|
|
TreinbesturingssoftwareUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur : Ronald Koerts Inleiding Het besturen van modeltreinen met de computer is niet iets van de laatste jaren. Dit gebeurt al sinds de komst van de eerste personal computer. Vanaf eind jaren 70 biedt de “Hobby Computer Club! modelbaanautomatisering gg” een systeem aan om modeltreinen via de computer te besturen. In de loop van de jaren zijn de technieken veranderd en verbeterd maar het basisprincipe blijft hetzelfde. Een grotere vlucht van het computergestuurd rijden kwam met de betere beschikbaarheid van de computers, vrij verkrijgbare software en goedkopere digitale systemen die direct op de computer aan te sluiten zijn. De huidige software is zeer uitgebreid en de mogelijkheden zijn eigenlijk oneindig. Kan het analoog of moet het digitaal? Bij het aansturen van modeltreinen via de computer denkt men als eerste aan digitaal rijden. Dat hoeft niet! Er zijn systemen waarbij een analoge trein bestuurd kan worden via de computer. Het systeem van de HCCM (link: http://modelbaan.hcc.nl/) en het dinamo-systeem van “Van Perlo Elektronica en Besturingstechniek” (link: http://dinamo.vanperlo.net/) zijn wel de bekendste computergestuurde analoge blokgestuurde systemen. Zoals met een standaard transformator worden de treinen in de blokken gestuurd door de spanning op de rails te verhogen (sneller te laten rijden) of te verlagen (langzamer te laten rijden). Dit noemt men ook wel “Blokgestuurd”. Het aansturen via een digitaalsysteem kent een paar verschillen ten opzichte van het analoog rijden. Bij digitale systemen staat er een constante spanning op de rails. Naast de constante spanning wordt een signaal op de rails gezet, dit wordt geproduceerd door de centrale unit. In de locomotieven zijn decoders (minicomputers) ingebouwd die luisteren naar het signaal op de rails. De centrale geeft iedere locomotief commando’s wat te doen (rijden, stoppen, lichten aan, richting wijzigen, enz…). Dit noemt men ook wel “treingestuurd”. Hoe begin je? Groot of klein? Het algemene advies voor het beginnen met het besturen van je treinen met de computer is: Begin heel eenvoudig… Maak een simpele treintafel en leg daarop een leuk testovaaltje met een inhaalspoor. Daarmee kan je dan van hartelust experimenteren met het rijden van meerdere treinen, het indelen van de modelbaan in blokken en het invoeren van de gegevens in de software. Daarna kan je overstappen op de bouw van je echte baan of juist het testovaaltje uitbouwen tot een mooie baan. Kost het veel geld? Je kan het zo gek maken als je zelf wilt. Dat betekent dat je alles in de winkels kant en klaar gebouwd kan kopen en dan kost het inderdaad redelijk wat geld. Je kan ook werken met zelfbouw terug/bezetmelders en wisseldecoders, gratis software, een oude PC en een mooi digitaal beginsetje. Dan zou je met een kleine modelbaan voor minder dan 300 euro je eerste trein computergestuurd digitaal kunnen laten rijden. De software: Gratis of betalen? Je blijft de keuze houden tussen commerciële pakketten en vrij verkrijgbare pakketten. Dat is voor eenieder een persoonlijke keuze. De commerciële pakketten kosten van een paar tientjes tot enkele honderden euro’s. A) Zijn deze beter dan de vrij verkrijgbare pakketten? Als Railz Miniworld al rijdt met een vrij verkrijgbaar pakket… hoe slecht kan het zijn? B) Krijg je betere ondersteuning als je er voor betaald hebt? Soms werkt een forum sneller dan aankloppen bij een bedrijf. C) Het installeren van de software, nieuwe updates en bugfixes zijn slechter bij de vrij verkrijgbare pakketten? Hoeft niet, ook hier kan soms sneller ingesprongen worden bij problemen. Bij een vrij verkrijgbare software zijn updates en bugfixes helemaal gratis, bij commerciële pakketten moet je meestal een klein bedrag neerleggen om een update te krijgen. D) Als de makers van het vrij verkrijgbare pakket ermee stoppen dan kan ik niets meer! Dat valt mee, je kan gewoon blijven rijden maar er worden geen nieuwe versies gemaakt. Dit zelfde kan je overkomen als je een commercieel pakket koopt. Het bedrijf kan ook stoppen met de ondersteuning van de software. Het blijft een persoonlijke keuze om voor een bepaald pakket te kiezen. Kan je alleen maar automatisch rijden? Bij de meeste softwarepakketten is het mogelijk naast het automatisch rijden ook nog met de “hand” te rijden, of het omzetten van wissels met de hand te doen: A) Automatisch rijden: Hierbij worden alle treinbewegingen door de computer geregeld en uitgevoerd. Je kan bij de meeste pakketten complete dienstregelingen rijden compleet met “modeltijd”.
Wat heb je nodig? Voor het besturen van de modelbaan met treinbesturingssoftware heb je een aantal extra zaken nodig. We gaan uit van een normaal “treingestuurd” digitaal systeem, dat gewoon in de standaard modelspoorwinkel te koop is. Geen HCCM of Dinamo-systeem dat je (deels) zelf nog in elkaar moet solderen. Om te beginnen heb je, kort samengevat, het volgende nodig: 1) Een digitale centrale: Een centrale van een bekende fabrikant met PC aansluiting, Een centrale op basis van MRDirect of een hulpprint om de centrale te koppelen aan de computer.
Hieronder volgt een klein overzicht van een aantal pakketten die heden ten dage te krijgen zijn. Ieder pakket heeft zijn voor- en nadelen. In deze lijst staan niet alle pakketten genoemd en ze is dus verre van compleet. Maar dit geeft een goede indicatie van wat beschikbaar is:
Dit principe wordt ook toegepast bij de modelbaan. De modelbaan wordt opgedeeld in een aantal blokken. Via hulpprinten onder de baan en een hulpprint (computerinterface) of digitale centrale wordt de complete modelbaan aangesloten op de computer. Op de computer draait de treinbesturingssoftware die de treinen via de computerinterface c.q. centrale aanstuurt. Via de hulpprinten krijgt de software door dat een blok bezet is en dat er dus geen tweede trein in dat blok mag komen. De volgende trein mag niet eerder het blok in dan wanneer het blok weer vrij is. Blokken. De modelbaan moet logisch in blokken verdeeld worden. Ieder softwarepakket stelt zijn eigen eisen aan een blok. Bij de meeste softwarepakketten moet het blok minimaal één (bezet)meldpunt hebben, hiermee kan gedetecteerd worden dat een trein het blok ingereden is. De meeste pakketten geven de voorkeur aan minimaal twee (bezet)meldpunten per blok. Het is verstandig om de blokken zo te groot te maken dat de langste trein op de baan in een blok past. Wissels. Wissels en ontkoppelaars dienen aangesloten te worden op een wisseldecoder. Deze wordt ingevoerd in het softwarepakket, waardoor deze aangestuurd kan worden. Bij de meeste pakketten moet je dan nog aangeven van welk blok naar welk blok gereden kan worden. Links: Digitaal vraagbaak op BeneluxSpoor.net |
