Persoonlijke instellingen

Werken met papier en karton: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
Regel 3: Regel 3:
 
<small><small>Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt</small></small>
 
<small><small>Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt</small></small>
 
----
 
----
 
+
>>>> In bewerking door Fred. 22-2. 18:16 uur. <<<<
 
'''Karton'''
 
'''Karton'''
 
   
 
   

Versie van 22 feb 2010 om 18:16

E11.03 - Papier en karton - Vorige | Volgende - E11.03.02 - Lasercut karton

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt


>>>> In bewerking door Fred. 22-2. 18:16 uur. <<<< Karton

Een prima materiaal om een model mee te maken is karton. Vooral voor profielloze wanden is karton perfect. Het is makkelijk te snijden, te buigen en te lijmen met witte houtlijm of gewone hobbylijm. Sommige soorten karton hebben van nature al veel weg van een betonnen muur, zeker met een verfje.

Karton is ook heel goedkoop. Je kunt de achterkanten van gebruikte schrijfblokken opsparen. Dat is prima bouwmateriaal. Of je loopt eens een hobbyspeciaalzaak of lijstenmakerij binnen, en vraagt naar wat restmateriaal. Voor u het weet heeft u een behoorlijke voorraad. Nu heeft karton ook wat nadelen. Het belangrijkste is wel de gevoeligheid voor vocht. Is een kartonnen model eenmaal nat geweest, dan is deze door de uitzetting van het materiaal zo goed als verloren.

Karton-01.jpg
E11.03.01-01
Foto: Marc van Buren

Soorten karton

De meest toegepaste soort is het zogenaamde strokarton, dat bruin of grijs is en in geval van bijvoorbeeld een schoenendoos is bekleed met een laagje papier. De standaarddikte van dit materiaal is ongeveer één millimeter. Dik strokarton is opgebouwd uit een aantal lagen, waarmee met het verwerken hiervan rekening moet worden gehouden. Zeer fraai karton, het ivoorkarton, is wit en voelt een beetje plasticachtig aan. Ook dit is in verschillende dikten verkrijgbaar. Het zogenaamde etalage-karton houdt ongeveer het midden tussen het strokarton en ivoorkarton, terwijl één zijde ervan is voorzien van een kleurlaag. Soms ziet men ook wel geplastificeerd karton, dat zoiets is als etalagekarton met een folieachtige bekleding. Naast typen karton zijn er ook nog verschillende vormen karton zoals ribkarton en golfkarton. Wilt u het karton kopen dan kan dat in vrijwel iedere kantoorboekhandel en hobbyzaak.

Wat heeft u nodig?

Om een model te kunnen maken met karton heeft u maar weinig nodig. Vroeger nam men een schaar, een bot keukenmesje en een tube Velpon, maar het resultaat was er soms ook naar. Tegenwoordig is hiervoor beter gereedschap beschikbaar. Zokunt u gebruik maken van een breekmesje. Het mooiste resultaat krijgt u echter, wanneer u gebruik maakt van een zogenaamd X-Acto mesje. Dit lijkt op een skalpel-mesje. Er zijn verschillende type houders, waarin u losse mesjes kunt steken.

X-acto.gif
E11.03.01-02
Foto: X-Acto

Ook handig is een scherp schaartje en een stalen platte lineaal van 30 cm. om langs te snijden en te rillen (rillen is met een redelijk bot voorwerp - een naald bijvoorbeeld - over een te vouwen lijn trekken, zodat deze makkelijk te vouwen is.) Als ondergrond om op te snijden kan men een stuk karton gebruiken, maar beter (en veiliger) is een snijmat. Dit is een plaat van kunststof die de eigenschap heeft wanneer men er snijdt dat de snede in de mat direct weer dicht trekt.

Snijmat.jpg
E11.03.01-03

Een snijmat is te krijgen in diverse maten, in A4-formaat (22 x 30 cm.), maar beter is het A3-formaat (30 x 45 cm.) Voor het haaks snijden of lijmen kunt u nog een klein driehoekje gebruiken. Een pincet is handig voor het kleine prutswerk.

Bestand:Foamboard.jpg
E11.03.01-04

Foamboard

Een goed alternatief voor karton is foamboard. Dit is tweezijdig wit gedekt polyurethaan schuim. In normaal Nederlands: een zachte binnenkant met aan beide zijden een dun hard laagje. Het is verkrijgbaar in diktes van 3 tot 10 mm. Bijzondere eigenschappen: licht gewicht, waterafstotend en redelijk warme geleidend.

Foamboard is simpel te verlijmen met witte houtlijm of universele hobbylijm. De prijs ligt voor een plaat van 50x70 cm zo rond de € 3,50. Foamboard is te koop in winkels voor schildersartikelen, hobbywinkels, lijstenmakerijen of een grafische vakhandel.

Ook is foamboard goed te gebruiken voor platte vlakken op uw modelbaan, die nog een bedekking krijgen. Bijvoorbeeld (platte) daken. Foamboard dient dan bijvoorbeeld als de ondergrond voor de afwerking met schuurpapier. Ook perrons en snelwegen kunnen foamboard als ondergrond hebben. Hierover kan dan weer bestrating geplakt worden.

Foamboard bestaat in vele varianten. De firma RIBO levert nagenoeg alle soorten uit voorraad met verschillende kleurmogelijkheden (zowel van het dekvel als van de kleur celschuim), de verschillende afmetingen en diktes, als ook de één- of tweezijdig klevende uitvoeringen:

  • Centafoam - standaardkwaliteit in alle maten verkrijgbaar gedekt polystryreenschuim
  • Kapaline - wat sterkere uitvoering op basis van polyurethaan schuim
  • Kapamount - sterkste uitvoering op basis van speciaal gestructureerd polyurethaan schuim
  • Kapafix - één- of tweezijdig zelfklevend Kapaline
  • Paperfix - éénzijdig klevende Centafoam
  • Fotofix - éénzijdig zelfklevend glanzend afgewerkt Centafoam

Meer informatie RIBO art-design-framing

Adres: dr. Huber Noodtstraat 47-49 7001 DS Doetichem Telefoon: 0314-326549 Fax:0314-360374 e-mail: info@ribonet.nl


Bouwen van een notariswoning

Als voorbeeld leggen we nu uit hoe u een notariswoning kunt bouwen van gewoon karton. Een notariswoning is vaak een statig vooroorlogs herenhuis. Het is belangrijk om de verhoudingen van het gebouw over te nemen in een vlakke tekening, die we nodig hebben voor de maatvoering. In ons voorbeeld wordt de rechterkant van de woning op de foto, gebruikt als 'maatlat' voor de tekening die ernaast staat. De foto is ingescand en vervolgens met een tekenprogramma op de computer bewerkt.

Notariswoning.jpg
E11.03.01-05
Tekening: Hans van de Burgt

Van alle onderdelen van het te maken model, zal de meeste aandacht uitgaan naar de voorgevel. Dat is trouwens ook zo in de werkelijkheid. Onze Hollandse bouwers hebben van de voorgevels soms ware kunstwerkjes gemaakt. In Delft bijvoorbeeld staan panden met zeer indrukwekkende façades, terwijl er betrekkelijk eenvoudige pandjes achter schuil gaan.

Om een gevel na te maken in karton, ontleed u deze in de elementen waaruit deze is opgebouwd. In onderstaande afbeeldingen kunt u zien dat hier sprake is van een viertal lagen:

  • gevelplaat;
  • gevel ornamenten;
  • raampartij;
  • calquepapier.

Notariswoning-b01.jpg
E11.03.01-06
Tekening: Hans van de Burgt
Gevelplaat

Met het X-Acto mesje snijdt u de gevelplaat uit een stuk karton. U snijdt vervolgens de ruimte uit voor ramen en deur(en). Indien u een model maakt met een bakstenen gevel, dan plakt u op deze gevel, kleine stukjes papier of karton als 'bakstenen'.


Pendon Museum

Deze zeer arbeidsintensieve methode wordt al heel lang toegepast. In het Pendon Museum in Engeland staan modellen gemaakt in de dertiger jaren, die behoren tot de mooiste ter wereld.

Pendon.jpg
E11.03.01-07
Foto: Pendon Museum (White Horse Vallei in karton - (jaren dertig)

In het geval van de notariswoning wordt de gevel 'gepleisterd', hiervoor wordt een laagje gebroken witte verf aangebracht.

Als de wand door en door gedroogd is worden er gevelornamenten op aangebracht. In dit geval zijn dat de natuurstenen omlijstingen van de ramen en deuren, de waterlijsten en de vensterbanken. Deze snijdt u uit stukjes ivoorkarton. U schildert ze in een grijze kleur.

Zie voor meer informatie:


Notariswoning-B02.jpg
E11.03.01-08
Tekening: Hans van de Burgt
Gevel ornamenten

Als de gevelornamenten zijn aangebracht, wordt aan de achterzijde van de gevel een raampartij aangebracht. Print e.e.a. met behulp van uw computer/printer op een 3M -overhead sheet. Het glanzende materiaal imiteert het 'glas' op overtuigende wijze.

Achter de overheadsheet, monteert u tenslotte een velletje calque-papier. Dit is het aloude overtrekpapier.

Notariswoning-B03.jpg
E11.03.01-09
Tekening: Hans van de Burgt
Raampartij en calquepapier

Na montage van de verschillende wanden en de dakdelen, kunt u het pandje afwerken met een regenpijp en dakgoten toevoegen. Voor de regenpijp kan een koperdraadje gebruikt worden. Voor verdere afwerking kan gebruik gemaakt worden van geëtste messing delen. Zie hiervoor rubriek ...


E11.03 - Papier en karton - Vorige | Volgende - E11.03.02 - Lasercut karton