Brontekst bekijken van Kadee - magnetisch koppelen en ontkoppelen

{{Koptekst
|Vorige= Kadee koppelingen 
|Volgende= Kadee - DCC Electronische ontkoppelaar voor zelfbouw 
|VorigeMenu= Kadee koppelingen
|Auteur= Han Zijlstra
|Auteur2= Hans van de Burgt 
}}
{{Afbeelding
|Bestand= TAW-34.jpg
|Grootte= 330px
|Volgnummer= 01
|Omschrijving= Automatische klauwkoppeling
|Bron= [https://en.wikipedia.org/wiki/Coupling_(railway) Wikipedia] [[Bestand:CCimage.jpg|15px|link=https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl]]
|Positie= Links
}}
Op het gebied van rollend materieel zijn de verschillen met Europa niet zo schokkend. Ook in de USA worden tweerail en drierail gebruikt. Naast merken als Roco, Märklin, komen we (zonder volledig te zijn) merken tegen als Atlas, AMS, Bachmann, Backwoods en Walthers. Wat het meest opvalt, is dat de Amerikaanse locs en wagens en rijtuigen geen buffers kennen. In plaats daarvan maakt men gebruik van een centrale (automatische) klauwkoppeling die tevens als buffer dienst doet. Een en ander is perfect geïmiteerd door het merk Kadee&reg;. Op Amerikaanse modelspoorwegen staat heel vaak het rangeren centraal. Om gebruik te kunnen maken van bedrijfszekere koppel- en ontkoppelacties, maakt men doorgaans gebruik van imitatie klauwkoppelingen. Een goed voorbeeld daarvan is de Kadee® Magne-Matic® koppeling.

Deze imitatie klauwkoppelingen zijn voorzien van een gebogen metalen draad - de "trip pin" - die door middel van een sterk magnetisch veld, onder de sporen, naar buiten getrokken kan worden. Hierdoor laat de klauwbek - "Knuckle"- los. Omdat de klauwbek niet onmiddellijk terugspringt, kan men gedurende enige tijd een duwende rangeerbeweging maken, zonder dat er opnieuw aangekoppeld wordt.

Zijn Kadee® Magne-Matic® koppelingen alléén geschikt voor Amerikaans materieel?<br />
Niets is minder waar! Deze koppelingen zijn meestal eenvoudig te installeren en kunnen worden aangepast aan vrijwel elke locomotief en rollend materieel. De koppelingen worden altijd geleverd met complete montageinstructies. Kadee&reg; maakt meer dan 100 verschillende variaties en maten van alle koppelingen, die passen op vrijwel alle locs en wagens/rijtuigen. Er zijn maar liefst vier typen Kadee&reg; koppelingen die geschikt zijn voor gebruik in de NEM normschacht en speciaal zijn ontwikkeld voor de Europese markt. Daarmee kunnen we onze locs en wagens/rijtuigen uitrusten met deze zeer betrouwbare koppeling, die niet zo reusachtig groot is als de normale Europese koppeling.<br /> 
Een extra voordeel daarbij is dat we de benodigde magnetische [[Woorden - O#Ontkoppelmagneet|ontkoppelaars]] volkomen onzichtbaar kunnen wegwerken in de railsbedding.
{{Afbeelding
|Bestand= TAW-35.jpg
|Grootte= 500px
|Volgnummer= 02
|Omschrijving= US goederenwagen met Kadee&reg; klauwkoppeling
|Bron= [https://www.atlaso.com atlaso.com]<br />&nbsp;
|Positie= Rechts
}} 
Er zijn verschillende typen en modellen beschikbaar, afgestemd op de verschillende voertuigen. Voor het gebruik van Kadee&reg; koppelingen in de NEM-normschacht (en dus geschikt voor materieel van de bekende Europese merken) komen de types #17, #18, #19 en #20 in aanmerking.
Jammer genoeg levert Kadee haar nieuwe "Finescale"-koppeling niet in een uitvoering voor de NEM-normschacht. De "knuckle" van deze koppeling is aanzienlijk kleiner dan die van de normale Kadee koppelingen.

De Kadee koppelingen zijn, zoals beschreven in het artikel [[Koppelingen in schaal H0]], geen kortkoppelingen. Ze munten echter wel uit in het heel precies aan- en afkoppelen (lees: rangeren). Het advies is dan ook, om dit type koppeling vooral in te zetten voor de locs, goederenwagens, en de eerste, respectievelijk laatste wagen van de treinen die in een vaste stam rijden. In dat geval kunnen we de wagens van de stam onderling koppelen met kortkoppelingen (bijv. Roco, Märklin en/of Fleischmann).

Kadee koppelingen met het "delayed-action" (vertraagde actie) ontkoppelsysteem, bieden een maximale vrijheid van handelen en realistisch prototypetreinverkeer, waarbij zo weinig mogelijk ontkoppelaars worden gebruikt. Het is een compleet "hands-off-system" (handenvrij systeem) met zelfs nog meer automatische zaken dan die bij de fullsize spoorwegen (het grootspoor) gebruikt worden. Koppelen en ontkoppelen gebeurt volledig automatisch. De koppelingen kunnen ook ingesteld worden met een "vertraging" waarmee we in staat zijn om wagens of rijtuigen ergens op de modelspoorbaan achter te laten.
{{Afbeelding 4 naast elkaar 
|Bestand= TAW-36.jpg
|Grootte= Zeer klein
|Bestand2= TAW-37.jpg
|Grootte2= Zeer klein
|Bestand3= TAW-38.jpg
|Grootte3= Zeer klein
|Bestand4= TAW-39.jpg
|Grootte4= Zeer klein
|Volgnummer= 03
|Volgnummer2= 04
|Volgnummer3= 05
|Volgnummer4= 06
|Omschrijving= Kadee koppeling #17
|Omschrijving2= Kadee koppeling #18
|Omschrijving3= Kadee koppeling #19
|Omschrijving4= Kadee koppeling #20
|Bron= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bron2= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bron3= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bron4= [https://www.kadee.com Kadee]
}}
==== Hoe werkt de Kadee koppeling? ====
# Stop met de koppeling boven een magneet en rijdt een klein stukje terug, zodat de spanning van de koppeling af is.
# De metalen boogjes ("trip-pins") worden nu door de magneet naar buiten getrokken, waardoor de klauwbekjes van de koppelingen open gaan. 
Rijdt nu naar voren, de koppelingen staan nu in de zogenaamde "delayed" positie.
# Rijdt nu terug tegen de wagen, deze kan nu opgedrukt worden tot op de plaats waar we moeten zijn. Zorg ervoor dat we rustig rijden, zodat de klauwbekken niet weer in elkaar grijpen.
# Wanneer de wagen op de bestemming is, rijden we naar voren, de wagen achterlatend. 
# De koppelingen springen nu terug in de normale positie. 
Ontkoppelen met Kadee® koppelingen wordt gedaan met een magnetische ontkoppelaar – de "uncoupler". Ontkoppeling vindt plaats wanneer twee wagens boven de "uncoupler" worden geduwd en daar blijven stilstaan. De "trip-pins" zijn iets uit het midden geplaatst zodat, wanneer een paar koppelingen boven een "uncoupler" staat en er [[Woorden - S#Speling|speling]] ontstaat tussen de twee koppelingen, de magnetische kracht van de "uncoupler" de twee pinnen in tegengestelde richting uit elkaar trekt in de richting van de rails, waardoor een opening ontstaat. Daardoor ontkoppelen de wagens. 
{{Afbeelding
|Bestand= TAW-40.jpg
|Grootte= 500px
|Volgnummer= 07
|Omschrijving= Werking Kadee klauwkoppeling
|Bron= [https://www.kadee.com Kadee]
}}
Wanneer we de wagens uit de buurt van de "uncoupler" duwen of trekken, zal elke koppeling automatisch teruggaan naar zijn centrale positie. Deze operatie staat bekend als "magne-matic"- ontkoppeling, een zeer eenvoudige en betrouwbaar principe. Kadee koppelingen zijn zo ontworpen dat aan twee voorwaarden moet worden voldaan om ze los te koppelen:
# Positionering van de koppelingen boven een ontkoppelrails.
# De speling die ontstaat tussen de koppelingen. Daarom kan een trein over de ontkoppelrails worden getrokken, terwijl de wagens niet per ongeluk loskoppelen. Om de Kadee koppelingen te ontkoppelen, wordt dus gebruik gemaakt van sterke magneten. Er zijn verschillende modellen beschikbaar, zowel met permanente magneten als  elektromagneten.
==== Permanente magneten ====
{{Afbeelding 3 naast elkaar
|Bestand= TAW-41.jpg
|Grootte= 250px
|Volgnummer= 08
|Omschrijving= Kadee #308 voor montage onder de rails
|Bron= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bestand2= TAW-42.jpg
|Grootte2= 250px
|Volgnummer2= 09
|Omschrijving2= Kadee #312 voor montage tussen de rails
|Bron2= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bestand3= TAW-43.jpg
|Grootte3= 250px
|Volgnummer3= 10
|Omschrijving3= Kadee #321 voor montage tussen de rails<br />(Delayed functie) voor code 100<br />Kadee #322 voor code 83
|Bron3= [https://www.kadee.com Kadee]
}}
==== Elektromagneten ====
{{Afbeelding 2 naast elkaar
|Bestand= TAW-44.jpg
|Grootte= 300px
|Bestand2= TAW-45.jpg
|Grootte2= 300px
|Volgnummer= 11
|Volgnummer2= 12
|Omschrijving= Kadee koppelingen #309 Elektromagneet<br />voor montage onder de rails
|Omschrijving2= Kadee koppelingen #309 Elektromagneet<br />voor montage onder de rails
|Bron= [https://www.kadee.com Kadee]
|Bron2= [https://www.kadee.com Kadee]
}}
In plaats van het gebruik maken van standaard ontkoppelaars van Kadee, kunnen we ook gebruik maken van zelfbouwmogelijkheden (zie de artikelen [[Deurmagneet als ontkoppelaar]] en [[Ontkoppelaar van David K. Smith]]).
{{Linkssectie begin
|Box= AlleenInfo
}}
{{Linkssectie tussenkop
|Koptekst= Encyclopedie:
}}
{{Link intern
|Omschrijving= Encyclopedie artikel
|Link= Koppelingen in schaal H0
|Linknaam= Koppelingen in schaal H0
}}
{{Linkssectie scheiding}}
{{Linkssectie tussenkop
|Koptekst= Externe websites:
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 360 <!-- atlaso -->
|ExtraInfo= Website.
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 358 <!-- kadee -->
|ExtraInfo= Koppelingen.
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 359 <!-- kadee -->
|ExtraInfo= Conversielijst voor diverse merken.
}}
{{Linkssectie einde}}
{{Gerelateerde termen
|Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin}}
{{Voettekst
|Vorige= Kadee koppelingen
|Volgende= Kadee - DCC Electronische ontkoppelaar voor zelfbouw
|VorigeMenu= Kadee koppelingen
}} {| width= "100%"
|- valign= "top"
! scope= "row" width="70%" |
| <small>Laatste wijziging: 9 okt 2023 14:05 (CET)</small>
|}
[[Categorie: Alles|K]]
[[Categorie: Artikel|Kadee - magnetisch koppelen en ontkoppelen]]
[[Categorie: Materieel|K]]
[[Categorie: Normen|K]]
[[Categorie: Ontwerp modelbaan|K]]
[[Categorie: Scenery|K]]
[[Categorie: Spoorwegbouw|K]]
[[Categorie: The American Way|K]]
[[Categorie: Hans van de Burgt|K]]
[[Categorie: Han Zijlstra|K]]