Persoonlijke instellingen

Decals: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k
(43 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<small><center>'''[[E11.07 - 3D/RM, CAD-ontwerp]] - Vorige | Volgende - [[E11.09 - Etsen van messing]]'''</center>
+
{{Koptekst
----
+
|Vorige= Schuimplaatsnijder
<small>Onder redactie van: BeneluxSpoor.net Auteur: Kas Michorius</small></small>
+
|Volgende= Etsen
<br /><br />[[bestand:NiveauExpert.PNG|35px]]
+
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
----
+
|Auteur= Kas Michorius
'''Inleiding'''
+
}}
 +
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 +
=== Inleiding ===
 +
Iedereen kent dat wel; hebt u het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste decals verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.
 +
 +
=== Decals maken ===
 +
Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat u goede voorbeeldfoto's heeft. U kunt eigen foto's maken, of (indien aanwezig) op internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de loc of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto's hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Hiervoor wordt door mij Photoshop gebruikt (zie ook de 'Inleiding in Photoshop'), maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS-Paint wordt echter niet aangeraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, die meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden. De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS-Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.
 +
 
 +
Heel erg belangrijk is, dat u meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat u hierin aan het werk gaat) aangeeft, dat u het document in 'Letter' en niet in 'A4' wilt maken.
  
Iedereen kent dat wel; heb je het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste decals verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.
+
In de Nederlandstalige versie doet u dit zo: 'Pagina-instelling' >> 'Papier' >> en dan bij 'Papierformaat' op 'Letter' instellen.
 
'''Decals maken'''
 
 
Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat je goede voorbeeldfoto’s hebt. Je kunt eigen foto's maken, of (indien aanwezig) op Internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de lok of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto’s hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Ik gebruik hiervoor Photoshop (zie ook de inleiding in Photoshop), maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS Paint zou ik echter niet willen aanraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, welke meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden.
 
De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.
 
Heel erg belangrijk is, dat je meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat je hierin aan het werk gaat) aangeeft, dat je het document in 'Letter' en niet in 'A4' wilt maken.
 
  
In de Nederlandstalige versie doe je dit zo: Pagina-instelling -> Papier -> en dan bij 'Papierformaat' op 'Letter' instellen.
+
In de Duitstalige versie doet u dit zo: 'Seitenlayout' >> 'Seite einrichten' >> 'Format' >> en dan bij 'Papierformat' op 'Letter' instellen.
  
In de Duitstalige versie doe je dit zo: Seitenlayout -> Seite einrichten -> Format -> en dan bij 'Papierformat' op 'Letter' instellen.
+
In de Engelstalige versie doet u dit zo: 'Page layout' >> 'Paper' >> en dan bij 'Paper Format' op 'Letter' instellen.
  
In de Engelstalige versie doe je dit zo: Page layout -> Paper -> en dan bij 'Paper Format' op 'Letter' instellen.
+
'''Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als u dit niet doet, dan zullen uw decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat u eigenlijk hebt ingegeven. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 (schaal N) al bijna een halve meter.'''
  
Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als je dit niet doet, dan zullen je decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat je eigenlijk hebt ingegeven. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 al bijna een halve meter.
+
Wanneer uw Word-Bestand met decals af is, kunt u het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken.
  
Als je Word-Bestand met decals nu af is, moet je het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken.
+
=== Decals printen met een Inkjet-printer ===
 +
U kunt het bestand zelf met een gewone Inkjet-printer printen. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan. Natuurlijk heeft u dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit kunt u in transparant en in wit kopen (ongeveer &euro;2 per blad). Mijn decalpapier wordt meestal besteld op Ebay of bij Decalprint. Belangrijk is, dat u het decalpapier koopt, wat voor Inkjetprinters geschikt is. Bij het printen zelf moet u er nog om denken, dat u bij de printopties aangeeft dat het om een vel papier in Letter formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort kiezen we vervolgens 'ander fotopapier' en voor de kwaliteit kiezen we meestal de beste kwaliteit, of de op &eacute;&eacute;n na beste kwaliteit (dpi).
  
'''Decals printen met een inkjet printer'''
+
Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een Inkjet-printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als u de decal in het water legt. Als blanke lak, wordt de lak van 'Mr. Hobby' uit de spuitbus gebruikt. De lak krijgt daarna ongeveer acht tot 12 uur de tijd om te drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt u dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal. Na acht tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals 'een gekochte decal' aangebracht worden.
  
Je kunt het bestand zelf met een gewone inkjetprinter afdrukken. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan.
+
=== Decals printen met een Laser-printer ===
Natuurlijk heb je dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit kun je in transparant en in wit kopen (ongeveer &euro;2 per blad). Ik bestel mijn decalpapier meestal op Ebay of bij de Internetshop 'Elwods' (http://www.decalfolien.de/). Belangrijk is, dat je het decalpapier koopt, wat voor inkjetprinters geschikt is.
+
Als alternatief voor het printen met een Inkjet-printer, kunt u de decals ook met een Laser-printer printen. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen Laser-printer thuis hebben staan. U zou dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van 'vreemd' papier in hun printers.
Bij het printen zelf moet je er nog om denken, dat je bij de printopties aangeeft dat het om een vel papier in Letter formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort neem ik vervolgens "ander fotopapier" en voor de kwaliteit kies ik meestal de beste kwaliteit, of de op &eacute;&eacute;n na beste kwaliteit (dpi).
+
Het voordeel van het printen met een Laser-printer is echter, dat u geen laag blanke lak meer hoeft aan te brengen. Dit komt, omdat de inkt uit een Laser-printer van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn uw decals dus in principe al klaar om aan te brengen.
Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een inkjet printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als je de decal in het water legt. Ik gebruik als blanke lak, de lak van Mr. Hobby uit de spuitbus. De lak laat ik daarna ongeveer 8 tot 12 uur drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt je dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal.
 
Na 8 tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals 'een gekochte decal' aangebracht worden.
 
  
'''Decals printen met een laserprinter'''
+
Voor het printen met een Laser-printer is decalpapier dat bestemd is voor een Inkjet-printer ongeschikt; u moet speciaal decalpapier voor Laser-printers gebruiken. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat u hier eigenlijk moeilijk de fout in kunt gaan.
  
Als alternatief voor het printen met een inkjetprinter, kun je de decals ook met een laserprinter printen. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen laserprinter thuis hebben staan. Je zou dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van "vreemd" papier in hun printers.
+
=== Decals printen met een Micro-dry printer ===
Het voordeel van het printen met een laserprinter is echter, dat je geen laag blanke lak meer hoeft aan te brengen. Dit komt, omdat de inkt uit een laserprinter van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn je decals dus in principe al klaar om aan te brengen.
+
Een speciale manier voor het printen van uw decals, is met een zogenaamde 'Micro-Dry printer'. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de &euro;800). Als u 'wit' wilt printen dan zult u de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren. In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat u eigenlijk gedwongen wordt om uw decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en naar u opstuurt. Voorbeelden van firma's die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.
  
Voor het printen met een laserprinter is decalpapier voor een inkjetprinter ongeschikt; je moet speciaal decalpapier voor laserprinters gebruiken. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat je hier eigenlijk moeilijk de fout in kunt gaan.
+
Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. U zult in dit geval dus al uw decals in vectorbestanden om moeten zetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee u vectorbestanden kunt maken, is Adobe Illustrator. Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen. De 'autotrace'-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden t&eacute; onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen. In plaats van Adobe Illustrator kunt u natuurlijk ook weer andere programma's gebruiken, zoals Corel Draw of Aldus Freehand.
  
'''Decals printen met een Micro-dry printer'''
+
=== Decals printen met het Decal-Pro-systeem ===
 +
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem heeft u een aantal extra 'ingredi&euml;nten' nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de &euro;200 te liggen.<br />
 +
In het starterpakket vind u een speciaal soort decalpapier, waarop u de decals met een Laser-printer kunt printen. Vervolgens gebruikt u &eacute;&eacute;n van de meegeleverde gekleurde folie's (we gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). U legt deze folie over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals. Nu haalt u de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat u een bruikbare decal hebt.
  
Een speciale manier voor het printen van je decals, is met een zogenaamde 'Micro-Dry printer'. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de &euro;800). Als je wit wilt printen dan zul je de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren.
+
Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of -symbolen worden niet erg nauwkeurig in witte decals omgezet. Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals schaal G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat je eigenlijk gedwongen wordt om je decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en naar je opstuurt.
 
Voorbeelden van firma’s die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.
 
Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. Je zult in dit geval dus al je decals in vectorbestanden om moeten zetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee je vectorbestanden kunt maken, is Adobe Illustrator. Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen.
 
De 'autotrace'-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden t&eacute; onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen.
 
In plaats van Adobe Illustrator kun je natuurlijk ook weer andere programma's gebruiken, zoals Corel Draw of Aldus Freehand.
 
Decals printen met het Decal-Pro-systeem.
 
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een laserprinter. Voor dit systeem heb je een aantal extra 'ingrediënten' nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de &euro;200 te liggen.
 
In het starterpakket vind je een speciaal soort decalpapier, waarop je de decals met een laserprinter kunt printen. Vervolgens gebruik je één van de meegeleverde gekleurde folie's (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Je legt deze folie over de, met de laserprinter geprinte, zwarte decals. Nu haal je de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat je een bruikbare decal hebt.
 
Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of -symbolen worden niet erg nauwkeurig in witte decals omgezet.
 
Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals spoor G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
 
 
   
 
   
'''Welk systeem is nu het beste?'''
+
=== Welk systeem is nu het beste? ===
+
Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals u wilt gaan maken. Wilt u witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-Dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een Laser-printer een goede keuze. Wilt u thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen uw eigen decals maken, dan kunt u dat doen met uw eigen Inkjet-printer. Hieronder vind u een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode.
Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals je wilt gaan maken. Wil je witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een laserprinter een goede keuze. Wil je thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen je eigen decals maken, dan kun je dat doen met je eigen inkjet printer. Hieronder vind je een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode.
 
  
'''Decals printen met het Decal-pro systeem'''
+
=== Laten printen ===
 +
Heeft u niet de beschikking over een Micro-Dry-printer of u ziet het niet zitten om zelf met het speciale decalpapier te gaan printen. Via het internet zijn een aantal bedrijven c.q. personen te vinden (zie hieronder bij [[Decals#Meer informatie|'Meer informatie']]) die voor een vergoeding uw decals kunnen maken. U hoeft ze daarna nog alleen aan te brengen.
  
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een laserprinter. Voor dit systeem heb je een aantal extra „ingrediënten“ nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de &euro;200 te liggen.
+
Er zullen meer dan de hier genoemde bedrijven c.q. personen zijn die deze diensten aanbieden. Mocht u nog een aanbieder weten, dan kunt u contact opnemen met de redactie van de Encyclopedie.
In het starterpakket vind je een speciaal soort decalpapier, waarop je de decals met een laserprinter kunt printen. Vervolgens gebruik je één van de meegeleverde gekleurde folie's (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Je legt deze folie over de, met de laserprinter geprinte, zwarte decals. Nu haal je de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat je een bruikbare decal hebt.
 
Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of symbolen worden niet erg precies in witte decals omgezet.
 
Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals spoor G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
 
 
 
'''Inkjet-decals:'''
 
  
 +
=== De voor- en nadelen: ===
 +
{| class="vatop"
 +
|
 +
===== Inkjet-decals: =====
 +
''Voordelen'':
 +
:* Zelf, met uw eigen printer decals maken
 +
:* Onafhankelijk van anderen
 +
''Nadelen'':
 +
:* Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht
 +
:* U kunt geen witte decals printen<br /><br />
 +
|
 +
===== Laser-decals:=====
 +
''Voordelen'':
 +
:* De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak
 +
:* Daardoor eenvoudig en snel.
 +
''Nadelen'':
 +
:* De decals moeten met een Laser-printer geprint worden
 +
:* U kunt geen witte decals printen<br /><br />
 +
|-
 +
|
 +
===== Micro-dry decals:=====
 
''Voordelen'':
 
''Voordelen'':
* Zelf, met je eigen printer decals maken
+
:* Het printen van wit is geen probleem
* Onafhankelijk van anderen
+
:* Micro-dry printers kunnen erg scherp printen
 
 
 
''Nadelen'':
 
''Nadelen'':
* Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht
+
:* U kunt uw decals niet zelf printen
* Je kunt geen witte decals printen
+
:* U moet uzelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt
 
+
:* Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen
'''Laser decals:'''
+
:* Foto's kunt u met deze methode niet printen<br /><br />
 
+
|
 +
===== Decal-pro decals: =====
 
''Voordelen'':
 
''Voordelen'':
* De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak
+
:* Zelf uw eigen witte decals maken
* Daarom eenvoudig en snel.
 
 
''Nadelen'':
 
''Nadelen'':
* De decals moeten met een laserprinter geprint worden
+
:* Hoge opstartkosten
* Je kunt geen witte decals printen
+
:* Zeer onnauwkeurig
 +
:* Zeer tijdsintensief
 +
|}
  
'''Micro-dry decals:'''
+
=== Gereedschappen ===
 +
Hier volgt een lijstje met handige gereedschappen:
  
''Voordelen'':
+
{{Afbeelding
* Het printen van wit is geen problem
+
|Bestand= DecalsPlaatje1.jpg
* Micro-dry printers kunnen erg scherp printen
+
|Grootte= Normaal
''Nadelen'':
+
|Volgnummer= 01
* Je kunt je decals niet zelf printen
+
|Omschrijving= Benodigd gereedschap
* Je moet jezelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt
+
|Maker= Kas Michorius
* Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen
+
}}
* Foto’s kun je met deze methode niet printen
 
  
'''Decal-pro decals:'''
+
:* Microset en Mr. Mark Softer als weekmakers
 +
:* Een scherpe schaar, om decals uit te knippen
 +
:* Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren
 +
:* Een tandenstoker, om de decals te positioneren
 +
:* Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen
 +
:* Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren
  
''Voordelen'':
+
=== Decals aanbrengen ===
* Zelf je eigen witte decals maken
+
Heeft u de decals geprint (of uw gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen.
''Nadelen'':
+
Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich. Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mocht u er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan loopt u het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.
* Hoge opstartkosten
 
* Zeer onnauwkeurig
 
* Zeer tijdsintensief
 
  
'''Gereedschappen'''
+
Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kunt u de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of u dit met een mes of met een schaartje wilt doen, hangt van uw eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.<br />
 +
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overbrengen. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats.
  
Hier volgt nog een lijstje met handige gereedschappen.
+
Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, langzaam begint op te lossen. Ligt de decal nu op de juiste plaats, dan kunt u met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kunt u proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kunt u met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.
  
[[Bestand:DecalsPlaatje1.jpg|400px]]
+
Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen een weekmaker te gebruiken. De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan de onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kunt u de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar als u tevreden bent met het resultaat, kunt u de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.
<br />
 
<i><small>E11.08.01-01</small></i>
 
  
*  Microset en Mr. Mark Softer als weekmakers.
+
Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed drogen. Hierna is het noodzakelijk om nog een laag blanke lak aan te brengen om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Met bijvoorbeeld glanzende blanke lak zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.<br />
*  Een scherpe schaar, om decals uit te knippen.
+
Nadat de blanke lak is opgedroogd, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed drogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de loc of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.
*  Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren.
 
*  Een tandenstoker, om de decals te positioneren.
 
*  Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen.
 
*  Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren.
 
  
'''Decals aanbrengen'''
+
=== Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals ===
 +
'''''Probleem''''': ''De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.''
  
Heb je de decals geprint (of je gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen.
+
'''''Oplossing''''': Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen kunt u proberen om voor het aanbrengen van de decal daar overheen nog een dun laagje blanke lak te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.
Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich.
 
Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mocht je er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan loop je het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.
 
Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kun je de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of je dit met een mes of met een schaartje wilt doen, hangt van je eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.
 
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overbrengen. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats. Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, langzaam begint op te lossen.
 
Ligt de decal nu op de juiste plaats, dan kun je met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kun je proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kun je met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.
 
Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen een weekmaker te gebruiken.  De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan de onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kun je de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar als je tevreden bent met het resultaat, kun je de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.
 
Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed drogen. Hierna is het noodzakelijk om nog een laag blanke lak aan te brengen om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Met bijvoorbeeld glanzende blanke lak zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.
 
Nadat de blanke lak is opgedroogd, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed drogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de lok of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.
 
  
'''Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals'''
+
'''''Probleem''''': ''Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.''
  
'''''Probleem''''': De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.<br><br>
+
'''''Oplossing''''': Een zilverachtig waas wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak van dit probleem is, dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mocht u voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee dit toch te doen.
'''''Oplossing''''': Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen kun je proberen om voor het aanbrengen van de decal daar overheen nog een dun laagje blanke lak te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.
 
  
'''''Probleem''''': Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.<br><br>
+
{{Afbeelding
'''''Oplossing''''': Een zilverachtig waas wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak van dit probleem is, dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mocht je voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee dit toch te doen.
+
|Bestand= DecalsPlaatje2.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 02
 +
|Omschrijving= Werking decal
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Tekening
 +
}}
  
[[Bestand:DecalsPlaatje2.jpg|400px]]
+
Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kunt u ook eens proberen het water, waarin u de decal losweekt, van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.<br />
<br />
+
Een laatste oplossing bieden nog (de hierboven al genoemde) zogenaamde 'weekmakers'. Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kunnen passen. Nadat de decal is aangebracht, kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.<br />
<i><small>E11.08-02</small></i>
 
<br /><br />
 
Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kun je ook eens proberen het water, waarin je de decal losweekt, van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.
 
Een laatste oplossing bieden nog(de hierboven al genoemde) zogenaamde 'weekmakers'. Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kunnen passen. Nadat de decal is aangebracht, kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.<br />
 
 
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.
 
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.
  
[[Bestand:DecalsPlaatje3.jpg|400px]]
+
{{Afbeelding
<br />
+
|Bestand= DecalsPlaatje3.jpg
<i><small>E11.08-03</small></i>
+
|Grootte= Normaal
<br /><br />
+
|Volgnummer= 03
'''Korte inleiding in Photoshop'''
+
|Omschrijving= Weekmakers
 +
|Maker=K as Michorius
 +
}}
 +
 
 +
=== Decalvellen downloaden ===
 +
De firma Viessmann bied op zijn website diverse decal voorbeelden aan, die zo afgedrukt kunnen worden (zie: [[Decals#Meer informatie|'Meer informatie']]).
 +
 
 +
=== Korte inleiding in Photoshop ===
 +
Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Als u de decals zelf met een Inkjet- of Laser-printer wil printen, en u dus pixelbestanden nodig heeft, kunt u het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie u gebruikt.
 +
 
 +
We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door 'File' >> 'Open' te kiezen.
  
Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Als je de decals zelf met een inkjet- of laserprinter wil printen, en je dus pixelbestanden nodig hebt, kun je het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie je gebruikt.
+
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje4.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 04
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
  
We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door 'file-> open' te kiezen.
+
Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog brengen. Dit is vooral belangrijk, als u afbeeldingen van het internet hebt gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar 'Image' >> 'Image size' en brengen de waarde die bij 'Resolution' staat, wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).
  
[[Bestand:DecalsPlaatje4.jpg|400px]]
+
{{Afbeelding
<br />
+
|Bestand= DecalsPlaatje5.jpg
<i><small>E11.08-04</small></i>
+
|Grootte= Normaal
<br /><br />
+
|Volgnummer= 05
Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog brengen. Dit is vooral belangrijk, als je afbeeldingen van het internet hebt gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar 'Image->Image size' en brengen de waarde die bij 'Resolution' staat, wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).
+
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
  
[[Bestand:DecalsPlaatje5.jpg|400px]]
+
U zult meteen al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral de veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.
<br />
 
<i><small>E11.08-05</small></i>
 
<br /><br />
 
Je zult meteen al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral de veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.
 
  
Eventueel kun je het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar 'Image->Adjustments->Brightness/Contrast'. Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, kom je er al gauw achter hoe deze werken.
+
Eventueel kunt u het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar 'Image' >> 'Adjustments' >> 'Brightness/Contrast'. Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, komt u er al gauw achter hoe deze werken.
  
Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom leg ik hieronder ook nog het een en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uit.
+
Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom wordt door mij hieronder ook nog het &euml;&euml;n en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uitgelegd.
  
 
Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.
 
Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.
  
Ten eerste het 'Marquee Tool' (sneltoets M). Hiermee kun je een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door Alt ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het Marquee Tool te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijv. een ovaal.
+
Ten eerste het 'Marquee Tool' (sneltoets '''M'''). Hiermee kunt u een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door '''Alt''' ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het ’Marquee Tool’ te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijv. een ovaal.
  
Dan is er het 'Lasso Tool' (sneltoets L). Hiermee kun je al een wat individuelere selectie maken. Je klikt op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo ga je het hele gebied af, wat je wilt selecteren. Ook hier komen er weer meer varianten van de Lasso Tool tevoorschijn, als je Alt ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het Lasso Tool icoontje klikt.
+
Dan is er het 'Lasso Tool' (sneltoets '''L'''). Hiermee kunt u al een wat individuelere selectie maken. U klikt op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo gaat u het hele gebied af, wat u wilt selecteren. Ook hier komen er weer meer varianten van de Lasso Tool tevoorschijn, wanneer u '''Alt''' ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het 'Lasso Tool'-icoontje klikt.
  
En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over het 'Magic Wand Tool' (sneltoets W). Als je met deze tool ergens op de afbeelding klikt, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als je logo’s of teksten uit een foto wilt snijden. Stel je hebt een foto van een gele NS trein met een zwart NS-Logo. Als je nu met de Magic Wand Tool op het logo klikt, dan zal all&eacute;&eacute;n het logo worden geselecteerd en kun je alleen het logo in een nieuw bestand kopi&euml;ren.
+
En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over het 'Magic Wand Tool' (sneltoets '''W'''). Als u met deze tool ergens op de afbeelding klikt, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als u logo’s of teksten uit een foto wilt snijden. Stel u heeft een foto van een gele NS-trein met een zwart NS-Logo. Wanneer u nu met de Magic Wand Tool op het logo klikt, dan zal all&eacute;&eacute;n het logo worden geselecteerd en kunt u alleen het logo in een nieuw bestand kopi&euml;ren.
  
[[Bestand:DecalsPlaatje6.jpg|400px]]
+
{{Afbeelding
<br />
+
|Bestand= DecalsPlaatje6.jpg
<i><small>E11.08-06</small></i>
+
|Grootte= Normaal
<br /><br />
+
|Volgnummer= 06
De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde functies kun je met het maken van decals al erg veel bereiken. Will je toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er op het Internet ook erg veel websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.
+
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
  
'''Korte inleiding in Adobe Illustrator.'''
+
De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde functies kunt u met het maken van decals al erg veel bereiken. Wilt u toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er op het Internet ook erg veel websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.
  
Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat je spelenderwijs het programma zelf verder kan ontdekken.
+
=== Korte inleiding in Adobe Illustrator ===
Belangrijk is, dat je bij het opstarten van Illustrator gelijk aangeeft, dat je in een CMYK-bestand wil gaan werken (zie afbeelding).
+
Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat u spelenderwijs het programma zelf verder kunt ontdekken.<br />
 +
Belangrijk is, dat u bij het opstarten van Illustrator meteen aangeeft, dat u in een CMYK-bestand wil gaan werken (zie afbeelding).
 +
 
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje7.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 07
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
  
[[Bestand:DecalsPlaatje7.jpg|400px]]
 
<br />
 
<i><small>E11.08-07</small></i>
 
<br /><br />
 
 
Hier volgt een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:
 
Hier volgt een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:
  
[[Bestand:DecalsPlaatje8.jpg|400px]]
+
{{Afbeelding
<br />
+
|Bestand= DecalsPlaatje8.jpg
<i><small>E11.08-08</small></i>
+
|Grootte= Normaal
<br /><br />
+
|Volgnummer= 08
Het 'Pen Tool' (sneltoets P) wordt je meest gebruikte gereedschap. Hiermee kun je vormen tekenen door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.
+
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
 
 +
Het 'Pen Tool' (sneltoets '''P''') wordt uw meest gebruikte gereedschap. Hiermee kunt u vormen tekenen door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.
 +
 
 +
Met het 'Text Tool' (sneltoets '''T''') kunt u teksten en nummers gemakkelijk invoeren. Met het 'Selection Tool' (sneltoets '''S''') kunt u eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.
 +
 
 +
Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kunt u de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kunt u de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.
 +
 
 +
Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.
  
Met het 'Text Tool' (sneltoets T) kun je teksten en nummers makkelijk invoeren.
 
Met het 'Selection Tool' (sneltoets S) kun je eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.
 
  
Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kun je de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kun je de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.
+
{{Linkssectie begin
 +
|Box= AlleenInfo
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Veilig werken
 +
|Linknaam= Veilig werken
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 123 <!-- andreas -->
 +
|ExtraInfo= Andreas Nothaft.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 124 <!-- decalpr -->
 +
|ExtraInfo= Decalprint.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 125 <!-- druckeron -->
 +
|ExtraInfo= Druckeronkel.
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Downloaden decalvellen:
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 281 <!-- viessmann -->
 +
|ExtraInfo= Spoorwegen (PDF)
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 282 <!-- viessmann -->
 +
|ExtraInfo= Bewegwijzering (PDF)
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 283 <!-- viessmann -->
 +
|ExtraInfo= Handel, reclame en industrie (PDF)
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 284 <!-- viessmann -->
 +
|ExtraInfo= Zwitserland (PDF)
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde}}
  
Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op Internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.
+
{{Voettekst
----
+
|Vorige= Schuimplaatsnijder
<small><center>'''[[E11.07 - 3D/RM, CAD-ontwerp]] - Vorige | Volgende - [[E11.09 - Etsen van messing]]'''</center>
+
|Volgende= Etsen
 +
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
 +
}}
 +
[[Categorie: Alles|D]]
 +
[[Categorie: Artikel|Decals]]
 +
[[Categorie: Materialen|D]]
 +
[[Categorie: Praktijk|D]]
 +
[[Categorie: Kas Michorius|D]]

Versie van 18 sep 2017 om 11:21

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Kas Michorius


Inleiding

Iedereen kent dat wel; hebt u het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste decals verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.

Decals maken

Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat u goede voorbeeldfoto's heeft. U kunt eigen foto's maken, of (indien aanwezig) op internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de loc of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto's hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Hiervoor wordt door mij Photoshop gebruikt (zie ook de 'Inleiding in Photoshop'), maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS-Paint wordt echter niet aangeraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, die meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden. De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS-Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.

Heel erg belangrijk is, dat u meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat u hierin aan het werk gaat) aangeeft, dat u het document in 'Letter' en niet in 'A4' wilt maken.

In de Nederlandstalige versie doet u dit zo: 'Pagina-instelling' >> 'Papier' >> en dan bij 'Papierformaat' op 'Letter' instellen.

In de Duitstalige versie doet u dit zo: 'Seitenlayout' >> 'Seite einrichten' >> 'Format' >> en dan bij 'Papierformat' op 'Letter' instellen.

In de Engelstalige versie doet u dit zo: 'Page layout' >> 'Paper' >> en dan bij 'Paper Format' op 'Letter' instellen.

Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als u dit niet doet, dan zullen uw decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat u eigenlijk hebt ingegeven. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 (schaal N) al bijna een halve meter.

Wanneer uw Word-Bestand met decals af is, kunt u het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken.

Decals printen met een Inkjet-printer

U kunt het bestand zelf met een gewone Inkjet-printer printen. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan. Natuurlijk heeft u dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit kunt u in transparant en in wit kopen (ongeveer €2 per blad). Mijn decalpapier wordt meestal besteld op Ebay of bij Decalprint. Belangrijk is, dat u het decalpapier koopt, wat voor Inkjetprinters geschikt is. Bij het printen zelf moet u er nog om denken, dat u bij de printopties aangeeft dat het om een vel papier in Letter formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort kiezen we vervolgens 'ander fotopapier' en voor de kwaliteit kiezen we meestal de beste kwaliteit, of de op één na beste kwaliteit (dpi).

Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een Inkjet-printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als u de decal in het water legt. Als blanke lak, wordt de lak van 'Mr. Hobby' uit de spuitbus gebruikt. De lak krijgt daarna ongeveer acht tot 12 uur de tijd om te drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt u dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal. Na acht tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals 'een gekochte decal' aangebracht worden.

Decals printen met een Laser-printer

Als alternatief voor het printen met een Inkjet-printer, kunt u de decals ook met een Laser-printer printen. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen Laser-printer thuis hebben staan. U zou dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van 'vreemd' papier in hun printers. Het voordeel van het printen met een Laser-printer is echter, dat u geen laag blanke lak meer hoeft aan te brengen. Dit komt, omdat de inkt uit een Laser-printer van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn uw decals dus in principe al klaar om aan te brengen.

Voor het printen met een Laser-printer is decalpapier dat bestemd is voor een Inkjet-printer ongeschikt; u moet speciaal decalpapier voor Laser-printers gebruiken. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat u hier eigenlijk moeilijk de fout in kunt gaan.

Decals printen met een Micro-dry printer

Een speciale manier voor het printen van uw decals, is met een zogenaamde 'Micro-Dry printer'. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de €800). Als u 'wit' wilt printen dan zult u de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren. In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat u eigenlijk gedwongen wordt om uw decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en naar u opstuurt. Voorbeelden van firma's die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.

Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. U zult in dit geval dus al uw decals in vectorbestanden om moeten zetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee u vectorbestanden kunt maken, is Adobe Illustrator. Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen. De 'autotrace'-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden té onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen. In plaats van Adobe Illustrator kunt u natuurlijk ook weer andere programma's gebruiken, zoals Corel Draw of Aldus Freehand.

Decals printen met het Decal-Pro-systeem

Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem heeft u een aantal extra 'ingrediënten' nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de €200 te liggen.
In het starterpakket vind u een speciaal soort decalpapier, waarop u de decals met een Laser-printer kunt printen. Vervolgens gebruikt u één van de meegeleverde gekleurde folie's (we gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). U legt deze folie over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals. Nu haalt u de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat u een bruikbare decal hebt.

Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of -symbolen worden niet erg nauwkeurig in witte decals omgezet. Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals schaal G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.

Welk systeem is nu het beste?

Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals u wilt gaan maken. Wilt u witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-Dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een Laser-printer een goede keuze. Wilt u thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen uw eigen decals maken, dan kunt u dat doen met uw eigen Inkjet-printer. Hieronder vind u een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode.

Laten printen

Heeft u niet de beschikking over een Micro-Dry-printer of u ziet het niet zitten om zelf met het speciale decalpapier te gaan printen. Via het internet zijn een aantal bedrijven c.q. personen te vinden (zie hieronder bij 'Meer informatie') die voor een vergoeding uw decals kunnen maken. U hoeft ze daarna nog alleen aan te brengen.

Er zullen meer dan de hier genoemde bedrijven c.q. personen zijn die deze diensten aanbieden. Mocht u nog een aanbieder weten, dan kunt u contact opnemen met de redactie van de Encyclopedie.

De voor- en nadelen:

Inkjet-decals:

Voordelen:

  • Zelf, met uw eigen printer decals maken
  • Onafhankelijk van anderen

Nadelen:

  • Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht
  • U kunt geen witte decals printen

Laser-decals:

Voordelen:

  • De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak
  • Daardoor eenvoudig en snel.

Nadelen:

  • De decals moeten met een Laser-printer geprint worden
  • U kunt geen witte decals printen

Micro-dry decals:

Voordelen:

  • Het printen van wit is geen probleem
  • Micro-dry printers kunnen erg scherp printen

Nadelen:

  • U kunt uw decals niet zelf printen
  • U moet uzelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt
  • Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen
  • Foto's kunt u met deze methode niet printen

Decal-pro decals:

Voordelen:

  • Zelf uw eigen witte decals maken

Nadelen:

  • Hoge opstartkosten
  • Zeer onnauwkeurig
  • Zeer tijdsintensief

Gereedschappen

Hier volgt een lijstje met handige gereedschappen:


DecalsPlaatje1.jpg
Afbeelding: 01
Benodigd gereedschap
Foto gemaakt door: Kas Michorius


  • Microset en Mr. Mark Softer als weekmakers
  • Een scherpe schaar, om decals uit te knippen
  • Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren
  • Een tandenstoker, om de decals te positioneren
  • Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen
  • Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren

Decals aanbrengen

Heeft u de decals geprint (of uw gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen. Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich. Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mocht u er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan loopt u het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.

Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kunt u de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of u dit met een mes of met een schaartje wilt doen, hangt van uw eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overbrengen. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats.

Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, langzaam begint op te lossen. Ligt de decal nu op de juiste plaats, dan kunt u met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kunt u proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kunt u met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.

Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen een weekmaker te gebruiken. De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan de onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kunt u de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar als u tevreden bent met het resultaat, kunt u de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.

Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed drogen. Hierna is het noodzakelijk om nog een laag blanke lak aan te brengen om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Met bijvoorbeeld glanzende blanke lak zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.
Nadat de blanke lak is opgedroogd, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed drogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de loc of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.

Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals

Probleem: De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.

Oplossing: Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen kunt u proberen om voor het aanbrengen van de decal daar overheen nog een dun laagje blanke lak te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.

Probleem: Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.

Oplossing: Een zilverachtig waas wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak van dit probleem is, dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mocht u voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee dit toch te doen.


DecalsPlaatje2.jpg
Afbeelding: 02
Werking decal
Tekening gemaakt door: Kas Michorius


Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kunt u ook eens proberen het water, waarin u de decal losweekt, van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.
Een laatste oplossing bieden nog (de hierboven al genoemde) zogenaamde 'weekmakers'. Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kunnen passen. Nadat de decal is aangebracht, kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.


DecalsPlaatje3.jpg
Afbeelding: 03
Weekmakers
Foto gemaakt door: K as Michorius


Decalvellen downloaden

De firma Viessmann bied op zijn website diverse decal voorbeelden aan, die zo afgedrukt kunnen worden (zie: 'Meer informatie').

Korte inleiding in Photoshop

Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Als u de decals zelf met een Inkjet- of Laser-printer wil printen, en u dus pixelbestanden nodig heeft, kunt u het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie u gebruikt.

We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door 'File' >> 'Open' te kiezen.


DecalsPlaatje4.jpg
Afbeelding: 04
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius


Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog brengen. Dit is vooral belangrijk, als u afbeeldingen van het internet hebt gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar 'Image' >> 'Image size' en brengen de waarde die bij 'Resolution' staat, wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).


DecalsPlaatje5.jpg
Afbeelding: 05
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius


U zult meteen al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral de veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.

Eventueel kunt u het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar 'Image' >> 'Adjustments' >> 'Brightness/Contrast'. Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, komt u er al gauw achter hoe deze werken.

Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom wordt door mij hieronder ook nog het ëën en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uitgelegd.

Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.

Ten eerste het 'Marquee Tool' (sneltoets M). Hiermee kunt u een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door Alt ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het ’Marquee Tool’ te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijv. een ovaal.

Dan is er het 'Lasso Tool' (sneltoets L). Hiermee kunt u al een wat individuelere selectie maken. U klikt op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo gaat u het hele gebied af, wat u wilt selecteren. Ook hier komen er weer meer varianten van de Lasso Tool tevoorschijn, wanneer u Alt ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het 'Lasso Tool'-icoontje klikt.

En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over het 'Magic Wand Tool' (sneltoets W). Als u met deze tool ergens op de afbeelding klikt, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als u logo’s of teksten uit een foto wilt snijden. Stel u heeft een foto van een gele NS-trein met een zwart NS-Logo. Wanneer u nu met de Magic Wand Tool op het logo klikt, dan zal alléén het logo worden geselecteerd en kunt u alleen het logo in een nieuw bestand kopiëren.


DecalsPlaatje6.jpg
Afbeelding: 06
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius


De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde functies kunt u met het maken van decals al erg veel bereiken. Wilt u toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er op het Internet ook erg veel websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.

Korte inleiding in Adobe Illustrator

Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat u spelenderwijs het programma zelf verder kunt ontdekken.
Belangrijk is, dat u bij het opstarten van Illustrator meteen aangeeft, dat u in een CMYK-bestand wil gaan werken (zie afbeelding).


DecalsPlaatje7.jpg
Afbeelding: 07
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius


Hier volgt een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:


DecalsPlaatje8.jpg
Afbeelding: 08
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius


Het 'Pen Tool' (sneltoets P) wordt uw meest gebruikte gereedschap. Hiermee kunt u vormen tekenen door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.

Met het 'Text Tool' (sneltoets T) kunt u teksten en nummers gemakkelijk invoeren. Met het 'Selection Tool' (sneltoets S) kunt u eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.

Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kunt u de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kunt u de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.

Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.



Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Andreas Nothaft.
Decalprint.
Druckeronkel.
Downloaden decalvellen:
Spoorwegen (PDF)
Bewegwijzering (PDF)
Handel, reclame en industrie (PDF)
Zwitserland (PDF)




Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie