Persoonlijke instellingen

Straatspoor in model

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Marty van Beek


Inleiding

Op onze tram-modulebaan was ook een stuk straatspoor (ook tramrails genoemd) nodig, om de juiste sfeer te krijgen van vroegâh. Voor het nabootsen van straatspoor zijn veel verschillende technieken te vinden, maar wat mij opviel was, dat bij bijna alle technieken de bielzen te zien blijven langs de sporen. Dit staat niet mooi, en er moest een gemakkelijker manier zijn om dit op te lossen.

E06.10.01-01.jpg
Afbeelding: 01
Het prachtige eindresultaat
Foto gemaakt door: Marty van Beek

In dit artikel wordt mijn oplossing beschreven om een straatspoor in een klinkerstraat na te bootsen. Het is net zo eenvoudig als dat het arbeidsintensief is, dus gemakkelijk, maar veel werk. De hier genoemde maten zijn voor schaal H0 (1:87), voor andere schalen zullen we de maten naar wens aan moeten passen.

Benodigdheden

De benodigdheden zijn bijna overal, en zeker in de betere modelbouwwinkel c.q. knutselwinkel, verkrijgbaar:

  • een pakje DAS klei;
  • polystyreenplaat van 0,25 mm dik;
  • strippen polystyreen van 1,0 × 1,0 mm (Evergreen 142);
  • strippen polystyreen van 0,5 × 0,5 mm (Evergreen 120);
  • een kraspen;
  • alleslijm (Tesa of Velpon);
  • verf.

Polystyreen aanbrengen

We gaan er even voor het gemak van uit, dat de rails al ligt. Eerst worden er naast het plaatje met bouten aan de binnenkant van de twee spoorstaven, twee stripjes Evergreen 120 gelijmd (zie: afbeelding 02/Tek. A, magentakleur). Daarna maken we van het polystyreen van 0,25 mm dikte, stripjes van een paar mm breed. De breedte is niet zo van belang, zolang het maar niet over de gehele breedte van de dwarsliggers komt. (zie: afbeelding 02/Tek. A, blauwe gedeelte)

E06.10.01-02.jpg
Afbeelding: 02
De eerste stap
Tekening gemaakt door: Marty van Beek

Het stripje Evergreen 120 dient dus om het bovenliggende stripje recht te houden. Nu even testen of de wielflenzen het stripje niet raken, anders moeten we overstappen naar nog dunner materiaal, maar voor de meeste wielen moet er genoeg ruimte zijn.

Rails en polystyreen op kleur brengen

Nu is het tijd om de spoorstaven een roestkleurtje te geven, inclusief de polystyreen stripjes. Als de verf goed droog is, plaatsen we aan de binnenkant van de spoorstaven de stripjes polystyreen 142 (zie: afbeelding 03/Tek. B, groen).

E06.10.01-03.jpg
Afbeelding: 03
De tweede stap
Tekening gemaakt door: Marty van Beek

Deze stripjes goed strak spannen tegen de spoorstaven en tijdelijk om de 10 cm vastzetten met een dotje DAS-klei, maar ook dit is niet kritisch, zolang het stripje maar strak tegen de spoorstaaf aan zit.

Klei aanbrengen

Als alles goed gefixeerd is, kneden we een stuk DAS klei lekker soepel en is het een kwestie van de klei tussen de sporen drukken. Als er een stuk gedaan is, dan dit gedeelte vlak strijken met het stripje polystyreen wat er nog zat. De dotjes DAS klei worden vanzelf afgetopt door het afstrijken. De reden dat we niet de gehele dwarsligger moeten bedekken met polystyreen blijkt nu, aangezien er een betere hechting is van de klei met de dwarsliggers, als een soort anker (zie: afbeelding 04/Tek. C geel).

E06.10.01-04.jpg
Afbeelding: 04
De derde stap
Tekening gemaakt door: Marty van Beek

Nu is de buitenkant aan de beurt. Smeer de ondergrond in met Tesa- of Velpon "Alleslijm" en druk hier ook de klei op, zo breed als de straat moet zijn. We kunnen aan de buitenkanten materiaal leggen van circa twee á drie mm dik, om daarmee snel een egaal oppervlak te verkrijgen. Niet te hard drukken, want dan komt de lijm op de klei te liggen en is de klei verpest. Ook nooit de klei gladwrijven met water o.i.d. want door vocht aan te brengen gaat de klei erg krimpen, en is het uithuilen de volgende dag, en hebben we veel extra werk. Aangezien het mijn wens was om een oud uitziende klinkerstraat te hebben, zijn alle scheurtjes blijven zitten en is het oppervlak expres niet te glad gemaakt, maar meer in de vorm van een licht golfslagbad.

Polystyreen weghalen

Wanneer alle klei naar wens ligt, kunnen we de stripjes polystyreen 142 weghalen en voila, het roestige polystyreen komt tevoorschijn en de sleuf is gereed. We kunnen een stelregel (ijzeren strip) gebruiken, maar na veel onderzoek bleek, dat vroeger de klinkers gewoon tegen de onderkant van de spoorstaaf werden gelegd. Ze lagen dus bloot en werden niet op hun plaats gehouden door een ijzeren strip of iets in die trant. Bij moderner spoor kan dat wel, dan is het een kwestie van een stripje polystyreen op het vlakke (met blauw aangegeven) polystyreen te lijmen.

Krassen

Laat de klei een dagje goed drogen. Daarna kan het krassen beginnen, met het gewenste motief. We kunnen na het krassen hier en daar nog wat stenen wegsteken en meekrassen met eventuele scheuren in de klei, om zo een straat na te bootsen die al een paar jaar niet meer bezocht is door de plaatselijke stratenmakers.

Voor het krassen wordt een priem gebruikt, die uit een horlogemakerschroevendraaier-set komt, deze ligt lekker in de hand, is goed te sturen en heeft een punt die precies goed is. Er zijn twee redenen waarom de voegen erin gekrast worden na het uitharden, en niet wanneer de klei nog nat is:

  • Ten eerste hoeven we niet zo snel te werken, en kunnen we af en toe krassen wanneer we even niets anders te doen hebben, dus geen stress;
  • Ten tweede zijn de randen van nat gekraste klei in mijn ogen te rond en de groeven te grof. Met de hardkrasmethode zijn de randen van de klinkers wat rechter en in mijn ogen net iets realistischer.

Verouderen en kleuren

Zitten we lang te krassen, dan kan het gebeuren dat we de lijnen niet meer zien die we al gedaan hebben. Daarom gooien we wat pigmentpoeder (dus niet: "pigment") of sigaretten-as over de straat heen, waardoor alle lijntjes te tevoorschijn komen. Na het krassen alles (in)kleuren, inwassen, poederen en droogkwasten (drybruschen) in kleur naar wens en we hebben een prachtig straatspoortje.

Het eindresultaat

E06.10.01-05.jpg E06.10.01-06.jpg E06.10.01-07.jpg
Afbeelding: 05 Afbeelding: 06 Afbeelding: 07
Handkar tussen de straatsporen Straatspoor op een splitsing van straten Straatspoor in close-up
Foto gemaakt door: Marty van Beek Foto gemaakt door: Marty van Beek Foto gemaakt door: Marty van Beek

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe website:
Leverancier van tramrails.
Leverancier van tramrails.
Leverancier van Swedtrack tramrails.
Leverancier van tramrails.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 6 okt 2023 10:19 (CET)