Hybridebaan voor tweerail/drierailUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Aswin Krol - Bewerkt door Hans van de Burgt
Waarschuwing!De volgende bijdrage is alléén geschikt voor digitale modelspoorbanen. De in deze bijdrage genoemde print werkt NIET met analoge modelbanen. Het nabouwen- en gebruik van deze print is geheel voor eigen risico.
InleidingIedereen kent wel het principe van de Tweerail-baan en de Drierail-baan. Bij Drierail wordt de loc gevoed door een 'derde rail' tussen de spoorstaven. Tegenwoordig heeft alleen Märklin als enige grote fabrikant nog rails voor het Drierail-systeem in zijn programma. De derde rail bij Märklin bestaat uit puntjes (puntcontacten) in de bielzen.
Ombouwen locomotievenWil u uw locomotieven - welke gemaakt zijn voor het Tweerail-systeem - laten rijden op het Drierail-systeem dan moet u aan het ombouwen gaan. Er moet minimaal een sleper onder de loc bevestigd worden om spanning van de 'derde rail' af te nemen. Dat moet dan bij iedere locomotief of treinstel gebeuren, en dat is niet echt praktisch. Tweerail en Drierail tegelijk?Wanneer u niet alle locomotieven en treinstellen wilt ombouwen naar Drierail dan moet de rails aangepast worden. Door de komst van de kunststof rails van Märklin is het mogelijk geworden met Tweerail en Drierail tegelijk te rijden. Bij de oude rails waren de twee spoorstaven elektrisch met elkaar verbonden. Daardoor kunt u er geen spanning voor een Tweerail-locomotief op zetten, want dan krijgt u meteen kortsluiting. De kunststof rails (wat de bedding betreft) heeft wel twee gescheiden spoorstaven, net als bij de 'normale' Tweerail-systemen. Deze kunststof rails bestaat uit twee gescheiden spoorstaven met daartussen puntcontacten. Voor een Drierail-locomotief worden de buitenste spoorstaven gebruikt als 'ground' (massa) en het digitale signaal wordt op de puntcontacten gezet. Voor een Tweerail-locomotief worden echter alleen de gescheiden spoorstaven gebruikt. Hierbij krijgt de ene spoorstaaf het digitale signaal en de andere is de 'Ground' (massa). In theorie is het dus mogelijk om zowel Tweerail- als Drierail-locomotieven op deze rails te laten rijden. Echter zal een Tweerail-locomotief niet rijden in een stuk (blok) dat geschikt is voor een Drierail-loc. En maakt een Drierail-loc kortsluiting als deze op een stuk van de Tweerail-loc komt. Dit komt omdat de wielen van het Märklin-materieel onderling met elkaar verbonden zijn.
Mogelijke oplossingenNu het principe van de hybride modelspoorbaan bekend is, kan een keuze worden gemaakt voor de uitvoering. Op één of andere manier moet een kortsluiting bij een Drierail-locomotief worden voorkomen en een Tweerail-locomotief moet van spanning worden voorzien.
De Twee-/Drierail printDeze print is het hart van onze oplossing. De print en de schakeling zijn ontwikkeld door Aswin Krol. Hieronder volgt uitleg over het principe, de print en de schakeling. Tevens wordt gewezen op de aandachtspunten. Het principeDe schakeling moet een aantal zaken voor ons controleren en regelen om kortsluiting in de baan te voorkomen. De print moet de volgende zaken doen:
Uit het schema is de volgende PCB (printplaat met gedrukte schakeling) ontworpen, de PCB is nog niet beschikbaar. De schakeling kan nagebouwd worden op een experimenteerprint. Het nabouwen is voor eigen risico. De print kan vier stukken rails (blokken) van spanning voorzien. Hierbij worden er drie dingen gemeten:
Aansluiten van de printIn het volgende voorbeeld wordt er van DCC uitgegaan; het zou echter ook met elk andere digitale systeem moeten werken. De baan wordt onderverdeeld in blokken en elk blok wordt op de print aangesloten. Op het bovenstaande plaatje is te zien hoe de print met de rails wordt verbonden. De puntcontacten krijgen gewoon permanent het digitale signaal. Één van de spoorstaven krijgt de 'Ground' (massa), welke permanent op deze spoorstaaf staat. De andere spoorstaaf wordt in blokken verdeeld en krijgt het digitale signaal via de print.
AandachtspuntenDe wissels Voor de wissels is deze schakeling nog niet geschikt. Hier wordt nog aangewerkt. De standaard wissels van het K-rails-programma geven kortsluiting. Zie voor meer informatie de website van Aswin Krol. Keerlussen Voor het gebruik bij keerlussen dient de print aangepast- c.q. uitgebreid te worden. Aan deze aanpassing- c.q. uitbreiding wordt gewerkt. Daarom is het nog niet mogelijk om deze print zonder problemen bij een keerlus te gebruiken. Zie voor meer informatie de website van Aswin Krol. Nabouwen? De Twee-/Drierail-print mag worden nagebouwd op een experimenteerprint. Het nabouwen is een ieder toegestaan voor eigen gebruik. Wanneer er echter wijzigingen of veel PCB's (printen) nodig zijn, neem dan eerst contact op met de ontwerper. Voor het nabouwen zijn een aantal bestanden beschikbaar. Deze kunnen via de website van Aswin Krol worden gedownload, zie onderstaande link. De kosten voor het nabouwen zijn ongeveer €15 aan materialen (prijspeil 2011). Voor meer informatie en schema's: zie de website van Aswin Krol. Meer informatieHieronder vinden we een overzicht van links naar andere websites over dit onderwerp: Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin
|