Persoonlijke instellingen

Decals: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (txt)
 
(81 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
<small><center>'''[[E11.06 - 3D/RM, CAD-ontwerp]] - Vorige | Volgende - [[E12 - Gereedschappen]]'''</center>
+
{{Koptekst
----
+
|Vorige= Schuimplaatsnijder
<small>Onder redactie van: BeneluxSpoor.net Auteur: Kas Michorius</small></small>
+
|Volgende= Etsen
----
+
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
 +
|Auteur= Kas Michorius
 +
}}
 +
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 +
=== Inleiding ===
 +
Iedereen kent dat wel; is het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste '''decals''' verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals (volledige naam: "water slide decal") zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.
 +
=== Decals maken ===
 +
Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat iemand goede voorbeeldfoto's heeft. Er kunnen eigen foto's gemaakt worden, of (indien aanwezig) op internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de loc of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto's hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Hiervoor wordt door mij [[Decals#Korte inleiding in Photoshop|Photoshop]] gebruikt, maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS-Paint wordt echter niet aangeraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, die meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden. De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS-Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.
  
'''Inleiding'''
+
Heel erg belangrijk is, dat meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat hierin aan het werk gegaan wordt) aangegeven wordt, dat het document in "Letter" en niet in "A4" gemaakt moet worden.
  
Iedereen kent dat wel; heb je je model netjes afgebouwd en gespoten, en dan zijn er nergens de juiste decals voor te krijgen. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst appart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.
+
In de Nederlandstalige versie gaat dit zo: "Pagina-instelling" >> "Papier" >> en dan bij "Papierformaat" op "Letter" instellen.
  
'''Decals maken'''
+
In de Duitstalige versie gaat dit zo: "Seitenlayout" >> "Seite einrichten" >> "Format" >> en dan bij "Papierformat" op "Letter" instellen.
  
Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat je goede voorbeeldfotos hebt. Je kunt eigen fotos maken, of (zover aanwezig) in internet de juiste fotos zoeken. Belangrijk is, dat de foto‘s niet in een hoek, maar recht op de lok of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte fotos hier en daar verbeterd worden of de kleuren moeten iets worden aangepast. Ik gebruik hiervoor Photoshop (zie ook de inleiding in Photoshop), maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS Paint zou ik echter niet willen aanraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft.Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demo-versie downloaden, die meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er inmiddels een aantal goed te gebruiken freeware programma's kostenlos te downloaden.
+
In de Engelstalige versie doen we dit zo: "Page layout" >> "Paper" >> en dan bij "Paper Format" op "Letter" instellen.
De verschillende decals kunnen vervolgens als .jpg opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.
 
Heel erg belangrijk is, dat je meteen na het aanmaken van het Word-document (dus nog voordat je hierin aan het werk gaat) aangeeft, dat je het document in "Letter" en niet in "A4" wilt maken.
 
Dit doe je zo: Seitenlayout -> Seite einrichten -> Format -> en dan bij "Papierformat" op "Letter".
 
Dit is een belangrijke stap, die niet moet worden overgeslagen. Als je dit niet doet, dan zullen je decals uiteindelijk een paar milimeter kleiner zijn, als wat je eigenlijk hebt ingegeven. En een paar milimeter betekent in bijv. 1:160 al bijna een halve meter.
 
  
Als je Word-Bestand met decals nu af is, moeten we het gaan printen. Hier zijn er verschillende methodes hoe je dit aan kunt pakken.
+
'''Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als dit niet gedaan wordt, dan zullen de decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat er eigenlijk ingevoerd is. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 (schaal N) al bijna een halve meter.''' Wanneer het Word-bestand met decals af is, kunnen we het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken.
 +
=== Decals printen met een Inkjet-printer ===
 +
We kunnen het bestand zelf met een gewone Inkjet-printer printen. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan. Natuurlijk hebben we dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit is in "transparant" en in "wit" te koop (ongeveer &euro;2 per blad). Mijn decalpapier wordt meestal besteld op Ebay of bij "Decalprint". Belangrijk is, dat decalpapier gekocht wordt, wat voor Inkjetprinters geschikt is. Bij het printen zelf moet niet vergeten worden, dat bij de printopties ingesteld wordt dat het om een vel papier in "Letter" formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort kiezen we vervolgens "ander fotopapier" en voor de kwaliteit kiezen we meestal de beste kwaliteit, of de op één na beste kwaliteit (dpi).
  
'''Decals printen met een inkjet printer'''
+
Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een Inkjet-printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als de decal in het water gelegt wordt. Als blanke lak, wordt de lak van "Mr. Hobby" uit de spuitbus gebruikt. De lak krijgt daarna ongeveer acht tot 12 uur de tijd om te drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt men dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal. Na acht tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals "een gekochte decal" aangebracht worden.
 +
=== Decals printen met een Laser-printer ===
 +
Als alternatief voor het printen met een Inkjet-printer, kunnen de decals ook met een Laser-printer geprint worden. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen Laser-printer thuis hebben staan. We zouden dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van "vreemd" papier in hun printers. Het voordeel van het printen met een Laser-printer is echter, dat er geen laag blanke lak meer aangebracht hoeft te worden. Dit komt, omdat de inkt uit een Laser-printer van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn de decals dus in principe al klaar om aan te brengen.<br />
 +
Voor het printen met een Laser-printer is decalpapier dat bestemd is voor een Inkjet-printer ongeschikt. Er moet speciaal decalpapier voor Laser-printers gebruikt worden. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat we hier eigenlijk moeilijk de fout in kunnen gaan.
 +
=== Decals printen met een Micro-dry printer ===
 +
Een speciale manier voor het printen van decals, is het met een zogenaamde "Micro-Dry printer" te doen. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de &euro;800). Als we "wit" willen printen dan zullen we de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren. In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat we eigenlijk gedwongen worden om de decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en ook weer terugstuurt. Voorbeelden van firma's die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.
  
Je kunt het bestand zelf met een doodnormale inkjet printer printen. De meesten van ons zullen thuis zo'n printer hebben staan.
+
Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. We moeten in dit geval dus alle decals in vectorbestanden omzetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee vectorbestanden gemaakt kunnen worden, is "Adobe Illustrator". Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan [[Decals#Korte inleiding in Photoshop|Photoshop]], dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen. De "autotrace"-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden té onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen. In plaats van Adobe Illustrator kunnen natuurlijk ook weer andere programma's gebruikt worden, zoals "Corel Draw" of "Aldus Freehand".
Natuurlijk heb je dan ook nog speciaal decal-papier nodig. Dit kun je in transparant en in wit kopen (ongeveer 2 Euro per blad). Ik bestel mijn decal-papier meestal op ebay of bij de internetshop "Elwods" (http://www.decalfolien.de/). Belangrijk is, dat je het decal-papier koopt, wat voor inkjet printers geschikt is.
+
=== Decals printen met het Decal-Pro-systeem ===
Bij het printen zelf moet je er nog om denken, dat je bij de printopties aangeeft dat het om een vel papier in Letter formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4 Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort neem ik vervolgens "ander fotopapier" en voor de kwaliteit kies ik meestal de beste kwaliteit, of de op een na beste kwaliteit (dpi).
+
Het "Decal-Pro-systeem" volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem zijn een aantal extra "ingrediënten" nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de &euro;200 te liggen.<br />
 +
In het startpakket vinden we een speciaal soort decalpapier, waarop de decals met een Laser-printer geprint kunnen worden. Vervolgens gebruiken we één van de meegeleverde gekleurde folie's (we gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Deze folie wordt over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals gelegd. Nu halen we de decals, met de folie er overheen, door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat we een bruikbare decal hebben.
  
Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een inkjet printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als je de decal in het water legt. Ik gebruik als blanke lak, de lak van Mr. Hobby uit de spuitbus. De lak laat ik daarna ongeveer 8 tot 12 uur drogen, zodat hij droog is en niet meer beschadigd kan worden maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt je dat de laag lak breekt bij het aanbrengen van de decal.
+
Een heel groot nadeel aan het "Decal-Pro-systeem" is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of -symbolen worden niet erg nauwkeurig in witte decals omgezet. Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals schaal G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
Na het 8 tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals een gekochte decal aangebracht worden.
+
=== Welk systeem is nu het beste? ===
 +
Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals we willen gaan maken. Willen we witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-Dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een Laser-printer een goede keuze. Willen we thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen, eigen decals maken, dan kunnen we dat doen met de eigen Inkjet-printer. Hieronder is een klein overzicht te vinden met alle voor- en nadelen van elke methode.
 +
=== Laten printen ===
 +
Hebben we niet de beschikking over een Micro-Dry-printer of we zien het niet zitten om zelf met het speciale decalpapier te gaan printen, dan zijn er via het internet een aantal bedrijven c.q. personen te vinden (zie hieronder bij [[Decals#Meer informatie|"Meer informatie"]]) die voor een vergoeding decals kunnen maken. Daarna hoeven ze alleen nog aangebracht te worden.  
  
'''Decals printen met een laser printer'''
+
Er zullen meer dan de hier genoemde bedrijven c.q. personen zijn die deze diensten aanbieden. Mocht iemand nog een aanbieder weten, dan kan contact opgenomen worden met de redactie van de Encyclopedie (icoontje rechts-onder).
 +
=== De voor- en nadelen: ===
 +
{| class="vatop"
 +
|
 +
===== Inkjet-decals: =====
 +
''Voordelen'':
 +
:* Zelf, met de eigen printer decals maken
 +
:* Onafhankelijk van anderen
 +
''Nadelen'':
 +
:* Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht
 +
:* We kunnen geen witte decals printen<br /><br />
 +
|
 +
===== Laser-decals:=====
 +
''Voordelen'':
 +
:* De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak
 +
:* Daardoor eenvoudig en snel.
 +
''Nadelen'':
 +
:* De decals moeten met een Laser-printer geprint worden
 +
:* We kunnen geen witte decals printen<br /><br />
 +
|-
 +
|
 +
===== Micro-dry decals:=====
 +
''Voordelen'':
 +
:* Het printen van wit is geen probleem
 +
:* "Micro-dry" printers kunnen erg scherp printen
 +
''Nadelen'':
 +
:* We kunnen de decals niet zelf printen
 +
:* We moeten onszelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt
 +
:* Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen
 +
:* Foto's kunnen we met deze methode niet printen<br /><br />
 +
|
 +
===== Decal-pro decals: =====
 +
''Voordelen'':
 +
:* Zelf eigen witte decals maken
 +
''Nadelen'':
 +
:* Hoge opstartkosten
 +
:* Zeer onnauwkeurig
 +
:* Zeer tijdsintensief
 +
|}
 +
=== Gereedschappen ===
 +
Hier volgt een lijstje met handige gereedschappen:
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje1.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 01
 +
|Omschrijving= Benodigd gereedschap
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
}}
 +
:* "Microset" en "Mr. Mark Softer" als weekmakers
 +
:* Een scherpe schaar, om decals uit te knippen
 +
:* Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren
 +
:* Een tandenstoker, om de decals te positioneren
 +
:* Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen
 +
:* Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren
 +
=== Decals aanbrengen ===
 +
Zijn de decals geprint (of we hebben gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen.
 +
Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich. Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mochten we er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan lopen we het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.
  
Als alternatief van het printen met een inkjet printer, kun je je decals ook met een laserprinter printen. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen laserprinter thuis hebben staan. Je zou dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen met "vreemd" papier in hun printers.
+
Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kunnen we de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of we dit met een mes of met een schaartje willen doen, hangt van de eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.<br />
Het voordeel van het printen met een laserprinter is echter, dat je geen laag blanke lak meer hoeft aan te brengen. Dit komt, omdat de inkt uit een laserprinter van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn je decals dus in principe al klaar om aan te brengen.
+
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overbrengen. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats.
  
Voor het printen met een laserprinter heb je niet hetzelfde inkjet decalpapier nodig, maar het laserdecalpapier. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat je hier eigenlijk moeilijk de fout in kunt gaan.
+
Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, langzaam begint op te lossen. Ligt de decal nu op de juiste plaats, dan kunnen we met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kunnen we proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kunnen we met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.
  
'''Decals printen met een Micro-dry printer'''
+
Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen een weekmaker te gebruiken. De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan de onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kunnen we de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar wanneer we tevreden zijn met het resultaat, kunnen we de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.
  
Een speciale manier van het printen van je decals, is met een zogenaamde "Micro-Dry printer". Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de 800 Euro). Als je wit wilt printen dan zul je de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren.
+
Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed drogen. Hierna is het noodzakelijk om nog een laag blanke lak aan te brengen om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Met bijvoorbeeld glanzende blanke lak zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.<br />
In de meeste copyshops hebben ze ook niet dergelijke printers, zodat je eigenlijk gedwongen wordt, om je decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan print en naar je opstuurt.
+
Nadat de blanke lak is opgedroogd, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed drogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de loc of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.
Voorbeelden van firma’s die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.
+
=== Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals ===
Er is echter een klein manco aan deze printmethode; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. Je zult in dit geval dus al je decals in vectorbestanden om moeten zetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarin je vectorbestanden kunt maken, is Adobe Illustrator. Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer een beetje extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen.
+
'''''Probleem''''': ''De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.''
De "autotrace" functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden te onprecies werkt, en de bestandsgrootte bovendien onverhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen.
 
In plaats van Adobe Illustrator kun je natuurlijk ook weer andere programma's gebruiken, zoals Corel Draw of Aldus Freehand.
 
Decals printen met het Decal-Pro-systeem.
 
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een laserprinter. Voor dit systeem heb je een aantal extra „ingrediënten“ nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de 200 Euro te liggen.
 
In het starterpakket vind je een speciaal soort decalpapier, waarop je de decals met een laserprinter kunt printen. Vervolgens gebruik je één van de meegeleverde gekleurde folie‘s (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Je legt deze folie over de, met de laserprinter geprinte, zwarte decals. Nu haal je de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat je een bruikbare decal hebt.
 
Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of symbolen worden niet erg precies in witte decals omgezet.
 
Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals spoor G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
 
 
'''Welk systeem is nou het beste?'''
 
 
Dit hangt natuurlijk daarvan af, wat voor soort decals je wilt gaan maken. Wil je witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid, dan het printen met een Micro-dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een laserprinter een goede keuze. Wil je thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen je eigen decals maken, dan kun je dat doen met je eigen inkjet printer. Hieronder vind je een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode.
 
  
'''Decals printen met het Decal-pro systeem'''
+
'''''Oplossing''''': Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen kunnen we proberen om voor het aanbrengen van de decal, daar overheen nog een dun laagje blanke lak te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.
  
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een laserprinter. Voor dit systeem heb je een aantal extra „ingrediënten“ nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de 200 Euro te liggen.
+
'''''Probleem''''': ''Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.''
In het starterpakket vind je een speciaal soort decalpapier, waarop je de decals met een laserprinter kunt printen. Vervolgens gebruik je één van de meegeleverde gekleurde folie‘s (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Je legt deze folie over de, met de laserprinter geprinte, zwarte decals. Nu haal je de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat je een bruikbare decal hebt.
 
Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of symbolen worden niet erg precies in witte decals omgezet.
 
Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals spoor G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.
 
  
 
+
'''''Oplossing''''': Een zilverachtig waas wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak van dit probleem is, dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mochten we voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee dit toch te doen.
'''Welk systeem is nou het beste?'''
+
{{Afbeelding
 
+
|Bestand= DecalsPlaatje2.jpg
Dit hangt natuurlijk daarvan af, wat voor soort decals je wilt gaan maken. Wil je witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid, dan het printen met een Micro-dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een laserprinter een goede keuze. Wil je thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen je eigen decals maken, dan kun je dat doen met je eigen inkjet printer. Hieronder vind je een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode.
+
|Grootte= Normaal
 
+
|Volgnummer= 02
'''Inkjet decals:'''
+
|Omschrijving= Werking decal
 
+
|Maker= Kas Michorius
Voordelen:
+
|Type= Tekening
•  Zelf, met je eigen printer decals maken.
+
}}
•  Onafhankelijk van anderen.
+
Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kunnen we ook eens proberen het water, waarin we de decal losweken, van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.<br />
Nadelen:
+
Een laatste oplossing bieden nog (de hierboven al genoemde) zogenaamde "weekmakers". Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kunnen passen. Nadat de decal is aangebracht, kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.<br />
•  Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht.
 
•  Je kunt geen witte decals printen.
 
 
 
'''Laser decals'''
 
 
 
Voordelen:
 
•  De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak.
 
•  Daarom eenvoudig en snel.
 
Nadelen:
 
•  De decals moeten met een laserprinter geprint worden.
 
•  Je kunt geen witte decals printen.
 
 
 
'''Micro-dry decals:'''
 
 
 
Voordelen:
 
•  Het printen van wit is geen problem.
 
•  Micro-dry printers kunnen erg scherp printen.
 
Nadelen:
 
•  Je kunt je decals niet zelf printen.
 
•  Je moet jezelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt.
 
•  Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen.
 
•  Foto’s kun je met deze methode niet printen.
 
 
 
'''Decal-pro decals'''
 
 
 
Voordelen:
 
•  Zelf je eigen witte decals maken.
 
Nadelen:
 
•  Hoge opstartkosten.
 
•  Zeer onnauwkeurig.
 
•  Zeer tijdsintensief.
 
 
 
'''Gereedschappen'''
 
 
 
Hier volgt nog een lijstje met handige gereedschappen.
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje1.jpg|400px]]
 
 
 
•  Microset en Mr. Mark Softer als weekmakers.
 
•  Een scherpe schaar, om decals uit te knippen.
 
•  Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren.
 
•  Een tandenstoker, om de decals te positioneren.
 
•  Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen.
 
•  Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren.
 
 
 
'''Decals aanbrengen'''
 
 
 
Heb je de decals geprint (of je gekochte decals in handen) dan wordt het tijd om deze aan te brengen.
 
Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich.
 
Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mocht je er, bij een onregelmatig oppervlak toch voor kiezen, om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan loop je het risico, dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.
 
Nu het oppervlak geprepareerd is, voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kun je de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of je dit, met een mes, of met een schaartje wilt doen, hangt van je eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.
 
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overzetten. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats. Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, zich langzaam begint op te lossen.
 
Ligt de decal nu op de juiste plek, dan kun je met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kun je proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kun je met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.
 
Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen van een weekmaker gebruik te maken. De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kun je de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar als je tevreden bent met het resultaat, kun je de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.
 
Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed doordrogen. Hierna is het noodzakelijk, om nog een laag blanke lak aan te brengen, om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten van de decals te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Bij bijvoorbeeld glanzende blanke lak, zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.
 
Nadat de blanke lak opgedroogd is, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed doordrogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de lok of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.
 
 
 
 
 
'''Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals'''
 
 
 
'''Probleem:'''
 
 
 
De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.
 
 
 
'''Oplossing:'''
 
 
 
Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen, kun je proberen, om voor het aanbrengen van de decal, hier nog een dun laagje blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.
 
'''Probleem:'''
 
 
 
Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.
 
 
 
'''Oplossing:'''
 
 
 
Een zilverachtig waas, wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak voor dit probleem, is dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mocht je voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee, dit toch te doen.
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje2.jpg|400px]]
 
 
 
Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kun je ook eens proberen, het water waarin je de decal losweekt van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg, dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.
 
Een laatste oplossing bieden nog(de hierboven al genoemde) zogenaamde „weekmakers“. Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kan passen. Nadat de decal is aangebracht kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.
 
 
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.
 
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje3.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 03
 +
|Omschrijving= Weekmakers
 +
|Maker=K as Michorius
 +
}}
 +
=== Decalvellen downloaden ===
 +
De firma Viessmann bied op zijn website diverse decal voorbeelden aan, die zo afgedrukt kunnen worden (zie: [[Decals#Meer informatie|"Meer informatie"]]).
 +
=== Korte inleiding in Photoshop ===
 +
Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Wanneer we de decals zelf met een Inkjet- of Laser-printer willen printen, en we dus pixelbestanden nodig hebben, kunnen we het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie gebruikt wordt.
  
 +
We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door "File" >> "Open" te kiezen.
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje4.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 04
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog brengen. Dit is vooral belangrijk, als we afbeeldingen van het internet hebben gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar "Image" >> "Image size" en brengen de waarde die bij "Resolution" staat, wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje5.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 05
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
We zullen meteen al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral de veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.
  
[[Bestand:DecalsPlaatje3.jpg|400px]]
+
Eventueel kunnen we het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar "Image" >> "Adjustments" >> "Brightness/Contrast". Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, komen we er al gauw achter hoe deze werken.
  
'''Korte inleiding in Photoshop'''
+
Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom wordt door mij hieronder ook nog het één en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uitgelegd.
 
 
Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Als je de decals zelf met een inkjet- of laserprinter will printen, en je dus pixelbestanden nodig hebt, kun je het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van zo’n programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie je gebruikt.
 
 
 
We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door „file-> open“ te kiezen.
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje4.jpg|400px]]
 
 
 
Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog halen. Dit is vooral belangrijk, als je afbeeldingen van het internet hebt gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar „Image->image size“ en brengen de waarde de bij „Resolution“ staat wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje5.jpg|400px]]
 
 
 
Je zult gelijk al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.
 
 
 
Eventueel kun je het contrast en de belichting van de afbeedling nog aanpassen, mocht dit niet al goed zijn. Ga hiervoor naar „Image->Adjustments->Brightness/Contrast“. Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, kom je er al gauw achter hoe deze werken.
 
 
 
Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom leg ik hieronder ook nog het een en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uit.
 
  
 
Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.
 
Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.
  
Ten eerste het „ Marquee Tool“ (sneltoets M). Hiermee kun je een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door Alt ingedrukt te houden en tegelijkertijd op het Marquee Tool te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijv. een ovaal.
+
Ten eerste de "Marquee Tool" (sneltoets '''M'''). Hiermee kunnen we een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door '''Alt''' ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het "Marquee Tool" te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijvoorbeeld een ovaal.
 
 
Dan is er het „Lasso Tool“ (sneltoets L). Hiermee kun je al een wat individuelere selectie maken. Je klikt op een punt in de afbeedling en dan op het volgende en zo ga je het hele gebied af , wat je wilt selecteren. Ook hier komen er weer meer varianten van de Lasso Tool tevoorschijn, als je Alt ingedrukt houdt en tegelijkertijd op het Lasso Tool icoontje klikt.
 
 
 
En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop.  Het gaat hier over het „Magic Wand Tool“ (sneltoets W). Als je met deze tool ergens op de afbeelding klikt, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteer. Dit is vooral erg handig, als je logo’s of teksten uit een foto wilt snijden. Stel je hebt een foto van een gele NS trein met een zwart NS-Logo. Als je nu met de Magic Wand Tool op het logo klikt, dan zal alleen het logo worden geselecteerd en kun je alleen het logo in een nieuw bestand kopieren.
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje6.jpg|400px]]
 
 
 
De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde funtie’s kun je met het maken van decals al erg veel bereiken. Will je toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er in het internet ook erg veel websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.
 
 
 
'''Korte inleiding in Adobe Illustrator'''
 
 
 
Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kann worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat je spelenderwijs het programma zelf verder ontdekken kunt.
 
Belangrijk is, dat je bij het opstarten van Illustrator gelijk aangeeft, dat je in een CMYK-bestand wil gaan werken (zie afbeelding).
 
 
 
[[Bestand:DecalsPlaatje7.jpg|400px]]
 
 
 
Hier volgt gelijk een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:
 
  
[[Bestand:DecalsPlaatje8.jpg|400px]]
+
Dan is er de "Lasso Tool" (sneltoets '''L'''). Hiermee kunnen we al een wat individuelere selectie maken. We klikken op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo gaan we het hele gebied af, wat geselecteerd moet worden. Ook hier komen er weer meer varianten van de "Lasso Tool" tevoorschijn, wanneer we '''Alt''' ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het "Lasso Tool"-icoontje klikken.
  
Het „Pen Tool“ (sneltoets P) wordt je meest gebruikte gereedschap. Hiermee kun je vormens tekenen, door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.
+
En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over de "Magic Wand Tool" (sneltoets '''W'''). Als we met deze tool ergens op de afbeelding klikken, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als we logo’s of teksten uit een foto willen snijden. Stel we hebben een foto van een gele NS-trein met een zwart NS-Logo. Wanneer we nu met de "Magic Wand Tool" op het logo klikken, dan zal alléén het logo worden geselecteerd en kunnen we alleen het logo in een nieuw bestand kopiëren.
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje6.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 06
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde functies kunnen we met het maken van decals al erg veel bereiken. Willen we toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er op het Internet ook meer dan voldoende websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.
 +
=== Korte inleiding in Adobe Illustrator ===
 +
Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat we spelenderwijs het programma zelf verder kunnen ontdekken.<br />
 +
Belangrijk is, dat we bij het opstarten van Illustrator meteen aangeven, dat we in een CMYK-bestand willen gaan werken (zie afbeelding).
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje7.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 07
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
Hier volgt een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= DecalsPlaatje8.jpg
 +
|Grootte= Normaal
 +
|Volgnummer= 08
 +
|Omschrijving= Schermafbeelding Photoshop
 +
|Maker= Kas Michorius
 +
|Type= Schermafdruk
 +
}}
 +
De "Pen Tool" (sneltoets '''P''') wordt het meest gebruikte gereedschap. Hiermee kunnen we vormen tekenen door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.
  
Met het „Text Tool“ (sneltoets T) kun je teksten en nummers makkelijk ingeven.
+
Met de "Text Tool" (sneltoets '''T''') kunnen we teksten en nummers gemakkelijk invoeren. Met de "Selection Tool" (sneltoets '''S''') kunnen we eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.
Met het „Selection Tool“ (sneltoets S) kun je eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.
 
  
Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen. Een keer de vulling en een keer de rand. Bovendien kun je de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kun je je vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.
+
Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kunnen we de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kunnen we de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.
  
Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials in internet, waarin alle functies uivoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.
+
Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.
----
+
{{Linkssectie begin
 +
|Box= AlleenInfo
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Veilig werken
 +
|Linknaam= Veilig werken
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 123 <!-- andreas -->
 +
|ExtraInfo= Andreas Nothaft.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 124 <!-- decalpr -->
 +
|ExtraInfo= Decalprint.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 125 <!-- druckeron -->
 +
|ExtraInfo= Druckeronkel.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 462 <!-- modelbrouwers -->
 +
|ExtraInfo= Fixeer voor decals.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 463 <!-- paper -->
 +
|ExtraInfo= Informatie over het fixeren.
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde}}
 +
{{Gerelateerde termen
 +
|Termen= fixatie, fixeren, gefixeerd
 +
}}
 +
{{Voettekst
 +
|Vorige= Schuimplaatsnijder
 +
|Volgende= Etsen
 +
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
 +
}} {| width= "100%"
 +
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="75%" |
 +
| <small>Laatste wijziging: 31 jul 2023 9:34 (UTC)</small>
 +
|}
 +
[[Categorie: Alles|D]]
 +
[[Categorie: Artikel|Decals]]
 +
[[Categorie: Materialen|D]]
 +
[[Categorie: Praktijk|D]]
 +
[[Categorie: Technieken|D]]
 +
[[Categorie: Kas Michorius|D]]

Huidige versie van 31 jul 2023 om 08:34

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Kas Michorius


Inleiding

Iedereen kent dat wel; is het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste decals verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals (volledige naam: "water slide decal") zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen.

Decals maken

Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat iemand goede voorbeeldfoto's heeft. Er kunnen eigen foto's gemaakt worden, of (indien aanwezig) op internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de loc of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto's hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Hiervoor wordt door mij Photoshop gebruikt, maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS-Paint wordt echter niet aangeraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, die meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden. De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS-Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden.

Heel erg belangrijk is, dat meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat hierin aan het werk gegaan wordt) aangegeven wordt, dat het document in "Letter" en niet in "A4" gemaakt moet worden.

In de Nederlandstalige versie gaat dit zo: "Pagina-instelling" >> "Papier" >> en dan bij "Papierformaat" op "Letter" instellen.

In de Duitstalige versie gaat dit zo: "Seitenlayout" >> "Seite einrichten" >> "Format" >> en dan bij "Papierformat" op "Letter" instellen.

In de Engelstalige versie doen we dit zo: "Page layout" >> "Paper" >> en dan bij "Paper Format" op "Letter" instellen.

Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als dit niet gedaan wordt, dan zullen de decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat er eigenlijk ingevoerd is. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 (schaal N) al bijna een halve meter. Wanneer het Word-bestand met decals af is, kunnen we het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken.

Decals printen met een Inkjet-printer

We kunnen het bestand zelf met een gewone Inkjet-printer printen. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan. Natuurlijk hebben we dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit is in "transparant" en in "wit" te koop (ongeveer €2 per blad). Mijn decalpapier wordt meestal besteld op Ebay of bij "Decalprint". Belangrijk is, dat decalpapier gekocht wordt, wat voor Inkjetprinters geschikt is. Bij het printen zelf moet niet vergeten worden, dat bij de printopties ingesteld wordt dat het om een vel papier in "Letter" formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort kiezen we vervolgens "ander fotopapier" en voor de kwaliteit kiezen we meestal de beste kwaliteit, of de op één na beste kwaliteit (dpi).

Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een Inkjet-printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als de decal in het water gelegt wordt. Als blanke lak, wordt de lak van "Mr. Hobby" uit de spuitbus gebruikt. De lak krijgt daarna ongeveer acht tot 12 uur de tijd om te drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt men dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal. Na acht tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals "een gekochte decal" aangebracht worden.

Decals printen met een Laser-printer

Als alternatief voor het printen met een Inkjet-printer, kunnen de decals ook met een Laser-printer geprint worden. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen Laser-printer thuis hebben staan. We zouden dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van "vreemd" papier in hun printers. Het voordeel van het printen met een Laser-printer is echter, dat er geen laag blanke lak meer aangebracht hoeft te worden. Dit komt, omdat de inkt uit een Laser-printer van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn de decals dus in principe al klaar om aan te brengen.
Voor het printen met een Laser-printer is decalpapier dat bestemd is voor een Inkjet-printer ongeschikt. Er moet speciaal decalpapier voor Laser-printers gebruikt worden. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat we hier eigenlijk moeilijk de fout in kunnen gaan.

Decals printen met een Micro-dry printer

Een speciale manier voor het printen van decals, is het met een zogenaamde "Micro-Dry printer" te doen. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de €800). Als we "wit" willen printen dan zullen we de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren. In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat we eigenlijk gedwongen worden om de decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en ook weer terugstuurt. Voorbeelden van firma's die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.

Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. We moeten in dit geval dus alle decals in vectorbestanden omzetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee vectorbestanden gemaakt kunnen worden, is "Adobe Illustrator". Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen. De "autotrace"-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden té onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen. In plaats van Adobe Illustrator kunnen natuurlijk ook weer andere programma's gebruikt worden, zoals "Corel Draw" of "Aldus Freehand".

Decals printen met het Decal-Pro-systeem

Het "Decal-Pro-systeem" volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem zijn een aantal extra "ingrediënten" nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de €200 te liggen.
In het startpakket vinden we een speciaal soort decalpapier, waarop de decals met een Laser-printer geprint kunnen worden. Vervolgens gebruiken we één van de meegeleverde gekleurde folie's (we gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). Deze folie wordt over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals gelegd. Nu halen we de decals, met de folie er overheen, door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat we een bruikbare decal hebben.

Een heel groot nadeel aan het "Decal-Pro-systeem" is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of -symbolen worden niet erg nauwkeurig in witte decals omgezet. Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals schaal G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt.

Welk systeem is nu het beste?

Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals we willen gaan maken. Willen we witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-Dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een Laser-printer een goede keuze. Willen we thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen, eigen decals maken, dan kunnen we dat doen met de eigen Inkjet-printer. Hieronder is een klein overzicht te vinden met alle voor- en nadelen van elke methode.

Laten printen

Hebben we niet de beschikking over een Micro-Dry-printer of we zien het niet zitten om zelf met het speciale decalpapier te gaan printen, dan zijn er via het internet een aantal bedrijven c.q. personen te vinden (zie hieronder bij "Meer informatie") die voor een vergoeding decals kunnen maken. Daarna hoeven ze alleen nog aangebracht te worden.

Er zullen meer dan de hier genoemde bedrijven c.q. personen zijn die deze diensten aanbieden. Mocht iemand nog een aanbieder weten, dan kan contact opgenomen worden met de redactie van de Encyclopedie (icoontje rechts-onder).

De voor- en nadelen:

Inkjet-decals:

Voordelen:

  • Zelf, met de eigen printer decals maken
  • Onafhankelijk van anderen

Nadelen:

  • Er moet een laag blanke lak over de decals worden aangebracht
  • We kunnen geen witte decals printen

Laser-decals:

Voordelen:

  • De decals zijn meteen waterbestendig, zonder laag blanke lak
  • Daardoor eenvoudig en snel.

Nadelen:

  • De decals moeten met een Laser-printer geprint worden
  • We kunnen geen witte decals printen

Micro-dry decals:

Voordelen:

  • Het printen van wit is geen probleem
  • "Micro-dry" printers kunnen erg scherp printen

Nadelen:

  • We kunnen de decals niet zelf printen
  • We moeten onszelf vertrouwd maken met een tekenprogramma dat vectorbestanden maakt
  • Sommige kleuren (oranje) zijn lastig om egaal te printen
  • Foto's kunnen we met deze methode niet printen

Decal-pro decals:

Voordelen:

  • Zelf eigen witte decals maken

Nadelen:

  • Hoge opstartkosten
  • Zeer onnauwkeurig
  • Zeer tijdsintensief

Gereedschappen

Hier volgt een lijstje met handige gereedschappen:

DecalsPlaatje1.jpg
Afbeelding: 01
Benodigd gereedschap
Foto gemaakt door: Kas Michorius
  • "Microset" en "Mr. Mark Softer" als weekmakers
  • Een scherpe schaar, om decals uit te knippen
  • Een penseel, om de weekmakers aan te brengen en de decals te positioneren
  • Een tandenstoker, om de decals te positioneren
  • Een schuifmaat, om de exacte maten van decals te kunnen bepalen
  • Scherpe hobbymesjes, om de decals uit te snijden en te positioneren

Decals aanbrengen

Zijn de decals geprint (of we hebben gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen. Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich. Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mochten we er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan lopen we het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.

Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kunnen we de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of we dit met een mes of met een schaartje willen doen, hangt van de eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden.
Nu de decals op maat zijn, kunnen we deze op het model overbrengen. Leg de decal daartoe in een schaaltje met lauwwarm water en wacht een aantal seconden, tot het water goed in het decalpapier is getrokken. Vis de decal weer uit het water en wacht rustig, tot de decal los begint te laten van de drager. Afhankelijk van de grootte van de decal, duurt dit ongeveer vijf tot vijfentwintig seconden. Zodra de decal los begint te laten, leggen we de decal met de drager op het model en schuiven de decal pas op het model van de drager af. Dit voorkomt kromtrekken van de decal en op deze manier is de kans ook het kleinst, dat er stofdeeltjes onder komen. Breng vervolgens de decal met de punt van een hobbymes of met een nat penseeltje op de juiste plaats.

Probeer niet al te veel met de decal heen en weer te schuiven over het model, omdat daarbij de lijmlaag, die zich onder de decal bevindt, langzaam begint op te lossen. Ligt de decal nu op de juiste plaats, dan kunnen we met een stukje keukenrol voorzichtig het overgebleven water wegvegen. Controleer nog een keertje, of de decal zich mooi hecht aan het oppervlak. Mochten er nog luchtbelletjes onder zitten, dan kunnen we proberen deze met een stukje keukenpapier voorzichtig onder de decal vandaan te vegen. Grotere luchtbellen, kunnen we met de punt van een hobbymes doorsteken en vervolgens weer met een stukje keukenpapier aandrukken.

Mocht het zo zijn, dat de decals over onregelmatigheden moeten worden gelegd (zoals roosters, of deuren), dan kan het in veel gevallen helpen een weekmaker te gebruiken. De weekmaker zorgt ervoor dat de decal enigszins soepeler wordt en zich dus beter aan de onregelmatigheden aanpast. Nadat de decal op de juiste plek is aangebracht en het overtollige water is weggehaald, kunnen we de weekmaker met een penseeltje over de decal strijken. Laat de weekmaker rustig zijn werk doen en help af en toe waar nodig, door de decal voorzichtig in de onregelmatigheden te drukken. Na enige tijd zal de weekmaker vanzelf weer verdampen, maar wanneer we tevreden zijn met het resultaat, kunnen we de overtollige weekmaker ook voorzichtig met een keukenrol afdeppen.

Werk op deze manier het hele model, decal voor decal, af. Als alle decals aangebracht zijn, moet het model minstens 24 uur goed drogen. Hierna is het noodzakelijk om nog een laag blanke lak aan te brengen om de decals tegen krassen, UV-licht en natuurlijk het weer loslaten te beschermen. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar matte blanke lak. Dit geeft naar mijn mening het meest realistische eindresultaat en bovendien zijn op deze manier de laatste zichtbare randjes van decals weg te werken. Met bijvoorbeeld glanzende blanke lak zouden de randen juist weer meer zichtbaar worden, omdat het licht op de opstaande randjes gereflecteerd wordt.
Nadat de blanke lak is opgedroogd, moet er gekeken worden of er eventueel nog een laag nodig is. Laat het afgemaakte model in ieder geval nog een week goed drogen, alvorens het in een kleine ruimte (bijvoorbeeld de verpakking van de loc of wagen) op te bergen. In een dergelijk kleine verpakking kan het model namelijk niet meer uitdampen, en het zou natuurlijk zonde zijn, als er op het laatste moment nog beschadigingen op zouden treden.

Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals

Probleem: De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen.

Oplossing: Het is duidelijk dat de decal niet stevig genoeg is, of dat de inkt zich niet goed aan het decalpapier heeft gehecht. In dit soort gevallen kunnen we proberen om voor het aanbrengen van de decal, daar overheen nog een dun laagje blanke lak te spuiten. Dit zorgt ervoor dat de inkt beter beschermd wordt en dit maakt de decal ook wat dikker, waardoor deze minder snel zal breken.

Probleem: Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.

Oplossing: Een zilverachtig waas wordt veroorzaakt door lucht onder de decals. De meest voor de hand liggende oorzaak van dit probleem is, dat de ondergrond bij het aanbrengen van de decal niet mooi glad was. Mochten we voor het aanbrengen van de decals geen laag glanzende blanke lak aangebracht hebben, dan is het in ieder geval een goed idee dit toch te doen.

DecalsPlaatje2.jpg
Afbeelding: 02
Werking decal
Tekening gemaakt door: Kas Michorius

Er zijn echter nog andere oplossingen voor dit probleem. Zo kunnen we ook eens proberen het water, waarin we de decal losweken, van te voren te koken. Hierdoor ontsnapt de lucht uit het water, met als gevolg dat de kans kleiner wordt, dat er lucht onder de decals komt bij het aanbrengen.
Een laatste oplossing bieden nog (de hierboven al genoemde) zogenaamde "weekmakers". Dit is een goedje, dat de decals week maakt en er dus voor zorgt, dat deze zich beter aan het oppervlak aan kunnen passen. Nadat de decal is aangebracht, kan de weekmaker er gewoon overheen worden gestreken.
Weekmakers worden o.a. door Microscale en Gunze Sangyo aangeboden.

DecalsPlaatje3.jpg
Afbeelding: 03
Weekmakers
Foto gemaakt door: K as Michorius

Decalvellen downloaden

De firma Viessmann bied op zijn website diverse decal voorbeelden aan, die zo afgedrukt kunnen worden (zie: "Meer informatie").

Korte inleiding in Photoshop

Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Wanneer we de decals zelf met een Inkjet- of Laser-printer willen printen, en we dus pixelbestanden nodig hebben, kunnen we het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie gebruikt wordt.

We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door "File" >> "Open" te kiezen.

DecalsPlaatje4.jpg
Afbeelding: 04
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius

Daarna gaan we de resolutie van de afbeelding een klein beetje omhoog brengen. Dit is vooral belangrijk, als we afbeeldingen van het internet hebben gehaald, omdat deze afbeeldingen meestal op een lage resolutie zijn gebracht, om de laadtijd te verlagen. We gaan naar "Image" >> "Image size" en brengen de waarde die bij "Resolution" staat, wat omhoog. Standaard zal deze waarde waarschijnlijk op 72 staan, en daar kunnen we om te beginnen alvast eens 300 van maken (zie afbeelding).

DecalsPlaatje5.jpg
Afbeelding: 05
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius

We zullen meteen al merken, dat de afbeelding er beter uitziet, maar vooral de veranderingen die we later zelf in de afbeelding gaan maken, zullen van veel betere kwaliteit zijn.

Eventueel kunnen we het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar "Image" >> "Adjustments" >> "Brightness/Contrast". Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, komen we er al gauw achter hoe deze werken.

Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom wordt door mij hieronder ook nog het één en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uitgelegd.

Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden.

Ten eerste de "Marquee Tool" (sneltoets M). Hiermee kunnen we een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door Alt ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het "Marquee Tool" te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijvoorbeeld een ovaal.

Dan is er de "Lasso Tool" (sneltoets L). Hiermee kunnen we al een wat individuelere selectie maken. We klikken op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo gaan we het hele gebied af, wat geselecteerd moet worden. Ook hier komen er weer meer varianten van de "Lasso Tool" tevoorschijn, wanneer we Alt ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het "Lasso Tool"-icoontje klikken.

En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over de "Magic Wand Tool" (sneltoets W). Als we met deze tool ergens op de afbeelding klikken, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als we logo’s of teksten uit een foto willen snijden. Stel we hebben een foto van een gele NS-trein met een zwart NS-Logo. Wanneer we nu met de "Magic Wand Tool" op het logo klikken, dan zal alléén het logo worden geselecteerd en kunnen we alleen het logo in een nieuw bestand kopiëren.

DecalsPlaatje6.jpg
Afbeelding: 06
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius

De bovengenoemde functies zijn natuurlijk maar een heel erg kleine greep uit alles wat met Photoshop te bereiken is. Om alle functies van Photoshop hier te bespreken, zou een beetje teveel van het goede worden, maar met de behandelde functies kunnen we met het maken van decals al erg veel bereiken. Willen we toch nog meer over Photoshop leren, dan zijn er op het Internet ook meer dan voldoende websites te vinden, die uitgebreide Photoshop-tutorials aanbieden.

Korte inleiding in Adobe Illustrator

Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat we spelenderwijs het programma zelf verder kunnen ontdekken.
Belangrijk is, dat we bij het opstarten van Illustrator meteen aangeven, dat we in een CMYK-bestand willen gaan werken (zie afbeelding).

DecalsPlaatje7.jpg
Afbeelding: 07
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius

Hier volgt een overzichtje met de belangrijkste functies en opties van Illustrator:

DecalsPlaatje8.jpg
Afbeelding: 08
Schermafbeelding Photoshop
Schermafdruk gemaakt door: Kas Michorius

De "Pen Tool" (sneltoets P) wordt het meest gebruikte gereedschap. Hiermee kunnen we vormen tekenen door te klikken en vervolgens op een volgend punt te klikken, enzovoorts.

Met de "Text Tool" (sneltoets T) kunnen we teksten en nummers gemakkelijk invoeren. Met de "Selection Tool" (sneltoets S) kunnen we eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen.

Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kunnen we de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kunnen we de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven.

Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.


Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Andreas Nothaft.
Decalprint.
Druckeronkel.
Fixeer voor decals.
Informatie over het fixeren.

Gerelateerde termen: fixatie, fixeren, gefixeerd



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 31 jul 2023 9:34 (UTC)