Persoonlijke instellingen

Proto-normen: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (txt)
 
(78 tussenliggende versies door 5 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige=E04.02.06 - Bedding en ballast
+
|Vorige= Mein Gleis
−
|Volgende=E04.02.08  - Zelfbouw rails en wissels
+
|Volgende= Zelfbouw rails en wissels
−
|Auteur=Hans van de Burgt  
+
|VorigeMenu= Railsystemen
−
|Niveau=Beginner
+
|Auteur= Hans van de Burgt  
−
|Aantalwoorden=00000
 
−
|Aantalplaatjes=15
 
−
|Aantalfilmpjes=00
 
 
}}
 
}}
 +
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 +
=== Inleiding ===
 +
Modelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden!<br />
 +
Dave Doe formuleert het als volgt:
  
−
Artikel wordt bewerkt door Hans!
+
"''Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer we eenmaal hebben gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat onze hele modelbaan op de schop. We beginnen met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moeten we meteen de locs, rijtuigen, [[Woorden - R#Rail|rails]] en wissels aanpassen. En als we eenmaal het verschil daarvan met "fabrieksrails" ervaren hebt, willen we niet meer anders bouwen. Dan gaan we ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaan we de hele hobby anders bekijken, ofwel "met andere ogen".''" 
−
 
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= PN-001.jpg
 
|Bestand= PN-001.jpg
−
|Grootte= 600px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-01
+
|Volgnummer= 01
−
|Omschrijving=Proto87 naar Fransvoorbeeld
+
|Omschrijving= Proto87 naar Frans voorbeeld
−
|Bron= Reinout van Rees - [http://photos.reinout.vanrees.org/Trains]
+
|Bron= [https://reinout.vanrees.org/ Reinout van Rees]<br />&nbsp;
−
|Positie=Rechts
+
|Positie= Rechts
 
}}
 
}}
−
Modelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden!
+
Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de '''Proto normen'''. Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen.
−
 
 
−
Dave Doe formuleert het als volgt:
 
−
<br />
 
−
<i>Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Als je eenmaal hebt gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat je hele modelbaan op de schop. Je begint met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moet je meteen locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als je eenmaal het verschil daarvan met ‘fabrieks’-rails ervaren hebt, wil je niet meer anders bouwen. Dan ga je ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk ga je de hele hobby anders bekijken, met andere ogen.</i>
 
−
 
 
−
Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de Proto-normen Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschrijften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen.
 
−
De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan.
 
−
 
 
−
De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was 'ZOB' van Brian Harrap (1985), en de tweede 'Poortershaven' van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail - toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).
 
−
In Europa was Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij HOpur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers gingen verder onder de naam Fremo87. Hoewel Proto87, HOpur als Fremo87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detail verschillen tussen de verschillende normen.
 
  
 +
De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was "ZOB" van Brian Harrap (1985), en de tweede "Poortershaven" van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= PN-002.png
 
|Bestand= PN-002.png
 
|Grootte= 400px
 
|Grootte= 400px
−
|Volgnummer= E04.02.07-02
+
|Volgnummer= 02
−
|Omschrijving=Detail wissel Proto87
+
|Omschrijving= Detail wissel Proto87
−
|Bron= H. Cibert -  [http://proto87.team.pagesperso-orange.fr]
+
|Bron= [https://proto87.team.pagesperso-orange.fr H. Cibert]
 +
|Positie= Links
 
}}
 
}}
−
 
+
<div style="height: 90px;"></div>
−
'''Proto-normen'''
+
In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam "Fremo:87". Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen.
−
 
+
<div style="height: 85px;"></div>
−
De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht.
+
=== Proto-normen ===
−
Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA.  
+
De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van [[Woorden - R#Rail|rails]] en wielen. We geven hieronder een overzicht.<br />
−
U vindt deze in artikel: [[E04.01 - Modelbaan normen (NEM/MOROP en NMRA)]].
+
Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. We vinden deze in het artikel ''[[Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN]]''. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vinden we in het artikel ''[[Amerikaanse maten en normen]]''.
−
Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vindt u in artikel:
+
==== Algemeen ====
−
[[E17.04 - Amerikaanse maten en normen]]
 
−
 
 
−
<u>Algemeen</u>
 
−
 
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
−
|Bestand= PN-003.png
+
|Bestand= PN-003.jpg
−
|Grootte= 200px
+
|Grootte= 300px
−
|Volgnummer= E04.02.07-03
+
|Volgnummer= 03
−
|Omschrijving=Algemeen Proto87
+
|Omschrijving= Algemeen Proto87
−
|Bron= Proto87.org - [http://www.proto87.org]
+
|Bron= [https://www.proto87.org Proto87.org]
−
|Positie=  
+
|Positie= Links
 
}}
 
}}
−
In de tekening hiernaast staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkspoorstaaf is e.e.a. erg kritisch.
+
In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de [[Woorden - R#Rail|rails]]. Vooral bij de [[Woorden - W#Wissel|wissels]], het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] en ter hoogte van de [[Woorden - S#Strijkregel|strijkregel]] is e.e.a. erg kritisch.
−
 
+
<div style="height: 395px;"></div>
−
<u>Tracks</u>
+
==== Railmateriaal ====
−
 
 
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
|Bestand= PN-004.jpg
 
|Bestand= PN-004.jpg
Regel 66: Regel 53:
 
|Bestand2= PN-005.jpg
 
|Bestand2= PN-005.jpg
 
|Grootte2= 200px
 
|Grootte2= 200px
−
|Volgnummer= E04.02.07-04
+
|Volgnummer= 04
−
|Volgnummer2= E04.02.07-05
+
|Volgnummer2= 05
 
|Omschrijving= NEM Track
 
|Omschrijving= NEM Track
 
|Omschrijving2= Proto87 Track  
 
|Omschrijving2= Proto87 Track  
−
|Bron= Andy Reichert - [http://www.proto87stores.com]
+
|Bron= [https://www.proto87.com Andy Reichert]
−
|Bron2= Andy Reichert - [http://www.proto87stores.com]
+
|Bron2= [https://www.proto87.com Andy Reichert]
 +
|Tussenruimte=6px
 
}}
 
}}
−
 
+
==== Breedtematen ====
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= PN-006.png
 
|Bestand= PN-006.png
−
|Grootte= 400px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-06  
+
|Volgnummer= 06  
 
|Omschrijving= Breedtematen proto87
 
|Omschrijving= Breedtematen proto87
−
|Bron= Proto87.org - [http://www.proto87.org]
+
|Bron= [https://www.proto87.org Proto87.org]
 +
}}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"|
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Spoorwijdte (G)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Afstandmaat (C)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Flenssleuf breedte (F)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Tussenmaat
 +
|- align="center"
 +
|style="background:#E4E1E1;" colspan="2"| ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' || style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max'''
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;" rowspan="2"| '''Prototype''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,649 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,655 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,628 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,628 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,022 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,022 ||style="background:#D1D1E1;"|
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 16,5 ||style="background:#E4E1E1;"| 16,64 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,95 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,95 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,55 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,55 ||style="background:#E4E1E1;"|
 +
|-
 +
|style="background:#E4E1E1;" rowspan="2"| '''Proto:87,1''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,649 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,656 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,625 ||style="background:#D1D1E1;"| ||style="background:#D1D1E1;"| 0,022 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,023 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,604
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 16,48 ||style="background:#E4E1E1;"| 16,67 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,88 ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| 0,57 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,60 || style="background:#E4E1E1;"| 15,33
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;" rowspan="2"| '''Standaard H0''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,649 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,672 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,605 ||style="background:#D1D1E1;"|  ||style="background:#D1D1E1;"| ||style="background:#D1D1E1;"| 0,05 ||style="background:#D1D1E1;"| 
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 16,5 ||style="background:#E4E1E1;"| 17,1 || style="background:#E4E1E1;"| 15,4 ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| 1,27 || style="background:#E4E1E1;"|
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 01
 +
|Maker= Hans van de Burgt
 
}}
 
}}
−
 
+
==== Wielen ====
−
(Tabel invoegen)
 
−
 
 
−
<u>Wielen</u>
 
−
 
 
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
|Bestand= PN-007.jpg
 
|Bestand= PN-007.jpg
−
|Grootte= 150px
+
|Grootte= 250px
−
|Volgnummer= E04.02.07-07  
+
|Volgnummer= 07  
−
|Omschrijving= USA Wagen met NEM wielen
+
|Omschrijving= USA Wagen met NEM wielen  
−
|Bron= Andy Reichert - [http://www.proto87stores.com]  
+
|Bron= [https://www.proto87.com Andy Reichert]
 
|Bestand2= PN-008.jpg
 
|Bestand2= PN-008.jpg
−
|Grootte2= 150px
+
|Grootte2= 250px
−
|Volgnummer2= E04.02.07-08  
+
|Volgnummer2= 08  
−
|Omschrijving2= USA wagen origineel
+
|Omschrijving2= USA wagen origineel  
−
|Bron2= Andy Reichert - [http://www.proto87stores.com]
+
|Bron2= [https://www.proto87.com Andy Reichert]
 
|Bestand3= PN-009.jpg
 
|Bestand3= PN-009.jpg
−
|Grootte3= 150px
+
|Grootte3= 250px
−
|Volgnummer3= E04.02.07-09
+
|Volgnummer3= 09
 
|Omschrijving3= USA proto87 wielstel
 
|Omschrijving3= USA proto87 wielstel
−
|Bron3= Andy Reichert - [http://www.proto87stores.com]
+
|Bron3= [https://www.proto87.com Andy Reichert]
 +
|Tussenruimte=6px
 +
|Tussenruimte2=6px
 
}}
 
}}
−
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= PN-010.png
 
|Bestand= PN-010.png
−
|Grootte= 400px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-10  
+
|Volgnummer= 10  
 
|Omschrijving= Maatvoering Proto87  
 
|Omschrijving= Maatvoering Proto87  
−
|Bron= Proto87.org - [http://www.proto87.org]
+
|Bron= [https://www.proto87.org Proto87.org]
 +
}}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"|
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Speermaat (B)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Wielbreedte (N)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Flensbreedte (T)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Flenshoogte (D)
 +
!style="background:#D1D1E1;" colspan="2"| Flensafstand (K)
 +
|- align="center"
 +
|style="background:#E4E1E1;" colspan="2"| ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Min''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max''' ||style="background:#E4E1E1;"| '''Max'''
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;" rowspan="2"| '''Prototype''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,611 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,611 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,063 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,063 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,013 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,016 ||style="background:#D1D1E1;"|0,016 ||style="background:#D1D1E1;"|0,016 ||style="background:#D1D1E1;"|
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 15,52 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,52 ||style="background:#E4E1E1;"| 1,61 ||style="background:#E4E1E1;"| 1,61 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,34 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,4 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,4 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,4 ||style="background:#E4E1E1;"|
 +
|-
 +
|style="background:#E4E1E1;" rowspan="2"| '''Proto:87,1''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,610 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,613 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,064 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,069 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,012 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,014 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,012 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,014 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,623
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 15,48 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,55 ||style="background:#E4E1E1;"| 1,62 ||style="background:#E4E1E1;"| 1,75 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,31 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,35 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,31 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,35 ||style="background:#E4E1E1;"| 15,84
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;" rowspan="2"| '''Standaard H0''' ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | inch ||style="background:#D1D1E1;"| 0,566 ||style="background:#D1D1E1;"| ||style="background:#D1D1E1;"| 0,108 ||style="background:#D1D1E1;"| ||style="background:#D1D1E1;"| ||style="background:#D1D1E1;"| 0,03 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,028 ||style="background:#D1D1E1;"| 0,028 ||style="background:#D1D1E1;"|
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | millimeter ||style="background:#E4E1E1;"| 14,4 ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| 2,74 ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| ||style="background:#E4E1E1;"| 0,71 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,7 ||style="background:#E4E1E1;"| 0,7 ||style="background:#E4E1E1;"|
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 02
 +
|Maker= Hans van de Burgt
 
}}
 
}}
−
 
+
Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen. Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden.
−
(tabel invoegen)
+
==== Wielprofiel ====
−
 
 
−
Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen.  
 
−
<br />
 
−
Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden.
 
−
 
 
−
<u>Wiel profiel</u>
 
−
 
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
−
|Bestand= PN-010.png  
+
|Bestand= PN-011.png  
−
|Grootte= 200px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-11  
+
|Volgnummer= 11  
−
|Omschrijving= Wiel profiel Proto87
+
|Omschrijving= Wielprofiel Proto87  
−
|Bron= Proto87.org - [http://www.proto87.org]
+
|Bron= [https://www.proto87.org Proto87.org]
 
}}
 
}}
 +
Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie foto 12 voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen. We zien dat de Proto87 wielen het fijnst zijn uitgevoerd en de Märklin wielen het grofst.
  
−
Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie onderstaande foto voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen.
+
Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rollend materieel aangeboden conform de Proto87 normen. Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.
−
 
+
{{Afbeelding 2 naast elkaar
−
{{Afbeelding
 
 
|Bestand= PN-013.jpg  
 
|Bestand= PN-013.jpg  
−
|Grootte= 300px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-12  
+
|Volgnummer= 12  
−
|Omschrijving= Wielen Proto87, RP25, NEM en Marklin 
+
|Omschrijving= Wielen Proto87, RP25, NEM en Märklin
−
|Bron= Gerard Huet - [http://proto87.team.pagesperso-orange.fr/]
+
|Bron= [https://proto87.team.pagesperso-orange.fr Gerard Huet]
 +
|Bestand2= PN-014.jpg
 +
|Grootte2= Normaal
 +
|Volgnummer2= 13
 +
|Omschrijving2= Proto87 bouwkit goederenwagen
 +
|Bron2= [https://proto87.team.pagesperso-orange.fr Gerard Huet]
 +
|Tussenruimte=6px
 +
|Tussenruimte2=6px
 
}}
 
}}
−
 
+
Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van [[Woorden - R#Rail|rails]] en [[Woorden - W#Wissel|wissels]]. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.<br>
−
Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rijdend materieel aangeboden conform de Proto87 normen.
+
Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel ''[[The American Way]]''. Willen we zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.
−
<br />
+
{{Afbeelding 2 naast elkaar
−
 
 
−
Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.
 
−
 
 
−
{{Afbeelding
 
−
|Bestand= PN-014.jpg
 
−
|Grootte= 600px
 
−
|Volgnummer= E04.02.07-13
 
−
|Omschrijving= Proto87 bouwkit goederenwagen 
 
−
|Bron= Gerard Huet - [http://proto87.team.pagesperso-orange.fr/]
 
−
}}
 
−
 
 
−
Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rail en wissels.
 
−
Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.
 
−
 
 
−
{{Afbeelding
 
−
|Bestand= PN-012.png
 
−
|Grootte= 600px
 
−
|Volgnummer= E04.02.07-14
 
−
|Omschrijving= Iain Rice's bodesmeer
 
−
|Bron= Reinout van Rees - [http://photos.reinout.vanrees.org/Trains]
 
−
}}
 
−
 
 
−
{{Afbeelding
 
 
|Bestand= PN-015.jpg  
 
|Bestand= PN-015.jpg  
−
|Grootte= 600px
+
|Grootte= Normaal
−
|Volgnummer= E04.02.07-15
+
|Volgnummer= 14
 
|Omschrijving= Amerikaans voorbeeld Proto87
 
|Omschrijving= Amerikaans voorbeeld Proto87
−
|Bron= John H. Wright - [http://www.xclent.freeuk.com/p87/fedst1.htm]
+
|Bron= John H. Wright
−
}}
+
|Bestand2= PN-012.png
−
 
+
|Grootte2= Normaal
−
Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het foto-realistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen.
+
|Volgnummer2= 15
−
<br />
+
|Omschrijving2= Iain Rice's bodesmeer
−
Zie voor meer informatie: [[E17 - The American way]]  
+
|Bron2= [https://reinout.vanrees.org/ Reinout van Rees]  
−
 
+
|Tussenruimte=6px
−
 
+
|Tussenruimte2=6px
−
Wilt u zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.
+
}}
−
 
 
 
{{Linkssectie begin
 
{{Linkssectie begin
−
|Box=Info
+
|Box= AlleenInfo
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst=Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Amerikaanse maten en normen
 +
|Linknaam= Amerikaanse maten en normen
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link intern
−
|Omschrijving= Proto87.org
+
|Link= De BNLS-Forum Modulebaan
−
|Link=http://www.proto87.org
+
|Linknaam= De BNLS-Forum Modulebaan
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link intern
−
|Omschrijving= Team Proto87 (Frankrijk)
+
|Link= Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN
−
|Link=http://pagesperso-orange.fr/proto87.team/Proto87/proto87.html
+
|Linknaam= Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link intern
−
|Omschrijving= Proto87 John H. Wright (USA)
+
|Link= Module-normen
−
|Link=http://www.xclent.freeuk.com/p87/fedst1.htm
+
|Linknaam= Module-normen
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link intern
−
|Omschrijving= Willy Kosak HOpur
+
|Link= The American Way
−
|Link=http://www.h0pur.de/
+
|Linknaam= The American Way
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Linkssectie scheiding}}
−
|Omschrijving= Fremo:87
+
{{Linkssectie tussenkop
−
|Link=http://www.fremo-net.eu/index.php?id=fremo_87_start
+
|Koptekst= Externe websites over Proto87:
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-overige
−
|Omschrijving= Andy Reichert's Proto Stores
+
|Volgnr= 98 <!-- fremo -->
−
|Link=http://www.proto87stores.com
+
|ExtraInfo= Fremo:87
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-overige
−
|Omschrijving= NWSL Proto87 webstore
+
|Volgnr= 99 <!-- nmra -->
−
|Link=http://www.NWSL.com
+
|ExtraInfo= NMRA Proto informatie
 
}}
 
}}
−
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
−
|Omschrijving= Dave Doe - ddwheelwrights
+
|Volgnr= 127 <!-- nwsl -->
−
|Link=http://www.ddwheelwrights.com/
+
|ExtraInfo= Proto87 webstore.
 
}}
 
}}
−
 
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
−
{{Link intern
+
|Volgnr= 99 <!-- prot -->
−
|Omschrijving=Encyclopedie artikel
+
|ExtraInfo= Proto:87 Stores, Andy Reichert. (naar beneden scrollen)
−
|Link=E04.01 - Modelbaan normen (NEM/MOROP en NMRA)
+
}}
−
|Linknaam=Modelbaan normen (NEM/MOROP en NMRA)
+
{{Link Algemeen-overige
 +
|Volgnr= 89 <!-- Proto -->
 +
|ExtraInfo= Proto normen.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 128 <!--proto -->
 +
|ExtraInfo= Club-proto-87 Proto87 (Frankrijk)
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Diversen
 
}}
 
}}
−
{{Link intern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
−
|Omschrijving=Encyclopedie artikel
+
|Volgnr= 129 <!--mpdel -->
−
|Link=E17.04 - Amerikaanse maten en normen
+
|ExtraInfo= Amerikaans Modelspoor Magazine
−
|Linknaam=Amerikaanse maten en normen
 
 
}}
 
}}
−
 
 
{{Linkssectie einde}}
 
{{Linkssectie einde}}
−
<!-- Sjabloon voor gerelateerde termen -->
 
 
{{Gerelateerde termen
 
{{Gerelateerde termen
 
|Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin}}
 
|Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin}}
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige=E04.02.06 - Bedding en ballast
+
|Vorige= Mein Gleis
−
|Volgende=E04.02.08  - Zelfbouw rails en wissels}}
+
|Volgende= Zelfbouw rails en wissels
−
[[Categorie: Alles]]
+
|VorigeMenu= Railsystemen
−
[[Categorie: Spoorwegbouw|Proto Normen]]
+
}} {| width= "100%"
−
[[Categorie: Ontwerp modelbaan|Proto Normen]]
+
|- valign= "top"
−
[[Categorie: Railsystemen|Proto Normen]]
+
! scope= "row" width="70%" |
−
[[Categorie: The American way]]
+
| <small>Laatste wijziging: 25 aug 2024 11:29 (UTC)</small>
−
[[Categorie: Hans van de Burgt]]
+
|}
 +
[[Categorie: Alles|P]]
 +
[[Categorie: Artikel|Proto-normen]]
 +
[[Categorie: Normen|P]]
 +
[[Categorie: Ontwerp modelbaan|P]]
 +
[[Categorie: Railsystemen|P]]
 +
[[Categorie: Spoorwegbouw|P]]
 +
[[Categorie: The American Way|P]]
 +
[[Categorie: Wissels|P]]
 +
[[Categorie: Hans van de Burgt|P]]

Huidige versie van 25 aug 2024 om 11:29

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt

Inleiding

Modelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden!
Dave Doe formuleert het als volgt:

"Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer we eenmaal hebben gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat onze hele modelbaan op de schop. We beginnen met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moeten we meteen de locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als we eenmaal het verschil daarvan met "fabrieksrails" ervaren hebt, willen we niet meer anders bouwen. Dan gaan we ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaan we de hele hobby anders bekijken, ofwel "met andere ogen"."

PN-001.jpg
Afbeelding: 01
Proto87 naar Frans voorbeeld
Bron: Reinout van Rees
 

Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de Proto normen. Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen.

De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was "ZOB" van Brian Harrap (1985), en de tweede "Poortershaven" van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).

PN-002.png
Afbeelding: 02
Detail wissel Proto87
Bron: H. Cibert

In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam "Fremo:87". Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen.

Proto-normen

De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht.
Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. We vinden deze in het artikel Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vinden we in het artikel Amerikaanse maten en normen.

Algemeen

PN-003.jpg
Afbeelding: 03
Algemeen Proto87
Bron: Proto87.org

In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkregel is e.e.a. erg kritisch.

Railmateriaal

PN-004.jpg PN-005.jpg
Afbeelding: 04 Afbeelding: 05
NEM Track Proto87 Track
Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert

Breedtematen

PN-006.png
Afbeelding: 06
Breedtematen proto87
Bron: Proto87.org
Spoorwijdte (G) Afstandmaat (C) Flenssleuf breedte (F) Tussenmaat
Min Max Min Max Min Max Max
Prototype inch 0,649 0,655 0,628 0,628 0,022 0,022
millimeter 16,5 16,64 15,95 15,95 0,55 0,55
Proto:87,1 inch 0,649 0,656 0,625 0,022 0,023 0,604
millimeter 16,48 16,67 15,88 0,57 0,60 15,33
Standaard H0 inch 0,649 0,672 0,605 0,05
millimeter 16,5 17,1 15,4 1,27
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt

Wielen

PN-007.jpg PN-008.jpg PN-009.jpg
Afbeelding: 07 Afbeelding: 08 Afbeelding: 09
USA Wagen met NEM wielen USA wagen origineel USA proto87 wielstel
Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert


PN-010.png
Afbeelding: 10
Maatvoering Proto87
Bron: Proto87.org
Speermaat (B) Wielbreedte (N) Flensbreedte (T) Flenshoogte (D) Flensafstand (K)
Min Max Min Max Min Max Min Max Max
Prototype inch 0,611 0,611 0,063 0,063 0,013 0,016 0,016 0,016
millimeter 15,52 15,52 1,61 1,61 0,34 0,4 0,4 0,4
Proto:87,1 inch 0,610 0,613 0,064 0,069 0,012 0,014 0,012 0,014 0,623
millimeter 15,48 15,55 1,62 1,75 0,31 0,35 0,31 0,35 15,84
Standaard H0 inch 0,566 0,108 0,03 0,028 0,028
millimeter 14,4 2,74 0,71 0,7 0,7
Tabel: 02
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt

Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen. Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden.

Wielprofiel

PN-011.png
Afbeelding: 11
Wielprofiel Proto87
Bron: Proto87.org

Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie foto 12 voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen. We zien dat de Proto87 wielen het fijnst zijn uitgevoerd en de Märklin wielen het grofst.

Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rollend materieel aangeboden conform de Proto87 normen. Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.

PN-013.jpg PN-014.jpg
Afbeelding: 12 Afbeelding: 13
Wielen Proto87, RP25, NEM en Märklin Proto87 bouwkit goederenwagen
Bron: Gerard Huet Bron: Gerard Huet

Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rails en wissels. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.
Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel The American Way. Willen we zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.

PN-015.jpg PN-012.png
Afbeelding: 14 Afbeelding: 15
Amerikaans voorbeeld Proto87 Iain Rice's bodesmeer
Bron: John H. Wright Bron: Reinout van Rees

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites over Proto87:
Fremo:87
NMRA Proto informatie
Proto87 webstore.
Proto:87 Stores, Andy Reichert. (naar beneden scrollen)
Proto normen.
Club-proto-87 Proto87 (Frankrijk)
Diversen
Amerikaans Modelspoor Magazine

Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 25 aug 2024 11:29 (UTC)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Proto-normen&oldid=52679"