|
|
| Regel 34: |
Regel 34: |
| | * blokjes op een schuurpapiertje van bramen ontdoen; | | * blokjes op een schuurpapiertje van bramen ontdoen; |
| | * mal uittekenen op de plaat (let op, de hartlijnen zijn niet de buitenzijde van de mast!); | | * mal uittekenen op de plaat (let op, de hartlijnen zijn niet de buitenzijde van de mast!); |
| − | * houdt bij het uittekenen rekening met uitbreiding naar drie- of viersporige masten; | + | * houd bij het uittekenen rekening met uitbreiding naar drie- of viersporige masten; |
| | * gaatjes boren in de hartlijn van de gefreesde blokjes met 2,4 mm (verdeling afstand!); | | * gaatjes boren in de hartlijn van de gefreesde blokjes met 2,4 mm (verdeling afstand!); |
| | * plaats van de blokjes bepalen op de plaat (gelijke hoogte). | | * plaats van de blokjes bepalen op de plaat (gelijke hoogte). |
| Regel 82: |
Regel 82: |
| | |Maker= Jan Willem Penris | | |Maker= Jan Willem Penris |
| | }} | | }} |
| − | Voor een portaal met een dubbele bovenbalk (zie onderstaande foto) moet de groef in de blokjes dieper zijn. Houdt hierbij de rode lijn aan. De blokjes aan de binnenzijde van de bovenbalk hebben een schuine groef, voor de hoekverstijving, deze is er later gewoon met een ijzerzaag ingezaagd. | + | Voor een portaal met een dubbele bovenbalk (zie onderstaande foto) moet de groef in de blokjes dieper zijn. Houd hierbij de rode lijn aan. De blokjes aan de binnenzijde van de bovenbalk hebben een schuine groef, voor de hoekverstijving, deze is er later gewoon met een ijzerzaag ingezaagd. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= JWP-05.jpg | | |Bestand= JWP-05.jpg |
| Regel 92: |
Regel 92: |
| | Het setje van geboorde- en getapte blokjes wordt dan op de plaat gemonteerd door middel van kleine M3-boutjes met schuine kop (verzonken kop). Het gebruik van M3-boutjes met vlakke kop is ook mogelijk, maar dan moeten er onder de plaat een soort pootjes (afstandhouders) gemaakt worden, zodat deze niet op de boutkopjes ligt. | | Het setje van geboorde- en getapte blokjes wordt dan op de plaat gemonteerd door middel van kleine M3-boutjes met schuine kop (verzonken kop). Het gebruik van M3-boutjes met vlakke kop is ook mogelijk, maar dan moeten er onder de plaat een soort pootjes (afstandhouders) gemaakt worden, zodat deze niet op de boutkopjes ligt. |
| | | | |
| − | Houdt er rekening mee dat de gaten, die geboord worden om de blokjes vast te zetten, iets groter mogen zijn (± een halve mm), zodat de blokjes recht in het verlengde van de getekende lijn gemonteerd kunnen worden. Anders kunt u de masten niet haaks maken.<br />
| + | Houd er rekening mee dat de gaten, die geboord worden om de blokjes vast te zetten, iets groter mogen zijn (± een halve mm), zodat de blokjes recht in het verlengde van de getekende lijn gemonteerd kunnen worden. Anders kunt u de masten niet haaks maken.<br /> |
| | En ... hier komt dan het onvermijdelijke winkelhaakje om de hoek kijken! Het kost ongeveer €15 (prijspeil 2010). | | En ... hier komt dan het onvermijdelijke winkelhaakje om de hoek kijken! Het kost ongeveer €15 (prijspeil 2010). |
| | | | |
| Regel 155: |
Regel 155: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="80%" | | | ! scope= "row" width="80%" | |
| − | | <small><small>Laatste wijziging: 13 okt 2017 15:56 (CEST)</small></small> | + | | <small><small>Laatste wijziging: 4 dec 2017 19:23 (CEST)</small></small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Alles|H]] | | [[Categorie: Alles|H]] |
Versie van 4 dec 2017 om 20:24
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Jan Willem Penris - Bewerkt door Hans van de Burgt
Om de verschillende profielen aan elkaar te solderen (of te lijmen), voor een mast of portaal, kunt u het beste gebruik maken van een mal. Het geeft u bij het monteren veel houvast, en bovendien zorgt de mal ervoor dat de maatvoering voor alle masten of portalen gelijk is. Met name het monteren van een haakse hoekverbinding zal zonder mal erg moeilijk zijn. Hieronder staan de gereedschappen en materialen vermeld die nodig zijn.
Benodigheden:
- plaat aluminium van 200 × 400 × drie mm (of dikker, dat is wat handiger met bevestigen);
- aluminiumstaaf van 10 mm × 10 mm × de lengte die u nodig heeft;
- M3 boutjes; de lengte die u nodig heeft;
- een adres (een bekende, of een handige buurman) waar een groef in de staaf kan worden gefreesd. Als er geen bekende is die dit voor u kan doen, neemt u dan eens contact op met de mensen van het Modelbouw-Atelier (zie: 'Meer informatie');
- een ijzerzaag (met een slag grovere vertanding!);
- een zoetvijl (metaal-vijl met fijne 'vertanding');
- een basterdvijl (metaal-vijl met grovere 'vertanding');
- een boortje, diameter 2,4 mm;
- een draadtap M3;
- een boormachine (of beter, kolomboormachine);
- een schuifmaat;
- een metalen meetlat;
- een kraspen (koop een goede, van gehard staal!!);
- een stukje schuurlinnen (korrelgrootte 120);
- een klein winkelhaakje;
- een zwarte viltstift;
- schroevendraaiers.
Werkwijze
Ga als volgt te werk:
- plaat maken;
- uitrekenen hoeveel lengte er gefreesd moet worden, welke lengte en hoe diep?
- lengtes laten frezen;
- blokjes zagen, blokjes voor de mastpalen zijn ongeveer 30 mm lang, de andere blokjes zijn 15 mm lang;
- blokjes op een schuurpapiertje van bramen ontdoen;
- mal uittekenen op de plaat (let op, de hartlijnen zijn niet de buitenzijde van de mast!);
- houd bij het uittekenen rekening met uitbreiding naar drie- of viersporige masten;
- gaatjes boren in de hartlijn van de gefreesde blokjes met 2,4 mm (verdeling afstand!);
- plaats van de blokjes bepalen op de plaat (gelijke hoogte).
Misschien is het handiger om bij gebruik van een gewone boormachine, de geboorde 2,4 mm-gaatjes, na de plaatsbepaling, even met de boor door het blokje heen te markeren op de onderplaat.
- gaatjes boren op de hartlijnen van de onderplaat (drie mm);
- draad tappen in de blokjes (M3);
- de gaten in de onderzijde van de onderplaat met bijvoorbeeld een boor van acht mm iets taps uitboren;
- blokjes monteren en gelijk passen met een drie mm 'H' – profiel (let erop dat alles haaks is!).
Bouwbeschrijving van de mal
De mal bestaat uit een onderplaat van aluminium en daarop blokjes van 10 × 10 × 15 mm aluminium met een groef erin.
Let op..., de blokjes voor de verticale delen (mastpalen) zijn langer, ongeveer 30 mm. Dit geeft wat meer stabiliteit bij het bouwen van de masten maar heeft wel als nadeel dat ze meer klemmen. Met een smal vijltje met daaromheen een stukje schuurpapier kunt u echter iets meer ruimte creëren. De overweging om de mal en de blokjes van aluminium te maken is simpel: het soldeer hecht namelijk niet aan de mal. De groef is drie mm breed en drie mm diep (Zie onderstaande tekening en foto).
|
|
|
| Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
| Blokje zonder bevestigingsgaten
|
|
Blokje met bevestigingsgaten
|
| Tekening gemaakt door: Jan Willem Penris
|
|
Foto gemaakt door: Jan Willem Penris
|
In het getekende blokje (zie: tekening 01) ontbreken de bevestigingsgaten ten behoeve van M3 draadtap.
Op de foto (zie: foto 02) zijn deze wel opgenomen. Ieder blokje op de mal heeft twee van deze gaten met getapte draad erin. Zij zijn verdeeld over de lengte van het blokje en zitten precies op de lengtehartlijn.
Wanneer u dit een beetje precies uittekent en de gaten voorboort met 2,4 mm, dan kunt u daar met een tapje M3 een prima schroefdraad in maken.
Het andere is zichtbaar bij 'A' op de tekening en wat minder op de foto. Dit gaatje loopt dwars door het blokje en is bedoeld als vast punt voor de uithouder. Na montage op de juiste plaats in de mal, kunt u hier dwars door de ingelegde profielen boren. Teken de hartlijnen van het te maken portaal uit op de grote aluminiumplaat en bepaal de plaats van de blokjes. Op de kruising liggen aan weerszijden van de paal blokjes, deze zijn iets korter dan het hierboven getoonde exemplaar. Hieronder ziet u het uiteindelijke resultaat.
|
| Afbeelding: 03
|
| Het resultaat
|
| Foto gemaakt door: Jan Willem Penris
|
De afwerking
De mal, met alle blokjes op de juiste plaats, is grijs gespoten tegen de weerkaatsing van het flitslicht. Rechts van de horizontale blokjes zijn extra blokjes gemonteerd; deze zijn 1,5 mm dieper uitgefreesd. Deze heeft u nodig voor het vervaardigen volgens de complexe constructiemethode, zoals hierboven werd beschreven.
Zie ook onderstaande foto, waar duidelijk de ruimte tussen paal en balk te zien is.
|
| Afbeelding: 04
|
| De bevestigingsconstructie
|
| Foto gemaakt door: Jan Willem Penris
|
Voor een portaal met een dubbele bovenbalk (zie onderstaande foto) moet de groef in de blokjes dieper zijn. Houd hierbij de rode lijn aan. De blokjes aan de binnenzijde van de bovenbalk hebben een schuine groef, voor de hoekverstijving, deze is er later gewoon met een ijzerzaag ingezaagd.
|
| Afbeelding: 05
|
| Het bovenleidingportaal in 1:1
|
| Foto gemaakt door: Jan Willem Penris
|
Het setje van geboorde- en getapte blokjes wordt dan op de plaat gemonteerd door middel van kleine M3-boutjes met schuine kop (verzonken kop). Het gebruik van M3-boutjes met vlakke kop is ook mogelijk, maar dan moeten er onder de plaat een soort pootjes (afstandhouders) gemaakt worden, zodat deze niet op de boutkopjes ligt.
Houd er rekening mee dat de gaten, die geboord worden om de blokjes vast te zetten, iets groter mogen zijn (± een halve mm), zodat de blokjes recht in het verlengde van de getekende lijn gemonteerd kunnen worden. Anders kunt u de masten niet haaks maken.
En ... hier komt dan het onvermijdelijke winkelhaakje om de hoek kijken! Het kost ongeveer €15 (prijspeil 2010).
Bovenaan de mal zijn nog twee korte blokjes te zien, deze hebben als functie dat de paal die erin gelegd wordt, op de juiste hoogte boven de bovenbalk uitsteekt. Vergeet niet op de mal af te tekenen waar de 'Bovenkant Spoorstaaf' (BS) is. Let erop dat de paal wat langer is; hij gaat immers ook nog een stukje de 'grond' in, en/of hij wordt op een messing bout gesoldeerd. In alle gevallen is het handig om te weten hoeveel mm daar extra voor gerekend dient te worden. Dus ook aftekenen!
De messing bout kan in diverse lengtes en diameters gekozen worden. Zorg ervoor dat een maat gekozen wordt waarbij het vierkant van de paal binnen de kop van de bout valt. Door nu, uitgaande van de bestaande groef, haaks erop twee andere groeven te slijpen, ontstaat er een soort -H- waar de voet van de mast precies in past. Even vast solderen en hij kan zo de 'grond' in.
| LET OP |
Bij het maken van de diverse onderdelen, gebruikt u gereedschap. Wees voorzichtig en neem de veiligheidseisen in acht, zeker bij het werken met slijp- , boor- of freesmachines. Het vereist goed gereedschap, kennis van zaken èn last- , but-not-least, beveiligingsmiddelen voor persoonlijke bescherming (zoals een veiligheidsbril en gehoorbescherming). Gebruik deze dus!
|
| LET OP |
Vergeet niet om de gebruiksaanwijzingen en waarschuwingen van de fabrikanten te lezen en ze op te volgen. Dat voorkomt veel ongevallen, schade en droefenis.
|
Meer informatie
Externe websites:
|
|
|
Jan Willem Penris, informatie over zelfbouw masten.
|
|
|
Benodigdheden, gereedschappen.
|
|
|
Laatste wijziging: 4 dec 2017 19:23 (CEST)
|
