Modelbovenleiding in de praktijkUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Remco Poppen
Bovenleidingportalen kun je gewoon kopen in de winkel, het is helaas niet goedkoop en niet altijd geheel volgens model. Aangezien je er met 1- of 2 portaaltjes vaak niet bent, is deze handleiding gemaakt om nu voor relatief weinig geld toch je baan te kunnen voorzien van bovenleiding volgens NS voorbeeld. Enkel portaal: We zullen eerst het enkelspoor-portaal bespreken: Benodigdheden:
Gereedschap:
Start: Let wel op, deze beschrijving is gebaseerd op rails waarbij de hart-op-hart afstand 6,1 cm is. Zaag de messing (spoor)staaf in 2 delen waarbij 1 deel precies 4,6 cm. is. Dit wordt de dwarsbalk. De staande balk is de rest en is dus ongeveer 12 cm. en daarmee heb je dan nog bijna 2 cm. ‘vlees’ om hem ergens in te plaatsen. Maak nu in de dwarsbalk 0,5 cm. vanaf links met het ijzervijltje een inkeping van iets minder dan de helft van je staafdikte. Maak nu in je staande balk op 5 mm. van de top ook een inkeping van iets minder dan de helft van de spoorstaafdikte. Nu is het zaak de inkepingen iets verder in te vijlen om de balken mooi passend te maken. Dit doe je gewoon om en om. Dus 2 halen met de vijl in de dwarsbalk, 2 halen in de staande balk, passen en dit herhaal je tot ze goed aansluiten op elkaar. Ze sluiten goed aan als het bovenprofiel van de ene balk het onderprofiel van de ander raakt. Boor nu, gemeten vanaf de kant van de inkeping op de dwarsbalk, op 2,5 cm., op 3,3 cm. en op 3,9 cm. een gaatje. Nu nog 2 gaatjes in de staande balk. Vanaf de bovenkant gemeten, boor je de staaf door op 2,5 cm. en op 3 cm. Nu alle gaatjes gemaakt zijn gaan we verder met het ineen zetten van het portaal. Warm de soldeerbout maar vast op Neem nu 2,8 cm. nikkelzilverdraad 0,9 à 1mm. Leg nu de dwarsbalk en de staande balk in elkaar en fixeer deze even met een knijper. Plaats nu de nikkelzilverdraad. 400px
Soldeer deze vast op beide punten. Nu vertinnen we de kruising van de dwarsbalk en de staande balk, zowel boven als onder. Nu gaan we verder met het boogje bovenop. Neem hiervoor minimaal 2 cm. nikkelzilverdraad 0,7 mm. Je hebt minder nodig maar dat is lastiger te buigen, als het je lukt dan kan dat natuurlijk. Maak nu één boogje waarbij het boogje 6 mm. breed is. Als deze gebogen is, knip dan de lange uiteinden af op 4 mm. (Je ziet er twee maar je hoeft er maar één te maken, ik gebruik even dezelfde foto omwille van ruimtebesparing op de server). Nu komt een wat lastiger stukje omdat we nu het boogje erin gaan solderen, helpende handjes zijn daarbij erg prettig! Neem nu een stukje nikkelzilverdraad van 3,5 cm. lengte, met een diameter van 0,7 mm. en soldeer dit vast in het laatste vrije gaatje. En het enkelspoorportaal is klaar! Even verven en er kan weer een mooi portaaltje op de baan! T-portaal Nu het T-portaal: Benodigdheden:
Gereedschap:
Start: Let wel op, deze beschrijving is gebaseerd op rails waarbij de hart-op-hart-afstand 6,1 cm is. Zaag de messing (spoor)staaf in 2 delen waarbij 1 deel precies 8 cm. is. Dit wordt de dwarsbalk. De staande balk is de rest en is dus ongeveer 12 cm. en daarmee heb je dan nog bijna 2 cm. ’vlees’ om hem ergens in te plaatsen. Maak nu in de dwarsbalk exact in het midden met het ijzervijltje een inkeping van iets minder dan de helft van je staafdikte. Maak nu in je staande balk op 5 mm. van de top ook een inkeping van iets minder dan de helft van je staafdikte. Nu is het zaak de inkepingen iets verder in te vijlen om de balken mooi passend te maken. Dit doe je gewoon om en om. Dus twee halen met de vijl in de dwarsbalk, twee halen in de staande balk, passen en dit herhaal je tot ze goed aansluiten op elkaar. Ze sluiten goed aan als het bovenprofiel van de ene balk het onderprofiel van de ander raakt. Nu gaan we met de boormachine aan de slag. Eerst is de dwarsbalk aan de beurt: Maak nu gemeten vanuit het midden op de volgende plekken een gaatje met de boormachine: Zowel naar links als naar rechts vanuit het midden gemeten op: 2,0 cm. 2,8 cm. 3,4 cm. 6 gaten in totaal. Nu nog twee gaatjes in de staande balk. Vanaf de bovenkant gemeten boor je de staaf door op 2,5 cm. en op 3 cm. Nu alle gaatjes gemaakt zijn, gaan we verder met het ineenzetten van het portaal. Warm de soldeerbout maar vast op. Neem een stukje nikkelzilverdraad 6 cm. lengte en 1 mm. dikte en buig dat precies in het midden in een hoek van 90 graden. Zorg dat beide benen gelijk zijn, indien dit na buigen niet meer zo is, vijl dan de langste af tot ze even lang zijn, anders wordt het recht krijgen van de dwarsbalk onnodig lastig. 6 cm. kan teveel zijn, maar mocht je ergens niet helemaal goed zijn uitgekomen, dan heb je genoeg ’vlees’ om het te corrigeren. Nu plaatsen we de gebogen draad door het bovenste gat van de staande balk. Vervolgens plaatsen we de dwarsbalk op de steunen en draaien hem op de staande balk. Het kan zijn dat het nog niet helemaal past, dan vijl je de steunen aan beide zijden evenveel af, meetlat er dus even naast ;D Hiervoor is dus het extra ’vlees’. Als je dit goed doet zal de knik van de steun exact in de staande staaf vallen. Nu solderen we eerst de steun in de staande balk vast aan beide kanten. Nu vertinnen we de steunen op de dwarsbalk aan beide kanten. Nu vertinnen we de kruising van de dwarsbalk en de staande balk, zowel boven als onder. Ik heb meteen het teveel aan soldeer, wat buiten de hoeken is gekomen en op de balken lag, een beetje weggevijld. Dat staat een stuk mooier. Nu gaan we verder met de boogjes bovenop. Neem hiervoor minimaal 2 cm. nikkelzilverdraad van 0,7 mm. diameter. Je hebt minder nodig, maar dat is lastiger te buigen, als het je wel lukt dan kan dat natuurlijk :) Maak nu twee boogjes waarbij de boogjes 6 mm. breed zijn. Als ze gebogen zijn, knip dan de lange uiteinden af op 4 mm. Nu komt een wat lastiger stukje, omdat we nu de boogjes erin gaan solderen, helpende handjes zijn daarbij erg prettig! En tot slot de uithouder erin solderen. Neem een stukje nikkelzilverdraad van 6,8 cm. lengte en 0,7 mm. diameter, en plaats dat door het laatste gat wat open is, houdt dit precies gelijk aan linker- en rechtterzijde en soldeer het vast. En het portaal is klaar! Alleen nog even in de primer en spuiten en weer een mooi T-Portaal erbij. De kosten zijn erg laag. Ik heb voor dit voorbeeld een stuk rails gekocht voor €1, daar heb ik 1 spoorstaaf van gebruikt, verder heb je 3 meter nikkelzilverdraad van 0.7 mm. voor €7,60 en het 0,9 à 1mm. nikkelzilverdraad is ongeveer net zo duur. Dat betekent dat 1 portaal je 50 €cent voor de spoorstaaf kost, ongeveer 30 €cent aan nikkelzilverdraad 0,7 mm. en ongeveer 20 €cent voor 0,9 mm. nikkelzilverdraad. Totaal dus ongeveer €1 per portaal. Een likje verf erover en ook het T-portaal is klaar! |