|
|
| Regel 19: |
Regel 19: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GH. | | |Trefwoord= GH. |
| − | |Omschrijving= Afkorting van Grote Herstelling. | + | |Omschrijving= Afkorting van '''Grote Herstelling'''. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GND. | | |Trefwoord= GND. |
| − | |Omschrijving= (Eng.) Afkorting van ''ground''. 1. Massa of aarde-aansluiting. 2. Randaarde-aansluiting van apparatuur. | + | |Omschrijving= (Eng.) Afkorting van '''ground'''. 1. Massa of aarde-aansluiting. 2. Randaarde-aansluiting van apparatuur. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 31: |
Regel 31: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GS. | | |Trefwoord= GS. |
| − | |Omschrijving= Gooische Stoomtramwegmaatschapij te Amsterdam. | + | |Omschrijving= '''Gooische Stoomtramwegmaatschapij''' te Amsterdam. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GSM-R. | | |Trefwoord= GSM-R. |
| − | |Omschrijving= (GSM-Rail) Telecommunicatiesysteem gebaseerd op GSM-techniek, waarmee op veilige wijze berichten kunnen worden verstuurd over de veilige berijdbaarheid van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]] en van [[Woorden - M#Materieel|materieel]]technische aangelegenheden. GSM-R is geïntroduceerd als vervanger van Telerail. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''(GSM-Rail)''' Telecommunicatiesysteem gebaseerd op GSM-techniek, waarmee op veilige wijze berichten kunnen worden verstuurd over de veilige berijdbaarheid van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]] en van [[Woorden - M#Materieel|materieel]]technische aangelegenheden. GSM-R is geïntroduceerd als vervanger van [[Woorden - T#Telerail|Telerail]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Galvanische scheiding | | |Trefwoord= Galvanische scheiding |
| − | |Omschrijving= '''Galvanische scheiding''' is het vermijden van elke mogelijke [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]doorgang tussen functionele delen van elektrische systemen waartussen vermogen of signalen overgedragen moeten worden; er is geen directe geleidingsweg mogelijk. Wel kan energie of informatie uitgewisseld worden op andere manieren, zoals [[Woorden - C#Capacitief|capacitief]], via [[Woorden - I#Inductie|inductie]] of elektromagnetische golven, of door optische, akoestische of mechanische middelen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over [https://nl.wikipedia.org/wiki/Galvanische_scheiding galvanische scheiding]. | + | |Omschrijving= '''Galvanische scheiding''' is het vermijden van elke mogelijke [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]doorgang tussen functionele delen van elektrische systemen waartussen vermogen of signalen overgedragen moeten worden; er is geen directe [[Woorden - G#Geleiden|geleidingsweg]] mogelijk. Wel kan energie of informatie uitgewisseld worden op andere manieren, zoals [[Woorden - C#Capacitief|capacitief]], via [[Woorden - I#Inductie|inductie]] of elektromagnetische golven, of door optische, akoestische of mechanische middelen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over [https://nl.wikipedia.org/wiki/Galvanische_scheiding galvanische scheiding]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Ganghandel | | |Trefwoord= Ganghandel |
| − | |Omschrijving= Fijnregelaar voor de stoomtoevoer. Met de ganghandel zet men een locomotief ook 'in zijn achteruit'. (van het Engelse woord handle): inrichting in het machinistenhuis waarmee de machinist de rijrichting (de gang) van de loc en de vullingsgraad van de cilinders kan instellen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://www.nicospilt.com/pdf/hoofdstukIII.pdf Meer over ganghandel.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | + | |Omschrijving= Fijnregelaar voor de stoomtoevoer. Met de '''ganghandel''' zet men een locomotief ook "in zijn achteruit". (van het Engelse woord handle): inrichting in het machinistenhuis waarmee de machinist de rijrichting (de gang) van de loc en de vullingsgraad van de cilinders kan instellen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://www.nicospilt.com/pdf/hoofdstukIII.pdf Meer over ganghandel.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 51: |
Regel 51: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gans | | |Trefwoord= Gans |
| − | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 4600, die een waggelende gang hadden, net als een gans. zie ook: ''cake-walk, schommelkont.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 4600, die een waggelende gang hadden, net als een '''gans'''. zie ook: "cake-walk, schommelkont." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Garage | | |Trefwoord= Garage |
| − | |Omschrijving= (locomotief)loods. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Spoorjargon); Met '''garage''' wordt de (locomotief)loods bedoeld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gastell | | |Trefwoord= Gastell |
| − | |Omschrijving= Rijtuig en wagenbouwer. [https://de.wikipedia.org/wiki/Gastell Meer over Gastell.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Gastell''' was een rijtuig en wagenbouwer. [https://de.wikipedia.org/wiki/Gastell Meer over Gastell.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gasveer | | |Trefwoord= Gasveer |
| − | |Omschrijving= Een gasveer bestaat uit een cilinder met een zuiger, waarbij gas in de cilinder wordt samengedrukt en zo voor een verende werking zorgt. Een ventiel in de zuiger zorgt ervoor dat de beweging bij het uitveren gedempt wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''gasveer''' bestaat uit een cilinder met een zuiger, waarbij gas in de cilinder wordt samengedrukt en zo voor een verende werking zorgt. Een ventiel in de zuiger zorgt ervoor dat de beweging bij het uitveren gedempt wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gasverlichting. | | |Trefwoord= Gasverlichting. |
| − | |Omschrijving= Verlichting in rijtuigen en/of stations welke op lichtgas brandde. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaslicht Meer over Gasverlichting.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Verlichting''' in rijtuigen en/of stations welke op licht'''gas''' brandde. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaslicht Meer over Gasverlichting.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gaswagen | | |Trefwoord= Gaswagen |
| − | |Omschrijving= Deze werden gebruikt vòòr de [[Woorden - E#Elektrificatie|elektrificatie]] van het spoorwegnet. De gaswagen had één of drie reservoirs, dienende voor het transport van lichtgas, waaruit de gasreservoirs - onder de rijtuigen met gasverlichting - gevuld werden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | + | |Omschrijving= Deze werden gebruikt vóór de [[Woorden - E#Elektrificatie|elektrificatie]] van het spoorwegnet. De '''gaswagen''' had één of drie reservoirs, dienende voor het transport van lichtgas, waaruit de gasreservoirs - onder de rijtuigen met gasverlichting - gevuld werden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gate | | |Trefwoord= Gate |
| − | |Omschrijving= Elektronica; De '''gate''' is een aansluiting van een aantal soorten actieve elektronische halfgeleiderkomponenten zoals een [[Woorden - F#FET.|fet]], [[Woorden - T#Triac|triac]], [[Woorden - T#Thyristor|thyristor]] e.d. Wordt ook de stuurelektrode genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over de [https://en.wikipedia.org/wiki/Field-effect_transistor Fet]. | + | |Omschrijving= Elektronica; De '''gate''' is een aansluiting van een aantal soorten actieve elektronische halfgeleiderkomponenten zoals een [[Woorden - F#FET.|fet]], [[Woorden - T#Triac|triac]], [[Woorden - T#Thyristor|thyristor]] e.d. Wordt ook de "stuurelektrode" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over de [https://en.wikipedia.org/wiki/Field-effect_transistor Fet]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 86: |
Regel 86: |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Gebouw | + | |Trefwoord= "Gebouw" |
| − | |Omschrijving= Benaming voor een locomotiefloods. ''hij is in het gebouw.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Benaming voor een locomotiefloods. "hij is in het '''gebouw'''." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gebruiks-afhankelijk-onderhoud | | |Trefwoord= Gebruiks-afhankelijk-onderhoud |
| − | |Omschrijving= Het moment van het uitvoeren van onderhoud wordt bepaald door het verstrijken van een gespecificeerde periode van gebruik. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Het moment van het uitvoeren van '''onderhoud''' wordt bepaald door het verstrijken van een gespecificeerde periode van gebruik. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gebruiksheffing | | |Trefwoord= Gebruiksheffing |
| − | |Omschrijving= Een (mogelijke) heffing door de overheid op het gebruik van rail[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Na de splitsing van de spoorwegbedrijven is de gebruiksheffing voor alle exploitanten gelijk aan nul gulden gesteld. De Rijksoverheid nam de eerste jaren de kosten voor het onderhoud van de railinfrastructuur 100% voor haar rekening. Het is de bedoeling t.z.t. de kosten voor de infrastructuur (gedeeltelijk) op de exploitanten te gaan verhalen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een (mogelijke) '''heffing''' door de overheid op het '''gebruik''' van rail[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Na de splitsing van de spoorwegbedrijven is de gebruiksheffing voor alle exploitanten gelijk aan nul gulden gesteld. De Rijksoverheid nam de eerste jaren de kosten voor het onderhoud van de railinfrastructuur 100% voor haar rekening. Het is de bedoeling t.z.t. de kosten voor de infrastructuur (gedeeltelijk) op de exploitanten te gaan verhalen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gebruiksproces | | |Trefwoord= Gebruiksproces |
| − | |Omschrijving= Het gebruiksproces omvat het gebruik maken van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Hieronder moet worden verstaan het commercieel verplaatsen van reizigers en goederen door exploitant en goederen ten behoeve van instandhoudingactiviteiten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Het '''gebruiksproces''' omvat het gebruik maken van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Hieronder moet worden verstaan het commercieel verplaatsen van reizigers en goederen door exploitant en goederen ten behoeve van instandhoudingactiviteiten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Geelbander | + | |Trefwoord= "Geelbander" |
| − | |Omschrijving= Speciaal aangepaste goederenwagen voor het stukgoederenvervoer door de NS en haar dochter ATO, het latere Van Gend & Loos. In de jaren vijftig werden nieuwe wagens voor dit stukgoederenvervoer ingezet. In die jaren waren/werden 1748 van deze, ook als groentewagens of roosterwagens (vanwege de vele ventilatieroosters) bekend staande, wagens ingezet in de stukgoederentreinen. Aangezien ze hierin een aparte omloop hadden en niet voor ander vervoer werden ingezet, kregen ze een aparte nummer[[Woorden - S#Serie|serie]] met de letters GW (Groeps Wagen). Om hun speciale status ten opzichte van andere gesloten wagens te kenmerken kregen de GW's een gele band op de vier wagenhoeken. Al gauw stonden ze dan ook onder de bijnaam geelbanders bekend. Ten tijde van de invoering van de computernummering eind jaren zestig werd de benaming: Gls. Ze kregen toen ook versterkte vloeren en nog iets later ook versterkingen (beschermplaten) aan de onderzijde van de deuren, om er met heftrucks in te kunnen rijden. De jaren vijftig waren de gloriejaren van dit vervoer. | + | |Omschrijving= Speciaal aangepaste goederenwagen voor het stukgoederenvervoer door de NS en haar dochter [[Woorden - A#A.T.O.|ATO]], het latere Van Gend & Loos. In de jaren vijftig werden nieuwe wagens voor dit stukgoederenvervoer ingezet. In die jaren waren/werden 1748 van deze, ook als groentewagens of roosterwagens (vanwege de vele ventilatieroosters) bekend staande, wagens ingezet in de stukgoederentreinen. Aangezien ze hierin een aparte omloop hadden en niet voor ander vervoer werden ingezet, kregen ze een aparte nummer[[Woorden - S#Serie|serie]] met de letters GW (Groeps Wagen). Om hun speciale status ten opzichte van andere gesloten wagens te kenmerken kregen de GW's een '''gele band''' op de vier wagenhoeken. Al gauw stonden ze dan ook onder de bijnaam '''geelbanders''' bekend. Ten tijde van de invoering van de computernummering eind jaren zestig werd de benaming: Gls. Ze kregen toen ook versterkte vloeren en nog iets later ook versterkingen (beschermplaten) aan de onderzijde van de deuren, om er met heftrucks in te kunnen rijden. De jaren vijftig waren de gloriejaren van dit vervoer. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Geeltje | + | |Trefwoord= "Geeltje" |
| − | |Omschrijving= Geel volgsein (bord of licht) achter op de trein. Hiermee wordt aangegeven of er een (extra) trein volgt of niet. Seinhuiswachters e.d. kunnen met behulp van dit bord of licht weten wat er komt. Een geel sein samen met een rood sein, geeft aan dat er nog een (extra) trein komt. Alleen een rood sein geeft aan dat de gewone dienstregeling aangehouden wordt. Het gele sein heet volgsein, het rode sein heet [[Woorden - S#Sluitsein|sluitsein]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= '''Geel''' volgsein (bord of licht) achter op de trein. Hiermee wordt aangegeven of er een (extra) trein volgt of niet. Seinhuiswachters e.d. kunnen met behulp van dit bord of licht weten wat er komt. Een geel sein samen met een rood sein, geeft aan dat er nog een (extra) trein komt. Alleen een rood sein geeft aan dat de gewone dienstregeling aangehouden wordt. Het gele sein heet volgsein, het rode sein heet [[Woorden - S#Sluitsein|sluitsein]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geheugendraad | | |Trefwoord= Geheugendraad |
| − | |Omschrijving= Merknaam: NiTinol of Flexinol. Metaaldraad dat, wanneer er spanning op wordt gezet, zijn lengte varieert (bij verhitting wordt het draad ongeveer 3,5 % korter). Nadat de spanning uitgeschakeld is, neemt het materiaal zijn oude lengte weer aan. Is te gebruiken voor bijv. wisselaandrijvingen (zie: artikel [[Toepassing van geheugenmetaal]]). | + | |Omschrijving= Merknaam: NiTinol of Flexinol. Metaaldraad (in de volksmond: "'''geheugendraad'''") dat, wanneer er spanning op wordt gezet, zijn lengte varieert (bij verhitting wordt het draad ongeveer 3,5 % korter). Nadat de spanning uitgeschakeld is, neemt het materiaal zijn oude lengte weer aan. Is te gebruiken voor bijv. wisselaandrijvingen (zie: artikel [[Toepassing van geheugenmetaal]]). |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geheugenmetaal | | |Trefwoord= Geheugenmetaal |
| − | |Omschrijving= Geheugenmetaal (Eng.: shape memory alloy of SMA) is de benaming die binnen de materiaalkunde gebruikt wordt voor legeringen met "geheugeneigenschappen". Deze eigenschap houdt in dat het materiaal, nadat het is vervormd, terug kan keren naar diens originele geometrie, indien het verwarmd wordt. Zie: [[Woorden - G#Geheugendraad|Geheugendraad]]. | + | |Omschrijving= '''Geheugenmetaal''' (Eng.: shape memory alloy of SMA) is de benaming die binnen de materiaalkunde gebruikt wordt voor legeringen met "geheugeneigenschappen". Deze eigenschap houdt in dat het materiaal, nadat het is vervormd, terug kan keren naar diens originele geometrie, indien het verwarmd wordt. Zie: [[Woorden - G#Geheugendraad|Geheugendraad]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Geit | + | |Trefwoord= "Geit" |
| − | |Omschrijving= (België): bijnaam van de locomotieven van het type 51. net als bij ''bok'', ''2'' en ''sik'' legt de naam van dit kleine trekdier de nadruk op de kleinere afmetingen van deze rangeerlocomotief. vgl. echter ''bok 1'' (Nederland), waar de naam gebruikt werd voor grotere locomotieven. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;): bijnaam van de locomotieven van het type 51. net als bij "bok", "2" en "sik" legt de naam van dit kleine trekdier de nadruk op de kleinere afmetingen van deze rangeerlocomotief. vgl. echter "bok 1" (Nederland), waar de naam gebruikt werd voor grotere locomotieven. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gekoppeld wissel | | |Trefwoord= Gekoppeld wissel |
| − | |Omschrijving= Een overloopverbinding bestaande uit twee aan elkaar gekoppelde wissels. Elk wissel is zodanig elektrisch gekoppeld dat omlopen (omgooien) van het ene wissel ook automatisch het omlopen van de andere wissel tot gevolg heeft. Dit wordt gedaan uit kostenbesparing wegens de mogelijke beperking van de hoeveelheid elektrische apparatuur die nodig is voor de aansturing en de beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een overloopverbinding bestaande uit twee aan elkaar '''gekoppelde wissels'''. Elk wissel is zodanig elektrisch gekoppeld dat omlopen (omgooien) van het ene wissel ook automatisch het omlopen van de andere wissel tot gevolg heeft. Dit wordt gedaan uit kostenbesparing wegens de mogelijke beperking van de hoeveelheid elektrische apparatuur die nodig is voor de aansturing en de beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 131: |
Regel 131: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geleiden | | |Trefwoord= Geleiden |
| − | |Omschrijving= 1. ([[Woorden - E#Elektriciteit|elektriciteit]]). Het vermogen van een metaal om [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] en spanning door te laten. 2. (Elektronica). Bij een diode is dit het doorlaten van stroom en spanning in de [[Woorden - D#Doorlaatrichting|doorlaatrichting]]. | + | |Omschrijving= 1. ([[Woorden - E#Elektriciteit|elektriciteit]]). Het vermogen van een metaal om [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] en spanning door te laten. 2. (Elektronica). Bij een diode is dit '''het doorlaten van stroom en spanning''' in de [[Woorden - D#Doorlaatrichting|doorlaatrichting]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geleider | | |Trefwoord= Geleider |
| − | |Omschrijving= Man die in het remmershuis van een goederenwagen zit, en van daaruit met de hand de (hand)remmen bedient. Remmer. kwam nog veel voor in de tijd dat de luchtdrukrem niet algemeen was. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Geleider" is de benaming voor de man die in het remmershuis van een goederenwagen zit, en van daaruit met de hand de (hand)remmen bedient. "Remmer". Kwam nog veel voor in de tijd dat de luchtdrukrem niet algemeen was. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gelijkrichter | | |Trefwoord= Gelijkrichter |
| − | |Omschrijving= (Elektronica). Schakeling die wisselspanning omzet in gelijkspanning. Bestaat uit vier diodes, de zogenaamde Graetz-schakeling of bruggelijkrichter. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkrichter Meer over Gelijkrichter]. | + | |Omschrijving= (Elektronica). Schakeling die [[Woorden - W#Wisselspanning|wisselspanning]] omzet in gelijkspanning. Bestaat uit vier diodes, de zogenaamde Graetz-schakeling of '''bruggelijkrichter'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkrichter Meer over Gelijkrichter]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gelijkspanning | | |Trefwoord= Gelijkspanning |
| − | |Omschrijving= Twee mogelijke betekenissen. 1. De gelijkgerichte wisselspanning die na de gelijkrichter in een voeding aanwezig is. 2. De spanning die op een batterij of accu staat bijv. een AA-type batterij van 1,5 volt, of een autoaccu van 12 volt. Gelijkspanning is de tegenhanger van wisselspanning. | + | |Omschrijving= Twee mogelijke betekenissen. 1. De '''gelijk'''gerichte wissel'''spanning''' die na de gelijkrichter in een voeding aanwezig is. 2. De spanning die op een batterij of accu staat bijv. een AA-type batterij van 1,5 volt, of een autoaccu van 12 volt. '''Gelijkspanning''' is de tegenhanger van [[Woorden - W#Wisselspanning|wisselspanning]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkspanning Meer over Gelijkspanning.] |
| − | [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkspanning Meer over Gelijkspanning.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 156: |
Regel 155: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gelijkvloerse kruising | | |Trefwoord= Gelijkvloerse kruising |
| − | |Omschrijving= Een kruising tussen twee vormen van lijn[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]], waarbij de verkeersstromen elkaar op gelijk hoogte tegen komen. Voorbeelden zijn een overweg (weg- en treinverkeer), een aansluiting of splitsing tussen (treinverkeer, een kruispunt wegverkeer) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een '''gelijkvloerse kruising''' is een kruising tussen twee vormen van lijn[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]], waarbij de verkeersstromen elkaar op gelijk hoogte tegen komen. Voorbeelden zijn een overweg (weg- en treinverkeer), een aansluiting of splitsing tussen (treinverkeer, een kruispunt wegverkeer) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geluid | | |Trefwoord= Geluid |
| − | |Omschrijving= Snelle veranderingen van de luchtdruk, die waarneembaar zijn voor het menselijke oor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''Geluid''' bestaat uit snelle veranderingen van de luchtdruk, die waarneembaar zijn voor het menselijke oor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 168: |
Regel 167: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geluidsoverschrijding | | |Trefwoord= Geluidsoverschrijding |
| − | |Omschrijving= Het aantal dB(A) waarmee een afgesproken geluidsnorm wordt overschreden. | + | |Omschrijving= Het aantal dB(A) waarmee een afgesproken '''geluid'''snorm wordt '''overschreden'''. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 176: |
Regel 175: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gemeenschappelijke retourleiding | | |Trefwoord= Gemeenschappelijke retourleiding |
| − | |Omschrijving= De gemeenschappelijke retourleiding of gemeenschappelijke massa, in het Engels Common-Ground (CGND) genoemd, is één enkele ader in een elektrische installatie, waarop alle massa-aansluitingen van de apparatuur (zoals bezetmeld-/terugmeld-printen, wisseldecoders e.d.) èn de rails aangesloten worden. Anders gezegd: alle massa-aansluitingen van de apparatuur èn de massa-aansluiting van de rails, zijn met elkaar verbonden via één massadraad. Zie: artikel [[Centrale voedingsleiding]]. | + | |Omschrijving= (Modelspoor); De '''gemeenschappelijke retourleiding''' of gemeenschappelijke massa, in het Engels Common-Ground (CGND) genoemd, is één enkele ader in een elektrische installatie, waarop alle massa-aansluitingen van de apparatuur (zoals bezetmeld-/terugmeld-printen, wisseldecoders e.d.) èn de rails aangesloten worden. Anders gezegd: alle massa-aansluitingen van de apparatuur èn de massa-aansluiting van de rails, zijn met elkaar verbonden via één massadraad. Zie: artikel [[Centrale voedingsleiding]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gemengde tractie | | |Trefwoord= Gemengde tractie |
| − | |Omschrijving= Een span van bijvoorbeeld een elektrische- en een dieselloc. | + | |Omschrijving= Een span van bijvoorbeeld een elektrische- en een dieselloc. Deze zorgen samen voor de '''tracie'''. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gemiddelde snelheid | | |Trefwoord= Gemiddelde snelheid |
| − | |Omschrijving= Instelling in de decoder, die er voor dient de gemiddelde snelheid van de loc/het treinstel in te stellen tussen de laagste en hoogste rijstand. Zie: CV6 in [[Basis-instellingen decoder]] | + | |Omschrijving= (Modelspoor); Instelling in de decoder, die er voor dient de '''gemiddelde snelheid''' van de loc/het treinstel in te stellen tussen de laagste en hoogste rijstand. Zie: "CV6" in [[Basis-instellingen decoder]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Generator | | |Trefwoord= Generator |
| − | |Omschrijving= Zie ook: [[Woorden - D#Dieselelektrisch|Dieselelektrisch]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Generator Meer over Generator.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''generator''' wekt elektriciteit (spanning) op. Zie [[Woorden - D#Dieselelektrisch|Dieselelektrisch]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Generator Meer over Generator.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gesloten afspaninrichting | | |Trefwoord= Gesloten afspaninrichting |
| − | |Omschrijving= Type afspaninrichting met uitsluitend mechanische functie: het afspannen van bovenleidingdraden. Gesloten afspaninrichtingen zijn niet geschikt voor het scheiden van twee elektrische groepen of het scheiden van twee fasen (bij wisselspanning) (Let op het verschil met open afspaninrichting) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: artikel [[Afspaninrichtingen in DIN en DLO]]. | + | |Omschrijving= Type '''afspaninrichting''' met uitsluitend mechanische functie: het afspannen van bovenleidingdraden. Gesloten afspaninrichtingen zijn niet geschikt voor het scheiden van twee elektrische groepen of het scheiden van twee fasen (bij wisselspanning) (Let op het verschil met [[Woorden - O#Open afspaninrichting|"open afspaninrichting"]]) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: artikel [[Afspaninrichtingen in DIN en DLO]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Getrokken mat | + | |Trefwoord= "Getrokken mat." |
| − | |Omschrijving= Zie: Getrokken rijtuigen. | + | |Omschrijving= (Spoorjargon); Zie: "Getrokken rijtuigen" en "Getrokken trein". |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 204: |
Regel 203: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Getrokken trein | | |Trefwoord= Getrokken trein |
| − | |Omschrijving= Een samenstelling van een loc('s) en rijtuigen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een samenstelling van een loc('s) en rijtuigen. Zie ook: "getrokken rijtuigen" [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gevarensein | | |Trefwoord= Gevarensein |
| − | |Omschrijving= Bestaat uit het voeren van twee rode lichten in combinatie met één- of twee witte lichten aan weerszijden van een railvoertuig. Na een aanrijding of ontsporing e.d. is het verplicht dit sein te tonen. Zie: artikel [[Front en sluitseinen]]. | + | |Omschrijving= Bestaat uit het voeren van twee rode lichten in combinatie met één- of twee witte lichten aan weerszijden van een railvoertuig. Na een aanrijding of ontsporing e.d. is het verplicht dit '''gevarensein''' te tonen. Zie: artikel [[Front en sluitseinen]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Geven | | |Trefwoord= Geven |
| − | |Omschrijving= (België): ''de soupappen geven:'' De soupappen (veiligheidskleppen) blazen (stoom). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;): "de soupappen '''geven''':" De soupappen (veiligheidskleppen) blazen (stoom). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gezicht | | |Trefwoord= Gezicht |
| − | |Omschrijving= ''Een sein voor z'n gezicht gooien: ''een sein plotseling voor ’n aansnellende trein op onveilig zetten, zodat de trein een noodremming moet maken. zie ook: ''smoel'' en ''kop.'' uit deze terminologie blijkt, hoezeer het onveilig sein als een hindernis gevoeld wordt: Het veilig sein staat immers even goed langs de spoorbaan, op ''dezelfde'' seinpaal, maar pas als die seinpaal onveilig toont krijgt de machinist het ''sein'' (een op zich ''neutrale'' benaming) voor z'n smoel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Een sein voor z'n '''gezicht''' gooien:" een sein plotseling voor ’n aansnellende trein op onveilig zetten, zodat de trein een noodremming moet maken. zie ook: "smoel" en "kop." uit deze terminologie blijkt, hoezeer het onveilig sein als een hindernis gevoeld wordt: Het veilig sein staat immers even goed langs de spoorbaan, op "dezelfde" seinpaal, maar pas als die seinpaal onveilig toont krijgt de machinist het "sein" (een op zich "neutrale" benaming) voor z'n smoel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gids | | |Trefwoord= Gids |
| − | |Omschrijving= België): spoorboekje. ook ''Guide, treingids''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Belgiël;): spoorboekje. ook "Guide, trein'''gids'''". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 227: |
Regel 226: |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Gillen | + | |Trefwoord= "Gillen" |
| | |Omschrijving= Geluid dat het vuur maakt als er flink trek op is, terwijl de laag brandende kolen niet vlak is, maar in het midden een kuil vertoont. Hierbij slaat ook rook het machinistenhuis in. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | | |Omschrijving= Geluid dat het vuur maakt als er flink trek op is, terwijl de laag brandende kolen niet vlak is, maar in het midden een kuil vertoont. Hierbij slaat ook rook het machinistenhuis in. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Glanseur | + | |Trefwoord= "Glanseur" |
| − | |Omschrijving= Benaming voor poetser, wellicht ietwat spottend. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Benaming voor '''poetser''', wellicht ietwat spottend. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Glas | | |Trefwoord= Glas |
| − | |Omschrijving= Peilglas, dat overeenkomst vertoond met zowel een fles als een glas. ''houd het glas vol:'' zorg voor voldoende water in het glas en daarmee in de ketel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Peilglas, dat overeenkomst vertoond met zowel een fles als een '''glas'''. "houd het glas vol:" zorg voor voldoende water in het glas en daarmee in de ketel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Glasvezel | | |Trefwoord= Glasvezel |
| − | |Omschrijving= 1. Wordt toegepast als lichtgeleider in modeltreinen. het licht van een in de loc geplaatst [[Woorden - G#Gloeilamp|gloeilamp]]je of led wordt via de glasvezel naar de buitenzijde van de loc gevoerd. Zie ook [[Woorden - L|Lichtgeleider]]. 2. Als versterkingsvezel in ([[Woorden - E#Epoxy|epoxy]])printplaten [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasvezel Meer over Glasvezel.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= 1. Wordt toegepast als lichtgeleider in modeltreinen. het licht van een in de loc geplaatst [[Woorden - G#Gloeilamp|gloeilamp]]je of led wordt via de '''glasvezel''' naar de buitenzijde van de loc gevoerd. Zie ook [[Woorden - L|Lichtgeleider]]. 2. Als versterkingsvezel in ([[Woorden - E#Epoxy|epoxy]])printplaten [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasvezel Meer over Glasvezel.] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 248: |
Regel 247: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Glijlager | | |Trefwoord= Glijlager |
| − | |Omschrijving= [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glijlager Meer over Glijlager.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een glijlager (of glijdlager) is een lager waarbij de as in de boring glijdt. Dit in tegenstelling tot een rollend lager, waarbij zich tussen de as en de boring rollende elementen (bijvoorbeeld kogels of cilindervormige rollen) bevinden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glijlager Meer over Glijlager.] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gloeilamp | | |Trefwoord= Gloeilamp |
| − | |Omschrijving= Een '''gloeilamp''' is een lichtbron waarbij in een zuurstofarme glazen bol een gloeidraad door een elektrische [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van een spanningsbron wordt verhit zodat deze licht gaat uitstralen. De gloeidraad bestaat uit het overgangsmetaal wolfraam dat een zeer hoge smelttemperatuur kent. De inschakel-piekstroom is funest voor gloeilampen (verkort de levensduur). In koude toestand is de weerstand van de gloeidraad erg laag. Op het moment van inschakelen loopt er een hoge stroomsterkte door de gloeidraad (bij benadering is die hogere stroomsterkte tijdens de eerste milliseconden het tien- tot vijftientienvoudige van de nominale stroomsterkte!!). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gloeilamp gloeilamp]. | + | |Omschrijving= Een '''gloeilamp''' is een lichtbron waarbij in een zuurstofarme glazen bol, een gloeidraad door een elektrische [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van een spanningsbron wordt verhit zodat deze licht gaat uitstralen. De gloeidraad bestaat uit het overgangsmetaal wolfraam dat een zeer hoge smelttemperatuur kent. De inschakel-piekstroom is funest voor gloeilampen (verkort de levensduur). In koude toestand is de weerstand van de gloeidraad erg laag. Op het moment van inschakelen loopt er een hoge stroomsterkte door de gloeidraad (bij benadering is die hogere stroomsterkte tijdens de eerste milliseconden het tien- tot vijftientienvoudige van de nominale stroomsterkte!!). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gloeilamp gloeilamp]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Glycerol | | |Trefwoord= Glycerol |
| − | |Omschrijving= Glycerol (ook glycerine genaamd) (IUPAC-naam: propaan-1,2,3-triol), is een organische verbinding met als brutoformule C3H8O3. Het is de eenvoudigste drievoudige alcohol en komt voor als een viskeuze kleurloze vloeistof, die matig tot goed oplosbaar is in water. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Glycerol''' (ook glycerine genaamd) (IUPAC-naam: propaan-1,2,3-triol), is een organische verbinding met als brutoformule C3H8O3. Het is de eenvoudigste drievoudige alcohol en komt voor als een viskeuze kleurloze vloeistof, die matig tot goed oplosbaar is in water. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Goed | | |Trefwoord= Goed |
| − | |Omschrijving= (België): ''het sein staat goed.'' het sein staat op veilig. vgl. ''open, goed'' wil hier dus zeggen, dat het sein goed staat om door te rijden voorbij het sein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;): "het sein staat '''goed'''." het sein staat op veilig. vgl. "open, goed" wil hier dus zeggen, dat het sein goed staat om door te rijden voorbij het sein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Goederendienst | | |Trefwoord= Goederendienst |
| − | |Omschrijving= Afdeling van de NS, die zich met goederenvervoer bezig hield. | + | |Omschrijving= Afdeling van de NS, die zich met '''goederenvervoer''' bezig hield. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Goederenloods | | |Trefwoord= Goederenloods |
| − | |Omschrijving= Gebouw ten behoeve van op en overslag van goederen die per spoor werden vervoerd. | + | |Omschrijving= Gebouw ten behoeve van op en overslag van '''goederen''' die per spoor werden vervoerd. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Goederenpad | | |Trefwoord= Goederenpad |
| − | |Omschrijving= Gereserveerde capaciteit op een [[Woorden - B#Baanvak|baanvak]] voor het laten rijden van een [[Woorden - G#Goederentrein|goederentrein]] in één richting. De goederentrein wordt dan tussen het personentreinverkeer gepland. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Gereserveerde capaciteit op een [[Woorden - B#Baanvak|baanvak]] voor het laten rijden van een [[Woorden - G#Goederentrein|goederentrein]] in één richting. De '''goederen'''trein wordt dan tussen het personentreinverkeer gepland. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Goederentrein | | |Trefwoord= Goederentrein |
| − | |Omschrijving= Een goederentrein is een trein voor het vervoer van alles, behalve mensen. Een goederentrein bestaat uit goederenwagens en wordt getrokken door één of meerdere locomotieven. Een goederentrein bestaande uit containerwagens wordt een containertrein genoemd. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Goederentrein Meer over Goederentrein.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''goederentrein''' is een trein voor het vervoer van alles, behalve mensen. Een goederentrein bestaat uit goederenwagens en wordt getrokken door één of meerdere locomotieven. Een goederentrein bestaande uit containerwagens wordt een containertrein genoemd. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Goederentrein Meer over Goederentrein.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 284: |
Regel 283: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GoldCap | | |Trefwoord= GoldCap |
| − | |Omschrijving= (Elektronica). Benaming voor een dubbellaags elco met zeer grote capaciteit. Helaas hebben deze typen maar een lage werkspanning van 2,1 - 2,3 - 5,5 of 6,3 volt. Zie ook: [[Woorden - S#Step-up converter|Step-up converter]]. | + | |Omschrijving= (Elektronica). "'''GoldCap'''" is de benaming voor een dubbellaags elco met zeer grote capaciteit. Helaas hebben deze typen maar een lage werkspanning van 2,1 - 2,3 - 5,5 of 6,3 volt. Zie ook: [[Woorden - S#Step-up converter|Step-up converter]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 292: |
Regel 291: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gording | | |Trefwoord= Gording |
| − | |Omschrijving= (Bouwkunde). Een gording is een houten balk of ligger aangebracht in de lengterichting van kap of dak, de twee korte zijden zijn evenwijdig aan het te dragen dakvlak. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Bouwkunde). Een '''gording''' is een houten balk of ligger aangebracht in de lengterichting van kap of dak, de twee korte zijden zijn evenwijdig aan het te dragen dakvlak. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Goudhaantje | + | |Trefwoord= "Goudhaantje" |
| − | |Omschrijving= Loc met prachtige opgepoetste appendages aan- en op de ketel, die als goud blonken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Loc met prachtige opgepoetste appendages aan- en op de ketel, die als '''goud''' blonken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Goudvink | + | |Trefwoord= "Goudvink" |
| − | |Omschrijving= Bijnaam van de uit Zwitserland overgenomen locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 3500, die een koperen band om de schoorsteen hadden, die aan de goudkleur van een goudvink deed denken. (De gouden band was aangebracht toen de locs nog in Zwitserland reden, en gaf aan dat de locs voorzien waren van een inrichting voor rookverbranding, dit om hinder van rook bij het rijden door tunnels zoveel mogelijk te verminderen). 2. Benaming voor een hoge baas, verband houdende met diens goudkleurige insignes: ''pas op, daar komt 'n goudvink.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de uit Zwitserland overgenomen locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 3500, die een koperen band om de schoorsteen hadden, die aan de goudkleur van een '''goudvink''' deed denken. (De gouden band was aangebracht toen de locs nog in Zwitserland reden, en gaf aan dat de locs voorzien waren van een inrichting voor rookverbranding, dit om hinder van rook bij het rijden door tunnels zoveel mogelijk te verminderen). 2. Benaming voor een hoge baas, verband houdende met diens goudkleurige insignes: "pas op, daar komt 'n goudvink." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Goudwinkeltje | + | |Trefwoord= "Goudwinkeltje" |
| − | |Omschrijving= ''Het is weer een goudwinkeltje:'' gezegd van een machinistenhuis met prachtig opgepoetste, als goud blinkende appendages. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "Het is weer een '''goudwinkeltje''':" gezegd van een machinistenhuis met prachtig opgepoetste, als goud blinkende appendages. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 312: |
Regel 311: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Graiseur | | |Trefwoord= Graiseur |
| − | |Omschrijving= (België, <Fr.): smeertoestel, smeerpomp. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;, <Fr.): smeertoestel, smeerpomp. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Grasvezel | | |Trefwoord= Grasvezel |
| − | |Omschrijving= Verzamelnaam voor (kunststof)vezels die bij de modelbouw voor imitatie van diverse grassoorten worden gebruikt. Zie het artikel [[Gras, weide en heide]]. | + | |Omschrijving= Verzamelnaam voor (kunststof)'''vezels''' die bij de modelbouw voor imitatie van diverse grassoorten worden gebruikt. Zie het artikel [[Gras, weide en heide]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Groen | | |Trefwoord= Groen |
| − | |Omschrijving= ''Grote Groenen:'' bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1300, die in de tijd van hun indienststelling (rond 1880) een opvallende kleur groen hadden, lichter groen dan de locomotieven tot dan toe. Ook: ''Dressed to kill, muilezels.'' [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "'''Grote Groenen''':" bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1300, die in de tijd van hun indienststelling (rond 1880) een opvallende kleur groen hadden, lichter groen dan de locomotieven tot dan toe. Ook: "Dressed to kill, muilezels." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Groene Zandvoorters | | |Trefwoord= Groene Zandvoorters |
| − | |Omschrijving= Rond 1907 door Beynes gemaakte 2e klas rijtuigen. Bijnaam werd verkregen doordat zij vrijwel altijd tussen Zandvoort en Amsterdam werden ingezet. | + | |Omschrijving= Rond 1907 door Beynes gemaakte 2e klas rijtuigen. Bijnaam werd verkregen doordat zij vrijwel altijd tussen '''Zandvoort''' en Amsterdam werden ingezet. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Groepenscheiding | | |Trefwoord= Groepenscheiding |
| − | |Omschrijving= 1. Opdeling van een gelijk[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] bovenleidingnet in verschillende groepen. 2. Bij een wisselspanning-bovenleidingnet wordt de groepenscheiding gecombineerd met fasescheiding. De groepenscheiding is mogelijk door toepassing van open afspaninrichtingen of leidingonderbrekers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= 1. Opdeling van een gelijk[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] bovenleidingnet in verschillende groepen. 2. Bij een wisselspanning-bovenleidingnet wordt de '''groepenscheiding''' gecombineerd met fasescheiding. De groepenscheiding is mogelijk door toepassing van open afspaninrichtingen of leidingonderbrekers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Grootspoor | | |Trefwoord= Grootspoor |
| − | |Omschrijving= Het spoorbedrijf in schaal 1:1 ofwel de treinen en alles wat er bij hoort in de werkelijkheid, zoals daar zijn de Nederlandse Spoorwegen, Duitse Bundesbahn etc. | + | |Omschrijving= Het '''spoorbedrijf''' in schaal 1:1 ofwel de treinen en alles wat er bij hoort in de werkelijkheid, zoals daar zijn de Nederlandse Spoorwegen, Duitse Bundesbahn etc. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Grote remproef | | |Trefwoord= Grote remproef |
| − | |Omschrijving= Remproef waarbij vanuit een centraal bedienpunt wordt vastgesteld of alle remmen aanslaan en lossen en of de remstations juist zijn ingesteld (P/G-kraan, P/M-kraan, L/B-kraan). Deze beproeving vindt minimaal eenmaal per 24 uur plaats. Voorafgaand aan de grote remproef wordt de lekkageproef genomen. | + | |Omschrijving= '''Remproef''' waarbij vanuit een centraal bedienpunt wordt vastgesteld of alle remmen aanslaan en lossen en of de remstations juist zijn ingesteld (P/G-kraan, P/M-kraan, L/B-kraan). Deze beproeving vindt minimaal eenmaal per 24 uur plaats. Voorafgaand aan de grote remproef wordt de lekkageproef genomen. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GU5.3 steekvoet | | |Trefwoord= GU5.3 steekvoet |
| − | |Omschrijving= Lampvoet met een pen-afstand h.o.h. van 5,3 mm. Zie: [[Woorden - L#Ledlamp|Ledlamp]]. | + | |Omschrijving= Lampvoet met een pen-afstand h.o.h. van '''5,3''' mm. Zie: [[Woorden - L#Ledlamp|Ledlamp]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= GU10 bajonetvoet | | |Trefwoord= GU10 bajonetvoet |
| − | |Omschrijving= Lampvoet met een pen-afstand h.o.h. van 10 mm. Zie: [[Woorden - L#Ledlamp|Ledlamp]]. | + | |Omschrijving= Lampvoet met een pen-afstand h.o.h. van '''10''' mm. Zie: [[Woorden - L#Ledlamp|Ledlamp]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Gubbelen | | |Trefwoord= Gubbelen |
| − | |Omschrijving= (België): opkoken. Zie ook ''Kotsen''. ''Gubbelen'' is wat minder grof dan kotsen, wat grover dan spuwen. Het betekent: het kotsen van iemand die te veel gedronken heeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;): opkoken. Zie ook "Kotsen". "'''Gubbelen'''" is wat minder grof dan kotsen, wat grover dan spuwen. Het betekent: het kotsen van iemand die te veel gedronken heeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Guide | | |Trefwoord= Guide |
| − | |Omschrijving= (België, <Fr.): gids. vgl. ''Treingids''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Belgiël;, <Fr.): gids. vgl. "'''Treingids'''". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| Regel 361: |
Regel 360: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="75%" | | | ! scope= "row" width="75%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 21 jun 2023 10:39 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 23 jun 2023 16:15 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Afkortingen|G]] | | [[Categorie: Afkortingen|G]] |
