DecalsUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net Auteur: Kas Michorius
Inleiding Iedereen kent dat wel; hebt u het model netjes afgebouwd en gespoten, en dan blijkt dat er nergens de juiste decals verkrijgbaar zijn. Hier blijft alleen nog maar de mogelijkheid over, om de decals zelf te maken. Aangezien het zelf maken (en aanbrengen) van decals een kunst apart is, volgt hieronder een verslag, dat alle aspecten van het maken en aanbrengen van decals tracht te behandelen. Decals maken Ten eerste is het natuurlijk belangrijk, dat u goede voorbeeldfoto's heeft. U kunt eigen foto's maken, of (indien aanwezig) op Internet de juiste foto's zoeken. Belangrijk is, dat de foto's niet onder een hoek, maar haaks op de loc of wagen gemaakt zijn. Eventueel moet de kwaliteit van de gebruikte foto's hier en daar verbeterd worden, of moeten de kleuren iets worden aangepast. Ik gebruik hiervoor Photoshop (zie ook de inleiding in Photoshop), maar een ander fotobewerkingsprogramma voldoet natuurlijk ook. MS-Paint zou ik echter niet willen aanraden, omdat de kwaliteit (pixels per inch) hier niet behouden blijft. Wie geen professioneel fotobewerkingsprogramma bezit, kan ook een gratis demoversie downloaden, welke meestal ca. 30 dagen te gebruiken zijn. Ook zijn er ondertussen een aantal goed te gebruiken freeware-programma's kosteloos te downloaden. De verschillende decals kunnen vervolgens als jpg-bestand opgeslagen worden, en in bijvoorbeeld MS-Word samengevoegd en op de juiste maat gebracht worden. Heel erg belangrijk is, dat u meteen na het aanmaken van het Worddocument (dus nog voordat u hierin aan het werk gaat) aangeeft, dat u het document in 'Letter' en niet in 'A4' wilt maken. In de Nederlandstalige versie doet u dit zo: Pagina-instelling -> Papier -> en dan bij 'Papierformaat' op 'Letter' instellen. In de Duitstalige versie doet u dit zo: Seitenlayout -> Seite einrichten -> Format -> en dan bij 'Papierformat' op 'Letter' instellen. In de Engelstalige versie doet u dit zo: Page layout -> Paper -> en dan bij 'Paper Format' op 'Letter' instellen. Dit is een belangrijke stap, die niet mag worden overgeslagen. Als u dit niet doet, dan zullen uw decals uiteindelijk een paar millimeter kleiner zijn, dan wat u eigenlijk hebt ingegeven. En een paar millimeter betekent in bijv. 1:160 (schaal N) al bijna een halve meter. Als uw Word-Bestand met decals nu af is, moet u het gaan printen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken. Decals printen met een Inkjet-printer U kunt het bestand zelf met een gewone Inkjet-printer afdrukken. De meesten van ons zullen thuis een dergelijke printer hebben staan. Natuurlijk heeft u dan ook nog speciaal decalpapier nodig. Dit kunt u in transparant en in wit kopen (ongeveer €2 per blad). Ik bestel mijn decalpapier meestal op Ebay of bij de Internetshop 'Elwods' (http://www.decalfolien.de/). Belangrijk is, dat u het decalpapier koopt, wat voor Inkjetprinters geschikt is. Bij het printen zelf moet u er nog om denken, dat u bij de printopties aangeeft dat het om een vel papier in Letter formaat gaat. Dit papier komt uit Amerika en is daarom niet in A4-Formaat verkrijgbaar. Als papiersoort neem ik vervolgens 'ander fotopapier' en voor de kwaliteit kies ik meestal de beste kwaliteit, of de op één na beste kwaliteit (dpi). Na het drogen, moet het vel papier nog van een laag blanke lak voorzien worden. Helaas is de inkt van een Inkjet-printer niet waterbestendig en zou dus meteen weer oplossen als u de decal in het water legt. Ik gebruik als blanke lak, de lak van Mr. Hobby uit de spuitbus. De lak laat ik daarna ongeveer acht tot 12 uur drogen, zodat deze bijna uitgehard is, en niet meer beschadigd kan worden, maar nog net niet helemaal doorgedroogd is. Zo vermijdt u dat de laklaag breekt bij het aanbrengen van de decal. Na acht tot 12 uur drogen kan de decal dan gewoon zoals 'een gekochte decal' aangebracht worden. Decals printen met een Laser-printer Als alternatief voor het printen met een Inkjet-printer, kunt u de decals ook met een Laser-printer printen. Het nadeel hierbij is, dat de meesten waarschijnlijk geen Laser-printer thuis hebben staan. U zou dan naar een copyshop moeten gaan, maar die willen soms nog wel eens moeilijk doen bij het gebruik van 'vreemd' papier in hun printers. Het voordeel van het printen met een Laser-printer is echter, dat u geen laag blanke lak meer hoeft aan te brengen. Dit komt, omdat de inkt uit een Laser-printer van zichzelf al watervast is. Na het printen zijn uw decals dus in principe al klaar om aan te brengen. Voor het printen met een Laser-printer is decalpapier voor een Inkjet-printer ongeschikt; u moet speciaal decalpapier voor Laser-printers gebruiken. Dit wordt door de verkoper van het decalpapier altijd voldoende aangegeven, zodat u hier eigenlijk moeilijk de fout in kunt gaan. Decals printen met een Micro-dry printer Een speciale manier voor het printen van uw decals, is met een zogenaamde 'Micro-Dry printer'. Deze printers zijn ook in staat om wit te printen, wat voor ons modelbouwers zeker niet onbelangrijk is. Helaas zijn deze printers voor de doorsnee modelbouwer niet te betalen (de kosten voor een dergelijke printer liggen rond de €800). Als u wit wilt printen dan zult u de printopdracht dus door iemand anders moeten laten uitvoeren.
In de meeste copyshops hebben ze dergelijke printers ook niet, zodat u eigenlijk gedwongen wordt om uw decals per email naar iemand op te sturen, die ze dan afdrukt en naar u opstuurt.
Voorbeelden van firma’s die zulke printopdrachten aannemen zijn o.a. Drucker-onkel en Decalprint.de.
Er ontbreekt echter iets aan deze manier van afdrukken; deze Micro-Dry printers zijn eigenlijk niet goed in staat om pixelbestanden te printen. Decalprint.de neemt zelfs helemaal geen pixelbestanden aan. U zult in dit geval dus al uw decals in vectorbestanden om moeten zetten. Een voorbeeld van een tekenprogramma, waarmee u vectorbestanden kunt maken, is Adobe Illustrator. Dit programma werkt echter toch een beetje anders dan Photoshop, dus het zal toch weer extra oefenen met zich meebrengen om dit goed onder de knie te krijgen.
De 'autotrace'-functie van Illustrator (een functie die pixelbestanden automatisch in vectorbestanden omzet) is helaas ook niet te gebruiken, omdat deze voor onze doeleinden té onnauwkeurig werkt, en de bestandsgrootte bovendien verhoudingsgewijs groot maakt. De enige oplossing is hier dus het zelf tekenen van alle benodigde delen.
In plaats van Adobe Illustrator kunt u natuurlijk ook weer andere programma's gebruiken, zoals Corel Draw of Aldus Freehand.
Decals printen met het Decal-Pro-systeem.
Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem heeft u een aantal extra 'ingrediënten' nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de €200 te liggen.
In het starterpakket vind u een speciaal soort decalpapier, waarop u de decals met een Laser-printer kunt printen. Vervolgens gebruikt u één van de meegeleverde gekleurde folie's (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). U legt deze folie over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals. Nu haalt u de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat u een bruikbare decal hebt. Welk systeem is nu het beste? Dit hangt er natuurlijk vanaf, wat voor soort decals u wilt gaan maken. Witl u witte decals printen, dan is er eigenlijk geen andere mogelijkheid dan het printen met een Micro-dry-printer. Is wit echter niet nodig, dan is printen met een Laser-printer een goede keuze. Wilt u thuis echt helemaal onafhankelijk van anderen uw eigen decals maken, dan kunt u dat doen met uw eigen Inkjet-printer. Hieronder vind u een klein overzicht met alle voor- en nadelen van elke methode. Decals printen met het Decal-pro systeem Het Decal-Pro-systeem volgt een andere werkwijze dan de bovengenoemde methodes. De achterliggende gedachte is, om witte decals zelf te maken met een Laser-printer. Voor dit systeem hebt u een aantal extra 'ingrediënten' nodig, zoals het Decal-Pro-starterpakket, een speciaal lamineerapparaat en een heteluchtpistool. De aanschafkosten voor dit systeem komen daarom al snel in de buurt van de €200 te liggen. In het starterpakket vind u een speciaal soort decalpapier, waarop u de decals met een Laser-printer kunt printen. Vervolgens gebruikt u één van de meegeleverde gekleurde folie's (wij gebruiken in dit geval een witte folie, om witte decals te maken). U legt deze folie over de, met de Laser-printer geprinte, zwarte decals. Nu haal u de decals met de folie er overheen door het lamineerapparaat. De folie smelt nu vast aan het decalpapier, maar alleen op die plekken, waar inkt geprint is. Als we nu het witte folie weer wegtrekken, zijn onze zwarte decals dus wit geworden. Dit was echter het Decal-Pro-systeem in zijn essentie uitgelegd; in de realiteit komen er nog meer handelingen bij te pas, voordat u een bruikbare decal hebt. Een heel groot nadeel aan het Decal-Pro-systeem is echter, dat het zeer onnauwkeurig werkt. Kleine lettertjes zijn dan ook niet mogelijk, maar ook grotere letters of symbolen worden niet erg precies in witte decals omgezet. Deze manier is daarom voor onze hobby (waar kleine, fijne letters en symbolen van groot belang zijn) slechts in zeer beperkte mate geschikt. Voor grotere schalen, zoals spoor G, I, II enz. kunnen met deze methode wellicht bruikbare resultaten worden geboekt. Inkjet-decals: Voordelen:
Nadelen:
Laser-decals: Voordelen:
Nadelen:
Micro-dry decals: Voordelen:
Nadelen:
Decal-pro decals: Voordelen:
Nadelen:
Gereedschappen Hier volgt nog een lijstje met handige gereedschappen.
Decals aanbrengen Heeft u de decals geprint (of uw gekochte decals in handen), dan wordt het tijd om deze aan te brengen.
Vooraf is het altijd goed te weten, dat decals beter op een glad oppervlak hechten, dan op een ruw oppervlak. Het is daarom in eerste instantie van belang, het oppervlak waar de decals op moeten worden aangebracht, goed voor te bereiden. In sommige gevallen, zal het oppervlak van zichzelf al glad genoeg zijn, en kunnen de decals zonder verdere behandeling worden aangebracht. Dat het oppervlak stof- en vetvrij moet zijn, spreekt natuurlijk voor zich.
Mocht het oppervlak echter niet helemaal perfect glad zijn, dan verdient het aanbeveling, er eerst nog een laagje glanzende blanke lak overheen te spuiten. Dit zorgt ervoor dat kleine oneffenheden vollopen met lak. Mocht u er, bij een onregelmatig oppervlak, toch voor kiezen om geen laagje glanzende blanke lak aan te brengen, dan loopt u het risico dat de decals niet goed aan het model hechten, of dat er een zilverachtig waas onder de decals zichtbaar wordt.
Nu het oppervlak geprepareerd is voor het aanbrengen van de decals, kunnen we deze gaan aanbrengen. We beginnen met het uitsnijden of uitknippen van de decals. Het beste kunt u de decals zo klein mogelijk uitsnijden. Of u dit met een mes of met een schaartje wilt doen, hangt van uw eigen voorkeur af. Zeer belangrijk is echter, dat het gebruikte mes of -schaartje vlijmscherp is. Als dit niet het geval is, wordt namelijk de rand van de decals bij het uitsnijden al beschadigd, en zullen de randen van de decals later op het model zichtbaar kunnen worden. Problemen en oplossingen bij het aanbrengen van decals Probleem: De decal breekt of beschadigt telkens tijdens het aanbrengen. Probleem: Er is een zilverachtig waas onder de decal zichtbaar.
Voor het ontwerpen van de decals, is het nabewerken van de beschriftingen vrijwel altijd nodig. Als u de decals zelf met een Inkjet- of Laser-printer wil printen, en u dus pixelbestanden nodig heeft, kunt u het bewerken van de afbeeldingen het beste met een fotobewerkingsprogramma doen. Een voorbeeld van een dergelijk programma is Photoshop, maar andere fotobewerkingsprogramma’s zijn natuurlijk ook heel goed bruikbaar. Omdat velen misschien nog nooit of nauwelijks met Photoshop zullen hebben gewerkt, volgt hier een korte uitleg over de basisfuncties, die vooral bij het ontwerpen van decals goed van pas kunnen komen. Er zijn verschillende versies van Photoshop op de markt, maar de functies die wij gaan gebruiken, zijn in alle versies aanwezig en min of meer hetzelfde, zodat het hier niet uitmaakt, welke versie u gebruikt. We beginnen met het openen van de te bewerken afbeelding in Photoshop. Dit kan eenvoudig gebeuren, door de afbeelding in Photoshop te slepen of door 'file-> open' te kiezen.
Eventueel kunt u het contrast en de belichting van de afbeelding nog aanpassen, indien dit nog niet naar wens is. Ga hiervoor naar 'Image->Adjustments->Brightness/Contrast'. Dit zijn eenvoudige opties, en door er een beetje mee te spelen, komt u er al gauw achter hoe deze werken. Voor veel afbeeldingen zullen de boven genoemde ingrepen al voldoende te zijn, om de afbeelding zo te prepareren, dat hij als decal bruikbaar is. Soms moet er echter uit een afbeelding alleen een logo, of een tekst worden gebruikt. Daarom leg ik hieronder ook nog het een en ander over het selecteren van bepaalde gebieden uit. Photoshop kent drie handige tools, die we kunnen gebruiken, om een bepaald gedeelte van een afbeelding te selecteren en uit te snijden. Ten eerste het 'Marquee Tool' (sneltoets M). Hiermee kunt u een vierkant op de afbeelding trekken, en alles wat binnen dit vierkant valt, wordt geselecteerd. Door Alt ingedrukt te houden, en tegelijkertijd op het ’Marquee Tool’ te klikken, komen er nog een aantal andere vormen beschikbaar, zoals bijv. een ovaal. Dan is er het 'Lasso Tool' (sneltoets L). Hiermee kunt u al een wat individuelere selectie maken. U klikt op een punt in de afbeelding en dan op het volgende en zo gaat u het hele gebied af, wat u wilt selecteren. Ook hier komen er weer meer varianten van de Lasso Tool tevoorschijn, als u Alt ingedrukt houdt, en tegelijkertijd op het 'Lasso Tool'-icoontje klikt. En dan komen we bij het meest krachtige en waarschijnlijk voor ons meest bruikbare selectie tool van Photoshop. Het gaat hier over het 'Magic Wand Tool' (sneltoets W). Als u met deze tool ergens op de afbeelding klikt, zullen alle pixels, die dezelfde kleur hebben en bovendien aan de aangeklikte pixel grenzen, worden geselecteerd. Dit is vooral erg handig, als u logo’s of teksten uit een foto wilt snijden. Stel u heeft een foto van een gele NS-trein met een zwart NS-Logo. Als u nu met de Magic Wand Tool op het logo klikt, dan zal alléén het logo worden geselecteerd en kunt u alleen het logo in een nieuw bestand kopiëren.
Korte inleiding in Adobe Illustrator. Natuurlijk geldt hier ook, dat een complete Illustrator handleiding hier niet gegeven kan worden. Enige basisfuncties zullen hier echter besproken worden, zodat u spelenderwijs het programma zelf verder kunt ontdekken.
Met het 'Text Tool' (sneltoets T) kunt u teksten en nummers gemakkelijk invoeren. Met het 'Selection Tool' (sneltoets S) kunt u eerder getekende vormen en teksten selecteren en vervolgens aanpassen. Elke vorm in Illustrator heeft twee eigenschappen: de vulling en de rand. Bovendien kunt u de dikte van de rand zelf aangeven. Met de drie parameters boven in de taakbalk (zie bovenstaande afbeelding) kunt u de vormen en teksten op deze manier de gewenste kleuren geven. Nogmaals, de beste manier om met Illustrator van start te gaan, is het volgen van een aantal tutorials op Internet, waarin alle functies uitvoerig aan bod komen. Deze inleiding is alleen bedoeld als korte kennismaking met de werkwijze van het programma.
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Decals&oldid=5522"
|