Proto-normenUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt
InleidingModelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden! ″Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer u eenmaal hebt gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat uw hele modelbaan op de schop. U begint met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moet u meteen de locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als u eenmaal het verschil daarvan met 'fabrieksrails' ervaren hebt, wilt u niet meer anders bouwen. Dan gaat u ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaat u de hele hobby anders bekijken, ofwel 'met andere ogen'.″
Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de Proto-normen Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen. De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was 'ZOB' van Brian Harrap (1985), en de tweede 'Poortershaven' van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).
Proto-normenDe belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht. Algemeen
In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkregel is e.e.a. erg kritisch. Railmateriaal
Wielen
Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen. Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden. Wielprofiel
Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie foto 12 voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen. U ziet dat de Proto87 wielen het fijnst zijn uitgevoerd en de Märklin wielen het grofst. Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rollend materieel aangeboden conform de Proto87 normen. Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.
Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rail en wissels. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer. Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel The American Way (zie: 'Meer informatie'). Wilt u zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.
Meer informatie
Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin
|