Persoonlijke instellingen

Zeeschuim kweken

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Huub van Ginhoven


Kweek onze eigen modelbouwbomen van zeeschuim, "Teloxis Aristata"

Als we beseffen wat we voor een doos met zeeschuim neer moeten tellen, dan loont het om ons te verdiepen in het zelf kweken. Voor minder dan de helft van het geld hebben we straks een veelvoud aan planten. Het eerste jaar en de eerste keer dat we het gaan "proberen", is meestal het moeilijkst. Het is heel wat anders dan modelbouwen wat we aan het doen zijn, en dat heeft niet iedereen in de vingers. Maar een ieder kan het leren!

In 2007 begonnen met een teleurstellend resultaat. Drie weken nadat in april al buiten gezaaid was, begon er wel onkruid te groeien, maar zo te zien kwam de Teloxis niet op. Toch maar het onkruid gaan wieden. Had bij de jonge zeeschuimplantjes geen blaadjes verwacht en dacht dat het ook onkruid was… geen één plantje heeft het overleefd. Daar lieten we het niet bij zitten.
In 2008 ging het al wat beter, in 2009 was er een goede opbrengst en dit seizoen van 2010 is spontaan veel zaad opgekomen, dat vorig jaar van de planten afgevallen was bij het oogsten en in de tuin is blijven liggen. Zonder dat er naar omgekeken werd, en zonder enige bescherming geplaatst te hebben, was er weer een tuin vol kostbaar "onkruid", Teloxis Aristata!

Teloxis kweek01.jpg
Afbeelding: 01
In Zuidelijk Europa groeit deze plant in het wild en wordt daar als onkruid aangeduid.
Hier in de Benelux kunnen wij ze ook verbouwen, maar dan wel met wat extra zorg.
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

Wat is de beste omgeving voor de kweek van zeeschuim?

Als we een tuin hebben is dat een voordeel, vooral als deze vrij zonnig ligt. Hebben we geen tuin, dan is het binnen mogelijk, alleen met minder goed resultaat. De planten moeten veel licht hebben. Zetten we ze bij een raam, dan groeien ze naar het licht toe, dus krijgen ze ietwat kromme, iele, langgerekte stammen. Ook zijn binnenplanten minder "vol" dan buitenplanten.

Het begint allemaal met wat zaad

Het zaad is hier in Nederland al jaren verkrijgbaar bij "Vreeken's Zaden" te Dordrecht (zie: "Meer informatie"). Of via E-mail: info (at) vreeken.nl (vervang (bij) door @). Dan betalen we slechts €1,95 (prijspeil 2023, excl. verzendkosten) per zakje. Wanneer we in het verleden al eens wat zeeschuimtakken aangeschaft hadden, kunnen we daar het zaad van gebruiken. Let wel, hoe ouder het zaad, des te minder goede opkomst. Zorg dat we het zaad binnen hebben vóór het zaai- en groeiseizoen, dat zo rond eind april, begin mei aanvangt en tot eind augustus, begin september duurt.

Benodigdheden:

Binnenkweek en voortrekken:

  • kweekbakje;
  • bloempotten;
  • plantenbakken;
  • zaai- en stekgrond;
  • potgrond;
  • satéstokjes;
  • plantenstokken.

Buitenkweek:

  • tunnelfolie;
  • kippengaas of pvc-buis;
  • satéstokjes;
  • plantenstokken;
  • mooi weer.

Het seizoen verlengen door voor te trekken

We kunnen het groeiseizoen verlengen door de planten binnenshuis voor te trekken in de kweekbak. Dat kunnen we al omstreeks half april doen. Dan is het buiten nog te guur om al te gaan zaaien. Wanneer de tijd rijp is om buiten te zaaien, zo rond begin mei, hebben onze stekjes al een redelijke voorsprong en zal de opbrengst groter zijn. Wanneer de eerste blaadjes verschijnen, kunnen we met het verspenen beginnen.

Regel één is dat ze niet te dik gezaaid moeten worden, dit is een echte beginners-valkuil. Vermeng het zaad met geel, droog zand en strooi dit zo dun mogelijk uit. We kunnen dan aan het gele zand op de donkere aarde zien weer we gebleven zijn met strooien.
Regel twee: gebruik niet direct alle zaad, maar neem er eerst een gedeelte van. Probeer niet direct van duizend zaadjes ook duizend plantjes te willen kweken; we hebben aan enkele tientallen planten genoeg om heel veel modelbomen te maken. Tevens kunnen we het zaaien over enkele weken verspreiden, vanaf half april tot half mei. Zo vermijden we dat door een koud, nat voorjaar de complete teelt mislukt. Komen de plantjes boven de zaaigrond, dan kunnen we ze al snel verspenen. Daarmee dunnen we ze direct uit, zodat ieder stekje genoeg licht, lucht en voeding krijgt.

Teloxis kweek02.jpg
Afbeelding: 02
Hier zijn stekjes in een kweekbakje uitgeplant.
Later kunnen ze uitgezet worden in de volle grond, of desgewenst in bloembakken.
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

In deze kleine bakjes en potjes kunnen de plantjes voorlopig verder groeien. Houd ze warm, dek ze af met doorzichtige folie of plastic. De meeste kweekbakjes hebben al een doorzichtige kap. Bij mooi weer kunnen we ze overdag al buiten zetten. Houd de grond vochtig, maar niet te nat. Met een plantenspuit kunnen we beter doseren dan met een gieter. Hebben we het zeeschuim voorgekweekt, dan kunnen we ze vanaf begin mei uitplanten, of, wanneer we binnen in potten willen kweken:

Binnen kweken in potten/bloembakken

De valkuil van velen is dat men het zaad uitstrooit in een bloembak en alles dat opkomt ook te willen laten uitgroeien tot volwaardige modelbomen. Beter is om alle plantjes enkele malen te verspenen en in steeds grotere bloempotten te verplanten. Potgrond voldoet, geef niet teveel water en laat de grond niet uitdrogen.
Niet een kleine plant direct in een grote pot zetten, dan gaan de wortels woekeren en krijgen we een miezerige plant. Zet elke plant zo licht mogelijk, draai de pot zo nu en dan om, om de andere kant ook het licht te gunnen. Geef ook, vooral binnen, elke plant voldoende ruimte, minstens 20 cm van elkaar af plaatsen.

Buiten zaaien

Vanaf begin mei kunnen we buiten ter plekke zaaien, doe dit ook weer met droog wit zand en niet alles tegelijk! Vooraf hoeven we alleen de grond wat los te maken, bemesting is niet nodig en niet goed. Strooi het zaad zo dun mogelijk uit en druk dit lichtjes aan. Het vochtig houden van de bovenste laag is nu de grootste zorg. Omdat het fijne zaad niet te diep mag liggen, lopen we het risico dat de boel uitdroogt bij te droge grond. Het is aan te bevelen er wat jutezakken, oude lappen of vliesdoek over te leggen, deze kunnen we vochtig houden door te gieten met een fijne broes. Na ongeveer zeven tot 10 dagen, kan dit doek eraf. Ondanks het feit dat we dun gezaaid hebben, zullen de kleine stekjes, mits goede opkomst, ook weer te dicht op elkaar staan. Dun ze uit op 15 á 20 cm. Gooi de uitgetrokken plantjes weg, of plant ze weer uit op een lege plek.

Bescherming tegen weer en wind

In het voorjaar, maar ook aan het eind van het groeiseizoen, kunnen slagregens en harde wind de kwekerij dwarsbomen. Het zou ideaal zijn wanneer we een kweektunnel zouden kunnen maken van wat pvc-buis voor elektra of kippengaas en vliesdoek of plastic folie. Zo beschermen we de planten en de groei gaat sneller.
De buizen buigen we over een bedje van 100 á 120 cm breed, daarover kunnen we de folie spannen met wasknijpers of klemmen. Zorg wel dat we elke dag even de folie omhoog kunt doen om te gieten bij droogte, te wieden bij onkruid, kortom om zorg te besteden aan de plantjes om zo een voorspoedige groei te bewerkstelligen.

Teloxis kweek03.jpg
Afbeelding: 03
In dit geval kippengaas, maar pvc-buis kan ook. Bij mooi weer kan het doek/folie afgenomen worden.

De tere plantjes die het na het uitplanten moeilijk gehad hebben, hebben nog bescherming nodig bij regen en felle zon.
's Nachts krijgen de babyplantjes ook nog een dekentje over

Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven


Teloxis kweek04.jpg
Afbeelding: 04
Zijn de planten flink aan de groei, dan kan de beschermtunnel weggenomen worden.
Zet nu plantenstokken bij de stam, zodat ze steun hebben en mooie rechte stammen krijgen.
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

Afgelopen voorjaren hebben we te kampen gehad met langdurige droogte. Het is gewenst om dan dagelijks, bij voorkeur in de avond, water toe te dienen. Regenwater uit een regenton heeft de voorkeur, maar leidingwater voldoet ook. Dat is alles waar we nog op moet letten. Nu zullen de planten zich zonder al te veel zorg ontwikkelen en het wachten is op eind augustus, begin september.

De oogst en het drogen

De planten beginnen aan het eind van hun groei te verkleuren in mooie Bordeauxrode, bruine en geel/oranje tinten. Ook gaat de plant zaad maken en is de levenscyclus weer rond.

Teloxis kweek05.jpg
Afbeelding: 05
Het is dan inmiddels eind augustus, begin september.
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

Oogsten maar! Uiteraard kunnen we ook oogsten wanneer de plant in een jonger stadium verkeren, maar de voorkeur verdient toch wel de uitgegroeide plant. Laten we de Teloxis te lang in de tuin staan, dan zal deze afsterven, verpieteren en uiteenvallen! Trek de plant met wortel en al uit de grond en hang deze te drogen op een luchtige, koele (±18 graden) plaats.

Teloxis kweek06.jpg
Afbeelding: 06
Niet in de zon drogen, om uitdrogen te voorkomen...
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven


Teloxis kweek07.jpg
Afbeelding: 07
al werd dat hier wel gedaan, omdat er elders geen plek meer voor was...
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

Na het drogen dienen de langwerpige groeibladeren verwijderd te worden, omdat ze afbreuk doen aan de modelboom als we ze laten zitten. Ze moeten eraf vòòr het conserveren, ten eerste om conserveermiddelen te besparen. Ten tweede omdat ze, nu de plant droog is, makkelijker te verwijderen zijn. Na het conserveren zouden ze weer wat soepel en veerkrachtig worden, waardoor we meer moeite hebben (of moeten doen) om ze los te trekken. Gebruik hiervoor een grote pincet. De volgende stap is dan:

Het conserveren

Het conserveren wordt op verschillende wijzen gedaan. Zie hiervoor het artikel Natuurlijke materialen.

Alternatieve methode

Mijn methode wijkt iets af van de andere methoden, graag bespreken wij deze hier. Bespuit al tijdens het drogen enkele keren per dag de planten in met een spuitflacon/plantenspuit, waarin een kwart glycerine en driekwart water vermengd is. Dit werkt erg goed en is een stuk zuiniger. We hoeven nu geen grote bak te vullen met een glycerinemengsel. Ook de benodigde tijd, die elke plant in het mengsel moet weken, kunnen we zo besparen. De zeeschuimbomen die in 2008 en 2009 verbouwd werden, zijn nog goed veerkrachtig, dus houden we deze methode maar aan. Ook tijdens de bewaartijd worden ze nog regelmatig bespoten met het glycerinemengsel.
Voordat we beginnen met het maken van een modelboom, is het handig om nog een laatste maal te bespuiten. Dan breken de takjes minder snel af.

Teloxis kweek08.jpg
Afbeelding: 08
Bewaar de flacon met water en glycerine in de koelkast.
Foto gemaakt door: Huub van Ginhoven

Bomen maken van zeeschuim

Hoe we nu van de zeeschuimplanten modelbomen kunnen maken, vinden we hieronder in de artikelen vermeld bij "Meer informatie".

Succes en goede oogst!


Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Graines-Baumaux
Vreeken's Zaden



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 5 okt 2023 15:43 (CET)