|
|
Regel 11: |
Regel 11: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= GEFCo. | | |Trefwoord= GEFCo. |
− | |Omschrijving= Van oorsprong Frans transportbedrijf (Les '''G'''roupages '''E'''xpress de '''F'''ranche-'''Co'''mté). '''Gefco''' is in 1949 opgericht door autofabrikant Peugeot om auto-onderdelen te vervoeren tussen de fabrieken in Sochaux en Parijs, en verzorg nu wereldwijd vervoer (o.a. per spoor) van auto's. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over [https://www.cevalogistics.com/en/what-we-do/finished-vehicle-logistics GEFCo]. | + | |Omschrijving= Van oorsprong Frans transportbedrijf (Les '''G'''roupages '''E'''xpress de '''F'''ranche-'''Co'''mté). '''Gefco''' is in 1949 opgericht door autofabrikant Peugeot om auto-onderdelen te vervoeren tussen de fabrieken in Sochaux en Parijs, en verzorg nu wereldwijd vervoer (o.a. per spoor) van auto's. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://www.cevalogistics.com/en/what-we-do/finished-vehicle-logistics Meer over GEFCo]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= GEVI. | | |Trefwoord= GEVI. |
− | |Omschrijving= Het gevaarsidentificatienummer ('''GEVI''') is een getal dat aangeduid staat op de bovenste helft van een kemlerbord, dat wordt gebruikt bij het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg en het spoor. Zie: [[Woorden - K#Kemler-code|Kemler-code]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gevaarsidentificatienummer Meer over GEVI]. | + | |Omschrijving= Het gevaarsidentificatienummer ('''GEVI''') is een getal dat aangeduid staat op de bovenste helft van een [[Woorden - K#Kemlerbord|kemlerbord]], dat wordt gebruikt bij het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg en het spoor. Zie: [[Woorden - K#Kemler-code|Kemler-code]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gevaarsidentificatienummer Meer over GEVI]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 23: |
Regel 23: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= GND. | | |Trefwoord= GND. |
− | |Omschrijving= (Engels.) 1. '''GND''' is de afkorting van "ground".<br />2. Massa of aarde-aansluiting.<br />3. Randaarde-aansluiting van apparatuur. | + | |Omschrijving= (Engels.) 1. '''GND''' is de afkorting van "ground".<br />2. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Massa_(elektriciteit) Massa of aarde-aansluiting].<br />3. Randaarde-aansluiting van apparatuur.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Ground_(electricity) Meer over GND]. (Engels) |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 30: |
Regel 30: |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= GRS-spoor[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]lopen | + | |Trefwoord= GRS-spoorstroomlopen |
− | |Omschrijving= Spoorstaaf-gebonden systeem om te kunnen bepalen of er een trein in de betreffende sectie staat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorstroomloop Meer over Spoorstroomloop.] | + | |Omschrijving= '''GRS-spoorstroomlopen''' is een spoorstaaf-gebonden systeem om te kunnen bepalen of er een trein in de betreffende sectie staat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorstroomloop Meer over Spoorstroomloop]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 39: |
Regel 39: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= GSM-R. | | |Trefwoord= GSM-R. |
− | |Omschrijving= '''"GSM-Rail"''' telecommunicatiesysteem gebaseerd op GSM-techniek, waarmee op veilige wijze berichten kunnen worden verstuurd over de veilige berijdbaarheid van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]] en van [[Woorden - M#Materieel|materieel]]technische aangelegenheden. GSM-R is geïntroduceerd als vervanger van [[Woorden - T#Telerail|Telerail]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''"GSM-Rail"''' telecommunicatiesysteem gebaseerd op GSM-techniek, waarmee op veilige wijze berichten kunnen worden verstuurd over de veilige berijdbaarheid van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]] en van [[Woorden - M#Materieel|materieel]]technische aangelegenheden. GSM-R is geïntroduceerd als vervanger van [[Woorden - T#Telerail|Telerail]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gsm-r Meer over GSM-R]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Galvanische scheiding | | |Trefwoord= Galvanische scheiding |
− | |Omschrijving= '''Galvanische scheiding''' is het vermijden van elke mogelijke [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]doorgang tussen functionele delen van elektrische systemen waartussen vermogen of signalen overgedragen moeten worden; er is geen directe [[Woorden - G#Geleiden|geleidingsweg]] mogelijk. Wel kan energie of informatie uitgewisseld worden op andere manieren, zoals [[Woorden - C#Capacitief|capacitief]], via [[Woorden - I#Inductie|inductie]] of elektromagnetische golven, of door optische, akoestische of mechanische middelen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over [https://nl.wikipedia.org/wiki/Galvanische_scheiding galvanische scheiding]. | + | |Omschrijving= '''Galvanische scheiding''' is het vermijden van elke mogelijke [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]doorgang tussen functionele delen van elektrische systemen waartussen vermogen of signalen overgedragen moeten worden; er is geen directe [[Woorden - G#Geleiden|geleidingsweg]] mogelijk. Wel kan energie of informatie uitgewisseld worden op andere manieren, zoals [[Woorden - C#Capacitief|capacitief]], via [[Woorden - I#Inductie|inductie]] of elektromagnetische golven, of door optische, akoestische of mechanische middelen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Galvanische_scheiding Meer over galvanische scheiding]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Ganghandel | | |Trefwoord= Ganghandel |
− | |Omschrijving= Fijnregelaar voor de stoomtoevoer. Met de '''ganghandel''' zet men een locomotief ook "in zijn achteruit". (van het Engelse woord handle): inrichting in het machinistenhuis waarmee de machinist de rijrichting (de gang) van de loc en de vullingsgraad van de cilinders kan instellen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://www.nicospilt.com/pdf/hoofdstukIII.pdf Meer over ganghandel.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | + | |Omschrijving= 1. Fijnregelaar voor de stoomtoevoer. Met de '''ganghandel''' zet men een locomotief ook "in zijn achteruit". |
| + | [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />2. (Van het Engelse woord handle): inrichting in het machinistenhuis waarmee de machinist de rijrichting (de gang) van de loc en de vullingsgraad van de cilinders kan instellen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/pdf/hoofdstukIII.pdf Meer over ganghandel]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 64: |
Regel 65: |
| |Trefwoord= Garage | | |Trefwoord= Garage |
| |Omschrijving= (Spoorjargon); Met '''garage''' wordt de (locomotief)loods bedoeld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | | |Omschrijving= (Spoorjargon); Met '''garage''' wordt de (locomotief)loods bedoeld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| + | }} |
| + | {{Trefwoord |
| + | |Trefwoord= Garrath |
| + | |Omschrijving= Een '''Garrath''' is een type stoomlocomotief. Het is een gelede locomotief, bestaande uit drie delen: een centraal gedeelte, met de rookkast, de ketel, de vuurkist en de cabine, rustend op twee draaistellen die de cilinders en het drijfwerk bevatten, benevens de ruimten voor opslag van brandstof (meestal kolen) en water. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Garratt_(locomotief) Meer over Garrath]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gastell | | |Trefwoord= Gastell |
− | |Omschrijving= '''Gastell''' was een rijtuig en wagenbouwer. [https://de.wikipedia.org/wiki/Gastell Meer over Gastell.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Gastell''' was een rijtuig en wagenbouwer. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://de.wikipedia.org/wiki/Gastell Meer over Gastell]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gasveer | | |Trefwoord= Gasveer |
− | |Omschrijving= Een '''gasveer''' bestaat uit een cilinder met een zuiger, waarbij gas in de cilinder wordt samengedrukt en zo voor een verende werking zorgt. Een ventiel in de zuiger zorgt ervoor dat de beweging bij het uitveren gedempt wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''gasveer''' bestaat uit een cilinder met een zuiger, waarbij gas in de cilinder wordt samengedrukt en zo voor een verende werking zorgt. Een ventiel in de zuiger zorgt ervoor dat de beweging bij het uitveren gedempt wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gasveer Meer over gasveer]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gasverlichting | | |Trefwoord= Gasverlichting |
− | |Omschrijving= '''Verlichting''' in rijtuigen en/of stations welke op licht'''gas''' brandde. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaslicht Meer over Gasverlichting.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Verlichting''' in rijtuigen en/of stations welke op licht'''gas''' brandde. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gaslicht Meer over gasverlichting]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 83: |
Regel 88: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gate | | |Trefwoord= Gate |
− | |Omschrijving= Elektronica; De '''gate''' is een aansluiting van een aantal soorten actieve elektronische halfgeleiderkomponenten zoals een [[Woorden - F#FET.|fet]], [[Woorden - T#Triac|triac]], [[Woorden - T#Thyristor|thyristor]] e.d. Wordt ook de "stuurelektrode" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over de [https://en.wikipedia.org/wiki/Field-effect_transistor Fet]. | + | |Omschrijving= Elektronica; De '''gate''' is een aansluiting van een aantal soorten actieve elektronische halfgeleiderkomponenten zoals een [[Woorden - F#FET.|fet]], [[Woorden - T#Triac|triac]], [[Woorden - T#Thyristor|thyristor]] e.d. Wordt ook de "stuurelektrode" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Field-effect_transistor Meer over de Fet]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 103: |
Regel 108: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gebruiks-afhankelijk-onderhoud | | |Trefwoord= Gebruiks-afhankelijk-onderhoud |
− | |Omschrijving= Het moment van het uitvoeren van '''onderhoud''' wordt bepaald door het verstrijken van een gespecificeerde periode van gebruik. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Het moment van het uitvoeren van '''onderhoud''' wordt bepaald door het verstrijken van een gespecificeerde periode van gebruik. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gebr-afh-onderh Meer over gebruiks-afhankelijk-onderhoud]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gebruiksheffing | | |Trefwoord= Gebruiksheffing |
− | |Omschrijving= Een (mogelijke) '''heffing''' door de overheid op het '''gebruik''' van rail[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Na de splitsing van de spoorwegbedrijven is de gebruiksheffing voor alle exploitanten gelijk aan nul gulden gesteld. De Rijksoverheid nam de eerste jaren de kosten voor het onderhoud van de railinfrastructuur 100% voor haar rekening. Het is de bedoeling t.z.t. de kosten voor de infrastructuur (gedeeltelijk) op de exploitanten te gaan verhalen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een (mogelijke) '''heffing''' door de overheid op het '''gebruik''' van rail[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Na de splitsing van de spoorwegbedrijven is de gebruiksheffing voor alle exploitanten gelijk aan nul gulden gesteld. De Rijksoverheid nam de eerste jaren de kosten voor het onderhoud van de railinfrastructuur 100% voor haar rekening. Het is de bedoeling t.z.t. de kosten voor de infrastructuur (gedeeltelijk) op de exploitanten te gaan verhalen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gebruiksheffing Meer over gebruiksheffing]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gebruiksproces | | |Trefwoord= Gebruiksproces |
− | |Omschrijving= Het '''gebruiksproces''' omvat het gebruik maken van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Hieronder moet worden verstaan het commercieel verplaatsen van reizigers en goederen door exploitant en goederen ten behoeve van instandhoudingactiviteiten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Het '''gebruiksproces''' omvat het gebruik maken van de [[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]]. Hieronder moet worden verstaan het commercieel verplaatsen van reizigers en goederen door exploitant en goederen ten behoeve van instandhoudingactiviteiten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gebruiksproces Meer over gebruiksproces]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 123: |
Regel 128: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Geheugendraad | | |Trefwoord= Geheugendraad |
− | |Omschrijving= Merknaam: NiTinol of Flexinol. Metaaldraad (in de volksmond: "'''geheugendraad'''") dat, wanneer er spanning op wordt gezet, zijn lengte varieert (bij verhitting wordt het draad ongeveer 3,5 % korter). Nadat de spanning uitgeschakeld is, neemt het materiaal zijn oude lengte weer aan. Is te gebruiken voor bijv. wisselaandrijvingen (zie: artikel [[Toepassing van geheugenmetaal]]). | + | |Omschrijving= Merknaam: [[Woorden - N#Nitinol|Nitinol]] of [[Woorden - F#Flexinol|Flexinol]]. Metaaldraad (in de volksmond: "'''geheugendraad'''") dat, wanneer er spanning op wordt gezet, zijn lengte varieert (bij verhitting wordt het draad ongeveer 3,5 % korter). Nadat de spanning uitgeschakeld is, neemt het materiaal zijn oude lengte weer aan. Is te gebruiken voor bijv. wisselaandrijvingen (zie: artikel [[Toepassing van geheugenmetaal]]). |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 135: |
Regel 140: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gekoppeld wissel | | |Trefwoord= Gekoppeld wissel |
− | |Omschrijving= Een overloopverbinding bestaande uit twee aan elkaar '''gekoppelde wissels'''. Elk wissel is zodanig elektrisch gekoppeld dat omlopen (omgooien) van het ene wissel ook automatisch het omlopen van de andere wissel tot gevolg heeft. Dit wordt gedaan uit kostenbesparing wegens de mogelijke beperking van de hoeveelheid elektrische apparatuur die nodig is voor de aansturing en de beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een overloopverbinding bestaande uit twee aan elkaar '''gekoppelde wissels'''. Elk wissel is zodanig elektrisch gekoppeld dat omlopen (omgooien) van het ene wissel ook automatisch het omlopen van de andere wissel tot gevolg heeft. Dit wordt gedaan uit kostenbesparing wegens de mogelijke beperking van de hoeveelheid elektrische apparatuur die nodig is voor de aansturing en de beveiliging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gekoppeld_wissel Meer over gekoppeld wissel]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 155: |
Regel 160: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gelijkspanning | | |Trefwoord= Gelijkspanning |
− | |Omschrijving= Twee mogelijke betekenissen.<br />1. De '''gelijk'''gerichte wissel'''spanning''' die na de gelijkrichter in een voeding aanwezig is.<br />2. De spanning die op een batterij of accu staat bijv. een AA-type batterij van 1,5 volt, of een autoaccu van 12 volt. Gelijkspanning is de tegenhanger van [[Woorden - W#Wisselspanning|wisselspanning]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkspanning Meer over Gelijkspanning.] | + | |Omschrijving= Twee mogelijke betekenissen.<br />1. De '''gelijk'''gerichte wissel'''spanning''' die na de gelijkrichter in een voeding aanwezig is.<br />2. De spanning die op een batterij of accu staat bijv. een AA-type batterij van 1,5 volt, of een autoaccu van 12 volt. Gelijkspanning is de tegenhanger van [[Woorden - W#Wisselspanning|wisselspanning]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkspanning Meer over Gelijkspanning]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 162: |
Regel 167: |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
− | |Trefwoord= Gelijktijdigheid | + | |Trefwoord= Gelijktijdigheden |
− | |Omschrijving= Mogelijkheid meerdere treinbewegingen over parallelle sporen/wissels uit te voeren. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Mogelijkheid meerdere treinbewegingen over parallelle sporen/wissels uit te voeren. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=gelijktijdigheden Meer over gelijktijdigheden]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gelijkvloerse kruising | | |Trefwoord= Gelijkvloerse kruising |
− | |Omschrijving= Een '''gelijkvloerse kruising''' is een kruising tussen twee vormen van lijn[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]], waarbij de verkeersstromen elkaar op gelijk hoogte tegen komen. Voorbeelden zijn een overweg (weg- en treinverkeer), een aansluiting of splitsing tussen (treinverkeer, een kruispunt wegverkeer) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Een '''gelijkvloerse kruising''' is een kruising tussen twee vormen van lijn[[Woorden - I#Infrastructuur|infrastructuur]], waarbij de verkeersstromen elkaar op gelijk hoogte tegen komen. Voorbeelden zijn een overweg (weg- en treinverkeer), een aansluiting of splitsing tussen (treinverkeer, een kruispunt wegverkeer) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=kruising_gelijk Meer over gelijkvloerse kruising]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Geluid | | |Trefwoord= Geluid |
− | |Omschrijving= '''Geluid''' bestaat uit snelle veranderingen van de luchtdruk, die waarneembaar zijn voor het menselijke oor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= '''Geluid''' bestaat uit snelle veranderingen van de luchtdruk, die waarneembaar zijn voor het menselijke oor. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=geluid Meer over geluid]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Geluidsbelasting | | |Trefwoord= Geluidsbelasting |
− | |Omschrijving= Gemeten aantal dB(A) als emissie van de trein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Gemeten aantal dB(A) als emissie van de trein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=geluidsbelasting Meer over geluidsbelasting]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Geluidsoverschrijding | | |Trefwoord= Geluidsoverschrijding |
− | |Omschrijving= Het aantal dB(A) waarmee een afgesproken '''geluid'''snorm wordt '''overschreden'''. | + | |Omschrijving= Het aantal dB(A) waarmee een afgesproken '''geluid'''snorm wordt '''overschreden'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Geluidshinder Meer over geluidshinder]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gemeenschappelijke massa | | |Trefwoord= Gemeenschappelijke massa |
− | |Omschrijving= Zie: Gemeenschappelijke retourleiding. | + | |Omschrijving= Zie: Gemeenschappelijke retourleiding. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gemeenschappelijke retourleiding | | |Trefwoord= Gemeenschappelijke retourleiding |
− | |Omschrijving= (Modelspoor); De '''gemeenschappelijke retourleiding''' of gemeenschappelijke massa, in het Engels Common-Ground (CGND) genoemd, is één enkele ader in een elektrische installatie, waarop alle massa-aansluitingen van de apparatuur (zoals bezetmeld-/terugmeld-printen, wisseldecoders e.d.) èn de rails aangesloten worden. Anders gezegd: alle massa-aansluitingen van de apparatuur èn de massa-aansluiting van de rails, zijn met elkaar verbonden via één massadraad. Zie: artikel [[Centrale voedingsleiding]]. | + | |Omschrijving= (Modelspoor); De '''gemeenschappelijke retourleiding''' of gemeenschappelijke massa, in het Engels Common-Ground (CGND) genoemd, is één enkele ader in een elektrische installatie, waarop alle massa-aansluitingen van de apparatuur (zoals bezetmeld-/terugmeld-printen, wisseldecoders e.d.) èn de rails aangesloten worden. Anders gezegd: alle massa-aansluitingen van de apparatuur èn de massa-aansluiting van de rails, zijn met elkaar verbonden via één massadraad. Zie: artikel [[Centrale voedingsleiding]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Massa_(elektriciteit) Meer over gemeenschappelijke retourleiding]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 203: |
Regel 208: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Generator | | |Trefwoord= Generator |
− | |Omschrijving= Een '''generator''' wekt elektriciteit (spanning) op. Zie [[Woorden - D#Dieselelektrisch|Dieselelektrisch]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Generator Meer over Generator.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''generator''' wekt elektriciteit (spanning en stroom) op. Zie [[Woorden - D#Dieselelektrisch|Dieselelektrisch]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Generator Meer over Generator]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 211: |
Regel 216: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gestabiliseerde voeding | | |Trefwoord= Gestabiliseerde voeding |
− | |Omschrijving= Een '''gestabiliseerde voeding''' is een voeding, die naast de trafo, gelijkrichter en afvlakelco, voorzien is van aanvullende elektronica (regeling, stabilisatie en beveiliging). Bij een gestabiliseerde voeding is de spanning precies gelijk aan de ingestelde waarde die (indien aanwezig) op de meter of het display staat aangegeven. De uitgangspanning is redelijk constant bij variërende belasting. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Voeding_(elektronica) Meer over gestabiiseerde voeding]. | + | |Omschrijving= Een '''gestabiliseerde voeding''' is een voeding, die naast de trafo, gelijkrichter en afvlak[[Elektronica basis#De elektrolytische condensator (afgekort: elco)|elco]], voorzien is van aanvullende elektronica (regeling, stabilisatie en beveiliging). Bij een gestabiliseerde voeding is de spanning precies gelijk aan de ingestelde waarde die (indien aanwezig) op de meter of het display staat aangegeven. De uitgangspanning is redelijk constant bij variërende belasting. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Voeding_(elektronica) Meer over gestabiiseerde voeding]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gesloten afspaninrichting | | |Trefwoord= Gesloten afspaninrichting |
− | |Omschrijving= Type '''afspaninrichting''' met uitsluitend mechanische functie: het afspannen van bovenleidingdraden. Gesloten afspaninrichtingen zijn niet geschikt voor het scheiden van twee elektrische groepen of het scheiden van twee fasen (bij wisselspanning) (Let op het verschil met [[Woorden - O#Open afspaninrichting|"open afspaninrichting"]]) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: artikel [[Afspaninrichtingen in DIN en DLO]]. | + | |Omschrijving= Type '''afspaninrichting''' met uitsluitend mechanische functie: het afspannen van bovenleidingdraden. Gesloten afspaninrichtingen zijn niet geschikt voor het scheiden van twee elektrische groepen of het scheiden van twee fasen (bij wisselspanning) (let op het verschil met [[Woorden - O#Open afspaninrichting|"open afspaninrichting"]]) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=afspaninr_gesloten Meer over gesloten afspaninrichting]. Zie: artikel [[Afspaninrichtingen in DIN en DLO]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= "Getrokken mat." | | |Trefwoord= "Getrokken mat." |
− | |Omschrijving= (Spoorjargon); Zie: "Getrokken rijtuigen" en "Getrokken trein". | + | |Omschrijving= (Spoorjargon); Zie: [[#Getrokken rijtuigen|"Getrokken rijtuigen"]] en [[#Getrokken trein|"Getrokken trein"]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 227: |
Regel 232: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Getrokken trein | | |Trefwoord= Getrokken trein |
− | |Omschrijving= Een samenstelling van een loc('s) en rijtuigen. Zie ook: "getrokken rijtuigen" [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een samenstelling van een loc('s) en rijtuigen. Zie ook: [[#Getrokken rijtuigen|"Getrokken rijtuigen"]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Getrokken_trein Meer over getrokken_trein]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gevaarsein | | |Trefwoord= Gevaarsein |
− | |Omschrijving= Bestaat uit het voeren van twee rode lichten in combinatie met één-, twee, of drie witte lichten aan weerszijden van een railvoertuig, of twee rode en twee afwisselend of gelijktijdig knipperende, witte lichten aan elke frontzijde. Na een aanrijding of ontsporing e.d. is het verplicht dit '''gevaarsein''' te tonen. Zie: artikel [[Front en sluitseinen]]. | + | |Omschrijving= Bestaat uit het voeren van twee rode lichten (op gelijke hoogte) in combinatie met één-, twee, of drie witte lichten aan weerszijden van een railvoertuig, of twee rode en twee afwisselend of gelijktijdig knipperende, witte lichten aan elke frontzijde. Na een aanrijding of ontsporing e.d. is het verplicht dit '''gevaarsein''' te tonen. Zie: artikel [[Front en sluitseinen]]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 251: |
Regel 256: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Giethars | | |Trefwoord= Giethars |
− | |Omschrijving= '''Gietharsen''' zijn composieten. Ze worden gemaakt van een basis polyol en een harder (meestal [https://nl.wikipedia.org/wiki/Methyleendifenyldi-isocyanaat MDI] of [https://nl.wikipedia.org/wiki/2,4-tolueendi-isocyanaat TDI]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Giethars Meer over giethars]. | + | |Omschrijving= '''Gietharsen''' zijn composieten. Ze worden gemaakt van een basis [[Woorden - P#Polyol|polyol]] en een harder (meestal [https://nl.wikipedia.org/wiki/Methyleendifenyldi-isocyanaat MDI] of [https://nl.wikipedia.org/wiki/2,4-tolueendi-isocyanaat TDI]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Giethars Meer over giethars]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 271: |
Regel 276: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Glasvezel | | |Trefwoord= Glasvezel |
− | |Omschrijving= 1. Wordt toegepast als lichtgeleider in modeltreinen. het licht van een in de loc geplaatst [[Woorden - G#Gloeilamp|gloeilamp]]je of led wordt via de '''glasvezel''' naar de buitenzijde van de loc gevoerd. Zie ook [[Woorden - L|Lichtgeleider]].<br />2. Als versterkingsvezel in ([[Woorden - E#Epoxy|epoxy]])printplaten [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasvezel Meer over Glasvezel.] | + | |Omschrijving= 1. Wordt toegepast als lichtgeleider in modeltreinen. het licht van een in de loc geplaatst [[Woorden - G#Gloeilamp|gloeilamp]]je of led wordt via de '''glasvezel''' naar de buitenzijde van de loc gevoerd. Zie ook [[Woorden - L|Lichtgeleider]].<br />2. Als versterkingsvezel in ([[Woorden - E#Epoxy|epoxy]])printplaten [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glasvezel Meer over Glasvezel]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Glijdend variabel blok | | |Trefwoord= Glijdend variabel blok |
− | |Omschrijving= Beveiligingsysteem waarin de onderlinge afstand tussen de treinen continu wordt berekend en bewaakt afhankelijk van snelheid van de trein, de remcurve (afhankelijk van remvermogen en treingewicht) en een veiligheidsmarge. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Beveiligingsysteem waarin de onderlinge afstand tussen de treinen continu wordt berekend en bewaakt afhankelijk van snelheid van de trein, de remcurve (afhankelijk van remvermogen en treingewicht) en een veiligheidsmarge. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=glijdend_var_blok Meer over glijdend variabel blok]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Glijlager | | |Trefwoord= Glijlager |
− | |Omschrijving= Een glijlager (of glijdlager) is een lager waarbij de as in de boring glijdt. Dit in tegenstelling tot een rollend lager, waarbij zich tussen de as en de boring rollende elementen (bijvoorbeeld kogels of cilindervormige rollen) bevinden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glijlager Meer over Glijlager.] | + | |Omschrijving= Een glijlager (of glijdlager) is een lager waarbij de as in de boring glijdt. Dit in tegenstelling tot een rollend lager, waarbij zich tussen de as en de boring rollende elementen (bijvoorbeeld kogels of cilindervormige rollen) bevinden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Glijlager Meer over Glijlager]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 307: |
Regel 312: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Goederenpad | | |Trefwoord= Goederenpad |
− | |Omschrijving= Gereserveerde capaciteit op een [[Woorden - B#Baanvak|baanvak]] voor het laten rijden van een [[Woorden - G#Goederentrein|goederentrein]] in één richting. De '''goederen'''trein wordt dan tussen het personentreinverkeer gepland. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= Gereserveerde capaciteit op een [[Woorden - B#Baanvak|baanvak]] voor het laten rijden van een [[Woorden - G#Goederentrein|goederentrein]] in één richting. De '''goederen'''trein wordt dan tussen het personentreinverkeer gepland. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=goederenpad Meer over goederenpad]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Goederentrein | | |Trefwoord= Goederentrein |
− | |Omschrijving= Een '''goederentrein''' is een trein voor het vervoer van alles, behalve mensen. Een goederentrein bestaat uit goederenwagens en wordt getrokken door één of meerdere locomotieven. Een goederentrein bestaande uit containerwagens wordt een containertrein genoemd. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Goederentrein Meer over Goederentrein.] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''goederentrein''' is een trein voor het vervoer van alles, behalve mensen. Een goederentrein bestaat uit goederenwagens en wordt getrokken door één of meerdere locomotieven. Een goederentrein bestaande uit containerwagens wordt een containertrein genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Goederentrein Meer over Goederentrein]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 368: |
Regel 373: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Groefrails | | |Trefwoord= Groefrails |
− | |Omschrijving= '''Groefrails''' wordt gebruikt voor tramrails (o.a. in bestrating). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Straatspoor]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Trambaan#Groefrails Meer over groefrails] | + | |Omschrijving= '''Groefrails''' wordt gebruikt voor tramrails (o.a. in bestrating). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Straatspoor]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Trambaan#Groefrails frails] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Groepenscheiding | | |Trefwoord= Groepenscheiding |
− | |Omschrijving= 1. Opdeling van een gelijk[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] bovenleidingnet in verschillende groepen.<br />2. Bij een wisselspanning-bovenleidingnet wordt de '''groepenscheiding''' gecombineerd met fasescheiding. De groepenscheiding is mogelijk door toepassing van open afspaninrichtingen of leidingonderbrekers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] | + | |Omschrijving= 1. Opdeling van een gelijk[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] bovenleidingnet in verschillende groepen.<br />2. Bij een wisselspanning-bovenleidingnet wordt de '''groepenscheiding''' gecombineerd met fasescheiding. De groepenscheiding is mogelijk door toepassing van open afspaninrichtingen of leidingonderbrekers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=groepenscheiding Meer over groepenscheiding]. |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 392: |
Regel 397: |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| |Trefwoord= Gubbelen | | |Trefwoord= Gubbelen |
− | |Omschrijving= (België): opkoken. Zie ook "Kotsen". "'''Gubbelen'''" is wat minder grof dan kotsen, wat grover dan spuwen. Het betekent: het kotsen van iemand die te veel gedronken heeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België): opkoken. Zie ook [[Woorden - K#Kotsen|"Kotsen"]]. "'''Gubbelen'''" is wat minder grof dan kotsen, wat grover dan spuwen. Het betekent: het kotsen van iemand die te veel gedronken heeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| }} | | }} |
| {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
Regel 405: |
Regel 410: |
| |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
− | | <small>Laatste wijziging: 12 mrt 2024 10:16 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 13 mrt 2024 10:59 (CET)</small> |
| |} | | |} |
| [[Categorie: Afkortingen|G]] | | [[Categorie: Afkortingen|G]] |