|
|
(38 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) |
Regel 1: |
Regel 1: |
| {{Koptekst | | {{Koptekst |
− | |Vorige= Rijtuigverlichting (interieurverlichting) | + | |Vorige= Rijtuigverlichting |
− | |Volgende= Universele knipper & flitserprint voor LED's | + | |Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds |
− | |VorigeMenu= Seinen, overwegen en verlichting | + | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
| |Auteur= Fred Eikelboom | | |Auteur= Fred Eikelboom |
| + | |Update= Fred Eikelboom |
| }} | | }} |
| {{Inhoudsopgave||Klein}} | | {{Inhoudsopgave||Klein}} |
| + | Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor '''sluitseinen of sluitverlichting''' met [[Wat is een led|leds]]. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen. |
| + | |
| === Schakeling 1 === | | === Schakeling 1 === |
− | | + | ====Sluitsein met toepassing van stroombron==== |
− | <u>''Sluitsein met toepassing van stroombron''</u>
| + | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
− | | + | |Bestand= Sluitlicht01.png |
− | U wilt op de modeltreinbaan graag dat alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst is. U wilt dan vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting.
| + | |Bestand2= Sluitlicht02.png |
− | | + | |Grootte= Zeer klein |
− | | + | |Grootte2= 222px |
− | Voor degenen die kant-en-klare sluitverlichting te duur vinden, is er de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.
| + | |Volgnummer= 01 |
− | {{Afbeelding | + | |Volgnummer2= 02 |
− | |Bestand= E08-08 Sluitlicht01.PNG | + | |Omschrijving= Schema van het sluitsein met één diode |
− | |Volgnummer= 01 | + | |Omschrijving2= Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter |
− | |Grootte= 600px | |
| |Type= Schema | | |Type= Schema |
− | |Maker= Fred Eikelboom | + | |Type2= Schema |
− | |Omschrijving= Schema van het sluitsein | + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | |Maker2= Fred Eikelboom |
| + | |Positie= Links |
| + | |Tussenruimte= 12px |
| }} | | }} |
− | | + | <br clear="all"> |
− | | |
| Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel. | | Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel. |
| | | |
− | De LED krijgt zijn voedingsspanning d.m.v. een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 V levert de schakeling een constante stroom van 15 mA aan de LED en maakt het daardoor mogelijk dat de LED een gelijkmatige helderheid heeft (voor informatie over LED's, zie het artikel ''Wat is een LED? bij 'Meer informatie'). | + | De led krijgt zijn voedingsspanning via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante stroom van 15 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft |
| | | |
| + | ==== Voeden met gelijkspanning (tweerail) ==== |
| + | Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de led alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = +). Bij het achteruitrijden (linker rail = +) zal de led niet branden. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer de regelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit. |
| | | |
− | === De werking bij het voeden met gelijkstroom (Tweerail)===
| + | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste polariteit krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit. |
− | (beschrijving geldt voor figuur 1)<br />
| |
− | Diode D1 zorgt ervoor dat de LED, alleen bij juiste poling van de voedingsspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, brandt. Bij het achteruitrijden zal de LED niet branden. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
| |
| | | |
− | (beschrijving geldt voor figuur 2)<br /> | + | ==== Voeden met wisselspanning (drierail) ==== |
− | De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de LED, in beide rijrichtingen de juiste spannings-polariteit krijgt, en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
| + | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wisselspanning die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. |
| | | |
| + | Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij analoge banen brandt de led minder fel met de rijspanning en bij stilstand is de led uit. |
| | | |
− | === De werking bij het voeden met analoge wisselstroom (Drierail) === | + | ==== Voeden met digitale spanning ==== |
− | (beschrijving geldt voor figuur 1)<br />
| + | Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale spanning afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. |
− | Diode D1 richt de wisselspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is. | |
| | | |
− | (beschrijving geldt voor figuur 2)<br /> | + | (beschrijving geldt voor afbeelding 2)<br /> |
− | De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is. | + | De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is. |
| | | |
− | | + | ==== De werking van de schakeling ==== |
− | === De werking bij het voeden met digitale spanning ===
| + | De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de led op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling. |
− | (beschrijving geldt voor figuur 1)<br />Diode D1 richt de digitale spanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
| |
− | | |
− | (beschrijving geldt voor figuur 2)<br />De diodes D1 t/m D4 richten de spanning (welke afkomstig is van de spoorstaven), gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
| |
− | | |
− | | |
− | === De werking van de schakeling === | |
− | De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de LED af op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling. | |
| | | |
− | Inplaats van de standaard 3 mm LED kunt u natuurlijk ook gebruikmaken van een '0805' SMD-LED. Wilt u het lastige 'draadjes aan de LED solderen' vermijden, dan kunt u gebruikmaken van kant-en-klare LED's met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij 'Meer informatie').<br />De diodes D1 t/m D4 in figuur 2, fungeren als 'bruggelijkrichter' (zie het artikel ''Elektronica basis bij 'Meer informatie').
| + | In plaats van de standaard 3 mm led is ook een '0805' SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij [[Sluitseinen of sluitverlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]). |
− | | |
| | | |
| + | De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als bruggelijkrichter (zie het artikel ''Elektronica basis'' bij [[Sluitseinen of sluitverlichting#Meer informatie|'Meer informatie']]). |
| {{Onderdelenlijst begin | | {{Onderdelenlijst begin |
− | |Breedte= 100% | + | |Breedte= 99% |
| |Lijn= Geen | | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
Regel 67: |
Regel 65: |
| |Artikelcode= 155785 | | |Artikelcode= 155785 |
| |Opmerking= NPN TO92 | | |Opmerking= NPN TO92 |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
Regel 73: |
Regel 72: |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 162280 | | |Artikelcode= 162280 |
− | |Opmerking= Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig | + | |Opmerking= bij schema in fig. 2 zijn vier aparte diodes nodig, of er kan één diodebrug gebruikt worden |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= LED 3 mm | + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 156226 | | |Artikelcode= 156226 |
− | |Opmerking= Low Current (2mA) | + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Weerstand 10K 1/4 Watt | + | |Omschrijving= Weerstand 10k |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 403377 | | |Artikelcode= 403377 |
− | |Opmerking= | + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Weerstand 47R 1/4 Watt | + | |Omschrijving= Weerstand 47R |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 403091 | | |Artikelcode= 403091 |
− | |Opmerking= | + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Elco 470 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 457856 |
| + | |Opmerking= bij digitale baan minimaal 35 V, bij analoge baan minimaal 25 V |
| + | |Kleur=#E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Condensator 680 pF, 50 V | + | |Omschrijving= Condensator 680 pF, keramisch |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 457329 | | |Artikelcode= 457329 |
− | |Opmerking= Keramisch | + | |Opmerking= min. 35 V |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst einde}} |
| + | {{Tabelonderschrift |
| + | |Volgnummer= 01 |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst begin |
| + | |Breedte= 99% |
| + | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Transistor BC547B |
| + | |Aantal= 2 |
| + | |Artikelcode= BC 547B |
| + | |Opmerking= NPN TO92 |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Diode 1N4148 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1N4148 |
| + | |Opmerking= bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= Led 3MM 2MA RT |
| + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Weerstand 10k |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1/4W 10K |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Weerstand 47R |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1/4W 47 |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Elco 470 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= RAD FC 470 |
| + | |Opmerking= bij digitale baan 35 volt bij analoge baan 25 volt |
| + | |Kleur=#E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Condensator 680 pF, keramisch |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= KERKO 680P |
| + | |Opmerking= 50 volt |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst einde}} | | {{Onderdelenlijst einde}} |
− | <small>
| + | {{Tabelonderschrift |
− | {| | + | |Volgnummer= 02 |
− | |Tabel 02 | + | |Maker= Fred Eikelboom |
− | |- | + | }} |
− | |Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
| |
− | |-
| |
− | |}
| |
− | </small>
| |
| ---- | | ---- |
− | | + | Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de 'snelbouwmethode' (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden. |
| | | |
| === Schakeling 2 === | | === Schakeling 2 === |
− | <u>''Sluitsein voor goederenwagen''</u>
| + | ====Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan==== |
− | | |
− | Voor een goederenwagen is de volgende simpele schakeling bedacht: De onderdelen kunt u aan elkaar solderen volgens de 'snelbouwmethode' (zie: foto 04) Voor zo'n simpele schakeling hoeft u geen printje te maken.
| |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
− | |Bestand= Sluitsein02.gif | + | |Bestand= Sluitsein01.gif |
| |Volgnummer= 03 | | |Volgnummer= 03 |
| |Grootte= Klein | | |Grootte= Klein |
Regel 127: |
Regel 199: |
| |Omschrijving= Schema van het sluitsein | | |Omschrijving= Schema van het sluitsein |
| }} | | }} |
− | | + | Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig: |
− | | |
− | Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd: | |
| {{Onderdelenlijst begin | | {{Onderdelenlijst begin |
− | |Breedte= 100% | + | |Breedte= 99% |
| |Lijn= Geen | | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L05 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 183024 |
| + | |Opmerking= |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
Regel 140: |
Regel 219: |
| |Artikelcode= 501433 | | |Artikelcode= 501433 |
| |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) | | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 2200 µF/63V | + | |Omschrijving= Elco 2200 μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 445252 | | |Artikelcode= 445252 |
− | |Opmerking= Radiaal | + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Elco 10 µF/16V Tantaal | + | |Omschrijving= Elco 10 μF |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 481726 | | |Artikelcode= 481726 |
− | |Opmerking= standaard Elco mag ook | + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220 μF mag ook. |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= LED 3 mm | + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
| |Artikelcode= 156226 | | |Artikelcode= 156226 |
− | |Opmerking= Low Current (2mA) | + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| |Leverancier= Conrad | | |Leverancier= Conrad |
− | |Omschrijving= Weerstand 560R 1/4 Watt | + | |Omschrijving= Weerstand 330 Ω |
| |Aantal= 1 | | |Aantal= 1 |
− | |Artikelcode= 403229 | + | |Artikelcode= 1089141 |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst einde}} |
| + | {{Tabelonderschrift |
| + | |Volgnummer= 03 |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst begin |
| + | |Breedte= 99% |
| + | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L05 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= µA 78L05 |
| |Opmerking= | | |Opmerking= |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= B40C1500RUND |
| + | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Elco 2200 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 |
| + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Elco 10 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= TANTAL 10/16 |
| + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220 μF mag ook. |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= Led 3MM 2MA RT |
| + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Weerstand 330 Ω |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1/4 W 330 |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst einde}} |
| + | {{Tabelonderschrift |
| + | |Volgnummer= 04 |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | }} |
| + | ---- |
| + | === Schakeling 3 === |
| + | ====Sluitsein voor goederenwagen op een digitale baan==== |
| + | {{Afbeelding |
| + | |Bestand= Sluitsein02.gif |
| + | |Volgnummer= 04 |
| + | |Grootte= Klein |
| + | |Type= Schema |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | |Omschrijving= Schema van het sluitsein |
| + | }} |
| + | Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd: |
| + | {{Onderdelenlijst begin |
| + | |Breedte= 99% |
| + | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst onderdeel | | {{Onderdelenlijst onderdeel |
Regel 175: |
Regel 339: |
| |Artikelcode= 183059 | | |Artikelcode= 183059 |
| |Opmerking= | | |Opmerking= |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 501433 |
| + | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Elco 2200 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 445252 |
| + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Elco 10 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 481726 |
| + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220 μF mag ook. |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 156226 |
| + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Conrad |
| + | |Omschrijving= Weerstand 560 Ω |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1089180 |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst einde}} |
| + | {{Tabelonderschrift |
| + | |Volgnummer= 05 |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst begin |
| + | |Breedte= 99% |
| + | |Lijn= Geen |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= µA 78L12 |
| + | |Opmerking= |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500 |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= B40C1500RUND |
| + | |Opmerking= (of vier diodes 1N4148) |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Elco 2200 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= RAD FR 2.200/35 |
| + | |Opmerking= 35 volt radiaal |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Elco 10 μF |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= TANTAAL 10/16 |
| + | |Opmerking= 16 volt tantaal-elco. Standaard elco 220 μF mag ook. |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Led 3 mm |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= Led 3MM 2MA RT |
| + | |Opmerking= Low Current |
| + | |Kleur= #E8E8E8 |
| + | }} |
| + | {{Onderdelenlijst onderdeel |
| + | |Leverancier= Reichelt |
| + | |Omschrijving= Weerstand 560 Ω |
| + | |Aantal= 1 |
| + | |Artikelcode= 1/4W 560 |
| + | |Opmerking= ¼ W |
| + | |Kleur= #E5E4E2 |
| }} | | }} |
| {{Onderdelenlijst einde}} | | {{Onderdelenlijst einde}} |
− | <small>
| + | {{Tabelonderschrift |
− | {| | + | |Volgnummer= 06 |
− | |Tabel 04
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
− | |- | + | }} |
− | |Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom | |
− | |-
| |
− | |}
| |
− | </small>
| |
− | | |
− | (voor de spanningsregelaar kan elk 12 V-type, met een max. uitgangsstroom van 100 mA gebruikt worden)
| |
− | | |
− | | |
− | Verder is benodigd:
| |
− | * Wattenstaafje met doorzichtig buisje
| |
| | | |
| + | ====De spanningsregelaar==== |
| + | {{Afbeelding |
| + | |Bestand= Aansluiting-spanningsregelaar-01.gif |
| + | |Volgnummer= 05 |
| + | |Grootte= Zeer klein |
| + | |Type= Tekening |
| + | |Omschrijving= De aansluitingen van de spanningsregelaar |
| + | |Maker= Fred Eikelboom |
| + | |Positie= Rechts |
| + | }} |
| + | Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. |
| + | De 78L05 en 78L12 hebben een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). |
| | | |
| + | Voor de spanningsregelaar kan, voor de 'analoge' versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. Voor de 'digitale' versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein03.gif | | |Bestand= Sluitsein03.gif |
− | |Volgnummer= 05 | + | |Volgnummer= 06 |
| |Grootte= 300px | | |Grootte= 300px |
− | |Maker= Fred Eikelboom
| |
| |Omschrijving= Onderdelen in de wagen geplaatst | | |Omschrijving= Onderdelen in de wagen geplaatst |
| + | |Maker= Fred Eikelboom<br /><br /><!--br's dienen om lege ruimte onder het plaatje te maken--> |
| + | |Positie= Links |
| }} | | }} |
| + | Verder is benodigd:<br /> |
| + | {| style= "width: 850px; height: 110px; frontcolor="black"; border="0" |
| + | |- |
| + | | <ul style= "list-style-type: square;"><li></li></ul> || Wattenstaafje met doorzichtig buisje. |
| + | |} |
| | | |
− | | + | ====Inbouw in de wagen==== |
− | Een paar stukjes schuimplastic ertussen doen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de LED + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto maar even weggelaten, zie foto 05).
| + | Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de led + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).<br clear="all"> |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein04.gif | | |Bestand= Sluitsein04.gif |
− | |Volgnummer= 06 | + | |Volgnummer= 07 |
| |Grootte= 150px | | |Grootte= 150px |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| |Omschrijving= Omgebouwd wattenstaafje | | |Omschrijving= Omgebouwd wattenstaafje |
| + | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | | + | Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een 'behuizing' voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.<br clear="all"> |
− | | |
− | Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie: foto 06). Het stukje wattenstaaf-buis geleidt zeer goed het licht van de LED via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de LED.<br /> | |
− | Van een stukje rubber wordt een 'behuizing' voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, lijmt u midden-boven, aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen, en iets uitvijlen, zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de LED doen dat ongeveer drie mm boven de LED uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de LED zit. Maak de LED niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past. | |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein05.gif | | |Bestand= Sluitsein05.gif |
− | |Volgnummer= 07 | + | |Volgnummer= 08 |
| |Grootte= 150px | | |Grootte= 150px |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| |Omschrijving= Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers | | |Omschrijving= Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers |
| + | |Positie= Links |
| }} | | }} |
− | | + | Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de gelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de led vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.<br clear="all"> |
− | | |
− | Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen, en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 07) naar binnen voeren en de draden aan de gelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de LED vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt. | |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein06.gif | | |Bestand= Sluitsein06.gif |
− | |Volgnummer= 08 | + | |Volgnummer= 09 |
| |Grootte= 300px | | |Grootte= 300px |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| |Omschrijving= De stroomafnemers, gereed voor montage | | |Omschrijving= De stroomafnemers, gereed voor montage |
| + | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
− | | + | Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal stroomafnemers gemaakt. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).<br clear="all"> |
− | | |
− | Van fosforbronsdraad (of messingdraad) met een diameter van 0,3 mm maakt u een viertal stroomafnemers. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie: foto 08). | |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein07.gif | | |Bestand= Sluitsein07.gif |
− | |Volgnummer= 09 | + | |Volgnummer= 10 |
| |Grootte= Klein | | |Grootte= Klein |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| |Omschrijving= Het solderen van de stroomafnemers | | |Omschrijving= Het solderen van de stroomafnemers |
| + | |Positie= Links |
| }} | | }} |
− | | + | Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een 'derde handje' gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).<br clear="all"> |
− | | |
− | Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een 'derde handje' gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer één mm doorsnede om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print. Zo hebt u twee handen vrij voor het solderen (zie foto 09). | |
| {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| |Bestand= Sluitsein08.gif | | |Bestand= Sluitsein08.gif |
− | |Volgnummer= 10 | + | |Volgnummer= 11 |
| |Grootte= 250px | | |Grootte= 250px |
| |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| |Omschrijving= Het sluitsein in actie | | |Omschrijving= Het sluitsein in actie |
| + | |Positie= Rechts |
| }} | | }} |
| + | Nu de stroomafnemers afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken. Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de led nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de analoge versie is de nabrand-tijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel spanning er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de elco worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld. |
| | | |
− | | + | <u>''Tip:''</u><br> |
− | Nu de stroomafnemers afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Tip: controleer ook even of bij zijdelingse beweging van de assen, of de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken.<br />
| + | Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de stroomafnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een heel klein beetje contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden. |
− | U heeft met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje een prima sluitsein verkregen (zie foto 10). De LED blijft, nadat de spanning van de rails gehaald, nog meer dan twee minuten branden.
| + | <br clear="all"> |
− | Wilt u een nog langere brandtijd, dan kunt u de waarde van de Elco verhogen, of indien er voldoende ruimte aanwezig is, twee Elco's parallel schakelen.
| |
− | | |
− | <u>''Tip:''</u> | |
− | | |
− | Mocht u tijdens het proefrijden (of naderhand), last hebben van piepende stroomafnemers, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wél zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers, en is het geluid een stuk minder, of is zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een <u>heel klein beetje</u> contactspray (verkrijgbaar in de elektronicawinkel en o.a. bij Conrad) op de binnenkant van de wielen aangebracht worden. | |
− | | |
− | | |
| {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
| |Box= AlleenInfo | | |Box= AlleenInfo |
Regel 273: |
Regel 535: |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
− | |Link= Hoe sluit u LED's aan? | + | |Link= Hoe sluit u leds aan |
− | |Linknaam= Hoe sluit u LED's aan? | + | |Linknaam= Hoe sluit u leds aan |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
− | |Link= LED voorschakelweerstand berekenen | + | |Link= Minimale led voorschakelweerstand berekenen |
− | |Linknaam= LED voorschakelweerstand berekenen | + | |Linknaam= Minimale led voorschakelweerstand berekenen |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
Regel 285: |
Regel 547: |
| }} | | }} |
| {{Link intern | | {{Link intern |
− | |Link= Wat is een LED? | + | |Link= Wat is een led |
− | |Linknaam= Wat is een LED? | + | |Linknaam= Wat is een led |
| }} | | }} |
| {{Linkssectie scheiding}} | | {{Linkssectie scheiding}} |
| {{Linkssectie tussenkop | | {{Linkssectie tussenkop |
− | |Koptekst= Externe website: | + | |Koptekst= Externe websites: |
| + | }} |
| + | {{Link Conrad-Meerkeuze |
| + | |Volgnr= 29 <!-- conrad tracking link --> |
| + | |ExtraInfo= Onderdelen. |
| + | }} |
| + | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| + | |Volgnr= 170 <!-- reichelt --> |
| + | |ExtraInfo= Onderdelen. |
| }} | | }} |
− | {{Link conrad}}
| |
| {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
− |
| |
− |
| |
| {{Voettekst | | {{Voettekst |
− | |Vorige= Rijtuigverlichting (interieurverlichting) | + | |Vorige= Rijtuigverlichting |
− | |Volgende= Universele knipper & flitserprint voor LED's | + | |Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds |
− | |VorigeMenu= Seinen, overwegen en verlichting | + | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
− | }} | + | }}{| width= "100%" |
| + | |- valign= "top" |
| + | ! scope= "row" width="80%" | |
| + | | <small><small>Laatste wijziging: 4 juni 2020 19:09 (CEST)</small></small> |
| + | |} |
| [[Categorie: Alles|S]] | | [[Categorie: Alles|S]] |
− | [[Categorie: Artikel|Sluitseinen (Sluitverlichting)]] | + | [[Categorie: Artikel|Sluitseinen]] |
| [[Categorie: Bedrading|S]] | | [[Categorie: Bedrading|S]] |
| [[Categorie: Elektronica|S]] | | [[Categorie: Elektronica|S]] |
− | [[Categorie: LED|S]] | + | [[Categorie: Led|S]] |
| [[Categorie: Materieel|S]] | | [[Categorie: Materieel|S]] |
| [[Categorie: Praktijk|S]] | | [[Categorie: Praktijk|S]] |
| + | [[Categorie: Seinen|S]] |
| + | [[Categorie: Stroombron|S]] |
| [[Categorie: Technieken|S]] | | [[Categorie: Technieken|S]] |
| [[Categorie: Verlichting|S]] | | [[Categorie: Verlichting|S]] |
| [[Categorie: Fred Eikelboom|S]] | | [[Categorie: Fred Eikelboom|S]] |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom - Update door Fred Eikelboom
Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor sluitseinen of sluitverlichting met leds. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.
Schakeling 1
Sluitsein met toepassing van stroombron
|
|
|
Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
Schema van het sluitsein met één diode
|
|
Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel.
De led krijgt zijn voedingsspanning via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante stroom van 15 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft
Voeden met gelijkspanning (tweerail)
Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de led alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = +). Bij het achteruitrijden (linker rail = +) zal de led niet branden. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer de regelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste polariteit krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
Voeden met wisselspanning (drierail)
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wisselspanning die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1.
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij analoge banen brandt de led minder fel met de rijspanning en bij stilstand is de led uit.
Voeden met digitale spanning
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale spanning afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
(beschrijving geldt voor afbeelding 2)
De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
De werking van de schakeling
De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de led op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling.
In plaats van de standaard 3 mm led is ook een '0805' SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij 'Meer informatie').
De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als bruggelijkrichter (zie het artikel Elektronica basis bij 'Meer informatie').
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 01
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 02
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de 'snelbouwmethode' (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden.
Schakeling 2
Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan
|
Afbeelding: 03
|
Schema van het sluitsein
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig:
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 03
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 04
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Schakeling 3
Sluitsein voor goederenwagen op een digitale baan
|
Afbeelding: 04
|
Schema van het sluitsein
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd:
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 05
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Sjabloon:Onderdelenlijst begin
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst onderdeel
Sjabloon:Onderdelenlijst einde
|
Tabel: 06
|
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
De spanningsregelaar
|
Afbeelding: 05
|
De aansluitingen van de spanningsregelaar
|
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk.
De 78L05 en 78L12 hebben een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05).
Voor de spanningsregelaar kan, voor de 'analoge' versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. Voor de 'digitale' versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden.
|
Afbeelding: 06
|
Onderdelen in de wagen geplaatst
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Verder is benodigd:
|
Wattenstaafje met doorzichtig buisje.
|
Inbouw in de wagen
Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de led + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).
|
Afbeelding: 07
|
Omgebouwd wattenstaafje
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een 'behuizing' voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.
|
Afbeelding: 08
|
Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de gelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de led vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.
|
Afbeelding: 09
|
De stroomafnemers, gereed voor montage
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal stroomafnemers gemaakt. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).
|
Afbeelding: 10
|
Het solderen van de stroomafnemers
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een 'derde handje' gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).
|
Afbeelding: 11
|
Het sluitsein in actie
|
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Nu de stroomafnemers afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken. Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de led nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de analoge versie is de nabrand-tijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel spanning er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de elco worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld.
Tip:
Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de stroomafnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een heel klein beetje contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden.
Meer informatie
Externe websites:
|
|
Onderdelen.
|
|
Onderdelen.
|
|
Laatste wijziging: 4 juni 2020 19:09 (CEST)
|