Welke lijmen, kitten of cementen: verschil tussen versies
Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
|
|
| (192 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven) | | Regel 1: |
Regel 1: |
| − | <small><center>'''[[E12 - Gereedschappen]] - Vorige | Volgende - [[E12.02 - Snijden]]'''</center>
| + | {{Koptekst |
| − | ----
| + | |Vorige= Weatheren |
| − | <small>Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Bron: Mededelingenblad 'Spoorpraet' van modelbouwclub 'Hellevoetssluis'.</small></small>
| + | |Volgende= Werken met hout |
| − | ----
| + | |VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen |
| − |
| + | |Bron= Mededelingenblad "Spoorpraet" van modelbouwclub "Hellevoetssluis". |
| − | '''Lijmen en kitten voor speciale klusjes'''
| + | |Update= Dick van der Knaap en Fred Eikelboom |
| − | | + | }} |
| − | Er is op het ogenblik in doe-het-zelf zaken, warenhuizen en autoshops een enorm assortiment lijmen en kitten verkrijgbaar, waarmee de meest bizarre lijmproblemen opgelost kunnen worden. In dit aanbod is voor de modelbouwer bijna altijd wel iets te vinden, dat ook voor zijn speciale probleem bruikbaar is. We zullen daar hieronder enkele voorbeelden van geven. Het is een goed idee om zo af en toe eens rond te snuffelen in zo'n winkel, om te zien of er misschien alweer iets nieuws te koop is. De kans is aanwezig dat u daarvoor vervolgens een toepassing ontdekt, waar de fabrikant niet van heeft durven dromen. | + | {{Inhoudsopgave||Klein}} |
| − | | + | === Lijmen en kitten voor speciale klusjes === |
| − | [[bestand:Alleslijm.gif|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-01</small></small></i>]] | + | Er is op het ogenblik in doe-het-zelf zaken, warenhuizen en autoshops een enorm assortiment '''lijmen en kitten''' verkrijgbaar, waarmee de meest bizarre lijmproblemen opgelost kunnen worden. In dit aanbod is voor de modelbouwer bijna altijd wel iets te vinden, dat ook voor zijn speciale probleem bruikbaar is. We zullen hieronder enkele voorbeelden geven. Het is een goed idee om zo af en toe eens rond te snuffelen in een dergelijke winkel, om te zien of er misschien alweer iets nieuws te koop is. De kans is aanwezig dat iemand daarvoor vervolgens een toepassing ontdekt, waar de fabrikant niet van heeft durven dromen. |
| − |
| + | {| class="wikitable" |
| − | '''Hobby-, knutsel-, huishoud- of alleslijm'''
| + | | valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"|<b>Een waarschuwing:</b> sommige [[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] bevatten een vluchtig oplosmiddel. Dat is meestal goed brandbaar, en kan bij langer durende inademing slecht zijn voor de gezondheid. Zorg dus altijd voor goede ventilatie van de werkruimte en draag beschermende (rubber)handschoenen. |
| − | | + | |- |
| | + | |} |
| | + | === Hobby-, knutsel-, huishoud- of alleslijm === |
| | Merken: Uhu, Collall, Velpon, Bison, Hobbycoll, enz. | | Merken: Uhu, Collall, Velpon, Bison, Hobbycoll, enz. |
| | | | |
| − | De titel van deze rubriek wekt misschien enige verwarring, maar als u de naam Velpon leest, gaat er bij u natuurlijk een lichtje op. We kunnen het ook niet helpen dat deze lijmsoort door de fabrikant voor van alles en nog wat aangeprezen wordt. In feite gaat het echter bij al deze merken om dezelfde categorie lijm. De bedoelde lijmsoort wordt verkocht in tubes en plastic flacons, al of niet voorzien van speciale doseerdoppen. Ondanks deze hulpmiddelen blijft het doseren van de lijm een knoeierige en draderige bezigheid. Bovendien blijft de overtollige lijm duidelijk zichtbaar als een glimmende vlek. | + | De titel hier vlak boven, wekt misschien enige verwarring, maar wanneer men de naam: "Velpon" leest, gaat er natuurlijk een lichtje bij ons op. We kunnen het ook niet helpen dat deze lijmsoort door de fabrikant voor van alles en nog wat aangeprezen wordt. In feite gaat het echter bij al deze merken om dezelfde categorie [[Woorden - L#Lijmen|lijm]]. De bedoelde lijmsoort wordt verkocht in tubes en plastic flacons, al-dan-niet voorzien van speciale doseerdoppen. Ondanks deze hulpmiddelen blijft het doseren van de lijm een knoeierige en draderige bezigheid. Bovendien blijft de overtollige lijm duidelijk zichtbaar als een glimmende vlek. |
| − | | + | {{Afbeelding |
| − | De samenstelling en werking van de lijm zijn mij niet helemaal bekend, maar in ieder geval bevat hij brandbare oplosmiddelen. Hoewel de lijm in principe voor veel doeleinden bruikbaar is, o.a. voor poreuze materialen, en de lijmverbinding bestand is tegen hogere temperaturen en water, wordt hij in de modelbouw weinig meer toegepast. Niet alleen vanwege de moeilijke dosering, maar ook omdat er voor vrijwel alle toepassingen betere lijmsoorten bestaan. | + | |Bestand= Alleslijm.gif |
| − | | + | |Grootte= 105px |
| − | Het blijft echter een handig hulpmiddel, b.v. voor het even snel in elkaar prutsen van een papieren proefmodel (mock-up) en voor het lijmen van papier en karton, wanneer kromtrekken vermeden moet worden. Bij het nabootsen van een waterstraal of een ijspegel is met enig geduld een fraai resultaat te bereiken, juist door het draderige karakter van deze lijm. | + | |Volgnummer= 01 |
| − | | + | |Omschrijving= Bison "alleslijm" |
| − |
| + | |Bron= Conrad.nl |
| − | [[bestand:Lijmspray.gif|thumb|left|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-02</small></small></i>]]
| + | |Positie= Rechts |
| − | | + | }} |
| − | '''Lijmspray (spuitlijm)'''
| + | De samenstelling en werking van de lijm zijn niet helemaal bekend, maar in ieder geval bevat deze brandbare [[Woorden - O#Oplosmiddel|oplosmiddelen]]. Hoewel de lijm in principe voor veel doeleinden bruikbaar is, o.a. voor poreuze materialen, en de lijmverbinding bestand is tegen hogere temperaturen en water, wordt hij in de modelbouw weinig meer toegepast. Niet alleen vanwege de moeilijke dosering, maar ook omdat er voor vrijwel alle toepassingen betere lijmsoorten bestaan. |
| − | | + | Het blijft echter een handig hulpmiddel, bijvoorbeeld voor het even snel in elkaar prutsen van een papieren proefmodel (mock-up) en voor het [[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] van papier en karton, wanneer kromtrekken vermeden moet worden. Bij het nabootsen van een waterstraal of een ijspegel is met enig geduld een fraai resultaat te bereiken, juist door het draderige karakter van deze lijm. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Lijmspray.gif |
| | + | |Grootte= 145px |
| | + | |Volgnummer= 02 |
| | + | |Omschrijving= Bison "lijm-spray" (spuitlijm) |
| | + | |Bron= Conrad.nl |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | === Lijmspray (spuitlijm) === |
| | Contactlijm in spray-vorm. | | Contactlijm in spray-vorm. |
| | | | |
| − | Voor het verlijmen van papier, karton, foto's, posters, reproducties, vilt, textiel, kurk, piepschuim (tempex), polyetherschuim, metaalfolies onderling en op hout, board, spaanplaat, glas, beton en metalen. Ook voor tijdelijke bevestigingen van bijvoorbeeld sjablonen. | + | Voor het ver[[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] van papier, karton, foto's, posters, reproducties, vilt, textiel, kurk, Styropor (piepschuim, vroeger "Tempex" genoemd), polyetherschuim, metaalfolies onderling en op hout, board, spaanplaat, glas, beton en metalen. Ook geschikt voor tijdelijke bevestigingen van bijvoorbeeld sjablonen. |
| − | | + | === Siliconenkit === |
| − | | + | {{Afbeelding |
| − | | + | |Bestand= Siliconenkit.gif |
| − | | + | |Grootte= 70px |
| − | '''Siliconenkit'''
| + | |Volgnummer= 03 |
| − | | + | |Omschrijving= Bison "siliconenkit" |
| − | [[bestand:Siliconenkit.gif|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-03</small></small></i>]]
| + | |Bron= Conrad.nl |
| − | | + | |Positie= Rechts |
| − | Siliconenkit is een synthetische rubbersoort (siliconenrubber) die aan de lucht binnen enige uren doorhardt. Er zijn verschillende soorten en verscheidene kleuren leverbaar, maar voor ons doel is de goedkoopste en kleinste verpakking goed genoeg. | + | }} |
| − | | + | Siliconenkit is een synthetische rubbersoort (siliconenrubber) die, aan de lucht blootgesteld, binnen enige uren doorhardt. Er zijn verschillende soorten en verscheidene kleuren leverbaar, maar voor ons doel is de goedkoopste en kleinste verpakking goed genoeg. |
| − | Misschien heeft u nog wel iets over van het waterdicht maken van de badkuip? Door zijn bijzondere eigenschappen is deze kit zeer geschikt voor 'het trillingvrij monteren van motoren. Als u een moderne canmotor wilt installeren in een oude lok, die nog van een rumoerige, stroomvretende en te snel draaiende krachtbron voorzien is, wordt deze taak aanzienlijk vereenvoudigd, U hoeft nu geen ingrijpende verbouwingen meer te doen aan het frame, of een bevestigingsbeugel te maken. In plaats 'daarvan drukt u de motor eenvoudig in een dot siliconenkit, waarbij u erop let dat er geen kit in de motor kan komen en dat de tandwielen van de overbrenging de juiste speling krijgen. Uw enig zorg is nu nog, dat de motor op zijn plaats blijft tot de kit is doorgehard, maar daar vindt u wel iets op. U hoeft niet bang te zijn voor mislukkingen, want de kit is zonder veel moeite weer verwijderd.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − |
| |
| − | '''Rubbercement (fotolijm)'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Rubbercement.jpg|thumb|left|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-04</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | Rubbercement is weer een ander rubberproduct, dat speciaal ontwikkeld is voor het plakken van foto's, b.v. in een album of op een niet poreuze ondergrond. De grap van deze lijm is, dat de lijmverbinding niet permanent is. De foto's zijn weer makkelijk te verwijderen, ook na lange tijd.
| |
| − | | |
| − | Van deze eigenschap kunt u natuurlijk ook op andere manieren gebruik maken. Zo is het mogelijk om het afneembare dak van een wagon of gebouw op zijn plaats te houden, terwijl toch de mogelijkheid blijft bestaan om het te verwijderen, als dat nodig is. Een andere toepassing is het gebruik bij het nabootsen van afbladderende verf. Door op een model vóór het verven hier en daar wat rubbercement aan te brengen; kan naderhand op deze plaatsen de verf weer verwijderd worden met en stukje plakband. Het effect is zeer overtuigend, vooral als u de ondergrond van tevoren ge-weatherd heeft.
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Houtlijm.gif|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-05</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | '''Witte houtlijm'''
| |
| − |
| |
| − | Polynivylacetaatlijm, ook wel bekend als witte houtlijm, is met name geschikt voor het lijmen van poreuze materialen, zoals hout, papier, karton, boardmaterialen, gips, kurk, piepschuim of foamboard.
| |
| − | Maar het kan ook met water verdund gebruikt worden voor het fixeren van allerlei scenery-materialen.
| |
| − | Er zijn soorten die al hard zijn na enige minuten, maar er zijn ook soorten die langer nodig hebben om uit te harden. Na 24 uur uitharden is de lijmverbinding bestand tegen hoge temperaturen, maar niet tegen water of oplosmiddelen.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | '''Epoxylijm'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Epoxylijm.gif|thumb|left|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-06</small></small></i>]]
| |
| − |
| |
| − | Epoxylijm of tweecomponentenlijm is er in vele soorten, met allemaal verschillende eigenschappen. Na uitharden is de lijmverbinding bestand tegen water, oplosmiddelen, olie en vet. Ook is het bestand tegen een temperatuur van maximaal 1500. Voordat de lijm is uitgehard, is deze oplosbaar met aceton. Overtollige lijm is dus eenvoudig te verwijderen. Er bestaan snelhardende en langzaamhardende soorten. Let dus op de verpakking.
| |
| − | Het is belangrijk dat u de twee componenten in de aangegeven verhouding verwerkt, anders resulteert dat in een zwakke lijmverbinding. De lijm is met name geschikt voor zwaarbelaste verbindingen.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − |
| |
| − | | |
| − | '''Superlijm of ACC'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Ultrabond.jpg|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-07</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | Dit is een dunne vloeibare lijmsoort met een licht stekende geur. Hij wordt in flesjes of tubetjes verkocht. Door zijn supersnelle werking is hij bijzonder populair onder modelbouwers. Hij is vooral geschikt voor het vastzetten van kleine onderdelen. Maar de lijm heeft ook wat problematische eigenschappen. Zo is hij slechts beperkt houdbaar en is overtollige lijm moeilijk te verwijderen. U kunt het beste een druppeltje op een schoteltje aanbrengen, en dan vervolgens met een stukje ijzerdraad steeds de benodigde lijm gebruiken. Dat is in ieder geval te verkiezen boven het rechtstreeks aanbrengen van deze lijm. De lijm is met name geschikt voor het verlijmen van niet poreuze materialen. Zo kunt u er de in rubriek 5.5 besproken bovenleidingportalen (messing profielen) mee monteren.
| |
| − | | |
| − | Een goede keus is de Ultrabond superlijm van Permatex. Het is een high performance cyanoacrylaat superlijm die sterker en sneller verlijmt. Ultrabond lijmt binnen enkele seconden, metaal, plastic, rubber, leer, vinyl, hout, textiel, kurkpakking, ceramiek. Te gebruiken op poreus en niet poreus materiaal. Verstoppings vrije spuitmond.
| |
| − | Verpakt in 5 grams flacon. (NL# 89003) Kijk voor meer informatie op: http://www.permatex.nl/
| |
| − | | |
| − | | |
| − | [[bestand:Latex.png|thumb|left|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-08<br /Foto: Modelbouwwerk</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | '''Vloeibare latex'''
| |
| − | | |
| − | Vloeibare latex is ook weer een rubberproduct, zoals u reeds vermoedde.
| |
| − | De meest bekende toepassing is het maken van rubbermallen voor het maken van gietstukken, b.v. van gips.
| |
| − | Het is echter ook mogelijk om deze latex als lijm te gebruiken.
| |
| − | | |
| − | De ontstane lijmverbinding is niet bepaald sterk, maar wel flexibel en dus geluiddempend. Flexibele raillengtes, inclusief de ballast, zijn er voldoende stevig mee te lijmen en de verkregen complete rail heeft twee enorme voordelen: hij is met enige moeite zonder schade weer te verwijderen en uw rollend materieel rijdt als op een luchtkussen! Een probleem is echter, dat de met water, verdunde latex niet altijd zo gemakkelijk in de ballast trekt als verdunde houtlijm. Dit komt omdat de rubber al gedeeltelijk gevulkaniseerd is, voordat al het water verdampt is. Hier en daar kan daardoor wat overtollige, kleurloze rubber zichtbaar blijven in het ballastbed. Zorgvuldig werken en niet te veel gebruiken is de enige goede raad die we u kunnen geven.
| |
| − | | |
| − | Zie voor meer informatie: http://nl.gummifabrikken.dk/
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | '''Witte latexlijm'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Prittstift.jpg|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-09</small></small></i>]]
| |
| − |
| |
| − | Witte latexlijm, b.v. van het merk Pritt, wordt verkocht in speelgoed en handenarbeidwinkels. Deze lijm, die veel op houtlijm lijkt geeft een kleurloze, enigszins flexibele lijmverbinding. Hij is dus b.v. geschikt voor het lijmen van textiel, maar ook voor het aanbrengen van een geluiddempend ballastbed. De methode van aanbrengen is dezelfde als bij houtlijm.
| |
| − | | |
| − | '''Kantoor kleefpasta'''
| |
| − | | |
| − | Deze, vooral onder de merknaam Gluton van oudsher bekende kleefpasta heeft een eigenaardig trekje. Wanneer de pasta in ene vrij dikke laag aangebracht wordt, ontstaan bij het drogen krimpscheurtjes.
| |
| − | Het resultaat is een patroon dat na verven (geen waterverf) nauwelijks van echte boomschors te onderscheiden is, in HO-schaal wel te verstaan. Nu kunt u dus echte bomen maken, i.p.v. lantarenpalen met een bladerdak. Tegenwoordig is deze lijmsoort moeilijk verkrijgbaar. Wordt tegenwoordig verkocht onder de naam Collall Plakpasta. Zie voor meer informatie: http://www.artifac.nl/
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | '''Kneedbaar hout en kneedbaar staal'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Vloeibaarhout.gif|thumb|left|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-10</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | Kneedbaar hout is te gebruiken voor het repareren van scheuren in het hout, of het opvullen van gaten, ook op modelbouw-schaal. Wanneer u per ongeluk de raamopening in een houten model te groot hebt gemaakt is door enig gepruts met kneedbaar hout deze blunder nog wat weg te werken, zodat hij minder opvalt. Kneedbaar staal is een twee componenten pasta, die staalhard doorhardt. De gevormde kunststof is te bewerken met een vijl of boor en hij is waarschijnlijk bruikbaar voor het 'gieten' van onderdelen, zoals draaistellen e.d.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | '''Polyurethaanschuim'''
| |
| − | | |
| − | Deze twee componentenschuim, die voor isolatiedoeleinden gebruikt wordt in de bouw, schijnt ook voor het maken van lichtgewicht bergen geschikt te zijn.
| |
| − | Malcolm Furlow heeft er ooit een artikel aan gewijd in Model Railroader, wat een bouwbeschrijving inhoudt van de San Juan Central, waarin hij deze techniek uit de doeken doet.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | | |
| − | '''Electro'''
| |
| − | | |
| − | [[bestand:Electro.gif|thumb|right|400px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-11</small></small></i>]]
| |
| − | | |
| − | Electro is een lijm die metaaldeeltjes bevat en daardoor elektrische stroom geleidt. Hierdoor is de kit geschikt voor het repareren van gedrukte schakelingen (prints), maar ook voor het maken van elektrische verbindingen op die plaatsen waar u liever niet soldeert, of op materialen die niet te solderen zijn, zoals aluminium. Nuttig om aan te denken als u eens op zo'n moeilijkheid stuit.
| |
| | | | |
| | + | Misschien is er nog wel iets over van het waterdicht maken van de randen van de badkuip? Door zijn bijzondere eigenschappen is deze kit zeer geschikt voor het trillingvrij monteren van motoren. Wanneer een moderne "can motor" geïnstalleerd moet worden in een oude loc, die nog van een rumoerige, [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]vretende en te snel draaiende krachtbron voorzien is, wordt deze taak aanzienlijk vereenvoudigd, We hoeven nu geen ingrijpende verbouwingen meer te doen aan het frame, of een bevestigingsbeugel te maken. In plaats daarvan wordt de motor eenvoudig in een dot siliconenkit gedrukt, waarbij erop gelet wordt dat er geen kit in de motor komt én dat de tandwielen van de overbrenging de juiste [[Woorden - S#Speling|speling]] krijgen. De enige zorg is nu nog, dat de motor op zijn plaats blijft zitten tot de kit is doorgehard, maar daar is vast wel iets op te vinden. We hoeven niet bang te zijn voor mislukkingen, want de kit is zonder veel moeite weer te verwijderen. |
| | + | === Rubbercement (fotolijm) === |
| | + | Rubbercement is weer een ander rubberproduct, dat speciaal ontwikkeld is voor het plakken van foto's, bijvoorbeeld in een album, of op een niet poreuze ondergrond. De grap van deze [[Woorden - L#Lijmen|lijm]] is, dat de lijmverbinding niet permanent is. De foto's zijn weer gemakkelijk te verwijderen, ook na lange tijd. Van deze eigenschap kunnen we natuurlijk ook voor andere doeleinden gebruik maken. Zo is het mogelijk om het afneembare dak van een wagen, rijtuig of gebouw op zijn plaats te houden, terwijl toch de mogelijkheid blijft bestaan om het te verwijderen, als dat nodig is. Een andere toepassing is het gebruik bij het nabootsen van afbladderende verf. Door op een model vóór het schilderen hier en daar wat rubbercement aan te brengen, kan naderhand op deze plaatsen de verf weer worden verwijderd met een stukje plakband. Het effect is zeer overtuigend, vooral als de ondergrond van tevoren [[Weatheren|verouderd]] is. De rubbercement van Collall is niet meer leverbaar en is vervangen door de fotolijm zoals getoond op foto 04. |
| | + | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | + | |Bestand= Houtlijm.gif |
| | + | |Bestand2= Bindan-RS-01.jpg |
| | + | |Grootte= 75px |
| | + | |Grootte2= Klein |
| | + | |Volgnummer= 05 |
| | + | |Volgnummer2= 06 |
| | + | |Omschrijving= Bison "houtlijm" |
| | + | |Omschrijving2= Bindan-RS sneldrogende houtlijm |
| | + | |Bron= Conrad.nl |
| | + | |Maker2= Herwim Frank |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | |Tussenruimte= 15px |
| | + | }} |
| | + | === Fotolijm === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Fotolijm_Collal.jpg |
| | + | |Grootte= 275px |
| | + | |Volgnummer= 04 |
| | + | |Omschrijving= Collall "fotolijm" |
| | + | |Bron= Collall.nl |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | Fotolijm is ideaal (mits juist toegepast) om bijvoorbeeld papiergedragen decors mooi vlak op foam of karton te plakken. Het beruchte kromtrekken dat met water-bevattende [[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] optreedt, gaat dan niet op, omdat het een contactlijm is. Ofwel, het materiaal mag pas, wanneer de lijm vrijwel droog is, worden verlijmd.<br /> |
| | + | <small>(Tip van Peter Bladergroen)</small> |
| | + | === Witte houtlijm === |
| | + | Polyvinylacetaatlijm, ook wel bekend als witte houtlijm, is in het bijzonder geschikt voor het lijmen van poreuze materialen, zoals hout, papier, karton, boardmaterialen, gips, kurk, Styropor (piepschuim) of foamboard. Maar het kan ook, met water verdund, gebruikt worden voor het [[Woorden - F#Fixeren|fixeren]] van allerlei [[Woorden - S#Scenery|scenery]]-materialen. Er zijn soorten die al hard zijn na enige minuten, maar er zijn ook soorten die langer nodig hebben om uit te harden. Na 24 uur uitharden is de lijmverbinding bestand tegen hoge temperaturen, maar niet tegen water of oplosmiddelen. |
| | + | === Boekbinders-lijm === |
| | + | Boekbinderslijm is een wateroplosbare polyvinylacetaatdispersielijm. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Boekbinders_lijm.jpg |
| | + | |Grootte= 175px |
| | + | |Volgnummer= 07 |
| | + | |Omschrijving= Collall "boekbinders-lijm" |
| | + | |Bron= Collall.nl |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | Zeer geschikt voor het ver[[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] van rails op de ondergrond, en voor het ballasten (zie ook het artikel: [[Bedding en ballast]]). De ontstane lijmverbinding is flexibel en dus redelijk geluiddempend. Bij eventuele wijzigingen aan de modelbaan is de rails weer eenvoudig los te maken, door de lijmverbinding te bevochtigen met een plantensproeier, waarna met een plamuurmes de rails losmaakt wordt. |
| | + | === Epoxylijm === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Epoxylijm.gif |
| | + | |Grootte= 125px |
| | + | |Volgnummer= 08 |
| | + | |Omschrijving= Bison "epoxylijm" |
| | + | |Bron= Conrad.nl |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | }} |
| | + | Epoxylijm of [[Woorden - T#Twee-componentenlijm|tweecomponentenlijm]] is er in vele soorten, met allemaal verschillende eigenschappen. Na uitharden is de lijmverbinding bestand tegen water, oplosmiddelen, olie en vet. Ook is het bestand tegen een temperatuur van maximaal 150° Celsius. Zolang de [[Woorden - L#Lijmen|lijm]] nog niet is uitgehard, is deze oplosbaar in [[Woorden - A#Aceton|aceton]]. Overtollige [[Woorden - L#Lijmen|lijm]] is dus eenvoudig te verwijderen. Er bestaan snelhardende en langzaamhardende soorten. Let dus op de verpakking. Het is belangrijk dat de twee componenten in de aangegeven verhouding verwerkt worden, anders resulteert dat in een zwakke lijmverbinding. De lijm is in het bijzonder geschikt voor zwaarbelaste verbindingen. |
| | + | === Superlijm of ACC === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Ultrabond.jpg |
| | + | |Grootte= 125px |
| | + | |Volgnummer= 09 |
| | + | |Omschrijving= Ultrabond "superlijm" |
| | + | |Bron= Permatex |
| | + | |Positie= Links}} |
| | + | {| class="wikitable" |
| | + | | valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"|<b>Een waarschuwing vooraf:</b> De zogenaamde secondenlijmen werken zeer snel op de huid. Zorg dus altijd voor beschermende (rubber)handschoenen. Gebruik voor kleine voorwerpen een pincet en doe tevoren een "pas-test". |
| | + | |- |
| | + | |} |
| | + | Dit is een dunne vloeibare lijmsoort met een licht stekende geur. Deze wordt in flesjes of tubetjes verkocht. Door zijn supersnelle werking is deze lijm bijzonder populair onder modelbouwers. Hij is vooral geschikt voor het vastzetten van kleine onderdelen. Maar de lijm heeft ook wat problematische eigenschappen. Zo is deze slechts beperkt houdbaar en is overtollige lijm moeilijk te verwijderen. Het beste is, een druppeltje op een schoteltje aanbrengen, en dan vervolgens met een stukje ijzerdraad of een speld steeds de benodigde lijm gebruiken. Dat is in ieder geval te verkiezen boven het rechtstreeks aanbrengen van deze lijm. De lijm is in het bijzonder geschikt voor het ver[[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] van niet-poreuze materialen. Zo kunnen de in het artikel [[Masten en portalen]] besproken bovenleidingportalen (messing profielen) ermee gemonteerd worden. |
| | | | |
| | + | Een goede keus is de "Ultra Bond superlijm" van Permatex. Het is een high performance cyanoacrylaat super[[Woorden - L#Lijmen|lijm]] die sterker en sneller verlijmt. Ultra Bond lijmt binnen enkele seconden metaal, plastic, rubber, leer, vinyl, hout, textiel, kurk en keramiek. Te gebruiken op poreus- en nietporeus materiaal. De verpakking is voorzien van een verstoppingsvrije spuitmond. Verpakt in 5 grams flacon (NL# 89003). Kijk voor aanvullende informatie op de website van Permatex, via de link bij [[Welke lijmen, kitten of cementen#Meer informatie|"Meer informatie"]]. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Latex.png |
| | + | |Grootte= Klein |
| | + | |Volgnummer= 10 |
| | + | |Omschrijving= "Vloeibare latex" |
| | + | |Maker= Modelbouwwerk |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | }} |
| | | | |
| | | | |
| − | [[bestand:Plasticlijm.jpg|thumb|left|450px|alt=alt text|<i><small><small>E12.01-12</small></small></i>]]
| + | <!--hier meer tussenruimte i.v.m. pagina-opmaak--> |
| | + | === Vloeibare latex === |
| | + | Vloeibare latex is ook weer een rubberproduct. De meest bekende toepassing is het maken van rubbermallen voor het maken van gietstukken, bijvoorbeeld van gips. Het is echter ook mogelijk om deze latex als [[Woorden - L#Lijmen|lijm]] te gebruiken. |
| | | | |
| − |
| + | De ontstane lijmverbinding is niet bepaald sterk, maar wel flexibel en dus redelijk geluiddempend. Stukken flexibele rails (Flexrails), inclusief de ballast, zijn er voldoende stevig mee te lijmen en de verkregen complete rails heeft twee enorme voordelen: hij is met enige moeite zonder schade weer te verwijderen en het rollend materieel rijdt als op een luchtkussen! Een probleem is echter dat de, met water verdunde, latex niet altijd zo gemakkelijk in de ballast trekt als verdunde houtlijm. Dit komt omdat de rubber al gedeeltelijk gevulkaniseerd is, voordat al het water verdampt is. Hier en daar kan daardoor wat overtollige, kleurloze rubber zichtbaar blijven in het ballastbed. Zorgvuldig werken en niet te veel gebruiken, is de enige goede raad die we kunnen geven.<br clear="all" /> |
| | | | |
| − | '''Plastic-lijmen'''
| + | Zie ook [[Welke lijmen, kitten of cementen#Meer informatie|"Meer informatie"]], hieronder. |
| | + | === Witte latexlijm === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Prittstift.jpg |
| | + | |Grootte= 60px |
| | + | |Volgnummer= 11 |
| | + | |Omschrijving= Prittstift |
| | + | |Maker= Conrad.nl<br /> |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | Witte latexlijm, b.v. van het merk Pritt, wordt verkocht in speelgoed- en handenarbeidwinkels. Deze [[Woorden - L#Lijmen|lijm]], die veel op houtlijm lijkt, geeft een kleurloze, enigszins flexibele lijmverbinding. Hij is dus bijvoorbeeld geschikt voor het lijmen van textiel, maar ook voor het aanbrengen van een geluiddempend ballastbed. De wijze van aanbrengen is dezelfde als bij houtlijm. |
| | + | === Kantoor-kleefpasta === |
| | + | Deze, vooral onder de merknaam "Gluton" van oudsher bekende kleefpasta heeft een eigenaardig trekje. Wanneer de pasta in een vrij dikke laag aangebracht wordt, ontstaan bij het drogen krimpscheurtjes. Het resultaat is een patroon dat na verven (geen waterverf) nauwelijks van echte boomschors te onderscheiden is, in schaal H0 wel te verstaan. Nu kunnen we dus echte bomen maken, i.p.v. "lantaarnpalen" met een bladerdak. Tegenwoordig is deze [[Woorden - L#Lijmen|lijm]]soort moeilijk verkrijgbaar. Ze wordt nog verkocht onder de naam "Collall Plakpasta" of "Collall plaksel". Zie voor meer informatie de link bij [[Welke lijmen, kitten of cementen#Meer informatie|"Meer informatie"]]. |
| | + | === Kneedbaar hout en kneedbaar staal === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Vloeibaarhout.gif |
| | + | |Grootte= 100px |
| | + | |Volgnummer= 12 |
| | + | |Omschrijving= Bison "Kneedbaar hout" |
| | + | |Maker= Conrad.nl<br /> |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | }} |
| | + | Kneedbaar hout is te gebruiken voor het repareren van scheuren in het hout, of het opvullen van gaten, ook op modelbouwschaal. Wanneer per ongeluk de raamopening in een houten model te groot gemaakt is, is door enig gepruts met kneedbaar hout deze blunder nog wat weg te werken, zodat hij minder opvalt. |
| | | | |
| − | Merken: Faller, Kibri, Vollmer, Tamiya, Plastic Weid, Testors, MicrQ Weid, etc., etc.
| + | Kneedbaar staal is een twee-componentenpasta, die staalhard doorhardt. De gevormde kunststof is te bewerken met een vijl of boor en deze kunststof is waarschijnlijk bruikbaar voor het "gieten" van onderdelen, zoals draaistellen e.d. |
| − | <br /> | + | === Polyurethaanschuim === |
| − | De speciale plastic lijmen, zoals die door bijna alle fabrikanten van plastic bouwdozen op de markt gebracht worden, zijn in feite helemaal geen lijm. Het zijn al of niet verdikte oplosmiddelen of mengsels van oplosmiddelen. Ze werken dan ook uitsluitend en alleen op plastic en voor plastic dient u dan bovendien eigenlijk nog te zeggen Polystyreen.
| + | Dit twee-componentenschuim (PUR-schuim) wordt veel voor isolatiedoeleinden gebruikt. Het schijnt ook voor het maken van lichtgewicht bergen geschikt te zijn.<br /> |
| | + | Malcolm Furlow heeft er ooit een artikel aan gewijd in "Model Railroader", namelijk een bouwbeschrijving van de San Juan Central, waarin hij deze techniek uit de doeken doet.<br /> |
| | + | Een ander toepassingsvoorbeeld is het maken van een spoordijk. Het baanlichaam wordt met PUR-schuim min-of-meer aangebracht. Na enkele dagen drogen en uitharden kan met een scherp voorwerp (bijvoorbeeld een oud mes) de dijk in vorm worden gesneden. Nadeel is wel, dat PUR de neiging heeft om inwendig gasblaasjes te vormen, waardoor na het snijden een nabewerking noodzakelijk is. |
| | + | <br clear="all" /> |
| | + | === Electro === |
| | + | "Electro" is een [[Woorden - L#Lijmen|lijm]] die metaaldeeltjes bevat en daardoor elektrische [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] geleidt. Hierdoor is de kit geschikt voor het repareren van gedrukte schakelingen (prints), maar ook voor het maken van elektrische verbindingen op die plaatsen waar men liever niet soldeert, of op materialen die niet te solderen zijn, zoals aluminium. Nuttig om aan te denken als iemand eens op een dergelijke moeilijkheid stuit. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Electro.gif |
| | + | |Grootte= 145px |
| | + | |Volgnummer= 13 |
| | + | |Omschrijving= Bison "Electro" |
| | + | |Maker= Conrad.nl |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | === Plasticlijmen=== |
| | + | Merken: Faller, Kibri, Vollmer, Tamiya, Plastic Weld, Testors, MicrQ Weld, etc., etc. |
| | | | |
| − | Op andere soorten kunststof werken de lijmen niet of minder goed, enkele uitzonderingen daargelaten.
| + | De speciale plasticlijmen, zoals die door bijna alle fabrikanten van plastic bouwdozen op de markt gebracht worden, zijn in feite helemaal geen lijm. Het zijn, al dan niet verdikte, oplosmiddelen of mengsels van oplosmiddelen. Ze werken dan ook uitsluitend en alléén op plastic en voor "plastic" dient dan eigenlijk gelezen te worden: "[[Woorden - P#Polystyreen|polystyreen]]". |
| − | De werking van deze lijmen berust op het oplossen van de oppervlakken van de te verbinden onderdelen, zodat deze oppervlakken vervolgens in elkaar kunnen vloeien. Nadat het oplosmiddel verdampt is, blijft het oorspronkelijke materiaal weer achter. Op deze manier ontstaat dus eigenlijk een lasverbinding, vandaar dat de Amerikanen spreken van solventwelding, oftewel oplosmiddel- lassen. De samenstelling van plasticlijm varieert van merk tot merk. Zo zijn er waterdunne soorten, maar ook verdikte producten met een Velponachtige stroperigheid.
| |
| | | | |
| | + | Op andere soorten kunststof werken de [[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] niet of minder goed, enkele uitzonderingen daargelaten. De werking van deze lijmen berust op het oplossen van de oppervlakken van de te verbinden onderdelen, zodat deze oppervlakken vervolgens in elkaar kunnen vloeien. Nadat het oplosmiddel verdampt is, blijft het oorspronkelijke materiaal weer achter. Op deze manier ontstaat dus eigenlijk een lasverbinding, vandaar dat de Amerikanen spreken van solventwelding, oftewel oplosmiddel-lassen. De samenstelling van plasticlijm varieert van merk tot merk. Zo zijn er waterdunne soorten, maar ook verdikte producten met een Velpon-achtige stroperigheid. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Plasticlijm.jpg |
| | + | |Grootte= 250px |
| | + | |Volgnummer= 14 |
| | + | |Omschrijving= Kibri "Plastic-lijm" |
| | + | |Maker= ? |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | }} |
| | + | Sommige producten verdampen erg snel en lossen het plastic alleen op, daar waar het de kans krijgt wat langer in te werken, zoals in de te maken lijmverbinding. Andere producten, zoals b.v. dat van Kibri, verdampen veel langzamer en kunnen daardoor ook veel langer inwerken. Daardoor lijkt het alsof deze lijm veel agressiever op het materiaal inwerkt. Een veel toegepast oplosmiddel is MEK (Methyl Ethyl Keton) dat wat lastiger in kleine hoeveelheden verkrijgbaar is, maar dat erg plezierig werkt. Tegenwoordig wordt ook Bison ontvetter gebruikt om polystyreen te [[Woorden - L#Lijmen|lijmen]]. Dit bevat een zekere hoeveelheid [[Woorden - M#MEK.|MEK]], naast een aantal andere stoffen, die als een soort verdunner werken. Deze vloeistof is te gebruiken om [[Woorden - P#Polystyreen|polystyreen]] te verlijmen. Door de verdunners is het als het ware als "getemde" MEK te beschouwen. In principe zijn er nog veel meer oplosmiddelen bruikbaar, maar daar zullen we hier niet verder op in gaan. Het is alleen nuttig om te weten dat in noodgevallen nagellakremover ([[Woorden - A#Aceton|aceton]]) en Din Sol ([[Woorden - X#Xyleen|xyleen]]) goed bruikbaar zijn. Sommige fabrikanten leveren de lijm in een verpakking voorzien van een naald, zoals Revell Contacta Professional. Deze is voorzien van een fijne naald. Hiermee is precieze verlijming van kleine details en transparante onderdeelranden mogelijk. |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Conrad-Revell-plasticlijm.jpg |
| | + | |Grootte= 200px |
| | + | |Volgnummer= 15 |
| | + | |Omschrijving= Revell "Contacta Professional" |
| | + | |Maker= Conrad |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | Het grootste gevaar van alle plasticlijmen schuilt niet in de grote brandbaarheid en eveneens niet zo zeer in de schadelijkheid voor de gezondheid, al blijft oppassen de boodschap. Een enorme ramp dreigt echter wanneer er onverhoeds een flesje omvalt. De hele verzameling onderdelen op de werktafel is dan verrassend snel in een vormloze klomp plastic veranderd, voordat er een kans is om reddend in te grijpen. |
| | | | |
| − | Sommige producten verdampen erg snel en lossen het plastic alleen op, op die plaatsen waar het de kans krijgt wat langer in te werken, zoals in de te maken lijmverbinding. Andere producten, zoals b.v. dat van Kibri, verdampen veel langzamer en kunnen daardoor ook veel langer inwerken. Daardoor lijkt het alsof deze lijm veel agressiever op het materiaal inwerkt. Een veel toegepast oplosmiddel is MEK (Methyl Ethyl Keton) dat moeilijk in kleine hoeveelheden verkrijgbaar is, maar dat erg plezierig werkt. In principe zijn er nog veel meer oplosmiddelen bruikbaar, maar daar zullen we u niet mee lastig vallen. Het is alleen nuttig om te weten dat in noodgevallen nagellak remover (aceton) en Din Sol (xyleen) goed bruikbaar zijn.
| + | Ook pogingen om foutieve lijmverbindingen weer los te krijgen hebben meestal een fatale afloop. De manier waarop met deze lijmsoorten gewerkt dient te worden, is afhankelijk van het merk dat gekozen wordt. |
| | + | === Revell "Plasto" plamuur === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= Conrad-206332-Revell-Plasto.jpg |
| | + | |Grootte= 250px |
| | + | |Volgnummer= 16 |
| | + | |Omschrijving= Revell "Plasto" plamuur |
| | + | |Bron= Conrad.nl<br /> |
| | + | |Positie= Links |
| | + | }} |
| | + | Beschadigingen en/of scheuren in kunststof kunnen met "Revell Plasto" plamuurmassa worden gerepareerd. Het oppervlak kan na droging glad worden geschuurd. Gebruik dan minimaal korrel 240 schuurpapier.<br /> |
| | + | Gebruikvriendelijk, mits het niet in te grote hoeveelheden opgebracht wordt. Nog betere resultaten krijgen we, wanneer het in meerdere dunne lagen aangebracht wordt. Het oppervlak is vrij snel droog, maar inwendig duurt het uitharden langer. Laat, voor het beste resultaat de plamuur minimaal zes uur uitharden.<br /> |
| | + | Deze plamuur staat in de modelbouwwereld bekend als een van de beteren. Is met vrijwel alle primer- of laksoorten na te bewerken. Pas wel op bij gebruik OP een laklaag. Te veel plamuur op een reeds gelakt onderdeel, kan gaan reageren met de laklaag. |
| | + | === UV hardende lijm === |
| | + | {{Afbeelding |
| | + | |Bestand= 094352-Conrad-UV-Lijm-01.jpg |
| | + | |Grootte= 250px |
| | + | |Volgnummer= 17 |
| | + | |Omschrijving= UV lijm |
| | + | |Bron= Conrad.nl |
| | + | |Positie= Rechts |
| | + | }} |
| | + | {| class="wikitable" |
| | + | | valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"|<b>Een waarschuwing vooraf:</b> De gebruikte UV straling is slecht voor de huid, maar in het bijzonder voor de ogen.<br />Zorg dus altijd voor beschermende (rubber)handschoenen. Kijk '''NOOIT''' rechtstreeks naar de lichtbron. |
| | + | |- |
| | + | |} |
| | + | Toepassing: voor het verbinden van twee materialen, waarvan er één doorzichtig is voor de gebruikte straling. Voorbeelden: glas, plexiglas , polycarbonaat, acrylglas (polymethylmethacrylaat) enz. Soms is een heldere kunststof door een "onzichtbare" toevoeging gestabiliseerd, zodat UV straling geen schade aan de kunststof kan aanbrengen. Daardoor is dan ver[[Woorden - L#Lijmen|lijmen]] met behulp van UV straling vaak heel moeilijk of onmogelijk. Neem daarom altijd vooraf een proefje! |
| | | | |
| − | Het grootste gevaar van alle plastic-lijmen schuilt niet in de grote brandbaarheid en ook niet zo zeer in de schadelijkheid voor de gezondheid, al blijft oppassen de boodschap. Een enorme ramp dreigt echter wanneer u onverhoeds een flesje omstoot. De hele verzameling onderdelen op uw werktafel is dan verrassend snel in een vormloze klomp plastic veranderd, voordat u de kans krijgt om reddend in te grijpen.
| + | Voordelen: ééncomponent-systeem, snelle uitharding, bijna reukloos (oplosmiddelvrij), krachtige verbinding, blijft doorzichtig. |
| | | | |
| − | Ook pogingen om foutieve lijmverbindingen weer los te krijgen hebben meestal een fatale afloop. De manier waarop u met deze lijmsoorten dient te werken, is afhankelijk van het merk dat u kiest.
| + | Nadeel: een werkplaats is nodig waar geen invallend zonlicht komt en ook andere bronnen van UV licht niet aanwezig zijn (wegens vervroegd optredende uitharding). Bewaren in het donker dus. Bovendien moet het werkstuk goed ontvet zijn, op straffe van een slechte hechting. |
| | | | |
| − | ---- | + | Deze lijmen zijn gewoonlijk ééncomponent-systemen, waar de harder al ingebouwd (ingemengd) is. Er zijn verschillende viscositeiten (stroperigheden, vloeibaarheden) verkrijgbaar in hoeveelheden van 10 ml tot 5 liter. Koop eerst de kleinste, en experimenteer daarmee wat om de gebruiksmogelijkheden te ontdekken. |
| − | <small><i>Meer informatie:</i>
| |
| | | | |
| − | Voor meer informatie en lijmadvies kunt u ook terecht op de website van Bison.
| + | Door bestralen met een lichtbron die ultraviolet licht bevat (UV-lamp, zonnebank, gezichtsbruiner, gewoon zonlicht) wordt de harder geactiveerd. Dat leidt tot een min-of-meer snelle uitharding van de lijm. Dat hangt mede af van de gebruikte lichtbron. De zon zal zelden de oorzaak zijn van uitharding. Bij gebruik van de daarvoor speciaal op de markt gebrachte UV-lampen daarentegen, is het vaak een secondenkwestie.<br /> |
| − | Zie hiervoor: http://www.bison.nl
| + | Nadere informatie staat bij de onderstaande links. |
| − | </small> | + | {| class="wikitable" |
| − | ---- | + | | valign="center" style="width:5%;text-align:center;"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"| Vergeet niet om ''de gebruiksaanwijzingen en waarschuwingen van de fabrikanten te lezen en ze '''ALTIJD''' op te volgen''.<br /> |
| − | <small><center>'''[[E12 - Gereedschappen]] - Vorige | Volgende - [[E12.02 - Snijden]]'''</center></small> | + | Dat voorkomt veel ongevallen, schade en droefenis. |
| | + | |- |
| | + | |} |
| | + | {{Linkssectie begin |
| | + | |Box= AlleenInfo |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= Encyclopedie: |
| | + | }} |
| | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Chemicaliën en modelspoor |
| | + | |Linknaam= Chemicaliën en modelspoor |
| | + | }} |
| | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Het gereedschap van de modelspoorder |
| | + | |Linknaam= Het gereedschap van de modelspoorder |
| | + | }} |
| | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Veilig werken |
| | + | |Linknaam= Veilig werken |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie scheiding}} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= Beneluxspoor.net: |
| | + | }} |
| | + | {{Link Forum-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 128 |
| | + | |ExtraInfo= Over UV-lijmen. |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie scheiding}} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= <u>Persoonlijke beschermingsmiddelen</u> |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 27 <!-- veiligheids --> |
| | + | |ExtraInfo= Diverse soorten veiligheidshandschoenen. |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie scheiding}} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= Externe websites: |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 1 |
| | + | |ExtraInfo= Diverse soorten lijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 2 |
| | + | |ExtraInfo= Lijm-advies voor veel klussen. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 3 |
| | + | |ExtraInfo= Boekbinders-lijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 4 |
| | + | |ExtraInfo= Fotolijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 11 |
| | + | |ExtraInfo= Diverse soorten lijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 7 |
| | + | |ExtraInfo= Ultra Bond superlijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 8 |
| | + | |ExtraInfo= Diverse soorten lijm. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 9 |
| | + | |ExtraInfo= Informatie over de toepassing van UV hardende lijmen. (pdf) |
| | + | }} |
| | + | {{Link Lijmen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 10 |
| | + | |ExtraInfo= Algemene informatie over lijmen. (pdf) |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie einde}} |
| | + | {{Voettekst |
| | + | |Vorige= Weatheren |
| | + | |Volgende= Werken met hout |
| | + | |VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen |
| | + | }} {| width= "100%" |
| | + | |- valign= "top" |
| | + | ! scope= "row" width="75%" | |
| | + | | <small>Laatste wijziging: 12 feb 2024 10:46 (UTC)</small> |
| | + | |} |
| | + | [[Categorie: Alles|W]] |
| | + | [[Categorie: Artikel|Welke lijmen, kitten of cementen?]] |
| | + | [[Categorie: Chemicaliën en modelspoor|W]] |
| | + | [[Categorie: Materialen|W]] |
| | + | [[Categorie: Praktijk|W]] |
| | + | [[Categorie: Technieken|W]] |
| | + | [[Categorie: Dick van der Knaap|W]] |
| | + | [[Categorie: Fred Eikelboom|W]] |
Huidige versie van 12 feb 2024 om 11:50
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Bron: Mededelingenblad "Spoorpraet" van modelbouwclub "Hellevoetssluis". - Update door Dick van der Knaap en Fred Eikelboom
Lijmen en kitten voor speciale klusjes
Er is op het ogenblik in doe-het-zelf zaken, warenhuizen en autoshops een enorm assortiment lijmen en kitten verkrijgbaar, waarmee de meest bizarre lijmproblemen opgelost kunnen worden. In dit aanbod is voor de modelbouwer bijna altijd wel iets te vinden, dat ook voor zijn speciale probleem bruikbaar is. We zullen hieronder enkele voorbeelden geven. Het is een goed idee om zo af en toe eens rond te snuffelen in een dergelijke winkel, om te zien of er misschien alweer iets nieuws te koop is. De kans is aanwezig dat iemand daarvoor vervolgens een toepassing ontdekt, waar de fabrikant niet van heeft durven dromen.
| LET OP |
Een waarschuwing: sommige lijmen bevatten een vluchtig oplosmiddel. Dat is meestal goed brandbaar, en kan bij langer durende inademing slecht zijn voor de gezondheid. Zorg dus altijd voor goede ventilatie van de werkruimte en draag beschermende (rubber)handschoenen.
|
Hobby-, knutsel-, huishoud- of alleslijm
Merken: Uhu, Collall, Velpon, Bison, Hobbycoll, enz.
De titel hier vlak boven, wekt misschien enige verwarring, maar wanneer men de naam: "Velpon" leest, gaat er natuurlijk een lichtje bij ons op. We kunnen het ook niet helpen dat deze lijmsoort door de fabrikant voor van alles en nog wat aangeprezen wordt. In feite gaat het echter bij al deze merken om dezelfde categorie lijm. De bedoelde lijmsoort wordt verkocht in tubes en plastic flacons, al-dan-niet voorzien van speciale doseerdoppen. Ondanks deze hulpmiddelen blijft het doseren van de lijm een knoeierige en draderige bezigheid. Bovendien blijft de overtollige lijm duidelijk zichtbaar als een glimmende vlek.
|
| Afbeelding: 01
|
| Bison "alleslijm"
|
| Bron: Conrad.nl
|
De samenstelling en werking van de lijm zijn niet helemaal bekend, maar in ieder geval bevat deze brandbare oplosmiddelen. Hoewel de lijm in principe voor veel doeleinden bruikbaar is, o.a. voor poreuze materialen, en de lijmverbinding bestand is tegen hogere temperaturen en water, wordt hij in de modelbouw weinig meer toegepast. Niet alleen vanwege de moeilijke dosering, maar ook omdat er voor vrijwel alle toepassingen betere lijmsoorten bestaan.
Het blijft echter een handig hulpmiddel, bijvoorbeeld voor het even snel in elkaar prutsen van een papieren proefmodel (mock-up) en voor het lijmen van papier en karton, wanneer kromtrekken vermeden moet worden. Bij het nabootsen van een waterstraal of een ijspegel is met enig geduld een fraai resultaat te bereiken, juist door het draderige karakter van deze lijm.
|
| Afbeelding: 02
|
| Bison "lijm-spray" (spuitlijm)
|
| Bron: Conrad.nl
|
Lijmspray (spuitlijm)
Contactlijm in spray-vorm.
Voor het verlijmen van papier, karton, foto's, posters, reproducties, vilt, textiel, kurk, Styropor (piepschuim, vroeger "Tempex" genoemd), polyetherschuim, metaalfolies onderling en op hout, board, spaanplaat, glas, beton en metalen. Ook geschikt voor tijdelijke bevestigingen van bijvoorbeeld sjablonen.
Siliconenkit
|
| Afbeelding: 03
|
| Bison "siliconenkit"
|
| Bron: Conrad.nl
|
Siliconenkit is een synthetische rubbersoort (siliconenrubber) die, aan de lucht blootgesteld, binnen enige uren doorhardt. Er zijn verschillende soorten en verscheidene kleuren leverbaar, maar voor ons doel is de goedkoopste en kleinste verpakking goed genoeg.
Misschien is er nog wel iets over van het waterdicht maken van de randen van de badkuip? Door zijn bijzondere eigenschappen is deze kit zeer geschikt voor het trillingvrij monteren van motoren. Wanneer een moderne "can motor" geïnstalleerd moet worden in een oude loc, die nog van een rumoerige, stroomvretende en te snel draaiende krachtbron voorzien is, wordt deze taak aanzienlijk vereenvoudigd, We hoeven nu geen ingrijpende verbouwingen meer te doen aan het frame, of een bevestigingsbeugel te maken. In plaats daarvan wordt de motor eenvoudig in een dot siliconenkit gedrukt, waarbij erop gelet wordt dat er geen kit in de motor komt én dat de tandwielen van de overbrenging de juiste speling krijgen. De enige zorg is nu nog, dat de motor op zijn plaats blijft zitten tot de kit is doorgehard, maar daar is vast wel iets op te vinden. We hoeven niet bang te zijn voor mislukkingen, want de kit is zonder veel moeite weer te verwijderen.
Rubbercement (fotolijm)
Rubbercement is weer een ander rubberproduct, dat speciaal ontwikkeld is voor het plakken van foto's, bijvoorbeeld in een album, of op een niet poreuze ondergrond. De grap van deze lijm is, dat de lijmverbinding niet permanent is. De foto's zijn weer gemakkelijk te verwijderen, ook na lange tijd. Van deze eigenschap kunnen we natuurlijk ook voor andere doeleinden gebruik maken. Zo is het mogelijk om het afneembare dak van een wagen, rijtuig of gebouw op zijn plaats te houden, terwijl toch de mogelijkheid blijft bestaan om het te verwijderen, als dat nodig is. Een andere toepassing is het gebruik bij het nabootsen van afbladderende verf. Door op een model vóór het schilderen hier en daar wat rubbercement aan te brengen, kan naderhand op deze plaatsen de verf weer worden verwijderd met een stukje plakband. Het effect is zeer overtuigend, vooral als de ondergrond van tevoren verouderd is. De rubbercement van Collall is niet meer leverbaar en is vervangen door de fotolijm zoals getoond op foto 04.
|
|
|
| Afbeelding: 05
|
|
Afbeelding: 06
|
| Bison "houtlijm"
|
|
Bindan-RS sneldrogende houtlijm
|
| Bron: Conrad.nl
|
|
Foto gemaakt door: Herwim Frank
|
Fotolijm
|
| Afbeelding: 04
|
| Collall "fotolijm"
|
| Bron: Collall.nl
|
Fotolijm is ideaal (mits juist toegepast) om bijvoorbeeld papiergedragen decors mooi vlak op foam of karton te plakken. Het beruchte kromtrekken dat met water-bevattende lijmen optreedt, gaat dan niet op, omdat het een contactlijm is. Ofwel, het materiaal mag pas, wanneer de lijm vrijwel droog is, worden verlijmd.
(Tip van Peter Bladergroen)
Witte houtlijm
Polyvinylacetaatlijm, ook wel bekend als witte houtlijm, is in het bijzonder geschikt voor het lijmen van poreuze materialen, zoals hout, papier, karton, boardmaterialen, gips, kurk, Styropor (piepschuim) of foamboard. Maar het kan ook, met water verdund, gebruikt worden voor het fixeren van allerlei scenery-materialen. Er zijn soorten die al hard zijn na enige minuten, maar er zijn ook soorten die langer nodig hebben om uit te harden. Na 24 uur uitharden is de lijmverbinding bestand tegen hoge temperaturen, maar niet tegen water of oplosmiddelen.
Boekbinders-lijm
Boekbinderslijm is een wateroplosbare polyvinylacetaatdispersielijm.
|
| Afbeelding: 07
|
| Collall "boekbinders-lijm"
|
| Bron: Collall.nl
|
Zeer geschikt voor het verlijmen van rails op de ondergrond, en voor het ballasten (zie ook het artikel: Bedding en ballast). De ontstane lijmverbinding is flexibel en dus redelijk geluiddempend. Bij eventuele wijzigingen aan de modelbaan is de rails weer eenvoudig los te maken, door de lijmverbinding te bevochtigen met een plantensproeier, waarna met een plamuurmes de rails losmaakt wordt.
Epoxylijm
|
| Afbeelding: 08
|
| Bison "epoxylijm"
|
| Bron: Conrad.nl
|
Epoxylijm of tweecomponentenlijm is er in vele soorten, met allemaal verschillende eigenschappen. Na uitharden is de lijmverbinding bestand tegen water, oplosmiddelen, olie en vet. Ook is het bestand tegen een temperatuur van maximaal 150° Celsius. Zolang de lijm nog niet is uitgehard, is deze oplosbaar in aceton. Overtollige lijm is dus eenvoudig te verwijderen. Er bestaan snelhardende en langzaamhardende soorten. Let dus op de verpakking. Het is belangrijk dat de twee componenten in de aangegeven verhouding verwerkt worden, anders resulteert dat in een zwakke lijmverbinding. De lijm is in het bijzonder geschikt voor zwaarbelaste verbindingen.
Superlijm of ACC
|
| Afbeelding: 09
|
| Ultrabond "superlijm"
|
| Bron: Permatex
|
| LET OP |
Een waarschuwing vooraf: De zogenaamde secondenlijmen werken zeer snel op de huid. Zorg dus altijd voor beschermende (rubber)handschoenen. Gebruik voor kleine voorwerpen een pincet en doe tevoren een "pas-test".
|
Dit is een dunne vloeibare lijmsoort met een licht stekende geur. Deze wordt in flesjes of tubetjes verkocht. Door zijn supersnelle werking is deze lijm bijzonder populair onder modelbouwers. Hij is vooral geschikt voor het vastzetten van kleine onderdelen. Maar de lijm heeft ook wat problematische eigenschappen. Zo is deze slechts beperkt houdbaar en is overtollige lijm moeilijk te verwijderen. Het beste is, een druppeltje op een schoteltje aanbrengen, en dan vervolgens met een stukje ijzerdraad of een speld steeds de benodigde lijm gebruiken. Dat is in ieder geval te verkiezen boven het rechtstreeks aanbrengen van deze lijm. De lijm is in het bijzonder geschikt voor het verlijmen van niet-poreuze materialen. Zo kunnen de in het artikel Masten en portalen besproken bovenleidingportalen (messing profielen) ermee gemonteerd worden.
Een goede keus is de "Ultra Bond superlijm" van Permatex. Het is een high performance cyanoacrylaat superlijm die sterker en sneller verlijmt. Ultra Bond lijmt binnen enkele seconden metaal, plastic, rubber, leer, vinyl, hout, textiel, kurk en keramiek. Te gebruiken op poreus- en nietporeus materiaal. De verpakking is voorzien van een verstoppingsvrije spuitmond. Verpakt in 5 grams flacon (NL# 89003). Kijk voor aanvullende informatie op de website van Permatex, via de link bij "Meer informatie".
|
| Afbeelding: 10
|
| "Vloeibare latex"
|
| Foto gemaakt door: Modelbouwwerk
|
Vloeibare latex
Vloeibare latex is ook weer een rubberproduct. De meest bekende toepassing is het maken van rubbermallen voor het maken van gietstukken, bijvoorbeeld van gips. Het is echter ook mogelijk om deze latex als lijm te gebruiken.
De ontstane lijmverbinding is niet bepaald sterk, maar wel flexibel en dus redelijk geluiddempend. Stukken flexibele rails (Flexrails), inclusief de ballast, zijn er voldoende stevig mee te lijmen en de verkregen complete rails heeft twee enorme voordelen: hij is met enige moeite zonder schade weer te verwijderen en het rollend materieel rijdt als op een luchtkussen! Een probleem is echter dat de, met water verdunde, latex niet altijd zo gemakkelijk in de ballast trekt als verdunde houtlijm. Dit komt omdat de rubber al gedeeltelijk gevulkaniseerd is, voordat al het water verdampt is. Hier en daar kan daardoor wat overtollige, kleurloze rubber zichtbaar blijven in het ballastbed. Zorgvuldig werken en niet te veel gebruiken, is de enige goede raad die we kunnen geven.
Zie ook "Meer informatie", hieronder.
Witte latexlijm
|
| Afbeelding: 11
|
| Prittstift
|
Foto gemaakt door: Conrad.nl
|
Witte latexlijm, b.v. van het merk Pritt, wordt verkocht in speelgoed- en handenarbeidwinkels. Deze lijm, die veel op houtlijm lijkt, geeft een kleurloze, enigszins flexibele lijmverbinding. Hij is dus bijvoorbeeld geschikt voor het lijmen van textiel, maar ook voor het aanbrengen van een geluiddempend ballastbed. De wijze van aanbrengen is dezelfde als bij houtlijm.
Kantoor-kleefpasta
Deze, vooral onder de merknaam "Gluton" van oudsher bekende kleefpasta heeft een eigenaardig trekje. Wanneer de pasta in een vrij dikke laag aangebracht wordt, ontstaan bij het drogen krimpscheurtjes. Het resultaat is een patroon dat na verven (geen waterverf) nauwelijks van echte boomschors te onderscheiden is, in schaal H0 wel te verstaan. Nu kunnen we dus echte bomen maken, i.p.v. "lantaarnpalen" met een bladerdak. Tegenwoordig is deze lijmsoort moeilijk verkrijgbaar. Ze wordt nog verkocht onder de naam "Collall Plakpasta" of "Collall plaksel". Zie voor meer informatie de link bij "Meer informatie".
Kneedbaar hout en kneedbaar staal
|
| Afbeelding: 12
|
| Bison "Kneedbaar hout"
|
Foto gemaakt door: Conrad.nl
|
Kneedbaar hout is te gebruiken voor het repareren van scheuren in het hout, of het opvullen van gaten, ook op modelbouwschaal. Wanneer per ongeluk de raamopening in een houten model te groot gemaakt is, is door enig gepruts met kneedbaar hout deze blunder nog wat weg te werken, zodat hij minder opvalt.
Kneedbaar staal is een twee-componentenpasta, die staalhard doorhardt. De gevormde kunststof is te bewerken met een vijl of boor en deze kunststof is waarschijnlijk bruikbaar voor het "gieten" van onderdelen, zoals draaistellen e.d.
Polyurethaanschuim
Dit twee-componentenschuim (PUR-schuim) wordt veel voor isolatiedoeleinden gebruikt. Het schijnt ook voor het maken van lichtgewicht bergen geschikt te zijn.
Malcolm Furlow heeft er ooit een artikel aan gewijd in "Model Railroader", namelijk een bouwbeschrijving van de San Juan Central, waarin hij deze techniek uit de doeken doet.
Een ander toepassingsvoorbeeld is het maken van een spoordijk. Het baanlichaam wordt met PUR-schuim min-of-meer aangebracht. Na enkele dagen drogen en uitharden kan met een scherp voorwerp (bijvoorbeeld een oud mes) de dijk in vorm worden gesneden. Nadeel is wel, dat PUR de neiging heeft om inwendig gasblaasjes te vormen, waardoor na het snijden een nabewerking noodzakelijk is.
Electro
"Electro" is een lijm die metaaldeeltjes bevat en daardoor elektrische stroom geleidt. Hierdoor is de kit geschikt voor het repareren van gedrukte schakelingen (prints), maar ook voor het maken van elektrische verbindingen op die plaatsen waar men liever niet soldeert, of op materialen die niet te solderen zijn, zoals aluminium. Nuttig om aan te denken als iemand eens op een dergelijke moeilijkheid stuit.
|
| Afbeelding: 13
|
| Bison "Electro"
|
| Foto gemaakt door: Conrad.nl
|
Plasticlijmen
Merken: Faller, Kibri, Vollmer, Tamiya, Plastic Weld, Testors, MicrQ Weld, etc., etc.
De speciale plasticlijmen, zoals die door bijna alle fabrikanten van plastic bouwdozen op de markt gebracht worden, zijn in feite helemaal geen lijm. Het zijn, al dan niet verdikte, oplosmiddelen of mengsels van oplosmiddelen. Ze werken dan ook uitsluitend en alléén op plastic en voor "plastic" dient dan eigenlijk gelezen te worden: "polystyreen".
Op andere soorten kunststof werken de lijmen niet of minder goed, enkele uitzonderingen daargelaten. De werking van deze lijmen berust op het oplossen van de oppervlakken van de te verbinden onderdelen, zodat deze oppervlakken vervolgens in elkaar kunnen vloeien. Nadat het oplosmiddel verdampt is, blijft het oorspronkelijke materiaal weer achter. Op deze manier ontstaat dus eigenlijk een lasverbinding, vandaar dat de Amerikanen spreken van solventwelding, oftewel oplosmiddel-lassen. De samenstelling van plasticlijm varieert van merk tot merk. Zo zijn er waterdunne soorten, maar ook verdikte producten met een Velpon-achtige stroperigheid.
|
| Afbeelding: 14
|
| Kibri "Plastic-lijm"
|
| Foto gemaakt door: ?
|
Sommige producten verdampen erg snel en lossen het plastic alleen op, daar waar het de kans krijgt wat langer in te werken, zoals in de te maken lijmverbinding. Andere producten, zoals b.v. dat van Kibri, verdampen veel langzamer en kunnen daardoor ook veel langer inwerken. Daardoor lijkt het alsof deze lijm veel agressiever op het materiaal inwerkt. Een veel toegepast oplosmiddel is MEK (Methyl Ethyl Keton) dat wat lastiger in kleine hoeveelheden verkrijgbaar is, maar dat erg plezierig werkt. Tegenwoordig wordt ook Bison ontvetter gebruikt om polystyreen te lijmen. Dit bevat een zekere hoeveelheid MEK, naast een aantal andere stoffen, die als een soort verdunner werken. Deze vloeistof is te gebruiken om polystyreen te verlijmen. Door de verdunners is het als het ware als "getemde" MEK te beschouwen. In principe zijn er nog veel meer oplosmiddelen bruikbaar, maar daar zullen we hier niet verder op in gaan. Het is alleen nuttig om te weten dat in noodgevallen nagellakremover (aceton) en Din Sol (xyleen) goed bruikbaar zijn. Sommige fabrikanten leveren de lijm in een verpakking voorzien van een naald, zoals Revell Contacta Professional. Deze is voorzien van een fijne naald. Hiermee is precieze verlijming van kleine details en transparante onderdeelranden mogelijk.
|
| Afbeelding: 15
|
| Revell "Contacta Professional"
|
| Foto gemaakt door: Conrad
|
Het grootste gevaar van alle plasticlijmen schuilt niet in de grote brandbaarheid en eveneens niet zo zeer in de schadelijkheid voor de gezondheid, al blijft oppassen de boodschap. Een enorme ramp dreigt echter wanneer er onverhoeds een flesje omvalt. De hele verzameling onderdelen op de werktafel is dan verrassend snel in een vormloze klomp plastic veranderd, voordat er een kans is om reddend in te grijpen.
Ook pogingen om foutieve lijmverbindingen weer los te krijgen hebben meestal een fatale afloop. De manier waarop met deze lijmsoorten gewerkt dient te worden, is afhankelijk van het merk dat gekozen wordt.
Revell "Plasto" plamuur
|
| Afbeelding: 16
|
| Revell "Plasto" plamuur
|
Bron: Conrad.nl
|
Beschadigingen en/of scheuren in kunststof kunnen met "Revell Plasto" plamuurmassa worden gerepareerd. Het oppervlak kan na droging glad worden geschuurd. Gebruik dan minimaal korrel 240 schuurpapier.
Gebruikvriendelijk, mits het niet in te grote hoeveelheden opgebracht wordt. Nog betere resultaten krijgen we, wanneer het in meerdere dunne lagen aangebracht wordt. Het oppervlak is vrij snel droog, maar inwendig duurt het uitharden langer. Laat, voor het beste resultaat de plamuur minimaal zes uur uitharden.
Deze plamuur staat in de modelbouwwereld bekend als een van de beteren. Is met vrijwel alle primer- of laksoorten na te bewerken. Pas wel op bij gebruik OP een laklaag. Te veel plamuur op een reeds gelakt onderdeel, kan gaan reageren met de laklaag.
UV hardende lijm
|
| Afbeelding: 17
|
| UV lijm
|
| Bron: Conrad.nl
|
| LET OP |
Een waarschuwing vooraf: De gebruikte UV straling is slecht voor de huid, maar in het bijzonder voor de ogen.
Zorg dus altijd voor beschermende (rubber)handschoenen. Kijk NOOIT rechtstreeks naar de lichtbron.
|
Toepassing: voor het verbinden van twee materialen, waarvan er één doorzichtig is voor de gebruikte straling. Voorbeelden: glas, plexiglas , polycarbonaat, acrylglas (polymethylmethacrylaat) enz. Soms is een heldere kunststof door een "onzichtbare" toevoeging gestabiliseerd, zodat UV straling geen schade aan de kunststof kan aanbrengen. Daardoor is dan verlijmen met behulp van UV straling vaak heel moeilijk of onmogelijk. Neem daarom altijd vooraf een proefje!
Voordelen: ééncomponent-systeem, snelle uitharding, bijna reukloos (oplosmiddelvrij), krachtige verbinding, blijft doorzichtig.
Nadeel: een werkplaats is nodig waar geen invallend zonlicht komt en ook andere bronnen van UV licht niet aanwezig zijn (wegens vervroegd optredende uitharding). Bewaren in het donker dus. Bovendien moet het werkstuk goed ontvet zijn, op straffe van een slechte hechting.
Deze lijmen zijn gewoonlijk ééncomponent-systemen, waar de harder al ingebouwd (ingemengd) is. Er zijn verschillende viscositeiten (stroperigheden, vloeibaarheden) verkrijgbaar in hoeveelheden van 10 ml tot 5 liter. Koop eerst de kleinste, en experimenteer daarmee wat om de gebruiksmogelijkheden te ontdekken.
Door bestralen met een lichtbron die ultraviolet licht bevat (UV-lamp, zonnebank, gezichtsbruiner, gewoon zonlicht) wordt de harder geactiveerd. Dat leidt tot een min-of-meer snelle uitharding van de lijm. Dat hangt mede af van de gebruikte lichtbron. De zon zal zelden de oorzaak zijn van uitharding. Bij gebruik van de daarvoor speciaal op de markt gebrachte UV-lampen daarentegen, is het vaak een secondenkwestie.
Nadere informatie staat bij de onderstaande links.
| LET OP |
Vergeet niet om de gebruiksaanwijzingen en waarschuwingen van de fabrikanten te lezen en ze ALTIJD op te volgen.
Dat voorkomt veel ongevallen, schade en droefenis.
|
Meer informatie
Beneluxspoor.net:
|
|
|
Over UV-lijmen.
|
Persoonlijke beschermingsmiddelen
|
|
|
Diverse soorten veiligheidshandschoenen.
|
Externe websites:
|
|
|
Diverse soorten lijm.
|
|
|
Lijm-advies voor veel klussen.
|
|
|
Boekbinders-lijm.
|
|
|
Fotolijm.
|
|
|
Diverse soorten lijm.
|
|
|
Ultra Bond superlijm.
|
|
|
Diverse soorten lijm.
|
|
|
Informatie over de toepassing van UV hardende lijmen. (pdf)
|
|
|
Algemene informatie over lijmen. (pdf)
|
|
|
Laatste wijziging: 12 feb 2024 10:46 (UTC)
|
|
