Persoonlijke instellingen

Keerlusmodule met relais: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
Regel 8: Regel 8:
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Keerlusmodule
 
{{Keerlusmodule
|Naam= Zelfbouw keerlusmodule
+
|Naam= Zelfbouw keerlusmodule met relais
 
|Afbeelding= Keerlus-2-richting-foto.jpg
 
|Afbeelding= Keerlus-2-richting-foto.jpg
 
|Grootte= 275px
 
|Grootte= 275px
Regel 22: Regel 22:
 
}}
 
}}
 
----
 
----
 +
 
=== Inleiding ===
 
=== Inleiding ===
Wanneer een trein moet keren op een Tweerailbaan kunt u dat doen door middel van een enkele wissel en een lus zoals in het plaatje (zie: afbeelding 01). Probleem is alléén dat de polariteit van de rails dan ook omgekeerd wordt, met als gevolg kortsluiting!
+
Bij een [[Inleiding keerlus|keerlus]] ontstaat kortsluiting doordat de linker en rechter rail met elkaar worden verbonden.
{{Afbeelding
+
 
|Bestand= Keerlusprobleem0xg.gif
+
Meestal is in een sporenplan de keerlus duidelijk te zien maar de keerlus kan ook heel erg verstopt zitten, vooral in een wat uitgebreider sporenplan op meerdere niveau's, dit moet altijd grondig worden nagekeken. Het makkelijkst is om met een rode pen de rechter rail op een tekening de hele baan rond te gaan. Als de rode lijn dan ergens op de linker rail uitkomt, zit er een keerlus in het plan. Dit artikel geeft een mogelijke oplossing voor een keerlussituatie op een digitaal bestuurde baan met behulp van een zelfbouw '''keerlusmodule met relais'''.
|Grootte= Klein
+
 
|Volgnummer= 02
+
=== Oplossen keerlussituatie ===
|Omschrijving= Keerlusprobleem (kortsluiting)
+
Om kortsluitingen als gevolg van een keerlus te voorkomen, is het dus noodzakelijk om de lus om te polen net voordat de trein de lus weer verlaat. Daar is een aantal mogelijkheden voor:
|Type= Tekening
 
|Maker= Henk van der Velden & Patrick Smout
 
}}
 
Dit is dan het klassieke keerlusprobleem, maar zo'n keerlussituatie kan ook heel erg verstopt zitten, vooral in een wat uitgebreider sporenplan, dit moet altijd grondig worden nagekeken. Gewoon met een rode pen &eacute;&eacute;n van de rails volgen op een tekening, net zolang totdat u helemaal rond bent geweest.<br />
 
Dit verhaal is bedoeld als mogelijke oplossing voor een keerlussituatie op een digitaal bestuurde baan.
 
=== Hoe een keerlussituatie op te lossen? ===
 
Om kortsluitingen als gevolg van een keerlus te voorkomen, is het dus noodzakelijk om de 'lus' om te polen net voordat de trein de 'lus' weer wil verlaten. Daar zijn een aantal mogelijkheden voor:
 
 
* Handmatig schakelaars omzetten, niet erg handig en erg gevoelig voor fouten.
 
* Handmatig schakelaars omzetten, niet erg handig en erg gevoelig voor fouten.
* Door de computer op specifieke momenten een relais laten omzetten. Nadeel is dat u dan alleen maar computergestuurd kunt rijden en een keerlus in twee richtingen berijden is vaak moeilijk zo niet onmogelijk.
+
* Door de computer op specifieke momenten een relais laten omzetten. Nadeel is dat er dan alleen maar computergestuurd kan worden gereden en een keerlus in twee richtingen berijden is vaak moeilijk zo niet onmogelijk.
* Een Lenz LK100 (of soortgelijk) inzetten; (ongeveer &euro;50) deze laat een kortsluiting gewoon ontstaan, detecteert deze en schakelt de polariteit heel snel om voordat de rest van de baan er schade van ondervindt. Over het algemeen werkt dit prima. Het gebruik van bezetmelders is in combinatie met een LK100 echter wel lastiger en het schijnt dat niet alle digitale decoders deze constructie even leuk vinden, maar berichten hierover zijn wisselend. Verder vinden velen het principe discutabel omdat u moedwillige kortsluitingen niet behoort toe te staan.
+
* Een keerlusmodule inzetten;  
 +
** Sommige modules laten een kortsluiting gewoon ontstaan, detecteert deze en schakelt de polariteit heel snel om voordat de rest van de baan er schade van ondervindt. Over het algemeen werkt dit prima. Het moedwillig laten ontstaan van kortsluitingen vinden sommige gebruikers echter niet acceptabel.  
 +
** Andere modules werken met [[Terugmelding en/of bezetmelding#Stroomdetectie|stroomdetectie]] op geïsoleerde secties en schakelen de lus automatisch om.
  
Helaas heeft ieder van de bovenvermelde oplossingen zo zijn nadelen en voldoet er geen enkele aan het volgende eisenpakket:
+
Genoemde oplossingen hebben hun nadelen en geen enkele voldoet aan het volgende eisenpakket:
* Liefst zelf te bouwen, met standaard elektronica-componenten, door een amateur.
+
* Zelf te bouwen, met standaard elektronica-componenten, door een amateur.
 
* Eenvoudig te combineren met bezetmelders.
 
* Eenvoudig te combineren met bezetmelders.
 
* Kortsluitingen mogen niet voorkomen.
 
* Kortsluitingen mogen niet voorkomen.
 
* Volledig automatisch en in twee richtingen te berijden.
 
* Volledig automatisch en in twee richtingen te berijden.
* Onafhankelijk van een computer te gebruiken.
+
* Onafhankelijk van een computer ook analoog te gebruiken.
In nauwe samenwerking hebben Patrick Smout en Henk van der Velden onderstaande oplossing ontworpen, gebaseerd op een eerder door Patrick ontworpen schakeling. Met vele goede suggesties, en kritiek van mede-modelspoorhobby&iuml;sten, is uiteindelijk een zelfbouw-keerlusmodule ontworpen die positief scoort op alle onderdelen van het eerder genoemde eisenpakket, en die ook nog eens ruim minder kost dan een LK100.
+
In nauwe samenwerking hebben Patrick Smout en Henk van der Velden de volgende oplossing bedacht, gebaseerd op een eerder door Patrick ontworpen schakeling. Met suggesties en kritiek van mede-modelspoorhobbyïsten is uiteindelijk een zelfbouw-keerlusmodule ontworpen die voldoet aan alle onderdelen van het eisenpakket en die ook nog eens goedkoper is dan een kant-en-klaar gekochte module .
=== De Ultieme Keerlus-oplossing ===
+
 
 +
=== De ultieme keerlusoplossing ===
 
Uitleg van de keerlussituatie:
 
Uitleg van de keerlussituatie:
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
Regel 84: Regel 81:
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
Door de ogenschijnlijke dubbelfunctie van '''A''' met '''B''' en '''D''' met '''E''', kan deze keerlus veilig in twee richtingen bereden worden. Omdat alle relais-acties getriggerd worden door stroomdetectie, is een computer niet nodig en worden kortsluitingen voorkomen.<br />
+
Door de ogenschijnlijke dubbelfunctie van '''A''' met '''B''' en '''D''' met '''E''', kan deze keerlus veilig in twee richtingen bereden worden. Omdat alle relais-acties getriggerd worden door stroomdetectie, is een computer niet nodig en worden kortsluitingen voorkomen.
Omdat er al gewerkt wordt met stroomdetectie in de diverse secties, is het heel eenvoudig om het al-dan-niet bezet zijn van de keerlus terug te melden via een S88-module aan de centrale en/of computer. De hele keerlus wordt dus ook via een S88-module teruggemeld! Ideaal dus.
+
 
 +
Omdat er al gewerkt wordt met stroomdetectie in de diverse secties, is het heel eenvoudig om het al-dan-niet bezet zijn van de keerlus terug te melden via een [[S88, S88N, XpressNet en LocoNet#S88|S88]]-module aan de centrale en/of computer. De hele keerlus wordt dus ook via een S88-module teruggemeld.
 +
 
 
=== De kosten ===
 
=== De kosten ===
Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule voor &eacute;&eacute;nrichtingverkeer ontworpen, deze werkt op de zelfde principes als de tweerichting-module. De totale kosten voor een tweerichting keerlusmodule zijn ongeveer &euro;40 Euro en de &eacute;&eacute;nrichting module kost ongeveer &euro;34, met dien verstande dat u nog weerstandjes en dergelijke nodig hebt.
+
Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule vooréénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt met de zelfde principes als de tweerichting-module. De totale kosten voor een tweerichting keerlusmodule zijn ongeveer &euro;40 Euro en de éénrichting module kost ongeveer &euro;34, met dien verstande dat er nog extra weerstandjes en dergelijke nodig zijn.
 +
 
 +
Een tweede module kost ongeveer &euro;8 minder omdat de benodigde weerstanden al aanwezig zijn. Dat wordt dan &euro;32 voor een tweerichting- en &euro;25 voor een éénrichtingmodule. Door gebruik te maken van kwantumkortingen bij b.v. Conrad kan er eventueel nog wel wat meer bespaard worden.
  
Een tweede module kost ongeveer &euro;8 minder omdat u de benodigde weerstanden dan allemaal al hebt. Dat wordt dan &euro;32 voor een tweerichting- en &euro;25 voor een &eacute;&eacute;nrichtingmodule. Door goed gebruik te maken van kwantumkortingen bij Conrad kan er eventueel nog wel wat meer bespaard worden.
+
=== De schema's ===
=== De Schema's ===
+
De keerlusmodules kan worden nagebouwd, dit gebeurt dan vanzelfsprekend geheel op eigen risico. Er zijn twee varianten van het schema:
U bent van harte welkom om de keerlusmodules na te bouwen, U doet dit vanzelfsprekend wel geheel op eigen verantwoording.<br />
+
:# een één-richtingmodule
Er zijn twee varianten van het schema:
+
:# een twee-richtingmodule
:* een één-richtingmodule
 
:* een twee-richtingmodule
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Keerlus-1-richting-schema.gif
 
|Bestand= Keerlus-1-richting-schema.gif
Regel 112: Regel 111:
 
|Maker= Henk van der Velden & Patrick Smout
 
|Maker= Henk van der Velden & Patrick Smout
 
}}
 
}}
 +
 
=== Bouwinstructie ===
 
=== Bouwinstructie ===
Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule voor &eacute;&eacute;nrichtingverkeer ontworpen, deze werkt verder precies hetzelfde als de tweerichtingverkeer-module. Advies is om de bouwtekeningen uit te printen op een goede kleurenprinter.<br />
+
Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule voor éénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt verder precies hetzelfde als de tweerichtingverkeer-module. Advies is om de bouwtekeningen uit te printen op een goede kleurenprinter.
Na heel lang prutsen zijn beide modules eindelijk klaar. Harde ervaring heeft nu geleerd dat een minuscuul stukje koper-restant van een strook al roet in het eten kan gooien. Dus, wees superprecies en veel succes.
+
 
 +
Ervaring heeft geleerd dat een minuscuul stukje koper-restant van een strook al roet in het eten kan gooien. Wees superprecies en veel succes.
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
|Bestand= Keerlus-2-richting-foto.jpg  
 
|Bestand= Keerlus-2-richting-foto.jpg  
Regel 154: Regel 155:
 
{{Link Keerlusmodules-Meerkeuze
 
{{Link Keerlusmodules-Meerkeuze
 
|Volgnr= 8
 
|Volgnr= 8
|ExtraInfo= Keerlusmodule voor &eacute;&eacute;nrichtingverkeer. Schema, print-layout en het boodschappenlijstje.  
+
|ExtraInfo= Keerlusmodule voor éénrichtingverkeer. Schema, print-layout en het boodschappenlijstje.  
 
}}
 
}}
 
{{Link Keerlusmodules-Meerkeuze
 
{{Link Keerlusmodules-Meerkeuze

Versie van 12 apr 2020 om 16:30

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Henk van der Velden en Patrick Smout


Zelfbouw keerlusmodule met relais

Keerlus-2-richting-foto.jpg
Afbeelding: 01
Bron: funkyrail.nl
Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout


Gegevens

Aansluitingen: Schroefconnectoren
Detectiemethode: Stroomverbruik
Maximale stroom: 2 A.
Schaal: N, H0
Twee-richtingen: Ja
Voedingsspanning: 16 volt AC

Inleiding

Bij een keerlus ontstaat kortsluiting doordat de linker en rechter rail met elkaar worden verbonden.

Meestal is in een sporenplan de keerlus duidelijk te zien maar de keerlus kan ook heel erg verstopt zitten, vooral in een wat uitgebreider sporenplan op meerdere niveau's, dit moet altijd grondig worden nagekeken. Het makkelijkst is om met een rode pen de rechter rail op een tekening de hele baan rond te gaan. Als de rode lijn dan ergens op de linker rail uitkomt, zit er een keerlus in het plan. Dit artikel geeft een mogelijke oplossing voor een keerlussituatie op een digitaal bestuurde baan met behulp van een zelfbouw keerlusmodule met relais.

Oplossen keerlussituatie

Om kortsluitingen als gevolg van een keerlus te voorkomen, is het dus noodzakelijk om de lus om te polen net voordat de trein de lus weer verlaat. Daar is een aantal mogelijkheden voor:

  • Handmatig schakelaars omzetten, niet erg handig en erg gevoelig voor fouten.
  • Door de computer op specifieke momenten een relais laten omzetten. Nadeel is dat er dan alleen maar computergestuurd kan worden gereden en een keerlus in twee richtingen berijden is vaak moeilijk zo niet onmogelijk.
  • Een keerlusmodule inzetten;
    • Sommige modules laten een kortsluiting gewoon ontstaan, detecteert deze en schakelt de polariteit heel snel om voordat de rest van de baan er schade van ondervindt. Over het algemeen werkt dit prima. Het moedwillig laten ontstaan van kortsluitingen vinden sommige gebruikers echter niet acceptabel.
    • Andere modules werken met stroomdetectie op geïsoleerde secties en schakelen de lus automatisch om.

Genoemde oplossingen hebben hun nadelen en geen enkele voldoet aan het volgende eisenpakket:

  • Zelf te bouwen, met standaard elektronica-componenten, door een amateur.
  • Eenvoudig te combineren met bezetmelders.
  • Kortsluitingen mogen niet voorkomen.
  • Volledig automatisch en in twee richtingen te berijden.
  • Onafhankelijk van een computer ook analoog te gebruiken.

In nauwe samenwerking hebben Patrick Smout en Henk van der Velden de volgende oplossing bedacht, gebaseerd op een eerder door Patrick ontworpen schakeling. Met suggesties en kritiek van mede-modelspoorhobbyïsten is uiteindelijk een zelfbouw-keerlusmodule ontworpen die voldoet aan alle onderdelen van het eisenpakket en die ook nog eens goedkoper is dan een kant-en-klaar gekochte module .

De ultieme keerlusoplossing

Uitleg van de keerlussituatie:

Keerlusuitleg-a.gif
Afbeelding: 03
De keerlus onderverdeeld in secties
Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout


Keerlusuitleg-b.gif
Afbeelding: 04
De keerlussecties schematisch weergegeven
Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Hieronder een beschrijving van de werking van de keerlusmodule:

1. De trein komt aan in A, module detecteert stroomgebruik en schakelt via relais de polariteit van B, C en D goed ten opzichte
    van A.
2. De trein rijdt zonder problemen B binnen. In B is ook een stroomdetectie actief die de relais zo wil schakelen dat de polariteit
    tussen A en B goed staat. Omdat dat al het geval is, gebeurt er verder niets.
3. Via C rijdt de trein naar D, waar, alweer door stroomdetectie, de module de polariteit van B, C en D omkeert, zodat die goed
    staat ten opzichte van E.
4. De trein kan nu veilig E binnenrijden. E probeert ook de relais te schakelen, maar omdat ze al goed stonden gebeurt er verder
    niets.

Door de ogenschijnlijke dubbelfunctie van A met B en D met E, kan deze keerlus veilig in twee richtingen bereden worden. Omdat alle relais-acties getriggerd worden door stroomdetectie, is een computer niet nodig en worden kortsluitingen voorkomen.

Omdat er al gewerkt wordt met stroomdetectie in de diverse secties, is het heel eenvoudig om het al-dan-niet bezet zijn van de keerlus terug te melden via een S88-module aan de centrale en/of computer. De hele keerlus wordt dus ook via een S88-module teruggemeld.

De kosten

Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule vooréénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt met de zelfde principes als de tweerichting-module. De totale kosten voor een tweerichting keerlusmodule zijn ongeveer €40 Euro en de éénrichting module kost ongeveer €34, met dien verstande dat er nog extra weerstandjes en dergelijke nodig zijn.

Een tweede module kost ongeveer €8 minder omdat de benodigde weerstanden al aanwezig zijn. Dat wordt dan €32 voor een tweerichting- en €25 voor een éénrichtingmodule. Door gebruik te maken van kwantumkortingen bij b.v. Conrad kan er eventueel nog wel wat meer bespaard worden.

De schema's

De keerlusmodules kan worden nagebouwd, dit gebeurt dan vanzelfsprekend geheel op eigen risico. Er zijn twee varianten van het schema:

  1. een één-richtingmodule
  2. een twee-richtingmodule
Zeer Groot
Afbeelding: 05
Eén-richting-schema
Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Zeer Groot
Afbeelding: 06
Twee-richting-schema
Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout


Bouwinstructie

Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule voor éénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt verder precies hetzelfde als de tweerichtingverkeer-module. Advies is om de bouwtekeningen uit te printen op een goede kleurenprinter.

Ervaring heeft geleerd dat een minuscuul stukje koper-restant van een strook al roet in het eten kan gooien. Wees superprecies en veel succes.

Zeer Klein Zeer Klein
Afbeelding: 07 Afbeelding: 08
De bovenzijde van de module De onderzijde van de module
Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

(De diverse bedragen die in dit artikel genoemd worden, zijn gebaseerd op het prijspeil van 2010)


Meer informatie

Encyclopedie:



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 3 sep 2017 10:37 (CEST)
{| width= "100%"

|- valign= "top" ! scope= "row" width="80%" | | Laatste wijziging: 1 okt 2017 16:35 (CEST) |}