Persoonlijke instellingen

Etsen van seinen: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k (txt)
 
(13 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige= Handleiding voor het solderen
+
|Vorige= Etsen van messing
−
|Volgende= Constructieve Tips
+
|Volgende= Gietvormen en gietmaterialen
 +
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
 
|Auteur= Dolf van Wunnik
 
|Auteur= Dolf van Wunnik
−
|Niveau= Gevorderde
 
−
|Aantalwoorden= 00000
 
−
|Aantalplaatjes= 09
 
−
|Aantalfilmpjes= 00
 
 
}}
 
}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
−
=== Het etsen van lichtseinen ===
+
Het idee voor het '''etsen van seinen''' ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest.
−
Het idee hiervoor ontstond na het lezen van een artikel in een stokoud blad; 'Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan'. De beschrijvingen op 'het net' van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest. Het etsen van seinen en andere attributen begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Ietwat omslachtig, maar goed te doen. Omdat het gebruikte messing de negatief-fotomessingplaat van Conrad is (Artikelnr. 529060), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.
+
 
 +
Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma ''OpenOffice Draw''. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_1.jpg
 
|Bestand= Foto_1.jpg
Regel 18: Regel 16:
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
−
 
+
Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.
−
Wanneer dat gebeurd is, gaan we een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk plaatsen op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaalbeeld, als in spiegelbeeld.
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_2.jpg
 
|Bestand= Foto_2.jpg
Regel 27: Regel 24:
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
 +
=== De afdrukmethode ===
 +
Het ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt.
  
−
=== De afdrukmethode ===
+
Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.
−
Het ontwerp is afgedrukt met een Inkjetprinter, op Inkjet-transparanten in zowel 'normaalbeeld' als 'spiegelbeeld'. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt. Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_3.jpg
 
|Bestand= Foto_3.jpg
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Volgnummer= 03
 
|Volgnummer= 03
−
|Omschrijving= De Inkjet-transparant in zowel 'normaalbeeld' als 'spiegelbeeld'
+
|Omschrijving= De Inkjet-transparant in zowel "normaalbeeld" als "spiegelbeeld"
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
−
 
+
De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.
−
Nu worden de beide helften op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.
 
−
 
 
−
 
 
 
=== Het belichten van de messingplaat ===
 
=== Het belichten van de messingplaat ===
−
'''Denk aan de lichtgevoeligheid !! Alléén geel licht gebruiken.''' Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.
+
Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_4.jpg
 
|Bestand= Foto_4.jpg
Regel 50: Regel 45:
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
−
 
+
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (Artikelnr. 529052 - 8J). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.
−
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (Artikelnr. 529052). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_5.jpg
 
|Bestand= Foto_5.jpg
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Volgnummer= 05
 
|Volgnummer= 05
−
|Omschrijving= De messingplaat, na het 'ontwikkelen'
+
|Omschrijving= De messingplaat, na het "ontwikkelen"
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
−
 
 
=== De etsprocedure ===
 
=== De etsprocedure ===
−
Tijd om de zelfgebouwde etsmachine tevoorschijn te halen. Deze is gemaakt van een voorraadbus (Blokker), waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door de lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof gaat verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof koperchloride gebruikt wordt.
+
De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt.
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Foto_6.jpg
 
|Bestand= Foto_6.jpg
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Volgnummer= 06
 
|Volgnummer= 06
−
|Omschrijving= De zelfgebouwde 'ets-machine'
+
|Omschrijving= De zelfgebouwde "ets-machine"
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
 +
De etsvloeistof heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie;
 +
* 67% water
 +
* 25% zoutzuur van 30%
 +
* nbsp;8% waterstofperoxide van 30%.
 +
(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.)
  
−
Zoals gezegd, wordt als etsvloeistof koperchloride gebruikt in een samenstelling gevonden op de website 'Circuits Online' en wel in de volgende samenstelling.
+
Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.
−
:* 67% water.
 
−
:* 25% zoutzuur van 30%.
 
−
:*   8% waterstofperoxide van 30%.
 
−
 
 
−
 
 
−
Het samenstellen, in die volgorde (dus <u>eerst</u> het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, <u>pas daarna</u> de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen), van de vloeistof en het etsen gebeurt het liefste in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.
 
  
 
Het etsen kan nu beginnen.
 
Het etsen kan nu beginnen.
Regel 83: Regel 75:
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Grootte= Zeer Groot
 
|Volgnummer= 07
 
|Volgnummer= 07
−
|Omschrijving= De 'ets-machine' in actie
+
|Omschrijving= De "ets-machine" in actie
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
Regel 100: Regel 92:
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
|Maker= Dolf van Wunnik
 
}}
 
}}
−
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|'''DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!'''<br />
+
| valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign="top"|'''DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!'''<br />
 
'''Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!'''
 
'''Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!'''
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
−
 
−
 
 
{{Linkssectie begin
 
{{Linkssectie begin
 
|Box= AlleenInfo
 
|Box= AlleenInfo
Regel 113: Regel 102:
 
{{Linkssectie tussenkop
 
{{Linkssectie tussenkop
 
|Koptekst= Encyclopedie:
 
|Koptekst= Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Chemicaliën en modelspoor
 +
|Linknaam=  Chemicaliën en modelspoor
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
Regel 122: Regel 115:
 
|Koptekst= Externe websites:
 
|Koptekst= Externe websites:
 
}}
 
}}
−
{{Link conrad}}
+
{{Link Conrad-Meerkeuze
−
{{Link extern
+
|Volgnr= 1 <!-- conrad -->
−
|Omschrijving= Conrad.nl
+
|ExtraInfo= Onderdelen.
−
|Link= http://www.conrad-electronic.nl/tt/?tt=920_0_87491_&r=%2Fgoto.php%3Fartikel%3D529060
+
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 37 <!-- conrad -->
 
|ExtraInfo= Lichtgevoelige messingplaat
 
|ExtraInfo= Lichtgevoelige messingplaat
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link Conrad-Meerkeuze
−
|Omschrijving= Conrad.nl
+
|Volgnr= 38 <!-- conrad -->
−
|Link= http://www.conrad-electronic.nl/tt/?tt=920_0_87491_&r=%2Fgoto.php%3Fartikel%3D529052
+
|ExtraInfo= [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] ontwikkelaar
−
|ExtraInfo= Negatief-ontwikkelaar
 
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
−
|Omschrijving= de heren v.d.Werken
+
|Volgnr= 210 <!-- lydo -->
−
|Link= http://home.wanadoo.nl/wvdwerken/Printplaat.htm
+
|ExtraInfo= Seindecoders.
−
|ExtraInfo= Zelf een printplaat maken
 
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie einde}}
 
{{Linkssectie einde}}
−
 
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige= Handleiding voor het solderen
+
|Vorige= Etsen van messing
−
|Volgende= Constructieve Tips
+
|Volgende= Gietvormen en gietmaterialen
−
|VorigeMenu= Papier en karton
+
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
−
}}
+
}} {| width= "100%"
−
 
+
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="70%" |
 +
| <small>Laatste wijziging: 30 sep 2023 14:14 (UTC)</small>
 +
|}
 
[[Categorie: Alles|E]]
 
[[Categorie: Alles|E]]
 
[[Categorie: Artikel|Etsen van seinen]]
 
[[Categorie: Artikel|Etsen van seinen]]
 +
[[Categorie: Chemicaliën en modelspoor|E]]
 
[[Categorie: Materialen|E]]
 
[[Categorie: Materialen|E]]
 
[[Categorie: Praktijk|E]]
 
[[Categorie: Praktijk|E]]

Huidige versie van 30 sep 2023 om 14:14

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Dolf van Wunnik

Het idee voor het etsen van seinen ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest.

Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.

Zeer Groot
Afbeelding: 01
Het tekenprogramma OpenOffice Draw
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.

Zeer Groot
Afbeelding: 02
De onderdelen worden zo compact mogelijk gerangschikt
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De afdrukmethode

Het ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt.

Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.

Zeer Groot
Afbeelding: 03
De Inkjet-transparant in zowel "normaalbeeld" als "spiegelbeeld"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.

Het belichten van de messingplaat

Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.

Zeer Groot
Afbeelding: 04
De belichtingskast (lichtbak) met twee UV-buizen
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (Artikelnr. 529052 - 8J). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.

Zeer Groot
Afbeelding: 05
De messingplaat, na het "ontwikkelen"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De etsprocedure

De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt.

Zeer Groot
Afbeelding: 06
De zelfgebouwde "ets-machine"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De etsvloeistof heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie;

  • 67% water
  • 25% zoutzuur van 30%
  • nbsp;8% waterstofperoxide van 30%.

(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.)

Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.

Het etsen kan nu beginnen.

Zeer Groot
Afbeelding: 07
De "ets-machine" in actie
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik


Zeer Groot
Afbeelding: 08
Na een snelle etstijd is dit het resultaat
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik


Zeer Groot
Afbeelding: 09
Een thinnerbad doet de rest
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
Let-op.jpg
  LET OP		 DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!

Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Onderdelen.
Lichtgevoelige messingplaat
printplaat ontwikkelaar
Seindecoders.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 30 sep 2023 14:14 (UTC)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Etsen_van_seinen&oldid=49168"