Persoonlijke instellingen

Wisselaansturing met reed-contacten

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Versie door Fred (overleg | bijdragen) op 1 dec 2017 om 11:36
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: RuudNS, Roelco en Fred Eikelboom


Toepassing van reed-contacten voor wisselaansturing

Hier geven we een mogelijkheid weer die door forumgebruikers RuudNS en Roelco wordt aangegeven. Zij stuurden de wissels rechtstreeks aan, met gebruikmaking van gelijkspanning en reed-contacten (reed-schakelaars).
Het voordeel van gelijkspanning is, dat de hoge spanningspieken die ontstaan bij het uitschakelen van een wisselspoel, effectief gedempt kunnen worden met een diode (zie: Vonkblussing). Dit voorkomt dat het reed-contact te snel inbrandt.

Voor een normale wisselaandrijving met twee spoelen (heeft drie aansluitingen) moet u twee reed-contacten gebruiken (zie: afbeelding 01).

Reed-contacten-02.gif
Afbeelding: 01
Schema wisselaansturing met twee reed-contacten
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

De reed-contacten kunnen bediend worden door een Neodymium-magneet, die onder de loc of het treinstel gemonteerd (gelijmd) wordt. Zo kunt u de wissels door het rijdend materieel laten schakelen.
Wilt u dat het reed-contact maar in één rijrichting bediend wordt, monteer dan het reed-contact niet in het midden van de rails. Door ook de magneet (een zo klein mogelijk langwerpig Neodymium-type) niet midden onder de loc of het treinstel te monteren (dus aan dezelfde kant als het reed-contact), krijgt u een richting-afhankelijke werking.
Het is dan wel noodzakelijk om de reed-contacten niet vlak naast elkaar te plaatsen, maar in elkaars verlengde, anders worden beide reed-contacten tegelijkertijd geschakeld (zie afbeelding 01).

Keerlus

Waar u ook op dient te letten is, dat wanneer een loc door een keerlus rijdt, de magneet aan de andere kant van het spoor komt. U dient dan zowel op de heenweg als de terugweg, de reed-contacten aan de juiste zijde van het spoor te plaatsen.

Let op! Een reed-contact dat blijft kleven (aan blijft) door overbelasting, zal als gevolg hebben dat de wisselspoel verbrandt, wanneer de eindafschakeling van het wissel niet goed functioneert. Daarom moet het reed-contact ruim berekend zijn op zijn taak.

Stroomverbruik van wisselspoelen

Bij bijvoorbeeld de Minitrix wisselaandrijvingen bedraagt de stroom door de wisselspoelen tijdens het omgooien 2,2 ampère (bij sommige exemplaren zelfs nog meer!). Doordat er bij het schakelen een stroom van minimaal 2,2 ampère loopt door het reed-contact, moet dit wel berekend zijn op die hoge schakelstroom, anders raakt dat heel snel defect. Het beste kunt u hier 3 ampère reed-contacten gebruiken. Heeft u Peco PL10 wisselspoelen, dan is het helaas, pindakaas en zult u zondermeer relais moeten toepassen, vanwege de opgenomen stroom (±4 A).

Hieronder een overzicht van diverse wisselaandrijvingen en de verbruikte stroom bij het omschakelen:

Merk. Typenummer. Spanning.
(AC).
Stroomsterkte.
(ampère).
Fleischmann. 6421 18 V 0,66
Fleischmann. 9182 16 V 0,91
Märklin. 74490 18 V 1,53
Märklin. 7549 18 V 0,97
Peco. PL-10 18 V 3,91 - 4,03
Peco. PL-10W 18 V 1,53 - 1,61
Peco. PL-11 16 V 1,95 - 2,17
Roco. 61195 18 V 0,32
Trix. 14971 16 V 1,83 - 2,27
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

(de stroom is gemeten bij de vermelde spanning. De verschillen tussen min. en max. stroom worden veroorzaakt door exemplarische afwijkingen.)

De aansluitingen van de wisselspoelen

Wissel-spoelen-gelijkspanning-01.gif
Afbeelding: 02
Schema wisselspoelen met beveiligingsdiodes 1N4148
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Lb = Lichtbruin, Db = Donkerbruin, Zw = Zwart.

De wisselspoelen sluit u op de reed-contacten aan door de draden uit afbeelding 01, met de draden uit afbeelding 02 te verbinden (kleur aan kleur).

Vonkblussing

Wanneer een wisselspoel uitschakelt, bestaat de kans dat u vonken ziet tussen de contacten van de reed-schakelaar. In dat geval is de spoel de schuldige. De spoel probeert namelijk de stroom zo lang mogelijk te laten lopen door het circuit, met name op het moment van uitschakelen, waardoor er tussen de contacten een vonk kan ontstaan.
Dit natuurkundige verschijnsel heet zelfinductie. Om dit verschijnsel te onderdrukken, wordt daarom vaak een 'blusnetwerkje' (in het Engels 'snubber' genaamd) gemonteerd over de wisselspoelen, zodat de reed-contacten een langere levensduur hebben. Een dergelijk blusnetwerkje bestaat (bij gelijkspanningsvoeding) uit een diode, die parallel aan de spoel geschakeld is, met de kathode aan de plus-zijde. Dat blusnetwerkje (ook wel diode-netwerkje genoemd) zorgt er voor dat de spanningpiek die ontstaat over de wisselspoel, na het uitschakelen omgeleid wordt. Voor de diode is een 1N4148 prima geschikt. Omdat de wisselaandrijving twee spoelen bevat, moeten dus twee diodes toegepast worden (zie: afbeelding 02). Bij de ene spoel monteert u de diode met de kathode (waar de ring om de diode zit) aan de lichtbruine draad en bij de andere spoel monteert u de diode met de kathode aan de donkerbruine draad. Beide anodes komen aan de midden-aansluiting (zwarte draad).

Wanneer de wissels voorzien zijn van eindafschakeling, worden ook de eindafschakelaars effectief tegen spanningspieken beschermd door de beide diodes, waardoor deze een langere levensduur hebben.

Let-op.jpg
  LET OP
Indien u wissels hebt die op wisselspanning schakelen, pas dan geen diode toe als vonkblusser, want dan heeft u kortsluiting! Pas bij wisselspanning een RC-netwerkje toe. (zie: artikel Electronica basis).

Reed-contacten

Een overzicht:

Fabrikaat Nummer Lengte (mm) Diameter (mm) Max. stroom Type Positie
Meder MK20/1 10 3,0 250 mA NO Staand.
Meder MK20/2 7,5 2,7 250 mA NO Staand.
Conrad 503800-62 7 1,8 500 mA NO Liggend.
Conrad 503878-62 10 2,0 700 mA NO Liggend.
Conrad 503819-62 14,2 2,3 1000 mA NO Liggend.
Conrad 1277033-89 19,0 2,6 2000 mA NO Liggend.
Conrad 1277035-89 24,5 3,8 3000 mA NO Liggend.
Tabel: 02 (situatie per mrt 2016)
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Voor de voeding van de schakeling kunt u een reeds aanwezige 14 - 18 Volt gelijkspanningvoeding van 50VA gebruiken, maar u kunt ook een kant-en-klare netvoeding aanschaffen.
Geschikte stekervoedingen voor deze schakeling zijn o.a.:

Steker-netvoedingen. Uitgangsstroom. Conrad bestelnr.
Mean Well GSM36E15-P1J stekervoeding 15 V= 2400 miliAmpère. 1294224 - 89
Egston 003980044 stekervoeding 18 V= 3330 miliAmpère. 512836 - 89
Tabel: 03
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Een andere mogelijkheid is een transformator (trafo), zoals deze, met secundair 9 en 18 volt. Let op! De maximale totaalstroom van beide uitgangen mag niet meer dan 4,5 ampère bedragen.

Conrad-403488-Trafo-45VA.jpg
Afbeelding: 03
Conrad Trafo 45VA 403488
Bron: Conrad.nl

CDU

Daar een aantal van de bovengenoemde wisselaandrijving nogal stroomslurpers zijn, verdient het aanbeveling om ze te voeden met een Capacitor Discharge Unit(CDU), in het Nederlands: Condensator ontladings eenheid. De CDU zorgt er voor dat de spoel van de wissel een kortstondige hoge stroomsterkte krijgt en betrouwbaar omgaat.
Maar dan moet u nog zwaardere reed-contacten gebruiken, die de grote stroom die de CDU levert ruim kunnen verwerken. Stromen van 4 tot 5 Ampère zijn geen uitzondering. Dan kan het beter zijn om de wissels aan te sturen via relais en lichtere reed-contacten te gebruiken (zie voorgaande pagina).


Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Elektronica onderdelen.
Aansluittips voor wissels.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 1 dec 2017 10:35 (CET)