|
|
| Regel 3: |
Regel 3: |
| | |Volgende= E07.03.01.03 - Weverij-Spinnerij | | |Volgende= E07.03.01.03 - Weverij-Spinnerij |
| | |Auteur= Hans van de Burgt | | |Auteur= Hans van de Burgt |
| − | |Niveau= Beginner | + | |Niveau= Gevorderde |
| | |Aantalwoorden= 00000 | | |Aantalwoorden= 00000 |
| − | |Aantalplaatjes= 00 | + | |Aantalplaatjes= 03 |
| | |Aantalfilmpjes= 00 | | |Aantalfilmpjes= 00 |
| | }} | | }} |
| Regel 14: |
Regel 14: |
| | <!-- | | <!-- |
| | {{Inhoudsopgave|Rechts|Klein}} | | {{Inhoudsopgave|Rechts|Klein}} |
| | + | |
| | + | === Geschiedenis === |
| | | | |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| Regel 24: |
Regel 26: |
| | De zuivelfabriek is een fabriek, waarin melk uit de boerderij wordt verwerkt tot zuivelproducten. Tot eind 19e eeuw werd de melk meestal door boeren zelf verwerkt tot zuivelproducten en rondgebracht. Vanaf eind 19e eeuw zijn vele veelal kleine zuivelfabrieken ontstaan. Een deel van de productie en verdere distributie werd van de boeren overgenomen. De eerste melkfabrieken werden opgericht door ondernemende pioniers. Niet veel later door zuivelcoöperaties. De melk werd vanuit de omgeving aangevoerd met wagens en soms met speciale melkboten. | | De zuivelfabriek is een fabriek, waarin melk uit de boerderij wordt verwerkt tot zuivelproducten. Tot eind 19e eeuw werd de melk meestal door boeren zelf verwerkt tot zuivelproducten en rondgebracht. Vanaf eind 19e eeuw zijn vele veelal kleine zuivelfabrieken ontstaan. Een deel van de productie en verdere distributie werd van de boeren overgenomen. De eerste melkfabrieken werden opgericht door ondernemende pioniers. Niet veel later door zuivelcoöperaties. De melk werd vanuit de omgeving aangevoerd met wagens en soms met speciale melkboten. |
| | | | |
| − | De voormalige zuivelfabriek St. Pancratius werd gebouwd in 1916 naar ontwerp van architect L. Kooken als een klein "Chateau d' Industrie". Het gebouw in Ambachtelijk-Traditionele stijl staat vrij en ligt markant op een kruising van wegen in de kern van Hoogeloon. In 1962 werd de fabriek gesloten. In 1978 werd de ruimte in gebruik genomen als winkel en er kwamen twee woningen in. Hierbij werden ramen en deuren grotendeels in stijl vernieuwd. | + | De voormalige zuivelfabriek St. Pancratius werd gebouwd in 1916 naar ontwerp van architect L. Kooken als een klein "Chateau d' Industrie" (industrieel kasteeltje). Het gebouw staat vrij en ligt markant op een kruising van wegen in de kern van Hoogeloon (Nbr.). In 1962 werd de fabriek gesloten. In 1978 werd de ruimte in gebruik genomen als winkel en er kwamen twee woningen in. Hierbij werden ramen en deuren grotendeels in stijl vernieuwd. Peter Dillen heeft dit rijksmonument treffend nagebouwd in de oude luister. Hoewel deze zuivelfabriek niet in de buurt heeft gelegen van een spoorlijn, kan het gebouw prima worden ingezet als industrieel object op een modelspoorbaan. |
| − | Peter Dillen heeft dit rijksmonument treffend nagebouwd in de oude luister. Hoewel deze zuivelfabriek niet in de buurt heeft gelegen van een spoorlijn, kan het gebouw prima worden ingezet als industrieel object op een modelspoorbaan. | + | |
| | + | === Zuivelfabriek in H0 === |
| | | | |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| Regel 35: |
Regel 38: |
| | }} | | }} |
| | | | |
| − | Het een-, deels tweelaagse pand is onderkelderd en is opgetrokken uit rode baksteen. Het is voor het grootste deel gepleisterd en wit geschilderd. Ongepleisterd zijn de plint, dorpels, rondboogfriezen, afwerkranden boven vensters, topgevels en de kantelen boven delen met platte daken. Het bedrijfsgedeelte bezit een zadeldak, de toren een tentdak met rode dakpannen. Het geheel heeft een rechthoekige plattegrond, waarbij de verschillende bouwmassa's op speelse wijze in elkaar overgaan. | + | Het gebouw is opgetrokken uit rode baksteen. Het is voor het grootste deel gepleisterd en wit geschilderd. Ongepleisterd zijn de plint, dorpels, de boogfriezen, afwerkranden boven vensters, topgevels en de kantelen boven de delen met platte daken. Het bedrijfsgedeelte bezit een zadeldak, de toren een tentdak met rode dakpannen. Het is in wezen een rechthoekig maar gevarieerd gebouw. |
| − | | |
| − | De oostgevel ligt parallel aan de Vessemseweg. Links is een deel met kantoor onder zadeldak, evenwijdig aan de straat. Het bezit twee kelderramen en een kruisvenster met kleine roedenverdeling onder een strek. Alle kelderramen hebben een stalen profielbalk als latei. Boven zijn de jaartalankers: "1916" aangebracht. Ter rechterzijde is de toren gebouwd. Naast het kelderraam zijn steunberen geplaatst, die overgaan in lisenen, eindigend in een rondboogfries. Boven het kelderraam is een kruisvenster onder een rondboog. Hierboven is in geel en blauw een tegeltableau aangebracht met de naam: "Zuivelfabriek St. Pancratius". Onder elk afsluitend rondboogje bevindt zich tenslotte een smal raampje. Op het tentdak staat een schoorsteen.
| |
| | | | |
| − | Hiernaast bevindt zich een deel van drie traveëen. De eerste sluit met de hoge plint, kelderraam en drie gekoppelde vensters aan bij het voorgaande gedeelte. Vervolgens is er een brede en hoge vensterstrook van vier gekoppelde ramen. De laatste is de vleugeldeur van een van de woningen, met een bovenlicht met kleine roedenverdeling. Dit deel heeft een plat dak met kantelen. Iets terugspringend is er tenslotte een rechthoekig lager gedeelte, dat grotendeels is verbouwd rond 1930. Het eerste deel bezit twee smalle raampjes en een gekanteelde bovenrand, de rest van het platte dak is zonder sierafwerking. Naast de raampjes is er een rechtgesloten inrijdeur onder betonnen latei.
| + | Als we naar de oostgevel kijken, zien we links een deel met kantoor onder zadeldak. Er zijn twee kelderramen onder een stalen profielbalk als latei. Boven de vensters zijn muurankers aangebracht met jet jaartal "1916". Aan de rechterzijde is de toren gebouwd. Naast het kelderraam zijn steunberen geplaatst. Boven het kelderraam is een venster onder een rondboog. Hierboven is in geel en blauw een tegeltableau aangebracht met de naam: "Zuivelfabriek St. Pancratius". Onder elk afsluitend boogje net onder het dak is een smal raampje gemaakt. Op het tentdak staat een schoorsteen. |
| | | | |
| − | De aansluitende noordgevel is de achterzijde en zo de soberste zijde van het gebouw. In de aanbouw bevinden zich twee brede vensters onder betonnen latei. De achterzijde sluit aan op de verder vrijstaande ronde bakstenen schoorsteen met spattingen. | + | In het rechterdeel zijn twee ramen aangebracht, waarvan de eerste boven een kelderraam drie gekoppelde vensters heeft en het tweede vier gekoppelde vensters. Via een deur met een bovenlicht kan een van de woningen betreden worden. Het plat dak aan de rechterzijde heeft kantelen, waardoor het een beetje lijkt op een kasteel. Het gebouw heeft aan deze zijde smalle kleine raampjes. De aansluitende noordgevel is de achterzijde van het gebouw. Die is zeer eenvoudig gehouden. De achterzijde sluit aan op de vrijstaande ronde bakstenen schoorsteen. |
| | | | |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| Regel 51: |
Regel 52: |
| | }} | | }} |
| | | | |
| − | De zuidgevel bestaat uit twee delen. Links is er de loswal, rechts een vooruitspringend gedeelte in het verlengde van de toren. De loswal heeft een zadeldak dwars op de weg en is onderkelderd. Boven de reeks kelderraampjes bevindt zich de met ijzer versterkte loswal, aan beide zijden toegankelijk via een bakstenen trapje. In het midden bevinden zich twee rechtgesloten inrijdeuren, met aan weerskanten een achtruitsraampje. Hierboven is een houten luifel met snijwerk, opgehangen aan ijzeren stangen. Het gebouw met de loswal is het hoofdge- bouw van de fabriek en heeft een T-vormige plattegrond. Loodrecht op het loswalgedeelte is een bouwdeel onder zadeldak. Hierop staat een ontluchtingskoker onder zinken tentdak met bolpiron. In de achtergevel ervan bevinden zich inrijpoorten, drie gekoppelde vensters en een rondraam in de topgevel. | + | De zuidgevel bestaat uit twee delen. Links is er de losplaats, rechts een vooruitspringend gedeelte in het verlengde van de toren. De losplaats heeft een zadeldak. Boven de kelderraampjes hangt de loswal die van ijzer is gemaakt. Via een bakstenen trapje kun je erop komen. In het midden zijn twee inrijdeuren, met aan weerskanten een raampje. Hierboven is een houten luifel met houtsnijwerk, opgehangen aan ijzeren stangen. Het gebouw met de losplaats is het hoofdgebouw van de zuivelfabriek. |
| | + | |
| | + | In het vooruitspringende gedeelte zijn twee kelderramen, met een venster onder een boog. Aan weerskanten de tekst in muurankers: "An no". |
| | + | De westgevel bezit een breed en tamelijk hoog raam. Hierna volgt een gedeelte met brede vierdelige raampartijen met plat dak en kantelen. |
| | + | Tenslotte volgt er een deel met een schilddak, waarin zich een woning bevindt. |
| | + | |
| | + | === Gebruikte technieken === |
| | + | |
| | + | Het gebouw is volledig gemaakt van polystyreen plaat. Met een scherp mes zijn de ramen en deurpartijen er uit gesneden. |
| | + | Voor het aanbrengen van de kleine raampjes is de bekende laagje-op-laagje techniek toegepast. Om het gebouw er bewust wat gedateerd uit te laten zien, zijn soms wat scheve delen gesneden. Voor de schoorsteen kan men gebruik maken van een model van Artitec. |
| | + | |
| | + | === Maatschetsen === |
| | | | |
| − | In het vooruitspringende gedeelte bevinden zich twee kelderramen, daar boven een kruisvenster met een afsluitende rondboog.
| + | p.m. |
| − | Hiernaast in muurankers: "Anno". In de topgevel bevindt zich een vierruits rondraam met baksteen omlijsting.
| |
| − | De westgevel bezit rechts eerst een topgevel, aansluitend op het loswalgedeelte. Boven de twee keldervensters is er een brede klimmende raampartij met kleine roedenverdeling.
| |
| − | Hierna volgt een vooruitspringend gedeelte met brede vierdelige raampartijen aan voor- en rechterzijde met plat dak en een gekanteelde afwerking.
| |
| − | Tenslotte volgt er een deel met een schilddak, waarin zich een woning bevindt. Links bevindt zich een vleugeldeur, rechts drie kruisvensters.
| |
| | | | |
| | ---- | | ---- |
| Regel 63: |
Regel 71: |
| | === Meer informatie === | | === Meer informatie === |
| | <small> | | <small> |
| − | * | + | * p.m. |
| | <br /> | | <br /> |
| | {| class="wikitable" style="text-align:left;" | | {| class="wikitable" style="text-align:left;" |
| | | | | | |
| | '''Bronnen:''' | | '''Bronnen:''' |
| | + | * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Zuivelfabriek Wikipedia Zuivelfabriek] |
| | * [http://www.kich.nl/#a=1;b=1 Rijksdienst voor cultureel erfgoed] | | * [http://www.kich.nl/#a=1;b=1 Rijksdienst voor cultureel erfgoed] |
| − | * | + | * [http://www.zuivelgeschiedenis.nl/index.asp?pageID=103&tablepage=2 Lijst van nog bestaande gebouwen van verdwenen zuivelfabrieken] |
| − | | |
| | |} | | |} |
| | </small> | | </small> |
