Persoonlijke instellingen

Verlichting in gebouwen met leds: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (nav)
k (nieuw artikel)
Regel 5: Regel 5:
 
|Auteur= Fred Eikelboom  
 
|Auteur= Fred Eikelboom  
 
}}
 
}}
−
 
+
{{Inhoudsopgave||Klein}}
  
 
'''Aan deze bijdrage wordt gewerkt.'''
 
'''Aan deze bijdrage wordt gewerkt.'''
Regel 16: Regel 16:
  
  
 +
<!--
 +
In dit artikel behandelen wij de '''verlichting in gebouwen met leds.'''
 +
=== Inleiding ===
 +
Op een natuurgetrouwe modelspoorbaan moet vanzelfsprekend verlichting in de huizen, kantoor- en fabriekspanden aanwezig zijn. We kunnen zelfs flitslichten (bijvoorbeeld laslicht) in een fabriekshal nabootsen.<br />
 +
Voor de verlichting maken we gebruik van [[Wat is een led|leds]]. Wanneer we veel verlichting nodig hebben op onze baan, dan is het zeker aan te bevelen om leds te gebruiken. We kunnen dan veel meer lichtpunten aanbrengen. Dat heeft te maken met het lage [[Woorden - S#Stroom|stroomverbruik]] van de leds en het feit dat leds niet warm worden.
 +
=== De hoeveelheid licht ===
 +
Op heel veel modelspoorbanen zien we dat huisjes doorgaans (veel) te fel worden verlicht. Less is more... Anders krijgen wevan die situaties dat de hele baan wordt verlicht door de verlichting in de huisjes. In real life kunnen we een à twee meter vanaf een raam de krant al niet meer lezen, bij het licht dat van binnen komt. De keuze van het aantal lichtpunten is afhankelijk van hoe het bouwwerk is uitgevoerd en hoe groot de oppervlakte van het gebouw is.
 +
=== De soort licht ===
 +
We kunnen het beste kijken wat voor licht we op welke plaatst willen imiteren. Witte [[Woorden - L#LED.|leds]] zijn prima geschikt om TL-licht of PL-licht in industriehallen na te bootsen. Maar willen we een klassieke sfeer, dan is een gele tint wellicht een betere keus. Bij een baan uit het stoomtijdperk, past geelachtig licht het best. Een stationsgebouw kunnen we voorzien van witte leds en die geven een wel wat kille, maar mooie immitatie van TL-licht weer. Dat past bijv. prima in een stationsgebouw van 25 jaar geleden. De sfeer die we willen weergeven, is geheel naar onze eigen smaak. Fiets na zonsondergang eens door een aantal straten, en kijk wat voor verlichting we zien en wat het beste bevalt.
 +
=== De verschillende ruimten ===
 +
Een belangrijk uitgangspunt is, dat niet in alle gebouwen licht brandt. Wanneer er wél licht aan is, dan is dat in het echt ook niet in alle ruimten van een gebouw. Dit betekent dat in één gebouw de verschillende ruimten gescheiden moeten worden door wanden. Wanneer we werken met verschillende lichtpunten, moeten tussen bijv. de beneden- en bovenverdiepingen lichtdichte afscheidingen aanwezig zijn.
 +
=== Lichtdicht maken ===
 +
Om het doorschijnen van het licht te voorkomen, zijn er meerdere methoden:
  
 +
<u>Masker</u><br />
 +
We kunnen een masker van karton maken, wat we in een ruimte of gebouw plaatsen. In dit masker laten we openingen vrij voor de ramen die wél verlicht moeten worden. De naden van het masker dienen zorgvuldig afgedicht te worden.
  
 +
<u>Schoolbordenzwart</u><br />
 +
Wanneer we het maken van een kartonnen masker teveel werk vinden, kunnen we de wanden aan de binnenkant ook donker verven. We kunnen schoolbordenzwart aanbrengen op de verdiepingsscheidingen (vloeren/plafonds). De naden dienen we ook zeer goed af te dichten.<br />Vergeet ook niet een paar ramen met schoolbordenzwart lichtdicht te maken.
  
 +
Denk er ook aan om op plaatsen waar de bedrading door een plafond gaat, met kit o.i.d de doorvoeropening af te dichten. Dit om het doorschijnen van licht te voorkomen.
 +
=== Led-verlichting met reflectors===
 +
Bij gebruik van [[Woorden - L#LED.|leds]] kunnen we ook gebruik maken van reflectors. We moeten ons echter niet teveel voorstellen van zo'n reflector, behalve het visuele aspekt. De reflektor weerkaatst het licht en bundelt het. Een led straalt maar in een bepaalde hoek. Zijdelings straalt een led maar weinig licht uit. De led-reflektor weerkaatst dus weinig, en bundelt ook weinig. Een led met een stralingshoek van 15 graden, zal in een reflektor niet een grotere of kleinere lichtbundel geven. Een led met een stralingshoek van 60 graden ook niet.<br />
 +
Als reflector nemen we bijv: Conrad reflektor voor 5 mm leds : Best.Nr. 149502 - 8J
 +
=== De elektrische aansluiting ===
 +
Elk gebouw krijgt, afhankelijk van het aantal lichtgroepen, twee of meer aansluitingen voor de spanningtoevoer. Bij meerdere lichtpunten zouden we kunnen kiezen voor gescheiden spanningtoevoer zodat bijv. de verlichting beneden en boven afzonderlijk in te schakelen is.
  
 +
De verbinding voor één lichtpunt kan worden gerealiseerd met de bekende banaanstekker en contrastekker. Bij meerdere aansluitpunten in een gebouw zijn DIN-pluggen zeer handig. We hebben dan de mogelijkheid om meerdere groepen via aparte leidingen van [[Woorden - S#Spanning|spanning]] te voorzien.
  
 +
Koppel aan de aan de onderkant van de treintafel de bedrading van het gebouw d.m.v. een stekker en contrastekker (bijv een DIN-plug) aan de aparte ringleiding voor de verlichting of aan een aanwezig vast aansluitpunt. Op deze manier kunt u, bij eventuele storingen, het gebouw gemakkelijk loskoppelen van de tafel, zonder eerst de bedrading los te moeten maken.
  
 +
Bij ledss meten we op de polariteit te letten, omdat ze anders niet branden, en zelfs defect kunnen raken. [[Woorden - L#LED.|Leds]] moeten altijd in de [[Woorden - D#Doorlaatrichting|doorlaatrichting]] worden aangesloten. Daarvoor is een ezelsbruggetje: KNAP = Kathode Negatief, Anode Positief.<br />
 +
Bij leds is het van belang dat er, i.v.m. het maximale vermogen van de trafo, zoveel mogelijk in [[Woorden - S#Serieschakeling|serie]] geschakelt worden.
 +
=== Stroomverbruik ===
 +
wordt de [[Woorden - S#Stroom|totaalstroom]] te hoog en raakt de trafo overbelast. Een voorbeeld: We hebben een trafo met een 14 volt lichtaansluiting, welke een maximale stroom mag leveren van één ampère. We gaan nu kijken wat beter uitkomt, parallel of [[Woorden - S#Serieschakeling|serie]].
  
 +
Bij het bedraden van de verschillende verlichtingsaansluitingen dienen we rekening te houden met de stroomsterkte die door de bedrading loopt. Vanaf de transformator dienen voldoende dikke draden naar de CVL te lopen.
  
 +
Bij gebruik van bijvoorbeeld een 70 VA trafo mag maximaal 4,3 ampère afgenomen worden. Bij kortsluiting kan er echter een stroom van meer dan 10 ampère gaan lopen. Iets om terdege rekening mee te houden.  Zonder zekering is de kans zeer groot dat bij eventuele kortsluiting de bedrading door oververhitting vlam vat! Vooral wanneer we een trafo met groot vermogen gebruiken, bijvoorbeeld 70 VA, dan verdient het sterke aanbeveling om de bedrading tussen de trafo en de leds te zekeren. De zekering plaatsen we zo dicht mogelijk bij de transformator. Bij o.a. Conrad zijn zekeringhouders voor glaszekeringen verkrijgbaar, welke heel simpel op een stuk [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] te solderen zijn (zie [[#Verlichting in gebouwen met leds#Meer informatie|Meer informatie]]).
  
−
 
+
{| class="wikitable"
−
 
+
| valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign="top"|<b>Gebruik altijd een zekering met een waarde die leger is dan de uitgangsstroom van de trafo. Bij kortsluiting bestaat kans op oververhitting en brandgevaar!!<br />
−
 
+
Houd daarbij ook goed in gedachten dat een nieuwe zekering veel goedkoper is, dan de forse brandschade die kan ontstaan bij een kortsluiting.</b>
−
 
+
|-
−
 
+
|}
−
 
+
===Zekeren===
−
 
+
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Zekeren01.png
 +
|Grootte= Groot
 +
|Volgnummer= 01
 +
|Omschrijving= Groepen lampjes gezekerd
 +
|Type= Schema
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 +
}}
 +
=== De bedrading ===
 +
Om de leds aan te sluiten dienen we de draden, vanaf de trafo, op een verdeelstuk aan te sluiten. Dit kan met gewone kroonsteentjes. We lussen de aanvoerdraad door naar de andere aansluitingen. Het verdiend sterk aanbeveling om adereindhulzen (bijv. Conrad bestelnummer 611794 te gebruiken. Deze voorkomen dat bij meerdere draden in één kroonsteenklem één van de draden niet goed vastzit. Draai de draden in elkaar en doe de draden samen in een adereindhuls en steek dan de adereindhuls in de kroonstrip.<br />
 +
Vanaf het verdeelstuk gaat de bedrading naar de diverse groepen leds. Eventueel monteren we nog schakelaars in de bedrading naar de groepen leds.
 +
=== Centrale voedingsleiding (CVL) voor de verlichting ===
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Ringleiding-voorbeeld01.jpg
 +
|Grootte= 665px
 +
|Volgnummer= 02
 +
|Omschrijving= Voorbeeld van een ringleiding
 +
|Maker= Marc de Leeuw (nickname MC op het BNLS-forum)
 +
}}
 +
Het verdient aanbeveling om onder de treintafel een aparte [[Centrale voedingsleiding|CVL]] (drie- of meer draden) aan te leggen voor de verschillende verlichtingsgroepen (zie afbeelding 02). We kunnen dan de bebouwing heel simpel op de ene of de andere groep aansluiten. De centrale voedingsleidingen voorzien we dan via twee of meerdere schakelaars van spanning.
 +
=== Plaatsen van huisjes/gebouwen ===
 +
Voor het op zijn plaats houden, zijn meerdere mogelijkheden:<br />
 +
#We kunnen een gebouw op zijn plaats houden met één of twee kleine magneetjes. Op of onder de tafel plaatsen we een plaatje ijzer. Dan verschuift het gebouw of huisje niet, maar is wel weer heel eenvoudig te verwijderen of eventueel te verplaatsen.
 +
#Lijm met twee componentenlijm een houten balkje onder het gebouw. Daar doorheen in het midden een slotbout, welke met bijv. tweecomponentenlijm in het balkje vastgezet wordt. Dan boren we in de treintafel een iets ruimer gaatje voor de slotbout. Bij het plaatsen valt de slotbout door het gat. Vleugelmoer er op aan de onderkant van de tafel, en het gebouw zit vast.
 +
-->
 +
{{Linkssectie begin
 +
|Box= AlleenInfo
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Inleiding verlichting
 +
|Linknaam= Inleiding verlichting
 +
|ExtraInfo= Relevante informatie over modelbaanverlichting
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Wat is een led
 +
|Linknaam= Wat is een led
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Het aansluiten van leds
 +
|Linknaam= Het aansluiten van leds
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Minimale led voorschakelweerstand berekenen
 +
|Linknaam= Minimale led voorschakelweerstand berekenen
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 9
 +
|ExtraInfo= Adereindhuls 1 mm kwadraat.
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 10
 +
|ExtraInfo= Adereindhuls 1,5 mm kwadraat.
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 11
 +
|ExtraInfo= Glaszekeringhouder voor printmontage.
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 12
 +
|ExtraInfo= Tams lichtcomputer (bewoond huis).
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 13
 +
|ExtraInfo= Tams laslichtcomputer.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 38 <!-- leon -->
 +
|ExtraInfo= Van Perlo lichtcomputer.
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde
 +
}}
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
 
|Vorige= Verlichting in gebouwen met gloeilampen
 
|Vorige= Verlichting in gebouwen met gloeilampen
Regel 39: Regel 147:
 
|- valign= "top"
 
|- valign= "top"
 
! scope= "row" width="70%" |
 
! scope= "row" width="70%" |
−
| <small>Laatste wijziging: 15 dec 2023 10:30 (CET)</small>
+
| <small>Laatste wijziging: 15 dec 2023 11:15 (CET)</small>
 
|}
 
|}
 
[[Categorie: Alles|V]]
 
[[Categorie: Alles|V]]

Versie van 15 dec 2023 om 12:15

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom

Aan deze bijdrage wordt gewerkt.





Meer informatie

Encyclopedie:
Relevante informatie over modelbaanverlichting
Externe websites:
Adereindhuls 1 mm kwadraat.
Adereindhuls 1,5 mm kwadraat.
Glaszekeringhouder voor printmontage.
Tams lichtcomputer (bewoond huis).
Tams laslichtcomputer.
Van Perlo lichtcomputer.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 15 dec 2023 11:15 (CET)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Verlichting_in_gebouwen_met_leds&oldid=49983"