|
|
Regel 5: |
Regel 5: |
| |Auteur= | | |Auteur= |
| |Update= Fred Eikelboom | | |Update= Fred Eikelboom |
− | }}{{Trefwoord | + | }}{{Trefwoord <!--Waarschuwing. Alle teksten waar [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] achter staat, mogen absoluut NIET gewijzigd worden! Dat zijn citaten uit een boek.--> |
| |Trefwoord= '''Woord of afkorting'''. | | |Trefwoord= '''Woord of afkorting'''. |
| |Omschrijving= '''Verklaring''' Zoeken op deze pagina: CTRL + F. | | |Omschrijving= '''Verklaring''' Zoeken op deze pagina: CTRL + F. |
| }} | | }} |
− | {{Trefwoord <!--Waarschuwing. Alle teksten waar [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] achter staat, mogen absoluut NIET gewijzigd worden! Dat zijn citaten uit een boek.--> | + | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H. | | |Trefwoord= H. |
− | |Omschrijving= (ash) (België): de hoofdletter H. Officiële aanduiding voor spoorwegzaken. Enkele voorbeelden: HL. = locomotief. Hle = elektrische locomotief. Hld = diesellocomotief. Hlr = rangeerlocomotief (de 'l' staat dus voor locomotief). Ht = tender. Hkv = reizigerstrein. Hkm = goederentrein. Kkt = troepentrein (de 'k' staat voor trein). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (ash) (België): de hoofdletter '''H'''. Officiële aanduiding voor spoorwegzaken. Enkele voorbeelden: HL. = locomotief. Hle = elektrische locomotief. Hld = diesellocomotief. Hlr = rangeerlocomotief (de "l" staat dus voor locomotief). "Ht" = tender. "Hkv" = reizigerstrein. "Hkm" = goederentrein. "Kkt" = troepentrein (de "k" staat voor trein). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H.-B.-B.-rijden | | |Trefwoord= H.-B.-B.-rijden |
− | |Omschrijving= zie: 'Huisje-boompje-beestje-rijden'. | + | |Omschrijving= zie: "Huisje-boompje-beestje-rijden". |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H.O.H. | | |Trefwoord= H.O.H. |
− | |Omschrijving= Ook h.o.h. Afkorting van hart-op-hart. Het is de afstand tussen het middelpunt (het hart) van bijvoorbeeld een kolom en het middelpunt (het hart) van een andere kolom. Door een afstand in hart tot hartlijn uit te drukken, kunnen geen fouten worden gemaakt met het opmeten van afstanden tussen kolommen met verschillende diameters en ontstaan er ook geen misverstanden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[Woorden - H#Hartlijn|Hartlijn]]). | + | |Omschrijving= Ook h.o.h. Afkorting van '''hart-op-hart'''. Het is de afstand tussen het middelpunt (het hart) van bijvoorbeeld een kolom en het middelpunt (het hart) van een andere kolom. Door een afstand in hart tot hartlijn uit te drukken, kunnen geen fouten worden gemaakt met het opmeten van afstanden tussen kolommen met verschillende diameters en ontstaan er ook geen misverstanden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[Woorden - H#Hartlijn|Hartlijn]]). |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H.IJ.S.M. | | |Trefwoord= H.IJ.S.M. |
− | |Omschrijving= Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij, later algemeen HSM (Hollandsche Spoorweg Maatschappij) genoemd, één der maatschappijen van vóór de fusie tot de NS. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Hollandsche_IJzeren_Spoorweg-Maatschappij Meer over H.IJ.S.M.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij''', later algemeen HSM (Hollandsche Spoorweg Maatschappij) genoemd, één der maatschappijen van vóór de fusie tot de NS. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Hollandsche_IJzeren_Spoorweg-Maatschappij Meer over H.IJ.S.M.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H.S.M. | | |Trefwoord= H.S.M. |
− | |Omschrijving= Zie: 'H.IJ.S.M.' | + | |Omschrijving= Zie: [[Woorden - H#"H.IJ.S.M|"H.IJ.S.M."]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= H.W.T.K. | | |Trefwoord= H.W.T.K. |
− | |Omschrijving= Afkorting van Hoofdwerktuigkundige. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Hoofdwerktuigkundige'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HAHOB. | | |Trefwoord= HAHOB. |
− | |Omschrijving= HalfAutomatische Halve Overwegbomen. | + | |Omschrijving= '''HalfAutomatische Halve Overwegbomen'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HALI. | | |Trefwoord= HALI. |
− | |Omschrijving= Half Automatische Licht Installatie. | + | |Omschrijving= '''Half Automatische Licht Installatie'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HAVIO. | | |Trefwoord= HAVIO. |
− | |Omschrijving= Half-Automatische Verkeerslichtinstallatie Voor Overwegen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Nieuwe benaming is: HALI. Zie: [[Woorden - H#HALI|HALI]]. | + | |Omschrijving= '''Half-Automatische Verkeerslichtinstallatie Voor Overwegen'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Nieuwe benaming is: HALI. Zie: [[Woorden - H#HALI|HALI]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HAWA. | | |Trefwoord= HAWA. |
− | |Omschrijving= Hannoversche Waggonfabrik A.G., Hannover-Linden. Voormalig Duitse rijtuigenbouwer. [http://en.wikipedia.org/wiki/Hannoversche_Waggonfabrik Meer over HAWA] (Duits) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Hannoversche Waggonfabrik A.G.''', Hannover-Linden. Voormalig Duitse rijtuigenbouwer. [http://en.wikipedia.org/wiki/Hannoversche_Waggonfabrik Meer over HAWA] (Duits) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HBHOB. | | |Trefwoord= HBHOB. |
− | |Omschrijving= Handbediende Halve OverwegBomen. | + | |Omschrijving= '''Handbediende Halve OverwegBomen'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HBKI. | | |Trefwoord= HBKI. |
− | |Omschrijving= Handbediende Knipperlichtinstallatie. | + | |Omschrijving= '''Handbediende Knipperlichtinstallatie'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HC. ATB. | | |Trefwoord= HC. ATB. |
− | |Omschrijving= Een regelmatig voorkomend zinnetje van de machinist via de boordomroep, als er een ATB-remming heeft plaatsgevonden. Hierdoor weet de HC dat de ATB een noodstop veroorzaakt heeft, en dat de snelremming niet veroorzaakt werd doordat er iemand aan de noodrem had getrokken. | + | |Omschrijving= Een regelmatig voorkomend zinnetje van de machinist via de boordomroep, als er een ATB-remming heeft plaatsgevonden. Hierdoor weet de '''HC''' dat de '''ATB''' een noodstop veroorzaakt heeft, en dat de snelremming niet veroorzaakt werd doordat er iemand aan de noodrem had getrokken. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HGB. | | |Trefwoord= HGB. |
− | |Omschrijving= HoofdGeBouw. In Utrecht staan de Hoofdgebouwen van de NS, deze hebben een Romeinse nummering, dus bijv. HGB II. | + | |Omschrijving= '''HoofdGeBouw'''. In Utrecht staan de Hoofdgebouwen van de NS, deze hebben een Romeinse nummering, dus bijv. HGB II. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 71: |
Regel 71: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HIJSM. | | |Trefwoord= HIJSM. |
− | |Omschrijving= Zie: 'H.IJ.S.M.' | + | |Omschrijving= [[Woorden - H#"H.IJ.S.M|"H.IJ.S.M."]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HSL. | | |Trefwoord= HSL. |
− | |Omschrijving= Afkorting van Hoge Snelheids Lijn. Zie: 'Hogesnelheidslijn'. | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Hoge Snelheids Lijn'''. Zie: "Hogesnelheidslijn". |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HSM. | | |Trefwoord= HSM. |
− | |Omschrijving= Zie: 'H.IJ.S.M.' | + | |Omschrijving= Zie: [[Woorden - H#"H.IJ.S.M|"H.IJ.S.M."]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HST. | | |Trefwoord= HST. |
− | |Omschrijving= Afkorting van [[Woorden - H#Hogsnelheidstrein|Hogesnelheidstrein]]. | + | |Omschrijving= Afkorting van '''[[Woorden - H#Hogsnelheidstrein|Hogesnelheidstrein]]'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HST. VEM. | | |Trefwoord= HST. VEM. |
− | |Omschrijving= Hoge Snelheids Trein Vervoers Exploitatie Maatschappij. | + | |Omschrijving= '''Hoge Snelheids Trein Vervoers Exploitatie Maatschappij'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 95: |
Regel 95: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= h<sub>fe</sub>. | | |Trefwoord= h<sub>fe</sub>. |
− | |Omschrijving= (Elektronica). Aanduiding voor de AC-versterkingsfactor van bi-polaire transistoren. De 'h' is de afkorting van hybrid, 'f' is de afkorting van 'forward en 'e' betekent common Emitter. De AC-versterkingsfaktor (h<sub>fe</sub>) is frequentieafhankelijk. | + | |Omschrijving= (Elektronica). Aanduiding voor de AC-versterkingsfactor van bi-polaire [[Woorden - T#Transistor|transistor]]en. De '''"h"''' is de afkorting van hybrid, '''"f"''' is de afkorting van "forward" en '''"e"''' betekent common Emitter. De AC-versterkingsfaktor (h<sub>fe</sub>) is frequentieafhankelijk. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= hFE. | | |Trefwoord= hFE. |
− | |Omschrijving= (Elektronica). Aanduiding voor de DC-versterkingsfactor van bi-polaire transistoren. De 'h' is de afkorting van hybrid, 'F' is de afkorting van forward en 'E' betekent common Emitter. De versterkingsfaktor (hFE) is dus de gelijkstroomversterkingsfactor. | + | |Omschrijving= (Elektronica). Aanduiding voor de DC-versterkingsfactor van bi-polaire transistoren. De '''"h"''' is de afkorting van hybrid, '''"F"''' is de afkorting van forward en '''"E"''' betekent common Emitter. De versterkingsfaktor '''(hFE)''' is dus de gelijkstroomversterkingsfactor. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hz. | | |Trefwoord= Hz. |
− | |Omschrijving= Afkorting voor Hertz. Aanduiding voor frequentie. | + | |Omschrijving= Afkorting voor '''Hertz'''. Aanduiding voor frequentie. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= HZ. | | |Trefwoord= HZ. |
− | |Omschrijving= Europese afkorting voor schaal Half Z. Is in Japan geïntroduceerd en wordt daar schaal T genoemd. | + | |Omschrijving= Europese afkorting voor schaal '''Half Z'''. Is in Japan geïntroduceerd en wordt daar schaal T genoemd. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Haak. | | |Trefwoord= Haak. |
− | |Omschrijving= Tweetand, die de vorm van een hoekige haak heeft. ''korte'' en ''lange haak''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Tweetand, die de vorm van een hoekige '''haak''' heeft. "korte" en "lange haak". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 119: |
Regel 119: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Haarlemmermeertje | | |Trefwoord= Haarlemmermeertje |
− | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 7700, die vóór de eerste wereldoorlog veel dienst gedaan hadden op de Haarlemmermeerspoorlijn, toen nog onder nummers HSM 1005-1048 [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 7700, die vóór de eerste wereldoorlog veel dienst gedaan hadden op de '''Haarlemmermeer'''spoorlijn, toen nog onder nummers HSM 1005-1048 [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= Had je me maar | + | |Trefwoord= "Had je me maar" |
| |Omschrijving= Zie ook [[Woorden - Z#Zuurbier|Zuurbier]]. Bijnamen van respectievelijk de locomotieven NS 1501 en 1507 (ex - NCS 21 en 27), minder vleiend bedoelde benaming. Had je me maar en Zuurbier waren twee Amsterdamse straattypes, kort na de eerste wereldoorlog. Had je me maar liet zich in 1921 verkiesbaar stellen door de Vrije Socialisten voor de gemeenteraad van Amsterdam, uit protest tegen geldende stemdwang. hij werd met een overweldigende meerderheid gekozen. Deze namen zullen wel voor uitgerekend deze locomotieven gekozen zijn omdat zowel de personen als de locs twee eenlingen waren en geen types van een grote serie. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | | |Omschrijving= Zie ook [[Woorden - Z#Zuurbier|Zuurbier]]. Bijnamen van respectievelijk de locomotieven NS 1501 en 1507 (ex - NCS 21 en 27), minder vleiend bedoelde benaming. Had je me maar en Zuurbier waren twee Amsterdamse straattypes, kort na de eerste wereldoorlog. Had je me maar liet zich in 1921 verkiesbaar stellen door de Vrije Socialisten voor de gemeenteraad van Amsterdam, uit protest tegen geldende stemdwang. hij werd met een overweldigende meerderheid gekozen. Deze namen zullen wel voor uitgerekend deze locomotieven gekozen zijn omdat zowel de personen als de locs twee eenlingen waren en geen types van een grote serie. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hak | | |Trefwoord= Hak |
− | |Omschrijving= Staande kant achter op de remschoen, waarmee het wiel van de te remmen wagen tegen wordt gehouden. in vorm vergelijkbaar met de hak van een schoen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Staande kant achter op de remschoen, waarmee het wiel van de te remmen wagen tegen wordt gehouden. in vorm vergelijkbaar met de '''hak''' van een schoen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Haki. | | |Trefwoord= Haki. |
− | |Omschrijving= Half-Automatische Knipperlicht Installatie. | + | |Omschrijving= '''Half-Automatische Knipperlicht Installatie'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 143: |
Regel 143: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Half Engels wissel | | |Trefwoord= Half Engels wissel |
− | |Omschrijving= (halve Engelsman) Engels wissel dat slechts in één richting gebogen bereden kan worden. Zie: [[Woorden - E#Engels wissel|Engels wissel]]. | + | |Omschrijving= (halve Engelsman) '''Engels wissel''' dat slechts in één richting gebogen bereden kan worden. Zie: [[Woorden - E#Engels wissel|Engels wissel]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 151: |
Regel 151: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Halte | | |Trefwoord= Halte |
− | |Omschrijving= Gedeelte van de vrije baan voorzien van een inrichting waar reizigers kunnen in- en uitstappen en/of goederen kunnen worden aangenomen en afgeleverd, niet zijnde een station. (zie het artikel [[Inleiding Station]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een '''halte''' is een gedeelte van de vrije baan voorzien van een inrichting waar reizigers kunnen in- en uitstappen en/of goederen kunnen worden aangenomen en afgeleverd, niet zijnde een station. (zie het artikel [[Inleiding Station]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 159: |
Regel 159: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Halteren | | |Trefwoord= Halteren |
− | |Omschrijving= Het stoppen van een trein bij een halte of op een station. | + | |Omschrijving= Het stoppen van een trein bij een '''halte''' of op een station. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Handwissel | | |Trefwoord= Handwissel |
− | |Omschrijving= Grootspoor: Met de hand (niet elektrisch of mechanisch) ter plaatse bediend wissel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Afbeelding [http://www.nicospilt.com/2004/20040612_1457.JPG werkplaats Haarlem], 12 juni 2004 [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] Modelspoor: Een niet elektrisch bediende wissel. | + | |Omschrijving= Grootspoor: Met de '''hand''' (niet elektrisch of mechanisch) ter plaatse bediend '''wissel'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Afbeelding [http://www.nicospilt.com/2004/20040612_1457.JPG werkplaats Haarlem], 12 juni 2004 [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] Modelspoor: Een niet elektrisch bediende wissel. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hangdraad | | |Trefwoord= Hangdraad |
− | |Omschrijving= Onderdeel van het bovenleidingsysteem. De hangdraad is de verbinding tussen de draagkabel en de rijdraad, die ervoor zorgt dat de rijdraad op een vaste afstand boven de spoorstaven hangt. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hangdraad Meer over Hangdraad]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Onderdeel van het bovenleidingsysteem. De '''hangdraad''' is de verbinding tussen de draagkabel en de rijdraad, die ervoor zorgt dat de rijdraad op een vaste afstand boven de spoorstaven hangt. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hangdraad Meer over Hangdraad]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hanzelijn | | |Trefwoord= Hanzelijn |
− | |Omschrijving= De Hanzelijn is een spoorlijn die Lelystad en Zwolle met elkaar verbindt. De lijn is, volgens de planning, begin december 2012 gereed. [http://www.hanzelijn-hattem.nl Meer over Hanzelijn] Zie ook: [http://www.aanleg-hanzelijn.nl aanleg-hanzelijn.nl] | + | |Omschrijving= De '''Hanzelijn''' is een spoorlijn die Lelystad en Zwolle met elkaar verbindt. De lijn is, volgens de planning, begin december 2012 gereed. [http://www.hanzelijn-hattem.nl Meer over Hanzelijn] Zie ook: [http://www.aanleg-hanzelijn.nl aanleg-hanzelijn.nl] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Harken | | |Trefwoord= Harken |
− | |Omschrijving= ''Het vuur harken:'' met de haak de kolen harken (meestal slecht voor het vuur, omdat je al harkend kleine slakken tussen de roosterstaven brengt, waardoor het rooster verstopt raakt en het vuur zijn trek verliest). ''tuinman, wat hark je weer!''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Het vuur '''harken''':" met de haak de kolen harken (meestal slecht voor het vuur, omdat je al harkend kleine slakken tussen de roosterstaven brengt, waardoor het rooster verstopt raakt en het vuur zijn trek verliest). "tuinman, wat hark je weer!". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Harpoen | | |Trefwoord= Harpoen |
− | |Omschrijving= Stookwerktuig om slakken tussen de roosterstaven vandaan te trekken. heeft de vorm van een harpoen. zie ook: ''[[Woorden - P#Potlood|potlood]], [[Woorden - S#Stootijzer|stootijzer]]''. | + | |Omschrijving= Stookwerktuig om slakken tussen de roosterstaven vandaan te trekken. heeft de vorm van een ''''''harpoen. Zie ook: "[[Woorden - P#Potlood|potlood]], [[Woorden - S#Stootijzer|stootijzer]]". |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hart Spoor | | |Trefwoord= Hart Spoor |
− | |Omschrijving= Denkbeeldige lijn in de lengterichting van het spoor in het midden van beide spoorstaven op de hoogte van het vlak van de bovenkant van beide spoorstaven. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Denkbeeldige lijn in de lengterichting van het '''spoor''' in het midden van beide spoorstaven op de hoogte van het vlak van de bovenkant van beide spoorstaven. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hart-op-hart | | |Trefwoord= Hart-op-hart |
− | |Omschrijving= Afstand gemeten van het hart (midden) van het ene object naar het hart van het andere object (Zie ook [[Woorden - H#H.O.H|H.O.H.]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Afstand gemeten van het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object (Zie ook [[Woorden - H#H.O.H|H.O.H.]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hartje | | |Trefwoord= Hartje |
− | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1700, om onduidelijke redenen gegeven. ook: ''overkoker, bogie, boog, kleine jumbo.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1700, om onduidelijke redenen gegeven. ook: "overkoker, bogie, boog, kleine jumbo." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hartlijn | | |Trefwoord= Hartlijn |
− | |Omschrijving= Denkbeeldige lijn, getrokken over het hart (midden) van het ene object naar het hart van het andere object. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[Woorden - H#H.O.H|H.O.H.]]). | + | |Omschrijving= Denkbeeldige '''lijn''', getrokken over het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[Woorden - H#H.O.H|H.O.H.]]). |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hartstuk | | |Trefwoord= Hartstuk |
− | |Omschrijving= In Nederland gebruiken we, bij zowel grootspoor als modelspoor, de officiële NS-benaming [[Woorden - P#Puntstuk|Puntstuk]]. Zie ook: [[Zoek-assistent]]. | + | |Omschrijving= In Nederland gebruiken we, bij zowel grootspoor als modelspoor, de officiële NS-benaming [[Woorden - P#Puntstuk|Puntstuk]]. Zie ook: [[Zoek-assistent]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hc | | |Trefwoord= Hc |
− | |Omschrijving= Hoofdconducteur. Benaming, uitgesproken als hasee, voor de hoofdconducteur. Hc is de afkorting van dit woord. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Conducteur Meer over Conducteur]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Hoofdconducteur. Benaming, uitgesproken als hasee, voor de hoofdconducteur. '''Hc''' is de afkorting van dit woord. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Conducteur Meer over Conducteur]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hcd | | |Trefwoord= Hcd |
− | |Omschrijving= Hoofdconducteur. (oude afkorting) Zie: [[Woorden - H#Hc|Hc]]. | + | |Omschrijving= Oude afkorting van "Hoofdconducteur". Zie: [[Woorden - H#Hc|Hc]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= ''Headshunt'' | + | |Trefwoord= "Headshunt" |
− | |Omschrijving= (Eng.) Omloopspoor, waardoor een loc die voor een geärriveerde trein staat, af kan koppelen en om kan lopen naar de andere zijde van de trein (dit heet kopmaken). | + | |Omschrijving= (Eng.) Omloopspoor, waardoor een loc die voor een geärriveerde trein staat, af kan koppelen en om kan lopen naar de andere zijde van de trein (dit heet kopmaken). |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= ''Heatsink'' | + | |Trefwoord= "Heatsink" |
| |Omschrijving= (Eng.) Koelplaat. Bijvoorbeeld voor elektronicacomponenten, zoals transistoren. | | |Omschrijving= (Eng.) Koelplaat. Bijvoorbeeld voor elektronicacomponenten, zoals transistoren. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hectometerbordjes | | |Trefwoord= Hectometerbordjes |
− | |Omschrijving= Langs het spoor ziet u om de honderd meter een hectometerbordje. Vroeger stonden die laag bij de grond op een apart paaltje, maar steeds vaker worden ze wat hoger aan bovenleidingmasten gemonteerd, zodat de machinist ze goed kan zien. Hij heeft deze bordjes nodig om zich te oriënteren. De nummering begint meestal bij een groot station. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | + | |Omschrijving= Langs het spoor staat om de honderd meter een '''hectometerbordje'''. Vroeger stonden die laag bij de grond op een apart paaltje, maar steeds vaker worden ze wat hoger aan bovenleidingmasten gemonteerd, zodat de machinist ze goed kan zien. Hij heeft deze bordjes nodig om zich te oriënteren. De nummering begint meestal bij een groot station. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 231: |
Regel 231: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hemelanker | | |Trefwoord= Hemelanker |
− | |Omschrijving= Bout die in de hemelplaat van de vuurkist en de topplaat van de vuurkistmantel wordt geschroefd, als steun voor de hemelplaat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bout die in de '''hemel'''plaat van de vuurkist en de topplaat van de vuurkistmantel wordt geschroefd, als steun voor de hemelplaat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hemelplaat | | |Trefwoord= Hemelplaat |
− | |Omschrijving= Metalen plaat die bovenkant van de Binnenvuurkist vormt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Metalen '''plaat''' die de bovenkant van de [[Woorden - B#Binnenvuurkist|binnenvuurkist]] vormt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 242: |
Regel 242: |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= Hengst | + | |Trefwoord= "Hengst" |
− | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 7300 en 7400, beide lokaaltreintenderlocomotieven, waarover Van Wijck Jurriaanse zegt: 'Het waren briesende volbloedhengsten als zij met het handle voorin en op hoogtijdagen tien vierassige rijtuigen achter zich de Soesterberg opklommen en langs Den Dolder kwamen draven'. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 7300 en 7400, beide lokaaltreintenderlocomotieven, waarover Van Wijck Jurriaanse zegt: 'Het waren briesende volbloed'''hengst'''en als zij met het handle voorin en op hoogtijdagen tien vierassige rijtuigen achter zich de Soesterberg opklommen en langs Den Dolder kwamen draven'. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 251: |
Regel 251: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Herbrand | | |Trefwoord= Herbrand |
− | |Omschrijving= P. Herbrand & Co, Köln-Ehrenfeld. Voormalig Duitse Rijtuigenbouwer. [http://de.wikipedia.org/wiki/Herbrand_(Waggonfabrik) Meer over Herbrand] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= P. '''Herbrand''' & Co, Köln-Ehrenfeld. Voormalig Duitse Rijtuigenbouwer. [http://de.wikipedia.org/wiki/Herbrand_(Waggonfabrik) Meer over Herbrand] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Herhalingssein | | |Trefwoord= Herhalingssein |
− | |Omschrijving= Sein dat een seinbeeld herhaalt. Het herhalingssein gaat vooraf aan een hoofdsein. Dit wordt vooral toegepast op plaatsen waar de zichtlengte te kort is om het lichtsein bijtijds te kunnen zien. Denk aan een boog, kruisende infrastructuur of een perronkap. De mogelijke seinbeelden zijn: Diagonaal (stijgende lijn van linksonder naar rechtsboven): Het eerstvolgende lichtsein toont een beter seinbeeld dan geel knipper. (Het eerstvolgende lichtsein laat voorbij rijden toe). Horizontaal: Het eerstvolgende lichtsein toont rood of geel knipper. (resp. stoppen, rijden op zicht) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Sein dat een seinbeeld herhaalt. Het '''herhalingssein''' gaat vooraf aan een hoofdsein. Dit wordt vooral toegepast op plaatsen waar de zichtlengte te kort is om het lichtsein bijtijds te kunnen zien. Denk aan een boog, kruisende infrastructuur of een perronkap. De mogelijke seinbeelden zijn: Diagonaal (stijgende lijn van linksonder naar rechtsboven): Het eerstvolgende lichtsein toont een beter seinbeeld dan geel knipper. (Het eerstvolgende lichtsein laat voorbij rijden toe). Horizontaal: Het eerstvolgende lichtsein toont rood of geel knipper. (resp. stoppen, rijden op zicht) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Herrie | | |Trefwoord= Herrie |
− | |Omschrijving= ''Herrie op remmen hebben: ''een noodremming maken, met geweld remmen, wat veel lawaai maakt: de remblokken slaan op de wielen, de wielen piepen, de wagens trillen en bonken etc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "'''Herrie''' op remmen hebben: "een noodremming maken, met geweld remmen, wat veel lawaai maakt: de remblokken slaan op de wielen, de wielen piepen, de wagens trillen en bonken etc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Herroepen van sein | | |Trefwoord= Herroepen van sein |
− | |Omschrijving= Het ongedaan maken van een ingestelde rijweginstelling. Het herroepen is alleen mogelijk indien het sein nog niet afgereden is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Het ongedaan maken van een ingestelde rijweginstelling. Het '''herroepen''' is alleen mogelijk indien het sein nog niet afgereden is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Herstellen | | |Trefwoord= Herstellen |
− | |Omschrijving= (onderhoud) Het uitvoeren van onderhoudsacties aan een beschadigd, al dan niet defect object, met het doel één of meer maar niet alle beschadigde onderdelen in hun oorspronkelijke staat terug te brengen. (zie verschil met vernieuwen) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= (onderhoud) Het uitvoeren van onderhoudsacties aan een beschadigd, al dan niet defect object, met het doel één of meer, maar niet alle beschadigde onderdelen in hun oorspronkelijke staat terug te brengen. (zie verschil met [[Woorden - V#Vernieuwen (Onderhoud)|vernieuwen]]) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hert | | |Trefwoord= Hert |
− | |Omschrijving= ''Hijgend hert:'' bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6600, gegeven door het personeel van de NTM, toen die in 1920 deze locs in huur had van de NS. de naam verwijst naar Psalm42. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Hijgend '''hert''':" bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6600, gegeven door het personeel van de NTM, toen die in 1920 deze locs in huur had van de NS. De naam verwijst naar Psalm42. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hertz | | |Trefwoord= Hertz |
− | |Omschrijving= Eenheid van trillingfrequentie (aantal trillingen per seconde). [http://nl.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Hertz Meer over Hertz] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Hertz''' is de eenheid van trillingfrequentie (aantal trillingen per seconde). [http://nl.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Hertz Meer over Hertz] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 283: |
Regel 283: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Heuvelaar | | |Trefwoord= Heuvelaar |
− | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 9500, die speciaal bestemd waren voor de rangeerdienst te Susteren, en die daar moeiteloos de treinen de rangeerheuvel opduwden. ook: ''Dempsey''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 9500, die speciaal bestemd waren voor de rangeerdienst te Susteren, en die daar moeiteloos de treinen de rangeer'''heuvel''' opduwden. ook: "Dempsey". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Heuvelen | | |Trefwoord= Heuvelen |
− | |Omschrijving= (wagens) langzaam tegen de rangeerheuvel op duwen, waardoor zij aan de andere kant op eigen kracht, d.w.z. door de ''zwaarte''kracht, naar de juiste sporen lopen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (wagens) langzaam tegen de rangeer'''heuvel''' op duwen, waardoor zij aan de andere kant op eigen kracht, d.w.z. door de "zwaarte"kracht, naar de juiste sporen lopen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Heuvelsein | | |Trefwoord= Heuvelsein |
− | |Omschrijving= Rangeersein waarmee het heuvelen geregeld wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Rangeer'''sein''' waarmee het '''heuvel'''en geregeld wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 299: |
Regel 299: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hijsogen | | |Trefwoord= Hijsogen |
− | |Omschrijving= Stalen ringen die bijvoorbeeld op een motorhuif zijn bevestigd en waarmee men met behulp van stroppen en een kraan, de huif van de locomotief kan halen. | + | |Omschrijving= Stalen '''ringen''' die bijvoorbeeld op een motorhuif zijn bevestigd en waarmee men met behulp van stroppen en een kraan, de huif van de locomotief kan halen. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hippel | | |Trefwoord= Hippel |
− | |Omschrijving= (Hippeltje) Algemene bijnaam van kleine locomotiefjes, vooral in (N-)O-Nederland. zie ook: ''Kikkertje, bakje'' (''hippelen:'' zich met kleine sprongetjes voortbewegen). ''kleine hippel:'' bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6500, gegeven door het personeel van de NTM toen die de locs in 1920 in huur had. ''grote hippel:'' bijnaam van de locs van de serie NS 6800, eveneens bij de NTM. Zie ook: ''pony.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Hippeltje) Algemene bijnaam van kleine locomotiefjes, vooral in (N-)O-Nederland. zie ook: "Kikkertje, bakje" ("hippelen:" zich met kleine sprongetjes voortbewegen). "kleine hippel:" bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6500, gegeven door het personeel van de NTM toen die de locs in 1920 in huur had. "grote hippel:" bijnaam van de locs van de serie NS 6800, eveneens bij de NTM. Zie ook: "pony." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hippel | | |Trefwoord= Hippel |
− | |Omschrijving= Benaming voor rangeerlocs uit de 500, 600 en 700 [[Woorden - S#Serie|serie]]. De locs kregen deze bijnaam vanwege het aparte schommelende en springerige rijgedrag. [http://nl.wikipedia.org/wiki/NS_500 Meer over Hippel]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Benaming voor rangeerlocs uit de 500, 600 en 700 [[Woorden - S#Serie|serie]]. De locs kregen deze bijnaam vanwege het aparte schommelende en springerige rijgedrag. [http://nl.wikipedia.org/wiki/NS_500 Meer over Hippel]. In 1963 kregen alle locs een blauw zwaailicht om voor het kruisende wegverkeer beter zichtbaar te zijn. In 1984 werd dit vervangen door een rood zwaailicht.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoek | | |Trefwoord= Hoek |
− | |Omschrijving= Deel van spoorwegemplacement, waar [[Woorden - M#Materieel|materieel]] weggezet wordt. Daardoor: de opstel- en wegzetsporen op dat deel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Spoorjargon); De '''hoek''' is dat deel van spoorwegemplacement, waar [[Woorden - M#Materieel|materieel]] weggezet wordt. Daardoor: de opstel- en wegzetsporen op dat deel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoekbord | | |Trefwoord= Hoekbord |
− | |Omschrijving= Op de hoek van een wagen bevestigd bord, vierkant of rond, bedoeld als sluitsein. Wordt aan beide zijden bevestigd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Op de '''hoek''' van een wagen bevestigd '''bord''', vierkant of rond, bedoeld als sluitsein. Wordt aan beide zijden bevestigd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoeklantaarns | | |Trefwoord= Hoeklantaarns |
− | |Omschrijving= Sluitlantaarns op wagens. [http://www.nicospilt.com/pdf/SR1934_008.pdf Meer over Hoeklantaarns (zie pag. 118)] () | + | |Omschrijving= '''Sluitlantaarns''' op wagens. [http://www.nicospilt.com/pdf/SR1934_008.pdf Meer over Hoeklantaarns (zie pag. 118)] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoerekar | | |Trefwoord= Hoerekar |
− | |Omschrijving= Reservelocomotief, die bereden werd door allerlei machinisten. bij NS was de regel, dat er vast personeel was voor één loc, waardoor dit personeel zijn eigen locomotief had en daar verantwoording voor droeg. bij een hoerekar was dit juist niet zo. die werd, net als een prostitué, gebruikt en bereden door Jan en alleman. het onderhoud van zo’n loc was meestal niet best. zie ook: ''kar''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Reservelocomotief, die bereden werd door allerlei machinisten. Bij NS was de regel, dat er vast personeel was voor één loc, waardoor dit personeel zijn eigen locomotief had en daar verantwoording voor droeg. bij een '''hoerekar''' was dit juist niet zo. Die werd, net als een prostituée, gebruikt en bereden door Jan en alleman. Het onderhoud van zo’n loc was meestal niet best. zie ook: "kar". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hogesnelheidslijn | | |Trefwoord= Hogesnelheidslijn |
− | |Omschrijving= Hogesnelheidslijn is conform Europese afspraken: A - Bestaande lijn die door opwaardering geschikt is gedefinieerd als voor exploitatiesnelheden van tenminste 200 km/h. B - Nieuwe spoorlijn die vanaf indienstname geschikt is voor exploitatiesnelheden van tenminste 250 km/h. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer over Hogesnelheidslijn: [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hogesnelheidslijn Meer over Hogesnelheidslijn]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Hogesnelheidslijn''' is conform Europese afspraken: A - Bestaande lijn die door opwaardering geschikt is gedefinieerd als voor exploitatiesnelheden van tenminste 200 km/h. B - Nieuwe spoorlijn die vanaf indienstname geschikt is voor exploitatiesnelheden van tenminste 250 km/h. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer over Hogesnelheidslijn: [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hogesnelheidslijn Meer over Hogesnelheidslijn]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 335: |
Regel 335: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hogesnelheidstrein | | |Trefwoord= Hogesnelheidstrein |
− | |Omschrijving= Benaming voor treinen die volgens Europese afspraken een minimale exploitatiesnelheid hebben van 200 km/u. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hogesnelheidstrein Meer over Hogesnelheidstrein]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Enkele voorbeelden: ICE (Dld.), TGV (<<Fr.) of Thalys (SNCF, NMBS, DB en NS). | + | |Omschrijving= Benaming voor '''treinen''' die volgens Europese afspraken een minimale exploitatiesnelheid hebben van 200 km/u. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hogesnelheidstrein Meer over Hogesnelheidstrein]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Enkele voorbeelden: ICE (Dld.), TGV (<<Fr.) of Thalys (SNCF, NMBS, DB en NS). |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hogesnelheidstrein-dienst | | |Trefwoord= Hogesnelheidstrein-dienst |
− | |Omschrijving= Een treindienst uitgevoerd met hogesnelheidstreinen tussen twee steden en/of gebieden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een treindienst uitgevoerd met '''hogesnelheidstreinen''' tussen twee steden en/of gebieden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hol | | |Trefwoord= Hol |
− | |Omschrijving= ''Loc op hol:'' locomotief die aan het rijden is en niet tot stilstand te brengen is, omdat hij niet op stoom, maar op zeer natte stoom, bijna heet water, loopt. enige manier om de loc te stoppen is: ganghandel in ’t midden, zodat de stoomtoevoer stopt, afblaaskraan op de cilinders open zodat het 'stoomwater' afgeblazen wordt, en remmen aan. Een loc raakte vaak op hol voor het begin van de dienst, bij of in de loods, als onoordeelkundig loodspersoneel bijv. de regulateur ineens te snel opende. In die situaties was remmen vaak onmogelijk, omdat de luchtdruk voor de remmen nog niet opgebouwd was. De loc is dus, net als een ''paard'', op hol, aan het hollen (geslagen). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Loc op '''hol''':" locomotief die aan het rijden is en niet tot stilstand te brengen is, omdat hij niet op stoom, maar op zeer natte stoom, bijna heet water, loopt. Enige manier om de loc te stoppen is: ganghandel in ’t midden, zodat de stoomtoevoer stopt, afblaaskraan op de cilinders open zodat het "stoomwater" afgeblazen wordt, en remmen aan. Een loc raakte vaak op hol voor het begin van de dienst, bij of in de loods, als onoordeelkundig loodspersoneel bijv. de regulateur ineens te snel opende. In die situaties was remmen vaak onmogelijk, omdat de luchtdruk voor de remmen nog niet opgebouwd was. De loc is dus, net als een "paard", op hol, aan het hollen (geslagen). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Homologatie | | |Trefwoord= Homologatie |
− | |Omschrijving= Het testen plus goedkeuren van de totaal opgeleverde spoorinfrastructuur, na afsluiting van de bouwwerkzaamheden. Doel is de opgeleverde spoorinfrastructuur vrij te kunnen geven voor gebruik zoals beschreven in de specificaties. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''Homologatie''' is het testen plus goedkeuren van de totaal opgeleverde spoorinfrastructuur, na afsluiting van de bouwwerkzaamheden. Doel is de opgeleverde spoorinfrastructuur vrij te kunnen geven voor gebruik zoals beschreven in de specificaties. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hond | | |Trefwoord= Hond |
− | |Omschrijving= ''Het is net een kwaaie hond:'' de loc klinkt als een hond omdat hij een blaffend geluid maakt (zie: ''[[Woorden - B#Blaffend|blaffend]]''). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Het is net een kwaaie '''hond''':" de loc klinkt als een hond omdat hij een blaffend geluid maakt (zie: "[[Woorden - B#Blaffend|blaffend]]"). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hondekop | | |Trefwoord= Hondekop |
− | |Omschrijving= Bijnaam van het elektrische [[Woorden - M#Materieel|materieel]] 1954 (Mat '54). de treinstellen uit deze [[Woorden - S#Serie|serie]] hebben aan beide zijden een bestuurderscabine die de vorm van een hondekop heeft, vooral door de naar voren komende neus. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Mat_%2754 Meer over Hondekop]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van het elektrische [[Woorden - M#Materieel|materieel]] 1954 ("Mat '54"). De treinstellen uit deze [[Woorden - S#Serie|serie]] hebben aan beide zijden een bestuurderscabine die de vorm van een '''hondekop''' heeft, vooral door de naar voren komende neus. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Mat_%2754 Meer over Hondekop]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hondenbot | | |Trefwoord= Hondenbot |
− | |Omschrijving= (Modelspoor). Baanontwerp. Zie het artikel [[Basisvormen modelbanen]]. | + | |Omschrijving= (Modelspoor). Baanontwerp in de vorm van een '''hondebot'''. Zie het artikel [[Basisvormen modelbanen]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hongaarse vouwbalg | | |Trefwoord= Hongaarse vouwbalg |
− | |Omschrijving= Bepaald type vouwbalg. | + | |Omschrijving= Bepaald type '''vouwbalg'''. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoofdsein | | |Trefwoord= Hoofdsein |
− | |Omschrijving= Zie: Hoofdseinpaal | + | |Omschrijving= Zie: "Hoofdseinpaal". |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoofdseinpaal | | |Trefwoord= Hoofdseinpaal |
− | |Omschrijving= Een lichtsein dat 'STOP' kan tonen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: artikel [[Armseinen]] en [[Lichtseinen]]. | + | |Omschrijving= Een '''hoofdseinpaal''' is een lichtsein dat 'STOP' kan tonen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: artikel [[Armseinen]] en [[Lichtseinen]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoofdspoor | | |Trefwoord= Hoofdspoor |
− | |Omschrijving= Een spoor dat in de gewone omstandigheden door treinen wordt bereden of een spoor dat als zodanig door de daartoe bevoegde instantie wordt aangewezen. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hoofdspoor Meer over Hoofdspoor ]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een '''spoor''' dat in de gewone omstandigheden door treinen wordt bereden of een spoor dat als zodanig door de daartoe bevoegde instantie wordt aangewezen. [http://www.ovnet.nl/?h=begrip&m=begrip&b=hoofdspoor Meer over Hoofdspoor ]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoofdwerkplaats | | |Trefwoord= Hoofdwerkplaats |
− | |Omschrijving= Een werkplaats voor groot onderhoud en complete revisie van rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''werkplaats''' voor groot onderhoud en complete revisie van rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoog gefundeerd | | |Trefwoord= Hoog gefundeerd |
− | |Omschrijving= Fundering van het [[Woorden - K#Kunstwerk|kunstwerk]] nabij bovenkant talud. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''Fundering''' van het [[Woorden - K#Kunstwerk|kunstwerk]] nabij bovenkant [[Woorden - T#Talud|talud]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hoogovens Spoorbedrijf | | |Trefwoord= Hoogovens Spoorbedrijf |
− | |Omschrijving= De KNHS (Koninklijke Nederlandsche. Hoogovens en Staalfabrieken) in IJmuiden, tegenwoordig Corus, heeft een eigen spoorwegbedrijf. In Beverwijk is er aansluiting op het landelijke spoorwegnet. Men heeft niet alleen eigen [[Woorden - M#Materieel|materieel]], waaronder locomotieven en bijzondere wagens, maar ook een eigen beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | + | |Omschrijving= De KNHS (Koninklijke Nederlandsche '''Hoogovens''' en Staalfabrieken) in IJmuiden, vroeger Corus, tegenwoordig TATA, heeft een eigen '''spoorwegbedrijf'''. In Beverwijk is er [[Woorden - A#Aansluiting|aansluiting]] op het landelijke spoorwegnet. Men heeft niet alleen eigen [[Woorden - M#Materieel|materieel]], waaronder locomotieven en bijzondere wagens, maar ook een eigen beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hotbox-detectie | | |Trefwoord= Hotbox-detectie |
− | |Omschrijving= (HBD). De HotBox-Detectie-installatie is ingericht voor het meten en melden van de bedrijfstemperatuur van aspotten (de boxen) en wielbanden van passerend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. Meldingen van dit detectiesysteem kunnen zijn: 'warmloper' (trein dient binnen enkele kilometers te worden gecontroleerd), 'heetloper' (trein dient direct te worden stopgezet). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer over de [https://www.infrasite.nl/glossary/hotbox/ Hotbox-detectie] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] | + | |Omschrijving= (HBD). De '''HotBox-Detectie-installatie''' is ingericht voor het meten en melden van de bedrijfstemperatuur van aspotten (de boxen) en wielbanden van passerend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. Meldingen van dit detectiesysteem kunnen zijn: "warmloper" (trein dient binnen enkele kilometers te worden gecontroleerd), "heetloper" (trein dient direct te worden stopgezet). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer over de [https://www.infrasite.nl/glossary/hotbox/ Hotbox-detectie] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Houtlijm | | |Trefwoord= Houtlijm |
− | |Omschrijving= Lijm op basis van polyvinylacetaat. [http://nl.wikipedia.org/wiki/PVAC-lijm Meer over PVAC-lijm. ]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Lijm''' op basis van polyvinylacetaat. [http://nl.wikipedia.org/wiki/PVAC-lijm Meer over PVAC-lijm]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hub | | |Trefwoord= Hub |
− | |Omschrijving= (Computerterminologie) Een hub is, net als een switch, een apparaat in de infrastructuur van een netwerk. In een computernetwerk is een hub het middelpunt van de aangesloten computers. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hub_(hardware) Meer over Hub]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Computerterminologie) Een '''hub''' is, net als een switch, een apparaat in de infrastructuur van een netwerk. In een computernetwerk is een hub het middelpunt van de aangesloten computers. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hub_(hardware) Meer over Hub]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 407: |
Regel 407: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Huisje-boompje-beestje-rijden | | |Trefwoord= Huisje-boompje-beestje-rijden |
− | |Omschrijving= Op zicht rijden. hierbij moet je je oriënteren op de omgeving, waarbij je kijkt naar elementaire zaken als huisje-boompje-beestje. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Op zicht rijden. hierbij moet je je oriënteren op de omgeving, waarbij je kijkt naar elementaire zaken als huisje-boompje-beestje. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= Huneslet | + | |Trefwoord= "Huneslet" |
− | |Omschrijving= Bijnaam bij de Hoogovens van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 8800. Deze bijnaam was gegeven naar de fabrieksnaam Hunslet. Zie ook: [[Woorden - J#Jeep|''jeep'']]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam bij de Hoogovens van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 8800. Deze bijnaam was gegeven naar de fabrieksnaam '''Hunslet'''. Zie ook: [[Woorden - J#Jeep|"jeep"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Hybride locomotief | | |Trefwoord= Hybride locomotief |
− | |Omschrijving= Een locomotief met zowel een dieselmotor, als de mogelijkheid gevoed te worden via een externe stroomvoorziening vanaf de spoorbaan. Er bestaan ook hybride locomotieven die via de bovenleiding worden gevoed waar dat kan en via een batterij als dat moet.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''hybride locomotief''' is een locomotief met zowel een dieselmotor, als de mogelijkheid gevoed te worden via een externe stroomvoorziening vanaf de spoorbaan. Er bestaan ook hybride locomotieven die via de bovenleiding worden gevoed waar dat kan en via een batterij als dat moet.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 428: |
Regel 428: |
| |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| ! scope= "row" width="75%" | | | ! scope= "row" width="75%" | |
− | | <small>Laatste wijziging: 14 mei 2023 11:05 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 24 jun 2023 10:53 (CET)</small> |
| |} | | |} |
| [[Categorie: Afkortingen|H]] | | [[Categorie: Afkortingen|H]] |