|
|
| Regel 6: |
Regel 6: |
| | }} | | }} |
| | | | |
| − | In modelspoorland zijn eigenlijk twee railsystemen beschikbaar en dat zijn: Tweerail en Drierail. | + | In modelspoorland zijn eigenlijk twee '''railsystemen''' beschikbaar; tweerail en drierail. Deze verschillen zowel fysiek als elektrisch. |
| − | Deze verschillen zowel fysiek als elektrisch. | |
| | | | |
| | + | === Fysiek verschil === |
| | + | Drierail is wat de naam ook eigenlijk zegt: drie stroomgeleiders. Vroeger nog echt drie complete spoorstaven maar tegenwoordig zogenaamde puntcontacten (soms wordt deze benaming afgekort tot 'puco's') in het midden. De locomotief neemt stroom af via de rails en via een sleepcontact dat over de puntcontacten glijdt (zie afbeelding 01). |
| | | | |
| − | === Fysiek verschil: ===
| + | Bij tweerail zijn er twee spoorstaven. Hierbij staat de plus (+) op de ene spoorstaaf en de min (—) op de andere spoorstaaf (zie afbeelding 02). In de rijrichting gezien is plus rechts en min links. |
| − | Drierail is dat wat de naam ook eigenlijk zegt: drie stroomgeleiders. Vroeger nog echt drie complete spoorstaven, tegenwoordig voorzien van zogenaamde puntcontacten (soms wordt deze benaming afgekort tot 'puco's') in het midden. De locomotief neemt stroom af via de rails en via een sleepcontact dat over de puntcontacten glijdt (zie: afbeelding 01).<br />
| |
| − | Bij Tweerail hebt u maar twee spoorstaven. Hierbij staat de plus (+) op de ene spoorstaaf en de min (—) op de andere spoorstaaf (zie: afbeelding 02). | |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= Spanningtoevoer-01.gif | | |Bestand= Spanningtoevoer-01.gif |
| Regel 28: |
Regel 27: |
| | }} | | }} |
| | | | |
| | + | === Elektrisch verschil === |
| | + | Vroeger werden tweerail en drierail ook wel aangeduid met 'gelijkstroom' en 'wisselstroom'. Dit kwam omdat bij tweerail gelijkspanning werd gebruikt. De rijrichting werd gewisseld door bij de regelaar de polen om te keren (te verwisselen). Bij drierail werkt dit anders. Hierbij wordt gebruik gemaakt van wisselstroom. Door via de transformator een korte puls van 20 V op de baan te zetten, wordt er intern (in de loc) een bistabiel relais omgezet, waardoor de spanning over de veldwikkeling van de motor omkeert. De loc zal dan de andere kant uit gaan rijden. |
| | | | |
| − | === Elektrisch verschil: ===
| + | Een bijzondere vorm van een drierail systeem was het vroeger populaire Trix Express op gelijkspanning. Daarbij vormde elke, onderling geïsoleerde, spoorstaaf een stroomkring met de middenrail als gemeenschappelijke terugvoer. Daardoor was het mogelijk om, onafhankelijk van elkaar, twee treinen tegelijk op hetzelfde spoor te bedienen. Met bovenleiding was zelfs een drie-treinenbedrijf mogelijk. Na de overname van de firma Trix door Märklin wordt Trix Express echter niet meer geproduceerd. |
| − | Vroeger werden Tweerail en Drierail ook wel aangeduid met 'gelijkstroom' en 'wisselstroom'.<br />
| |
| − | Dit kwam omdat op de Tweerail-baan gelijkspanning werd gebruikt. De rijrichting werd gewisseld door de polen om te keren (te verwisselen) bij de trafo.<br />
| |
| − | Bij Drierail werkt dit anders. Hierbij wordt gebruik gemaakt van wisselspanning. Door een korte puls van 20 V op de baan te zetten, via de transformator, wordt er intern (in de loc) een relais omgezet, waardoor de rijrichting omkeert. De loc zal dan de andere kant uit gaan rijden.
| |
| | | | |
| − | Een bijzondere vorm van een drierail systeem was het, vroeger populaire, gelijkstroom-Trix Express systeem.
| + | === Tweerail- en drierailmaterieel === |
| − | Daarbij vormde elke, onderling geïsoleerde, spoorstaaf een stroomkring met de middenrail als gemeenschappelijke terugvoer. Daardoor was het mogelijk om, onafhankelijk van elkaar, twee treinen tegelijk op hetzelfde spoor te bedienen. Met bovenleiding was zelfs een drie-treinenbedrijf mogelijk. Na de overname van de firma Trix door Märklin, wordt Trix Express echter niet meer geproduceerd.
| + | Het verschil tussen drierail 'wisselstroom'-wagens en tweerail 'gelijkstroom'-wagens' zit in de assen/wielen. Bij het drierailsysteem zijn de wielen via de as elektrisch met elkaar verbonden, bij het tweerailsysteem zijn ze van elkaar geïsoleerd omdat er anders kortsluiting ontstaat. Of een wielset (as plus wielen) geschikt is voor tweerail, is te zien aan de kunststof isolatiebusjes die wel of niet aanwezig zijn tussen as en wiel (zie afbeelding 02). Een 'wisselstroomwagen' kan dus niet op een gelijkstroombaan rijden, een 'gelijkstroomwagen' kan wel op een wisselstroombaan. |
| | | | |
| − | | + | === Digitaal === |
| − | === Tweerail- en Drierailmaterieel ===
| + | Bij 'digitaal' is er geen sprake meer van gelijk- of wisselspanning. Zowel tweerail als drierail maakt bij 'digitaal' gebruik van een spanning in blokvorm (blokgolf met wisselende polariteit). In dit blokpatroon is informatie opgeslagen over het id (het adres) en het commando naar de locomotief. Elke locomotief heeft een decoder die deze informatie kan lezen en de opdrachten kan uitvoeren. |
| − | Het verschil tussen Drierail 'wisselstroom'-wagens' en Tweerail 'gelijkstroom'-wagens' zit in de assen/wielen. Bij het Drierailsysteem zijn de wielen elektrisch met elkaar verbonden, bij het Tweerailsysteem zijn ze van elkaar geïsoleerd, omdat er anders kortsluiting onstaat. Of een wielset (as plus wielen) geschikt is voor Tweerail, kunt u zien aan de kunststof isolatiebusjes die wel of niet aanwezig zijn tussen as en wiel (zie: afbeelding 02). Een 'wisselstroom'-wagen' kan dus niet op een 'gelijkspanningbaan' rijden.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | === Digitaal: === | |
| − | Bij 'Digitaal' spreken we niet meer van gelijk- en wisselspanning. Bij zowel Tweerail- als Drierail maken we bij 'Digitaal' gebruik van een spanning in blokpatroon (blokgolf met wisselende polariteit). In dit blokpatroon is informatie opgeslagen over de rijrichting en de snelheid per locomotief. Elke locomotief heeft een decoder, die deze informatie kan lezen en de opdrachten kan uitvoeren. | |
| | | | |
| | {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
| Regel 69: |
Regel 62: |
| | {{Link Forum-Meerkeuze | | {{Link Forum-Meerkeuze |
| | |Volgnr= 17 | | |Volgnr= 17 |
| − | |ExtraInfo= over Tweerail- en Drierail. | + | |ExtraInfo= over tweerail en drierail. |
| | }} | | }} |
| | {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
| | | | |
| | {{Gerelateerde termen | | {{Gerelateerde termen |
| − | |Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin | + | |Termen= Märklin, Marklin, Maerklin, Mærklin |
| | }} | | }} |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt
In modelspoorland zijn eigenlijk twee railsystemen beschikbaar; tweerail en drierail. Deze verschillen zowel fysiek als elektrisch.
Fysiek verschil
Drierail is wat de naam ook eigenlijk zegt: drie stroomgeleiders. Vroeger nog echt drie complete spoorstaven maar tegenwoordig zogenaamde puntcontacten (soms wordt deze benaming afgekort tot 'puco's') in het midden. De locomotief neemt stroom af via de rails en via een sleepcontact dat over de puntcontacten glijdt (zie afbeelding 01).
Bij tweerail zijn er twee spoorstaven. Hierbij staat de plus (+) op de ene spoorstaaf en de min (—) op de andere spoorstaaf (zie afbeelding 02). In de rijrichting gezien is plus rechts en min links.
|
|
|
| Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
| Spanningtoevoer naar de motor bij Drierail
|
|
Spanningtoevoer naar de motor bij Tweerail
|
| Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
|
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Elektrisch verschil
Vroeger werden tweerail en drierail ook wel aangeduid met 'gelijkstroom' en 'wisselstroom'. Dit kwam omdat bij tweerail gelijkspanning werd gebruikt. De rijrichting werd gewisseld door bij de regelaar de polen om te keren (te verwisselen). Bij drierail werkt dit anders. Hierbij wordt gebruik gemaakt van wisselstroom. Door via de transformator een korte puls van 20 V op de baan te zetten, wordt er intern (in de loc) een bistabiel relais omgezet, waardoor de spanning over de veldwikkeling van de motor omkeert. De loc zal dan de andere kant uit gaan rijden.
Een bijzondere vorm van een drierail systeem was het vroeger populaire Trix Express op gelijkspanning. Daarbij vormde elke, onderling geïsoleerde, spoorstaaf een stroomkring met de middenrail als gemeenschappelijke terugvoer. Daardoor was het mogelijk om, onafhankelijk van elkaar, twee treinen tegelijk op hetzelfde spoor te bedienen. Met bovenleiding was zelfs een drie-treinenbedrijf mogelijk. Na de overname van de firma Trix door Märklin wordt Trix Express echter niet meer geproduceerd.
Tweerail- en drierailmaterieel
Het verschil tussen drierail 'wisselstroom'-wagens en tweerail 'gelijkstroom'-wagens' zit in de assen/wielen. Bij het drierailsysteem zijn de wielen via de as elektrisch met elkaar verbonden, bij het tweerailsysteem zijn ze van elkaar geïsoleerd omdat er anders kortsluiting ontstaat. Of een wielset (as plus wielen) geschikt is voor tweerail, is te zien aan de kunststof isolatiebusjes die wel of niet aanwezig zijn tussen as en wiel (zie afbeelding 02). Een 'wisselstroomwagen' kan dus niet op een gelijkstroombaan rijden, een 'gelijkstroomwagen' kan wel op een wisselstroombaan.
Digitaal
Bij 'digitaal' is er geen sprake meer van gelijk- of wisselspanning. Zowel tweerail als drierail maakt bij 'digitaal' gebruik van een spanning in blokvorm (blokgolf met wisselende polariteit). In dit blokpatroon is informatie opgeslagen over het id (het adres) en het commando naar de locomotief. Elke locomotief heeft een decoder die deze informatie kan lezen en de opdrachten kan uitvoeren.
Meer informatie
Encyclopedie:
|
|
|
|
|
|
|
Externe website:
|
|
|
over tweerail en drierail.
|
Gerelateerde termen: Märklin, Marklin, Maerklin, Mærklin
|
|
Laatste wijziging: 4 jan 2015 16:37
|
