. | + | |Omschrijving= Een '''vlampijp''' is onderdeel van een stoomketel. De hete rookgassen stromen door een groot aantal, met water omringde, vlampijpen om het verwarmend oppervlak te vergroten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(10)]] [https://www.encyclo.nl/begrip/vlampijp Meer over vlampijp]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Vlampijp-reinigings-installatie | | |Trefwoord= Vlampijp-reinigings-installatie |
| − | |Omschrijving= Een '''vlampijp-reinigings-installatie''' (of kortweg "doorblaasinstallatie") is een installatie die bestond uit een [[Woorden - S#Steiger|stijger]], om gemakkelijk en op de juiste hoogte bij de [[Woorden - V#Vlampijp|vlampijpen]] te kunnen komen. Deze steiger stond op een doodlopend spoor(tje), vlak achter een stootjuk. | + | |Omschrijving= Een '''vlampijp-reinigings-installatie''' (of kortweg "doorblaasinstallatie") is een installatie die bestond uit een [[Woorden - S#Steiger|stijger]], om gemakkelijk en op de juiste hoogte bij de [[Woorden - V#Vlampijp|vlampijpen]] te kunnen komen. Deze steiger stond op een doodlopend spoor(tje), vlak achter een stootjuk. Met hogedruk perslucht werden de vlampijpen met behulp van een lange lans doorgeblazen. Zie ook [[Het stoomlocomotievendepot|Het stoomlocomotievendepot]]. |
| − | Met hogedruk perslucht werden de vlampijpen met behulp van een lange lans doorgeblazen. Zie ook [[Het stoomlocomotievendepot|Het stoomlocomotievendepot]]. | |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 281: |
Regel 279: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Voorspan | | |Trefwoord= Voorspan |
| − | |Omschrijving= Een trein die '''getrokken wordt door twee- of meer locs''' met in elke loc een eigen machinist. Wordt bijvoorbeeld een dieselloc geholpen door een stoomloc, dan spreekt men ook wel van gemengde tractie. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een trein die '''getrokken wordt door twee- of meer locs''' met in elke loc een eigen machinist. Wordt bijvoorbeeld een dieselloc geholpen door een stoomloc, dan spreekt men ook wel van gemengde tractie. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Voorspan Meer over voorspan]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 314: |
Regel 312: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 14 feb 2024 11:48 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 21 feb 2024 14:03 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Afkortingen|V]] | | [[Categorie: Afkortingen|V]] |
