Geluiddemping en ballasten

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom - Update door Fred Eikelboom

---

Geluiddemping

Om het directe geluid (dus geluid dat via de lucht ons oor bereikt) en het contactgeluid van de rails naar de treintafel te verminderen, moeten we geluiddempend materiaal aanbrengen. Hier een aantal suggesties:

• blauw geluids-isolatiemateriaal. Zacht materiaal: Ethafoam (dempt contactgeluiden beter). Harder materiaal: XPS. Zie: Trefwoorden - X;
• geluiddempend behang o.a. verkrijgbaar bij de bouwmarkten;
• geluiddempend materiaal voor garagedeuren o.a. verkrijgbaar bij de bouwmarkten;
• geluiddempend materiaal dat in gipsplaatwanden gebruikt wordt. Dit is samengesteld uit afvalstukjes schuimplastic dat tot dikke platen geperst is. Dikte ongeveer 3,5 cm;
• in de verpakking van tonercartridges zit vaak een stuk schuimplastic of schuimrubber. Schuimrubber is ook te koop bij: De Schuimrubberkoning, Haagdijk 84, 4811 TV Breda, 076-5213836;
• kurkplaat;
• muismat (voor computermuis), met onderzijde van schuimplastic;
• Novilon, minimaal drie mm dik, anders meerdere lagen op elkaar leggen;
• ondertapijt voor vinylvloeren, merknaam: 'Combi-Flex' (tip van HansSpoor op BNLS). Dit materiaal is drie mm dik en bestaat uit kurkdeeltjes gevat in rubber. Het heeft een gespikkelde bruine kleur. Bij sommige tapijthandelaren zijn reststukken gratis te krijgen. Met een vierkante meter kunt u 20 tot 25 meter spoor (Schaal H0) van isolatie voorzien. Het laat zich soepel snijden in repen, het buigt soepel en het plakken doet u bijvoorbeeld met lijmwater (1 deel houtlijm en 5 delen water), tijdelijk vastzetten met memoprikkers en 24 uur later zit het muurvast. De rails vervolgens inbedden met ballast en niet spijkeren of schroeven;
• schuimplastic materiaal dat om nieuwe bankstellen zit bij aflevering. Dit zijn nogal grote stukken met een dikte van ongeveer 1,5 tot drie mm. Eventueel enkele lagen op elkaar leggen;
• tapijttegels voorzien van rubber onderlaag;
• vilt, verkrijgbaar in diverse diktes;
• vloerzijl, wat aan de onderzijde voorzien is van een schuimlaag;
• zachtboard, dat toegepast wordt als contactgeluid-isolatie bij laminaatvloeren.

Er is ook kant-en-klaar materiaal ter breedte van de rails in de handel, dat speciaal voor de modeltreinbaan gemaakt is. Woodland Scenics levert het op rollen van 45 mm breed en vijf mm dik (bestelnummer WD1474). Mössmer levert het onder de naam: 'gleisbettung' (bestelnr.99160). Noch en Merkur hebben ook dempingsmateriaal in het assortiment.

Geluiddempend materiaal op de juiste wijze bevestigen

Wanneer u na het ballasten echt goede geluiddemping wilt hebben, moet u eerst een onderlaag van isolatie aanbrengen die breed genoeg is voor het ballastbed, en daar bovenop de isolatie van de rails leggen. U kunt ook de hele tafel bedekken met een isolatielaag. Dit heeft als bijkomend voordeel dat u dan heel gemakkelijk slootjes e.d. naast de spoorbaan kunt maken. Ook kunnen dan bijv. verkeersborden e.d. in de isolatielaag gestoken worden. Na het ballasten liggen dan zowel de rails als de ballast op een isolatielaag (zie fig. 2). Geluidstrillingen en contactgeluiden worden op deze wijze effectief gedempt.

Moet u natuurlijk wel zo slim zijn om de rails niet met spijkers of schroeven aan de tafel te bevestigen, want dan vermindert de isolerende werking drastisch, omdat dan het contactgeluid via de spijkers/schroeven naar de tafel gaat. Eventueel de rails vastleggen met korte schroefjes die maar halverwege in de isolatie komen, kan natuurlijk wel.

Ballasten

Let op! Wanneer u gaat ballasten, dient u er wel voor te zorgen dat de lijm niet in de isolatielaag kan dringen. Anders neemt de isolatiewaarde van het materiaal sterk af, en bestaat de kans dat uw isolerende maatregelen een zeer teleurstellend resultaat opleveren. Wanneer het isolatiemateriaal poreus is, dient het oppervlak van het isolatiemateriaal voorzien te worden van een voor vloeistoffen ondoorlaatbare laag, b.v. een laagje verf. (wel oppassen dat de verdunning in de verf het isolatiemateriaal niet aantast)

Belangrijke informatie: wanneer u de rails isoleert, en daarna gaat ballasten, doet u het isolerende effect weer grotendeels teniet (zie: fig. 1). De geluidstrillingen en vooral het contactgeluid van de rails, worden nu via de ballast overgebracht naar de tafel.

Afbeelding: 01

Ballast aanbrengen; de slechte en de juiste methode

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Bijkomend voordeel van de methode volgens fig. 2 is, dat u heel gemakkelijk sloten en/of kanalen naast het spoor kunt aanbrengen. Simpel een sleuf in het isolatiemateriaal maken volstaat.

Ballast aanbrengen bij wissels

Dit is een zeer delicaat werkje. Door het gebruik van tweezijdig klevend plakband bij het leggen van het wissel, zal nu binnen het wissel een klevende laag aanwezig zijn. Strooi een dunne laag ballastmateriaal over het wissel en druk het krachtig aan. Verwijder daarna het niet-vastklevende materiaal voorzichtig. Let er daarbij op, dat er geen korrels achterblijven die de wisseltongen blokkeren. Gebruik een stofzuiger om het laatste losse materiaal te verwijderen, en gebruik zonodig een schroevendraaiertje om het teveel aan ballast te verwijderen. Hiermee voorkomt u dat er later, op vaak onverklaarbare wijze, ontsporingen op het wissel optreden.

Het toepassen van de 'indruppelmethode' voor wissels, levert vaak als resultaat roestvorming en vastgelijmde wisseltongen op. Dat zijn echt ongewilde effecten, die dus voor wissels niet worden aanbevolen, maar voor rails zonder bewegende delen juist weer heel gemakkelijk is. Voorzie dus eerst de wissels van ballast, en vervolgens de 'vrije baan'.

LET OP

Vergeet niet om de gebruiksaanwijzingen en waarschuwingen van de fabrikanten te lezen en ze ALTIJD op te volgen. Dat voorkomt veel ongevallen, schade en droefenis.

---

Meer informatie

Encyclopedie:

Artikel Bedding en ballast

Sjabloon:Link externSjabloon:Link extern

Externe websites:

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---