|
|
(17 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) |
Regel 4: |
Regel 4: |
| |VorigeMenu= Elektronica analoog | | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
| |Auteur= Fred Eikelboom | | |Auteur= Fred Eikelboom |
− | |Update= Fred Eikelboom
| |
| }} | | }} |
| {{Inhoudsopgave||Klein}} | | {{Inhoudsopgave||Klein}} |
| Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor '''sluitseinen of sluitverlichting''' met [[Wat is een led|leds]]. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen. | | Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor '''sluitseinen of sluitverlichting''' met [[Wat is een led|leds]]. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen. |
− |
| |
| === Schakeling 1 === | | === Schakeling 1 === |
| ====Sluitsein met toepassing van stroombron==== | | ====Sluitsein met toepassing van stroombron==== |
Regel 18: |
Regel 16: |
| |Volgnummer= 01 | | |Volgnummer= 01 |
| |Volgnummer2= 02 | | |Volgnummer2= 02 |
− | |Omschrijving= Schema van het sluitsein met diode | + | |Omschrijving= Schema van het sluitsein met één diode |
| |Omschrijving2= Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter | | |Omschrijving2= Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter |
| |Type= Schema | | |Type= Schema |
Regel 30: |
Regel 28: |
| Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel. | | Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel. |
| | | |
− | De led krijgt zijn voedingsspanning d.m.v. een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante stroom van 15 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft | + | De led krijgt zijn voedings[[Woorden - S#Spanning|spanning]] via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van 7 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft. |
− | | |
| ==== Voeden met gelijkspanning (tweerail) ==== | | ==== Voeden met gelijkspanning (tweerail) ==== |
− | Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de led alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning, afkomstig van de spoorstaven. Bij het achteruitrijden zal de led niet branden. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit. | + | Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de [[Wat is een led|led]] alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = +). Bij het achteruitrijden (linker rail = +) zal de led niet branden. [[Woorden - A#Analoog|Analoge]] banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer knop van de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit. |
− | | |
− | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste polariteit krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
| |
| | | |
| + | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit. |
| ==== Voeden met wisselspanning (drierail) ==== | | ==== Voeden met wisselspanning (drierail) ==== |
− | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wisselspanning die afkomstig is van de spoorstaven gelijk, en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. | + | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wissel[[Woorden - S#Spanning|spanning]] die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. |
− | | |
− | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven gwelijk, en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij analoge banen brandt de led minder fel met de rijspanning en bij stilstand is de led uit.
| |
| | | |
| + | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij [[Woorden - A#Analoog|analoge]] banen brandt de [[Wat is een led|led]] minder fel bij lagere rijspanning en bij stilstand is de led uit. |
| ==== Voeden met digitale spanning ==== | | ==== Voeden met digitale spanning ==== |
− | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale spanning gelijk, die afkomstig is van de spoorstaven, en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. | + | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale [[Woorden - S#Spanning|spanning]] afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij [[Woorden - D#Digitaal|"digitaal"]] altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. |
| | | |
| (beschrijving geldt voor afbeelding 2)<br /> | | (beschrijving geldt voor afbeelding 2)<br /> |
− | De diodes D1 t/m D4 richten de spanning gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. | + | De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. |
− | | |
| ==== De werking van de schakeling ==== | | ==== De werking van de schakeling ==== |
− | De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de led op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling. | + | De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De [[Woorden - T#Transistor|transistor]]en T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] door de [[Wat is een led|led]] op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling. |
| | | |
− | In plaats van de standaard 3 mm led is ook een '0805' SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij [[Sluitseinen of sluitverlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]). | + | In plaats van de standaard 3 mm led is ook een "0805" SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij [[#Meer informatie|"Meer informatie"]]). |
| | | |
− | De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als 'bruggelijkrichter' (zie het artikel ''Elektronica basis'' bij [[Sluitseinen of sluitverlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]). | + | De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als [[Elektronica basis#De bruggelijkrichter (brugcel)|bruggelijkrichter]] (zie het artikel [[Elektronica basis]]). |
| {{Onderdelenlijst begin | | {{Onderdelenlijst begin |
| |Breedte= 99% | | |Breedte= 99% |
Regel 63: |
Regel 57: |
| |Omschrijving= Transistor BC547B | | |Omschrijving= Transistor BC547B |
| |Aantal= 2 | | |Aantal= 2 |
− | |Artikelcode= 155785 | + | |Artikelcode= 155012 - 8J |
| |Opmerking= NPN TO92 | | |Opmerking= NPN TO92 |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 71: |
Regel 65: |
| |Omschrijving= Diode 1N4148 | | |Omschrijving= Diode 1N4148 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 162280 | + | |Artikelcode= 162280 - 8J |
| |Opmerking= bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig | | |Opmerking= bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
Regel 79: |
Regel 73: |
| |Omschrijving= Led 3 mm. | | |Omschrijving= Led 3 mm. |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 156226 | + | |Artikelcode= 184560 - 8J |
| |Opmerking= Low Current | | |Opmerking= Low Current |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 87: |
Regel 81: |
| |Omschrijving= Weerstand 10k | | |Omschrijving= Weerstand 10k |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 403377 | + | |Artikelcode= 1417697 - 8J |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Weerstand 47R | + | |Omschrijving= Weerstand 100R |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 403091 | + | |Artikelcode= 405094 - 8J |
| |Opmerking= ¼ W | | |Opmerking= ¼ W |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 101: |
Regel 95: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 470μ | + | |Omschrijving= Elco 470μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 457856 | + | |Artikelcode= 457856 - 8J |
− | |Opmerking= bij digitale baan 35 volt bij analoge baan 25 volt | + | |Opmerking= bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt |
| |Kleur=#E5E4E2 | | |Kleur=#E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 111: |
Regel 105: |
| |Omschrijving= Condensator 680p | | |Omschrijving= Condensator 680p |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 457329 | + | |Artikelcode= 457329 - 8J |
− | |Opmerking= 50 volt keramisch | + | |Opmerking= 50 volt keramisch |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
Regel 143: |
Regel 137: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Led 3 mm. | + | |Omschrijving= Led 3 mm RT. |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= Led 3MM 2MA RT | | |Artikelcode= Led 3MM 2MA RT |
Regel 154: |
Regel 148: |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 1/4W 10K | | |Artikelcode= 1/4W 10K |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Weerstand 47R | + | |Omschrijving= Weerstand 100R |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 1/4W 47 | | |Artikelcode= 1/4W 47 |
Regel 167: |
Regel 161: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Elco 470μ | + | |Omschrijving= Elco 470μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= RAD FC 470 | | |Artikelcode= RAD FC 470 |
− | |Opmerking= bij digitale baan 35 volt bij analoge baan 25 volt | + | |Opmerking= bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt |
| |Kleur=#E5E4E2 | | |Kleur=#E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 177: |
Regel 171: |
| |Omschrijving= Condensator 680p | | |Omschrijving= Condensator 680p |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= KERKO 680P | + | |Artikelcode= KERKO-500 680P |
− | |Opmerking= 50 volt keramisch | + | |Opmerking= 50 volt keramisch |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
Regel 187: |
Regel 181: |
| }} | | }} |
| ---- | | ---- |
− | Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie: afbeelding 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de 'snelbouwmethode' (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden. | + | Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de "snelbouwmethode" (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden. |
− | | |
| === Schakeling 2 === | | === Schakeling 2 === |
| ====Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan==== | | ====Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan==== |
Regel 199: |
Regel 192: |
| |Omschrijving= Schema van het sluitsein | | |Omschrijving= Schema van het sluitsein |
| }} | | }} |
− | Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd: | + | Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig: |
| {{Onderdelenlijst begin | | {{Onderdelenlijst begin |
| |Breedte= 99% | | |Breedte= 99% |
Regel 209: |
Regel 202: |
| |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L05 | | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L05 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 183024 | + | |Artikelcode= 183024 - 8J |
| |Opmerking= | | |Opmerking= |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 217: |
Regel 210: |
| |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 | | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 501433 | + | |Artikelcode= 501433 - 8J |
| |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) | | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
Regel 223: |
Regel 216: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 2200μ | + | |Omschrijving= Elco 2200μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 445252 | + | |Artikelcode= 445252 - 8J |
− | |Opmerking= 35 volt radiaal | + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 10μ | + | |Omschrijving= Elco 10μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 481726 | + | |Artikelcode= 481726 - 8J |
− | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220μ mag ook. | + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF. |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Led 3 mm | + | |Omschrijving= Led 3 mm. |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 156226 | + | |Artikelcode= 184560 - 8J |
| |Opmerking= Low Current | | |Opmerking= Low Current |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 249: |
Regel 242: |
| |Omschrijving= Weerstand 330 Ω | | |Omschrijving= Weerstand 330 Ω |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 1089141 | + | |Artikelcode= 405191 - 8J |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 273: |
Regel 266: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 | + | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B140C1500 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= B40C1500RUND | + | |Artikelcode= B140C1500RUND |
| |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) | | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
Regel 281: |
Regel 274: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Elco 2200μ | + | |Omschrijving= Elco 2200μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 | | |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 |
− | |Opmerking= 35 volt radiaal | + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Elco 10μ | + | |Omschrijving= Elco 10μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= TANTAL 10/16 | | |Artikelcode= TANTAL 10/16 |
− | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220μ mag ook. | + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF. |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 308: |
Regel 301: |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 1/4W 330 | | |Artikelcode= 1/4W 330 |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 337: |
Regel 330: |
| |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12 | | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 183059 | + | |Artikelcode= 183059 - 8J |
| |Opmerking= | | |Opmerking= |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 345: |
Regel 338: |
| |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 | | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 501433 | + | |Artikelcode= 501433 - 8J |
| |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) | | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
Regel 351: |
Regel 344: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 2200μ | + | |Omschrijving= Elco 2200μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 445252 | + | |Artikelcode= 445252 - 8J |
− | |Opmerking= 35 volt radiaal | + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 10μ | + | |Omschrijving= Elco 10μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 481726 | + | |Artikelcode= 481726 - 8J |
− | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220μ mag ook. | + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF. |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 369: |
Regel 362: |
| |Omschrijving= Led 3 mm | | |Omschrijving= Led 3 mm |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 156226 | + | |Artikelcode= 184560 - 8J |
| |Opmerking= Low Current | | |Opmerking= Low Current |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 377: |
Regel 370: |
| |Omschrijving= Weerstand 560 Ω | | |Omschrijving= Weerstand 560 Ω |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 1089180 | + | |Artikelcode= 1417655 - 8J |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 395: |
Regel 388: |
| |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12 | | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= µA 78L12 | + | |Artikelcode= µA 78L12 ACPK |
| |Opmerking= | | |Opmerking= |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
Regel 401: |
Regel 394: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 | + | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B140C1500 |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= B40C1500RUND | + | |Artikelcode= B140C1500RUND |
| |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) | | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
Regel 409: |
Regel 402: |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Elco 2200μ | + | |Omschrijving= Elco 2200μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 | | |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 |
− | |Opmerking= 35 volt radiaal | + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| |Kleur= #E8E8E8 | | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Reichelt | | |Leverancier= Reichelt |
− | |Omschrijving= Elco 10μ | + | |Omschrijving= Elco 10μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= TANTAAL 10/16 | | |Artikelcode= TANTAAL 10/16 |
− | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220μ mag ook. | + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF. |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 436: |
Regel 429: |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 1/4W 560 | | |Artikelcode= 1/4W 560 |
− | |Opmerking= ¼ W | + | |Opmerking= ¼ Watt |
| |Kleur= #E5E4E2 | | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
Regel 444: |
Regel 437: |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| }} | | }} |
− | <u>De spanningsregelaar</u>
| + | ====De spanningsregelaar==== |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Aansluiting-spanningsregelaar-01.gif | | |Bestand= Aansluiting-spanningsregelaar-01.gif |
Regel 454: |
Regel 447: |
| |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. | + | Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werk[[Woorden - S#Spanning|spanning]] van de [[Elektronica basis#De elco|elco]] na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. |
| De 78L05 en 78L12 hebben een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). | | De 78L05 en 78L12 hebben een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). |
| | | |
− | Voor de spanningsregelaar kan, voor de 'analoge' versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. Voor de 'digitale' versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. | + | Voor de spanningsregelaar kan, voor de [[Woorden - A#Analoog|"analoge"]] versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. Voor de "digitale" versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangs[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein03.gif | | |Bestand= Sluitsein03.gif |
Regel 473: |
Regel 466: |
| | | |
| ====Inbouw in de wagen==== | | ====Inbouw in de wagen==== |
− | Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de led + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).<br clear="all"> | + | Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de [[Wat is een led|led]] + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein04.gif | | |Bestand= Sluitsein04.gif |
Regel 482: |
Regel 475: |
| |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een 'behuizing' voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.<br clear="all"> | + | Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een "behuizing" voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein05.gif | | |Bestand= Sluitsein05.gif |
Regel 491: |
Regel 484: |
| |Positie= Links | | |Positie= Links |
| }} | | }} |
− | Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de gelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de led vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.<br clear="all"> | + | Stukje [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de [[Elektronica basis#De bruggelijkrichter (brugcel)|bruggelijkrichter]] solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de [[Wat is een led|led]] vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein06.gif | | |Bestand= Sluitsein06.gif |
Regel 500: |
Regel 493: |
| |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | Van fosforbronsdraad (of messingdraad) met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal stroomafnemers gemaakt. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).<br clear="all"> | + | Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers gemaakt. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein07.gif | | |Bestand= Sluitsein07.gif |
Regel 509: |
Regel 502: |
| |Positie= Links | | |Positie= Links |
| }} | | }} |
− | Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een 'derde handje' gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).<br clear="all"> | + | Daarna de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een "derde handje" gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein08.gif | | |Bestand= Sluitsein08.gif |
Regel 518: |
Regel 511: |
| |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | Nu de stroomafnemers afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken. Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de led nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de analoge versie is de nabrand-tijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel spanning er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de elco worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld. | + | Nu de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers bij de wielen afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken en stel deze zonodig bij.<br /> |
| + | Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de [[Wat is een led|led]] nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de [[Woorden - A#Analoog|"analoge"]] versie is de nabrandtijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel [[Woorden - S#Spanning|spanning]] er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de [[Elektronica basis#De elco|elco]] worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld. |
| | | |
− | <u>''Tip:''</u> | + | <u>''Tip:''</u><br> |
− | | + | Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een minimale hoeveelheid contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden. |
− | Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de stroomafnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een heel klein beetje contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden. | |
| <br clear="all"> | | <br clear="all"> |
| {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
Regel 535: |
Regel 528: |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
− | |Link= Hoe sluit u leds aan | + | |Link= Het aansluiten van leds |
− | |Linknaam= Hoe sluit u leds aan | + | |Linknaam= Het aansluiten van leds |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
− | |Link= Minimale led voorschakelweerstand berekenen | + | |Link= Minimale led serieweerstand berekenen |
− | |Linknaam= Minimale led voorschakelweerstand berekenen | + | |Linknaam= Minimale led serieweerstand berekenen |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
Regel 555: |
Regel 548: |
| }} | | }} |
| {{Link Conrad-Meerkeuze | | {{Link Conrad-Meerkeuze |
− | |Volgnr= 29 <!-- conrad tracking link --> | + | |Volgnr= 1 <!-- conrad --> |
| |ExtraInfo= Onderdelen. | | |ExtraInfo= Onderdelen. |
| }} | | }} |
Regel 561: |
Regel 554: |
| |Volgnr= 170 <!-- reichelt --> | | |Volgnr= 170 <!-- reichelt --> |
| |ExtraInfo= Onderdelen. | | |ExtraInfo= Onderdelen. |
| + | }} |
| + | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| + | |Volgnr= 178 <!-- wetronic --> |
| + | |ExtraInfo= SMD-leds met aangesoldeerde draden. |
| }} | | }} |
| {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
Regel 567: |
Regel 564: |
| |Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds | | |Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds |
| |VorigeMenu= Elektronica analoog | | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
− | }}{| width= "100%" | + | }} {| width= "100%" |
| |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
− | ! scope= "row" width="80%" | | + | ! scope= "row" width="70%" | |
− | | <small><small>Laatste wijziging: 4 juni 2020 19:09 (CEST)</small></small> | + | | <small>Laatste wijziging: 10 jan 2024 16:15 (CET)</small> |
| |} | | |} |
| [[Categorie: Alles|S]] | | [[Categorie: Alles|S]] |
− | [[Categorie: Artikel|Sluitseinen]] | + | [[Categorie: Artikel|Sluitseinen of sluitverlichting]] |
| [[Categorie: Bedrading|S]] | | [[Categorie: Bedrading|S]] |
| [[Categorie: Elektronica|S]] | | [[Categorie: Elektronica|S]] |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor sluitseinen of sluitverlichting met leds. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.
Schakeling 1
Sluitsein met toepassing van stroombron
|
|
|
Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
Schema van het sluitsein met één diode
|
|
Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel.
De led krijgt zijn voedingsspanning via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante stroom van 7 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft.
Voeden met gelijkspanning (tweerail)
Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de led alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = +). Bij het achteruitrijden (linker rail = +) zal de led niet branden. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer knop van de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste polariteit krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
Voeden met wisselspanning (drierail)
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wisselspanning die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1.
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij analoge banen brandt de led minder fel bij lagere rijspanning en bij stilstand is de led uit.
Voeden met digitale spanning
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale spanning afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
(beschrijving geldt voor afbeelding 2)
De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
De werking van de schakeling
De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de led op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling.
In plaats van de standaard 3 mm led is ook een "0805" SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij "Meer informatie").
De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als bruggelijkrichter (zie het artikel Elektronica basis).
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Conrad
|
Transistor BC547B
|
2
|
155012 - 8J
|
NPN TO92
|
Conrad
|
Diode 1N4148
|
1
|
162280 - 8J
|
bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig
|
Conrad
|
Led 3 mm.
|
1
|
184560 - 8J
|
Low Current
|
Conrad
|
Weerstand 10k
|
1
|
1417697 - 8J
|
¼ Watt
|
Conrad
|
Weerstand 100R
|
1
|
405094 - 8J
|
¼ W
|
Conrad
|
Elco 470μF
|
1
|
457856 - 8J
|
bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt
|
Conrad
|
Condensator 680p
|
1
|
457329 - 8J
|
50 volt keramisch
|
|
Tabel: 01
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Reichelt
|
Transistor BC547B
|
2
|
BC 547B
|
NPN TO92
|
Reichelt
|
Diode 1N4148
|
1
|
1N 4148
|
bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig
|
Reichelt
|
Led 3 mm RT.
|
1
|
Led 3MM 2MA RT
|
Low Current
|
Reichelt
|
Weerstand 10k
|
1
|
1/4W 10K
|
¼ Watt
|
Reichelt
|
Weerstand 100R
|
1
|
1/4W 47
|
¼ W
|
Reichelt
|
Elco 470μF
|
1
|
RAD FC 470
|
bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt
|
Reichelt
|
Condensator 680p
|
1
|
KERKO-500 680P
|
50 volt keramisch
|
|
Tabel: 02
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de "snelbouwmethode" (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden.
Schakeling 2
Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan
|
Afbeelding: 03
|
Schema van het sluitsein
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig:
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Conrad
|
Spanningsregelaar 78L05
|
1
|
183024 - 8J
|
|
Conrad
|
Bruggelijkrichter B40C1500
|
1
|
501433 - 8J
|
(of vier diodes 1N4148)
|
Conrad
|
Elco 2200μF
|
1
|
445252 - 8J
|
35 volt radiaal
|
Conrad
|
Elco 10μF
|
1
|
481726 - 8J
|
16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
|
Conrad
|
Led 3 mm.
|
1
|
184560 - 8J
|
Low Current
|
Conrad
|
Weerstand 330 Ω
|
1
|
405191 - 8J
|
¼ Watt
|
|
Tabel: 03
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Reichelt
|
Spanningsregelaar 78L05
|
1
|
µA 78L05
|
|
Reichelt
|
Bruggelijkrichter B140C1500
|
1
|
B140C1500RUND
|
(of vier diodes 1N4148)
|
Reichelt
|
Elco 2200μF
|
1
|
RAD FR 2.200/35
|
35 volt radiaal
|
Reichelt
|
Elco 10μF
|
1
|
TANTAL 10/16
|
16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
|
Reichelt
|
Led 3 mm
|
1
|
Led 3MM 2MA RT
|
Low Current
|
Reichelt
|
Weerstand 330 Ω
|
1
|
1/4W 330
|
¼ Watt
|
|
Tabel: 04
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Schakeling 3
Sluitsein voor goederenwagen op een digitale baan
|
Afbeelding: 04
|
Schema van het sluitsein
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd:
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Conrad
|
Spanningsregelaar 78L12
|
1
|
183059 - 8J
|
|
Conrad
|
Bruggelijkrichter B40C1500
|
1
|
501433 - 8J
|
(of vier diodes 1N4148)
|
Conrad
|
Elco 2200μF
|
1
|
445252 - 8J
|
35 volt radiaal
|
Conrad
|
Elco 10μF
|
1
|
481726 - 8J
|
16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
|
Conrad
|
Led 3 mm
|
1
|
184560 - 8J
|
Low Current
|
Conrad
|
Weerstand 560 Ω
|
1
|
1417655 - 8J
|
¼ Watt
|
|
Tabel: 05
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Onderdelenlijst
Leverancier
|
Omschrijving
|
Aantal
|
Artikelcode
|
Opmerkingen
|
Reichelt
|
Spanningsregelaar 78L12
|
1
|
µA 78L12 ACPK
|
|
Reichelt
|
Bruggelijkrichter B140C1500
|
1
|
B140C1500RUND
|
(of vier diodes 1N4148)
|
Reichelt
|
Elco 2200μF
|
1
|
RAD FR 2.200/35
|
35 volt radiaal
|
Reichelt
|
Elco 10μF
|
1
|
TANTAAL 10/16
|
16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
|
Reichelt
|
Led 3 mm
|
1
|
Led 3MM 2MA RT
|
Low Current
|
Reichelt
|
Weerstand 560 Ω
|
1
|
1/4W 560
|
¼ Watt
|
|
Tabel: 06
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
De spanningsregelaar
|
Afbeelding: 05
|
De aansluitingen van de spanningsregelaar
|
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk.
De 78L05 en 78L12 hebben een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05).
Voor de spanningsregelaar kan, voor de "analoge" versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. Voor de "digitale" versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden.
|
Afbeelding: 06
|
Onderdelen in de wagen geplaatst
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Verder is benodigd:
|
Wattenstaafje met doorzichtig buisje.
|
Inbouw in de wagen
Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de led + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).
|
Afbeelding: 07
|
Omgebouwd wattenstaafje
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een "behuizing" voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.
|
Afbeelding: 08
|
Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de bruggelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de led vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.
|
Afbeelding: 09
|
De stroomafnemers, gereed voor montage
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal stroomafnemers gemaakt. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).
|
Afbeelding: 10
|
Het solderen van de stroomafnemers
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een "derde handje" gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).
|
Afbeelding: 11
|
Het sluitsein in actie
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Nu de stroomafnemers bij de wielen afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken en stel deze zonodig bij.
Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de led nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de "analoge" versie is de nabrandtijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel spanning er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de elco worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld.
Tip:
Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de stroomafnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een minimale hoeveelheid contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden.
Meer informatie
Externe websites:
|
|
Onderdelen.
|
|
Onderdelen.
|
|
SMD-leds met aangesoldeerde draden.
|
|
Laatste wijziging: 10 jan 2024 16:15 (CET)
|