Straatspoor in model

E06.10 - Straatspoor - Vorige | Volgende - E07 - Bebouwing

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Marty Boogaard

35px Bestand:Woorden icon.png 00000 Plaatjes_icon.png 04

Inleiding

Op onze tram-modulebaan was ook een stuk straatspoor nodig om de juiste sfeer te krijgen van vroegâh. Voor het nabootsen van straatspoor zijn vele verschillende technieken te vinden, maar wat mij opviel was, dat je bij bijna alle technieken de bielzen bleef zien langs de sporen. Dit vond ik niet mooi, en er moest een gemakkelijker manier zijn om dit op te lossen.

E06.10.01-01
Het uiteindelijke resultaat
Foto: M. Boogaard

In dit artikel beschrijf ik mijn oplossing om een straatspoor in een klinkerstraat na te bootsen. Het is net zo eenvoudig als dat het arbeidsintensief is, dus gemakkelijk, maar veel werk. De genoemde maten in het artikel zijn voor schaal H0, voor andere schalen zul je de maten naar wens aan moeten passen.

Benodigdheden

De benodigdheden zijn bijna overal, en zeker in de betere modelbouwwinkel c.q. knutselwinkel verkrijgbaar:

Een pakje DAS klei
Polystyreenplaat van 0,25 mm dik
Strippen Polystyreen van 1,0 × 1,0 mm (Evergreen 142)
Strippen Polystyreen van 0,5 × 0,5 mm (Evergreen 120)
Een kraspen
Alleslijm (Tesa of Velpon)
Verf

Polystyreen aanbrengen

Ik ga er even voor het gemak van uit dat de rails al ligt. Eerst wordt er naast het plaatje met bouten aan de binnenkant van de twee spoorstaven, twee stripjes Evergreen 120 gelijmd (E06.10.01-02 / Tek. A, magentakleur). Daarna maak je van het Polystyreen van 0,25 mm dikte stripjes van een paar mm breed. Breedte is niet zo van belang, zolang het maar niet over de gehele breedte van de dwarsliggers komt. (Zie: afbeelding E06.10.01-02 /Tek. A, blauwe gedeelte)

E06.10.01-02
De eerste stap
Tekening M. Boogaard

Het stripje Evergreen 120 dient dus om het bovenliggende stripje recht te houden. Nu even testen of je wielflenzen het stripje niet raken, anders moet je overstappen naar nog dunner materiaal, maar voor de meeste wielen moet er ruimte genoeg zijn.

Rails en Polystyreen op kleur brengen

Nu is het tijd om je spoorstaven een roestkleurtje te geven, inclusief de Polystyreen stripjes. Als de verf goed droog is, zet je aan de binnenkant van de spoorstaven de stripjes Polystyreen 142 (Zie: afbeelding E06.10.01-03 / Tek. B, groen).

E06.10.01-03
De tweede stap
Tekening M. Boogaard

Deze goed strak spannen tegen de spoorstaven en tijdelijk om de 10 cm vastzetten met een dotje DAS klei, maar ook dit is niet kritisch zolang het stripje maar strak tegen de spoorstaaf aan zit.

Klei aanbrengen

Als alles goed gefixeerd is, kneed je een stuk DAS klei lekker soepel en is het een kwestie van de klei tussen de sporen drukken. Als er een stuk gedaan is, gelijk (vlak) strijken met het stripje Polystyreen wat er nog zat. De dotjes DAS klei worden vanzelf afgetopt door het afstrijken. De reden dat je niet de gehele dwarsligger moet bedekken met Polystyreen blijkt nu, aangezien er een betere hechting is van de klei met de dwarsliggers, als een soort anker (Zie: E06.10.01-04 / Tek. C geel).

E06.10.01-04
De derde stap
Tekening M. Boogaard

Nu is de buitenkant aan de beurt. Smeer de ondergrond in met Tesa- of Velpon Alleslijm en druk hier ook de klei op, zo breed als de straat moet zijn. Je kunt aan de buitenkanten materiaal leggen van circa twee á drie mm dik, om zo een snel een egale vlakte te krijgen. Niet te hard drukken, want dan komt de lijm op de klei te liggen en is de klei verpest. Ook nooit de klei gladwrijven met water o.i.d. Want door vocht aan te brengen gaat de klei erg krimpen, en is het huilen de volgende dag, en heb je veel extra werk. Aangezien ik een oud uitziende klinkerstraat wou hebben, heb ik alle scheurtjes laten zitten en het oppervlak expres niet te glad gemaakt, maar meer een licht golfslagbad.

Polystyreen weghalen

Als alle klei naar wens ligt, kan je de stripjes Polystyreen 142 weghalen en voila, het roestige Polystyreen komt tevoorschijn en je sleuf is gereed. Je kunt een stelregel gebruiken, echter na veel onderzoek bleek, dat vroeger de klinkers gewoon tegen de onderkant van de spoorstaaf werden gelegd. Ze lagen dus bloot en werden niet op hun plaats gehouden door een ijzeren strip of iets in die trant. Bij moderner spoor kan dat wel, dan is het een kwestie van een stripje Polystyreen op het vlakke (met blauw aangegeven) Polystyreen te lijmen.

Krassen

Lat de klei een dagje goed drogen. Daarna kan het krassen beginnen, met het gewenste motief. Je kunt na het krassen hier en daar nog wat stenen wegsteken en meekrassen met eventuele scheuren in de klei, om zo een straat na te bootsen die al een paar jaar niet meer bezocht is door de plaatselijke stratenmakers.

Ik gebruik om te krassen een priem, die uit een horlogemakerschroevendraaier-set komt, deze ligt lekker in de hand, is goed te sturen en heeft een punt welke precies goed is. De redenen waarom ik, na het uitharden, de voegen erin kras en niet als de klei nog nat is:

Ten eerste hoef je niet zo snel te werken, en kun je af en toe krassen als je even niets anders te doen hebt, dus geen stress.
Ten tweede vind ik persoonlijk dat de randen van nat gekrast klei te rond zijn en de groeven te grof. Met de hardkrasmethode zijn de randen van je klinkers wat rechter en in mijn ogen net iets realistischer

Verouderen en kleuren

Zit je lang te krassen, dan kan het gebeuren dat je de lijnen niet meer ziet welke je al gedaan hebt. Ik gooi wat pigmentpoeder (of sigaretten-as) over de straat heen en al mijn lijntjes komen tevoorschijn. Na het krassen alles kleuren, inwassen, poederen en droogkwasten in kleur naar wens en je hebt een prachtig straatspoortje.

Het resultaat


E06.10.01-05 Straatspoor in model Foto: M. Boogaard	E06.10.01-06 Straatspoor in model Foto: M. Boogaard	E06.10.01-07 Straatspoor in model Foto: M. Boogaard