Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Ronald Koerts
Het stationsgebouw
Vroeger het hart van het station. Heden ten dage is het stationsgebouw soms niet eens meer aanwezig en vervangen door een ABRI. Stationsgebouwen zijn er in vele types en formaten.
Locaties
|
| Afbeelding: E07.01.04-01
|
| Verschillende types stations
|
| Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
Het stationsgebouw staat meestal aan één zijde langs het perron. Het kan ook dat het stationsgebouw op het eilandperron staat. Bij kopstations kan het voorkomen dat het gebouw aan het einde van de sporen staat.
Typen
In de loop der de tijd zijn er in Nederland veel typen van stationsgebouwen geweest. De eerste stations werden opgetrokken uit baksteen. Deze werden soms voorzien van een stuclaag of pleisterlaag. Iedere maatschappij had wel een eigen type station. Veel van de oude stationsgebouwen zijn in de jaren '70 en '80 gesloopt en vervangen door kleinere (en lagere) standaard gebouwtjes. Deze gebouwtjes boden alléén onderdak voor de loketten en een kleine wachtruimte. Ze kenmerken zich door het gebruik van veel glas en hebben daardoor een open karakter. Voor meer informatie over stationsgebouwen zie de links hieronder.
Kaartverkoop
Vroeger waren op bijna alle stations loketten aanwezig om treinkaartjes en aanverwante producten te verkopen. Door het doorvoeren van bezuinigingen zijn op heel veel stations de loketten gesloten en vervangen door kaartautomaten.
Wachtruimte
In het begintijdperk van de spoorwegen had iedere reizigersklasse een aparte wachtkamer op het station. De meeste wachtkamers waren goed verlicht en verwarmd. Hier konden de reizigers comfortabel wachten op de komst van hun trein. De verschillende wachtkamers hadden meestal hun eigen ingang aan de straatzijde en hun eigen uitgang op het perron. De klassenindeling van de wachtruimtes is later verdwenen. Door de sluiting van veel loketten zijn op stations ook veel wachtruimtes gesloten. Daar zijn de wachtruimtes vervangen door kleinere ABRI's.
Winkels en eetgelegenheden
Op een aantal stations zijn de wachtruimte en de loketten omgebouwd tot een winkeltje en/of cafetaria.
Stationsgebouwen in model?
Iedere fabrikant van modelspoorgebouwen levert een stationsgebouw. De grote fabrikanten hebben meestal Duits aandoende stationsgebouwen in hun assortiment. De oudere modellen zijn bijna allemaal niet op de juiste schaal gemaakt, meestal iets te klein voor de schaal H0, ze zouden eigenlijk groter moeten zijn.
Voor de Nederlandse modelspoorder hebben een aantal fabrikanten Nederlandse stationsgebouwen uitgebracht. In sommige gevallen kan een 'Duits' stationsgebouw omgebouwd worden naar een Nederlands stationsgebouw.
Geheel zelf bouwen is natuurlijk ook een mogelijkheid. Door middel van tekeningen, bijvoorbeeld uit 'Het Utrechts Archief', kan een stationsgebouw nagebouwd worden. Het vergt handigheid en inzicht in het 'lezen' van een bouwtekening. Daarnaast dienen alle maten naar de juiste schaal te worden overgezet. Het bouwen kan met karton, hout, messing of styreenplaten of een combinatie van deze materialen. Een aantal voorbeeldprojecten zijn te vinden op de website sleutelspoor.nl: de bouw van station Mariënberg (Zie onder bij 'Zelfbouw').
Meer informatie
Hieronder vinden we een overzicht van links naar andere websites over dit onderwerp:
