Persoonlijke instellingen

Maatregelen tegen knipperende leds: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
Regel 6: Regel 6:
 
}}
 
}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
=== Het probleem van knipperende led-verlichting ===
 
Bij rijtuigen, voorzien van led-verlichting, treedt bij het over de baan rijden onherroepelijk geknipper van de verlichting op. Dit wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt. Bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het puntstuk van wissels. Het is dus een eerste vereiste dat de rails en de wielen goed schoon zijn.
 
  
Om dat geknipper tegen te gaan kunt u een of meerdere elco's parallel aan de leds aansluiten.<br />
+
=== Het probleem van knipperende ledverlichting ===
Een [[Elektronica_basis#Elektrolytische_condensatoren_(elco's)|elco]] kan stroom opslaan (net als een accu) en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen (afvlakken betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij led-verlichting in rijtuigen [[Rijtuigverlichting#led-strips|(led-strips)]] kunnen we de elco gebruiken om het knipperen van de leds tegen te gaan.
+
'''Knipperende ledverlichting''' van rijtuigen voorzien van (binnen)verlichting wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt, bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het spanningsloze puntstuk van wissels. Het is dus een eerste vereiste dat de rails en de wielen goed schoon zijn.
=== Inschakel-piekstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper ===
+
 
 +
Om het geknipper tegen te gaan kunnen één of meerdere elco's parallel aan de leds worden aangesloten. Een [[Elektronica basis#Elektrolytische condensatoren (elco's)|elco]] kan stroom opslaan als een accu en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen (afvlakken betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij ledverlichting in rijtuigen [[Rijtuigverlichting#led-strips|(ledstrips)]] is de elco te gebruiken om het knipperen van de leds tegen te gaan.
 +
 
 +
=== Inschakelstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper ===
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
|Bestand= Binnenverlichting02.gif
 
|Bestand= Binnenverlichting02.gif
Regel 26: Regel 27:
 
|Type2= Schema
 
|Type2= Schema
 
}}
 
}}
Een elco is prima toepasbaar als anti-knipper voorziening. De waarde van de elco (C1 in schema 01 en 02) kan tussen de 100 &mu;F en 470 &mu;F liggen. Hoe hoger de waarde, hoe beter de anti-knipper werkt. Bij led-strips is het raadzaam een zo groot mogelijke waarde te nemen. Dit is echter mede afhankelijk van de beschikbare ruimte. In schaal N zal vanwege de beperkte ruimte geen grotere elco dan 100 &mu;F geplaatst kunnen worden. De werkspanning van de elco moet bij een digitale modelspoorbaan 25 volt of meer zijn. Bij analoog volstaat een werkspanning van 16 volt.
+
Een elco is toepasbaar als anti-knippervoorziening. De waarde van de elco (C1 in schema 01 en 02) kan tussen de 100 &mu;F en 470 &mu;F liggen. Hoe hoger de waarde, hoe beter de anti-knipper werkt. Bij led-strips is het raadzaam een zo groot mogelijke waarde te nemen. Dit is echter mede afhankelijk van de beschikbare ruimte. In schaal N zal vanwege de beperkte ruimte geen grotere elco dan 100 &mu;F geplaatst kunnen worden. De werkspanning van de elco moet bij een digitale modelspoorbaan 25 volt of meer zijn. Bij analoog volstaat een werkspanning van 16 volt.
 +
 
 +
Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 01 en 02) de spanningsvoorziening even over. Indien er veel rijtuigen op de baan rijden die allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt tijdens het inschakelen van de centrale de totale inschakelstroom te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn. Dan zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boosters een hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 &Omega; tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1<sup>a</sup> in schema 02). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.
 +
 
 +
Ook bij led-strips die voorzien zijn van een buffer-elco kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook [[Rijtuigverlichting#Overbelastingsverschijnselen bij boosters|Overbelastingsverschijnselen bij boosters]].
  
Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 01 en 02) de spanningsvoorziening even over. Indien u echter veel rijtuigen op de baan heeft, die allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt tijdens het inschakelen van de centrale de totale inschakelstroom veel te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn. Dan zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boosters een zeer hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan zeer groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 &Omega; tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1<sup>a</sup> in schema 02). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.<br />
 
Ook bij led-strips, die voorzien zijn van een buffer-elco, kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad, op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook: [[Rijtuigverlichting#Overbelastingsverschijnselen_bij_boosters|Overbelastingsverschijnselen bij boosters]].
 
 
=== Elco's parallel schakelen ===
 
=== Elco's parallel schakelen ===
Wanneer u voor de 'anti-knipper' in een rijtuig meer capaciteit wilt hebben, stel 2000 &mu;F i.p.v. 1000 &mu;F, maar u heeft voor de grotere 2000 &mu;F-elco geen plaats in uw rijtuig, dan kunt u ook twee elco's van 1000 &mu;F parallel schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 &mu;F. Ze kunnen dan op twee plaatsen in het rijtuig worden ondergebracht. E&eacute;n grote elco of meerdere kleinere elco's parallel maakt bij het modelspoor elektrisch gezien niet uit. De totale waarde is gewoon de som van alle elco's in parallelschakeling.
+
Wanneer voor de 'anti-knipper' in een rijtuig meer capaciteit nodig is, stel 2000 &mu;F i.p.v. 1000 &mu;F, maar voor de grotere 2000 &mu;F-elco is geen plaats in het rijtuig, dan zijn er ook twee elco's van 1000 &mu;F parallel te schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 &mu;F. Ze kunnen dan op twee plaatsen in het rijtuig worden ondergebracht. Eén grote elco of meerdere kleinere elco's parallel maakt elektrisch gezien niet uit. De totale waarde is de som van alle elco's in parallelschakeling.
 +
 
 
==== Kortsluitbeveiliging in centrales/boosters ====
 
==== Kortsluitbeveiliging in centrales/boosters ====
Wanneer er veel elco's op de modelspoorbaan aanwezig zijn in het rijdend materiaal, kan het voorkomen dat de kortsluitbeveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt (inschakeld). Het is dan raadzaam om een weerstand op te nemen in de aansluiting naar de elco, bij elk rijtuig (zoals aangegeven in afbeelding 02 en de omschrijving er onder).
+
Wanneer er veel elco's op de modelspoorbaan aanwezig zijn in het rijdend materiaal, kan het voorkomen dat de kortsluitbeveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt (inschakelt). Het is dan raadzaam om een weerstand op te nemen in de aansluiting naar de elco, bij elk rijtuig (zoals aangegeven in afbeelding 02 en de omschrijving er onder).
 +
 
 +
Let er ook goed op dat de elco's niet in serie geschakeld zijn want dan is er maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 &mu;F en in serie 1/1000 + 1/1000 = 2/1000 = 1/500, dus maar 500 &mu;F!
  
Let er ook goed op dat u de elco's <u><b>niet in serie</b></u> zet, want dan hebt u maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 &mu;F en in serie = (1000 + 1000)/ 2 = 1000 &mu;F!
+
=== Goldcaps als antiknippervoorziening ===  
=== Goldcaps als anti-knipper-voorziening ===  
+
De [[GoldCaps|GoldCap]] is een dubbellaags elektrolytische condensator (ofwel dubbellaags elco), een ''Electric Double Layer Capacitor'' of ELDC. De GoldCaps hebben een maximale werkspanning van 2,3; 2,5; 2,7; 3,6; 5,5 of 6,3 volt. De dubbellaags elektrolytische condensator is o.a. tevens onder de namen PowerCaps, DynaCaps en GreenCaps in de handel. Op de volgende pagina is  meer te lezen over de GoldCap (zie [[Maatregelen tegen knipperende verlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]).
De [[GoldCaps|GoldCap]] is een dubbellaags elektrolytische condensator (ofwel dubbellaags elco). Vakterm: ELDC ofwel Electric Double Layer Capacitor. De GoldCaps hebben een maximale werkspanning van 2,3; 2,5; 2,7; 3,6; 5,5 of 6,3 volt. De dubbellaags elektrolytische condensator is o.a. tevens onder de namen PowerCaps, DynaCaps en GreenCaps in de handel.
 
Op de volgende pagina kunt u meer lezen over de GoldCaps (zie: [[Maatregelen tegen knipperende verlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]).
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden, anders raakt deze binnen de kortste keren defect, vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerd-om op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!
+
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden anders raakt deze binnen de kortste keren defect vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerdom op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!
 
|-
 
|-
 
|}<br />
 
|}<br />
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!<br />Bij een elco van 100&mu;F kan al een stroom van 20 amp&egrave;re gaan lopen!<br b/>Wilt u een elco snel ontladen, doe dit dan altijd via een weerstand van minimaal 470 ohm, anders bekort u de levensduur van de elco sterk.
+
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!<br />Bij een elco van 100&mu;F kan al een stroom van 20 amp&egrave;re gaan lopen!<br b/> Gebruik een weerstand van minimaal 470 ohm om een elco snel te ontladen, anders wordt de levensduur van de elco sterk verkort.
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}

Versie van 27 jan 2019 om 20:08

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom


Het probleem van knipperende ledverlichting

Knipperende ledverlichting van rijtuigen voorzien van (binnen)verlichting wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt, bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het spanningsloze puntstuk van wissels. Het is dus een eerste vereiste dat de rails en de wielen goed schoon zijn.

Om het geknipper tegen te gaan kunnen één of meerdere elco's parallel aan de leds worden aangesloten. Een elco kan stroom opslaan als een accu en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen (afvlakken betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij ledverlichting in rijtuigen (ledstrips) is de elco te gebruiken om het knipperen van de leds tegen te gaan.

Inschakelstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper

Binnenverlichting02.gif Binnenverlichting04.gif
Afbeelding: 01 Afbeelding: 02
Basisschema anti-knipper-elco Weerstand R1a toegevoegd
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

Een elco is toepasbaar als anti-knippervoorziening. De waarde van de elco (C1 in schema 01 en 02) kan tussen de 100 μF en 470 μF liggen. Hoe hoger de waarde, hoe beter de anti-knipper werkt. Bij led-strips is het raadzaam een zo groot mogelijke waarde te nemen. Dit is echter mede afhankelijk van de beschikbare ruimte. In schaal N zal vanwege de beperkte ruimte geen grotere elco dan 100 μF geplaatst kunnen worden. De werkspanning van de elco moet bij een digitale modelspoorbaan 25 volt of meer zijn. Bij analoog volstaat een werkspanning van 16 volt.

Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 01 en 02) de spanningsvoorziening even over. Indien er veel rijtuigen op de baan rijden die allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt tijdens het inschakelen van de centrale de totale inschakelstroom te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn. Dan zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boosters een hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 Ω tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1a in schema 02). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.

Ook bij led-strips die voorzien zijn van een buffer-elco kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook Overbelastingsverschijnselen bij boosters.

Elco's parallel schakelen

Wanneer voor de 'anti-knipper' in een rijtuig meer capaciteit nodig is, stel 2000 μF i.p.v. 1000 μF, maar voor de grotere 2000 μF-elco is geen plaats in het rijtuig, dan zijn er ook twee elco's van 1000 μF parallel te schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 μF. Ze kunnen dan op twee plaatsen in het rijtuig worden ondergebracht. Eén grote elco of meerdere kleinere elco's parallel maakt elektrisch gezien niet uit. De totale waarde is de som van alle elco's in parallelschakeling.

Kortsluitbeveiliging in centrales/boosters

Wanneer er veel elco's op de modelspoorbaan aanwezig zijn in het rijdend materiaal, kan het voorkomen dat de kortsluitbeveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt (inschakelt). Het is dan raadzaam om een weerstand op te nemen in de aansluiting naar de elco, bij elk rijtuig (zoals aangegeven in afbeelding 02 en de omschrijving er onder).

Let er ook goed op dat de elco's niet in serie geschakeld zijn want dan is er maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 μF en in serie 1/1000 + 1/1000 = 2/1000 = 1/500, dus maar 500 μF!

Goldcaps als antiknippervoorziening

De GoldCap is een dubbellaags elektrolytische condensator (ofwel dubbellaags elco), een Electric Double Layer Capacitor of ELDC. De GoldCaps hebben een maximale werkspanning van 2,3; 2,5; 2,7; 3,6; 5,5 of 6,3 volt. De dubbellaags elektrolytische condensator is o.a. tevens onder de namen PowerCaps, DynaCaps en GreenCaps in de handel. Op de volgende pagina is meer te lezen over de GoldCap (zie 'Meer informatie').

Let-op.jpg
  LET OP
Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden anders raakt deze binnen de kortste keren defect vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerdom op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!

Let-op.jpg
  LET OP
Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!
Bij een elco van 100μF kan al een stroom van 20 ampère gaan lopen!
Gebruik een weerstand van minimaal 470 ohm om een elco snel te ontladen, anders wordt de levensduur van de elco sterk verkort.

Meer informatie

Encyclopedie:
(zie: Cursussen).
Beneluxspoor.net:
over knipperende verlichting.
over verlichting.
Externe website:
Schema met GoldCap.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 


Laatste wijziging: 15 nov 2017 14:41 (CET)