Onder redactie van: BeneluxSpoor.net - Bewerkt door Fred Eikelboom
Vragen en antwoorden over Grootspoor-materieel
Overzicht van de onderwerpen:
Wat betekent DD-AR?
|
| Afbeelding: 01
|
| DD-AR bij Hoorn
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door Maurits Vink
|
DD-AR is de afkorting van DubbelDeks AggloRegiomaterieel.
Dit is dus de benaming van de rijtuigen. Ze rijden zowel met NS1700 + stuurstand als motorwagen + stuurstand.
Wat betekent DDM?
DDM is de afkorting van DubbelDeks Materieel.
Welke typen DDM zijn/waren er?
|
| Afbeelding: 02
|
| DDM-stuurstandrijtuig op station Amersfoort-Vathorst
|
Bron: nl.wikipedia  Gemaakt door T. Houdijk
|
- DDM-1 Werd in 1985 in dienst gesteld, en was de eerste serie dubbeldekstreinen van de NS. De rijtuigen werden getrokken door een 1600/1800 of meer recent (2011/2012) een 1700. Ze waren niet voorzien van automatische koppelingen. Vanaf maart 1998 vond het aanbrengen van een baanruimer plaats. Dit vond plaats in de Hoofdwerkplaats Haarlem. De baanruimer voorkwam dat de treinstam bij een ongeval ernstig zou ontsporen.
- DDM-2 Kreeg de naam DD-AR en kreeg automatische koppelingen, waardoor ze als treinstellen gekoppeld konden worden. Er werden speciale motorwagens met drie draaistellen aangeschaft, de mDDM's. Vanaf DDM-2 reden de stammen met een 1700 of een mDDM.
- DDM-3 Kreeg ook de naam DD-AR en had automatische koppelingen, waardoor ze als treinstellen gekoppeld konden worden.
De DD-AR-stammen reden in de volgende stamsamenstellingen:
7300
Een stam 7300 is de kortste uitvoering. Deze stam bestaat uit een Bvk + Bv + ABv + 1700. Deze stammen kwamen vanaf 1992 op de baan, toen de eerste rijtuigen werden afgeleverd. Deze stammen zijn bij de aflevering van de mABk rijtuigen voorzien van een motorrijtuig, waarbij de 1700 werd aangepast voor de normale dienst. Om de eerste klas meer te verspreiden in de trein, werden vanaf de zomer van 1999 de posities van het ABv en Bv rijtuig omgedraaid, zodat de samenstelling Bvk + ABv + Bv + 1700 werd. Er hebben maar 2 stammen zo dienst gedaan, omdat de overige stammen reeds voorzien waren van een mABk rijtuig. In 2008 en 2009 hebben 2 stammen 7300 rond gereden en wel de 7364 en 7365. Deze waren als volgt samengesteld: Bvk + ABv + Bv + 1700.
7400
Een stam 7400 is een standaarduitvoering, welke vanaf 1992 gelijk is gebleven qua lengte. De stam was bij aflevering als volgt samengesteld: Bvk + Bv + Bv + ABv + 1700. Ook hier zijn in de zomer de ABv en Bv rijtuigen van positie gewisseld. Dit kwam voort uit het feit dat deze stammen eventueel ook uitgebreid zouden worden met een mABk rijtuig en dientengevolge als 7900 genummerd zouden gaan worden.
7500
Een stam 7500 bestaat uit zes rijtuigen in de volgorde ABvk + Bv1 + ABv + mBk. Deze stam komt in dienst na de revisie tot DDZ. In totaal zal een stam plaats bieden aan 67 reizigers eerste klas en 269 reizigers tweede klas. Daarnaast zijn er in de stam 36 klapzittingen te vinden.
7600
Een stam 7600 bestaat uit zes rijtuigen in de volgorde ABvk + Bv1 + ABv + Bv2 + ABv + mBk. Dit zal een verlengde 7500 zijn met toevoeging van een ABv en de Bv2.
7800
Een stam 7800 is het zelfde als een 7300, maar dan uitgebreid met een mABk rijtuig. De stammen waren vanaf 1998 als volgt samengesteld: Bvk + Bv + ABv + mABk. In de zomer van 1999 werd de samenstelling gewijzigd in Bvk + ABv + Bv + mABk. Op deze manier werd de eerste klas meer verspreid in de stam. In totaal worden aan 475 reizigers een zitplaats geboden.
7900
Een stam 7900 bestaat uit een verlengde 7400 met een mABk rijtuig in de samenstelling Bvk + Bv + Bv + ABv + mABk. Zo stond het in de originele plannen. Later is de 7900 nummering gebruikt voor het verlengen van een viertal stammen, welke hun Bvk moesten afstaan aan het gebruik met ICR rijtuigen. De samenstelling was toen Bvk + ABv + Bv + Bv + ABv + Bv + 1700.
In model kunt u de lange stammen waarschijnlijk niet op uw baan kwijt. U kunt dan gerust gaan rijden met de kortst mogelijke samenstelling: 1700/mDDM + twee rijtuigen + stuurstand.
Wat is een mDDM?
- Een motorwagen (mABk), voorzien van drie draaistellen (asindeling BoBoBo) om het benodigde vermogen (2400 kiloWatt) te kunnen leveren.
- de benaming mDDM wordt ook gebruikt voor het type DD-AR dat bestaat uit een mABk + Bv + ABv + Bvk.
- mABk is de naam van de motorwagen
- Bv is de naam van het tweedeklas rijtuig
- ABv is de naam van het eerste/tweedeklas rijtuig
- Bvk is de naam van het stuurstandrijtuig
Deze stammen zijn genummerd in de serie 7800.
Wat betekent NID/DDZ?
NID is de afkorting van Nieuwe Intercity Dubbeldekker. De door de NS gebruikte interne afkorting is DDZ (= DubbelDekker Zones).
De NID bestaat uit verbouwde DD-AR rijtuigen en wordt getrokken/geduwd door een mDDM. De rijtuigen zijn verdeeld in zones. De gehele onderste verdieping is voor gewone reizigers. De gehele bovenste verdieping is ingericht voor lezende en werkende reizigers en heeft tevens gedeeltelijk stiltecompartimenten.
Wat betekent ICK?
|
| Afbeelding: 03
|
| ICK-rijtuig op station Den Haag Centraal
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door Mark Voorendt
|
ICK is de afkorting van InterCity Korte termijn.
Deze rijtuigen werden door NSR van de DB overgenomen om het materieeltekort, dat rond 2000 was ontstaan, op te vangen.
De rijtuigen zijn tot 2009 ingezet.
Wat betekent ICM?
ICM is de afkorting van InterCity Materieel. Dit treintype kreeg als bijnaam 'Koploper'.
Welke typen ICM zijn/waren er?
|
| Afbeelding: 04
|
| Koploper
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door: Ad Boer
|
- ICM-0 1977-1983. De stellen 4001-4007 waren een protoserie. Dit waren driewagenstellen.
- ICM-1 1983-1990. Stellen 4011-4050. Deze eerste serie had rijweerstanden voor het aansturen van de motoren. Deze treinstellen hebben vier aangedreven assen (twee motordraaistellen) en waren driewagenstellen.
- ICM-2 1983-1990. Stellen 4051-4097. Vanaf stel 4051 kreeg de ICM choppers voor het aansturen van de motoren. Dit waren driewagenstellen.
- ICM-3 1990-1994. Stellen 4201-4230. Deze treinstellen hebben zes aangedreven assen (drie motordraaistellen). Dit waren vierwagenstellen.
- ICM-4 1992/1993 in dienst gesteld. Stellen 4232-4250. Dit zijn vierwagenstellen. Stel 4231 werd in 1996 verbouwd en kreeg toen het nummer 4444. Pas bij zijn revisie kreeg het stel weer nummer 4231.
Wat betekent ICR?
|
| Afbeelding: 05
|
| ICR-rijtuig op station Utrecht-Centraal
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door: Mark Voorendt
|
ICR is de afkorting van InterCity Rijtuig.
Voor de vervanging van de oude getrokken rijtuigen van de types Plan K en Plan N, werd uitgekeken naar nieuwe rijtuigen. Ook de naderende vervanging van Plan E speelde een rol bij de bestelling. Als vervanger hiervoor werd onder andere gekeken naar de middenrijtuigen van de proefserie ICM-0, Corail rijtuigen van de SNCF en DB rijtuigen type Am en Bm. De Corail rijtuigen van de SNCF waren serieuze gegadigden, maar de keus viel op de tussenrijtuigen ICM. Het ICR heeft wel de draaistellen van het type Y32 gekregen van de Corail rijtuigen, vanwege de goede loopeigenschappen. De indeling van het interieur is ook afgeleid van de Franse Corailrijtuigen. De indeling van het interieur van de ICR rijtuigen is later ook toegepast bij de seriebouw van de ICM treinstellen.
Het ICR is te verdelen in vier deelseries, met zowel binnenlandse als buitenlandse toelating. De buitenlandse toelating gold voor de landen België, Duitsland en Luxemburg. Vanaf 1980 tot aan 1988 zijn 317 rijtuigen in dienst gesteld. Vanaf 1999 zijn de rijtuigen gereviseerd, zodat zij nog tot circa 2020 mee kunnen. De draaistelcodes zijn Ra en Rc.
Welke typen ICR zijn/waren er?
- ICR-1 1980-1982. Buurlandrijtuigen.
- ICR-2 1982. Vervolgserie. Binnenlandrijtuigen.
- ICR-3 1986-1987. Vervolgserie. Beneluxrijtuigen.
- ICR-4 1988. Vervolgserie. Buurlandrijtuigen.
Wat betekent IRM?
IRM is de afkorting van InterRegio Materieel. Deze bestaan uit dubbeldeks materieel (DD-IRM). Tussen 1994 en 1996 afgeleverd. De serie bestaat uit treinstammen met drie of vier bakken.
Welke typen IRM zijn/waren er?
- DD-IRM-III Dit zijn driewagenstellen: mBvk1 + ABv3 + mBvk2 (serie 8200)
- DD-IRM-IV: Dit zijn vierwagenstellen: mBvk1 + ABv4 + ABv5 + mBvk2 (serie 8400)
mBvk1 en mBvk2 zijn identiek. Hetzelfde geldt voor ABv3 en ABv4.
Wat betekent VIRM?
VIRM is de afkorting van Verlengd InterRegio Materieel. Dit treintype is ontstaan door het verlengen van DD-IRM (dubbeldeks interregio materieel).
Welke typen VIRM zijn/waren er?
|
| Afbeelding: 06
|
| VIRM-VI stellen te Amsterdam Bijlmer ArenA
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door: Maurits Vink
|
- VIRM-1 In 2000 werden de 81 bestaande IRM-stellen verlengd: de driedelige stellen (serie 8200) werden uitgebreid tot vierdelige treinstellen van serie 9400 (er werd 1200 bij het nummer geteld), de vierdelige (serie 8400) werden uitgebreid tot zesdelige treinstellen van serie 8600.
- VIRM-2 Vervolgserie. De stelnummers van VIRM-2 zijn 01 t/m 25 met steeds 87 of 95 ervoor (serie 8700 of 9500).
- VIRM-3 Vervolgserie. De stelnummers van VIRM3 zijn 8726 t/m 8746.
- VIRM-4 2008. Vervolgserie. De stelnummers van VIRM-4 zijn: 9547 t/m 9597. Samenstelling: mBvk1 + ABv3/4 + ABv6 + mBvk2.
Wat betekent Plan-T/Plan-V?
|
| Afbeelding: 07
|
| Plan-V, als stoptrein van Tilburg naar Deurne
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door Ad Boer
|
In 1961 wordt een nieuw revolutionair treinstel afgeleverd, welke lijkt op het Materieel '54, maar volgens de nieuwste technieken van dat moment gebouwd is. Dit materieel zal bekend gaan worden als Materieel '64 en is verdeeld in een vierdelig treinstel (Plan T) en een tweedelig treinstel (Plan V).
Wat betekent Plan-U?
|
| Afbeelding: 08
|
| Plan-U, van HIJSM te Moerdijk, Industrielijn
|
| Bron: nl.wikipedia Gemaakt door Maurits Vink
|
Mede gebaseerd op de ontwerpen van de nieuwe treinstellen Plan T, werden in de periode 1960-1963, 42 treinstellen Plan-U gebouwd om zo de oude 'dieseldrie' en 'dieselvijf' te kunnen vervangen op drukkere verbindingen. Plan-U was dus voorzien van een dieselmotor.
Meer informatie
