GolfplatenUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
De golfplaatGolfplaat is een bouwmateriaal. Het dankt zijn naam aan de typerende golvende structuur in de platen, waaraan de platen hun sterkte ontlenen.
De platen zijn vaak gemaakt van;
Golfplaten zijn vanaf de invoering veel toegepast op schuren en stallen van boerderijen, maar ze zijn ook vaak gebruikt op schuurtjes achter huizen. Ook worden er Romneyloodsen (nissenhutten) mee gebouwd. Stalen golfplaten zijn in vele soorten en maten verkrijgbaar. Het meest voorkomende golfprofiel is de Golfplaat SCH 18/76-988 waarbij 18 staat voor de hoogte van het profiel in mm, 76 voor de steekmaat of lengte van de sinusgolf in mm en 988 voor de effectief werkende breedte van de golfplaat. Andere veelvoorkomende typen golfplaat zijn de SAB 27/111-1000 en de SCH 40/167-1000. Ook bestaan er golfplaten met een steekmaat (of lengte van de sinusgolf) van 177 mm.
OverlappingGolfplaten worden altijd met een overlapping gelegd, om te voorkomen dat regenwater door het dak kan dringen (zie: tekening 03). Van de breedte moet dus nog een hele steekmaat afgetrokken worden om de effectieve breedte (ook wel werkende breedte genoemd) te krijgen (zie: tabel 06). De breedte van bijv. de SCH 40/167-1000 golfplaat is ca. 1,167 meter en heeft dus een breedte van 1167 mm en een steekmaat van 167 mm. Dat levert dan een effectieve breedte van 1000 mm.
BevestigingGolfplaten worden met houtdraadbouten op gordingen (zie: tekening 04 en 05) bevestigd. Gordingen dienen voor het dragen van de dakhuid, bestaande uit dakbeschot met de dakbedekking, of uit golfplaten, en tevens voor het dragen van verdere belastingen zoals wind en sneeuw. Gordingen lopen van spant tot spant of van spant tot muur. De spanten staan haaks op de lengterichting van een gebouw. De h.o.h.-afstand van de spanten bedraagt bij een golfplatendak vijf meter. Als minimale hellinghoek wordt 7° aanbevolen.
De houtdraadbouten worden geplaatst op de golftoppen ter voorkoming van lekkage. Onder de kop van de bout wordt een afdichtring (van kunststof of lood) geplaatst. De gordingen bevinden zich op ongeveer twee meter afstand van elkaar (is afhankelijk van de plaatlengte en overlap), met uitzondering van de platen met een golfhoogte van 18 mm. Bij deze platen is het vereist dat de gordingen h.o.h. op ongeveer een meter afstand van elkaar geplaatst zijn, om te voorkomen dat de platen doorbuigen. De gordingen worden altijd geplaatst in de lengterichting van een gebouw. De golfplaten worden dus haaks op de gordingen bevestigd (zie: tekening 05). Golfplaten in modelKant-en-klaarWillen we kant-en-klare golfplaten aanschaffen, dan kunnen we o.a. bij Wills terecht. Die firma levert golfplaten (schaal 00) waarop ook de koppen van de bevestigingsbouten zichtbaar zijn.
ZelfbouwVoor het zelf maken van een golfplatendak voor op de modelspoorbaan, moeten we eerst de maten van een echte golfplaat omrekenen naar de gewenste schaal. De maat van een golfplaat met een steekmaat van 167 mm wordt dus in schaal H0; 167 gedeeld door 87 = 1,91 mm. Hieronder een tabel met de maten voor schaal H0.
Bij het zelf maken van golfplaten komt dan een steekmaat van twee mm het meest in aanmerking, daar de andere steekmaten nog kleiner zijn. En daarmee is het nog lastiger te werken. Wanneer we een golfplaten dak maken, kunnen we, net als in het echt, spanten en gordingen gebruiken. De h.o.h-afstand van de spanten in schaal H0 bedraagt: 5000 gedeeld door 87 = 57,5 mm. De h.o.h.-afstand van de gordingen bedraagt: 2000 gedeeld door 87 = 23 mm. De gordingen die tegen de muur/wand liggen, dienen ondersteund te worden. We kunnen hier een stukje hout o.i.d. tegen de muur/wand lijmen, om zo de gording te ondersteunen. Vergeet ook niet om op de nok, over de hele daklengte, zogenaamde nokstukken (met enige overlap) te leggen (zie: afbeelding 02). Deze bestaan uit een in de lengterichting gevouwen plaat, met dezelfde hellingshoek als het dak. De lengte van een nokstuk in schaal H0 is: 2100 gedeeld door 87 = 24,13 mm afgerond 24,2 mm). De totale breedte van een nokstuk is 196 + 196 = 392 gedeeld door 87 = 4,5 mm. Dit nokstuk dient dus, in het midden, over de lengte in de zelfde hoek als het dak gevouwen te worden. Bij het bevestigen van de bovenste golfplaten dienen we er voor te zorgen dat deze goed strak tegen elkaar liggen, omdat anders de kans bestaat dat de nokstukken niet helemaal over de golfplaten vallen. Desnoods maken we alle nokstukken iets breder, om zichtbare naden te voorkomen. WeatherenIn het echt ziet een golfplatendak er verweerd en verroest uit. Dat doen we natuurlijk ook bij het model. Op het BNLS-forum vinden we een aantal draadjes/topics over het maken van een golfplatendak (zie: "Meer informatie"). Meer informatie
Verborgen categorie: |