Borden en overige speciale seininrichtingen

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Fred Eikelboom en Redactie

---

Seinborden

We kunnen bij de borden langs de baan een aantal typen onderscheiden:

• vaste snelheidsborden;
• aanvullende seinen (lichtbak) bij lichtseinen;
• ATB seinen;
• seinen met vertrekopdracht;
• seinen met stopopdracht;
• seinen speciaal voor elektrische tractie;
• verkenborden;
• locatiespecifieke borden;
• tijdelijke snelheidsborden.

Voor het bepalen van welke baanvaksnelheid op een bepaald traject geldt, is de volgende lijst een goede vuistregel:

• sein (eventueel met lichtbak);
• baanvaksnelheidsbord (vast snelheidsbord);
• tijdelijke snelheidsborden.

Vaste snelheidsborden

Afbeelding: 01		Afbeelding: 02		Afbeelding: 03
Snelheidsverminderingbord		Snelheidsbord		Baanvaksnelheidsbord
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

01. Snelheid verminderen tot de door het getal aangegeven snelheid.
02. Rijden toegestaan met de door het getal aangegeven snelheid.
03. Toegestaan om snelheid te verhogen naar de door het getal aangegeven snelheid.
Staat geen getal vermeld, dan is de toegestane snelheid 125 km/h.

---

Aanvullende seinen (lichtbak) bij lichtseinen

Afbeelding: 04		Afbeelding: 05		Afbeelding: 06
Groen knipper met cijfer		Geel met cijfer		Geel met knipperend cijfer
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

04. Voorbijrijden toegestaan met de snelheid door het cijfer aangegeven.
05. Snelheid begrenzen tot de snelheid aangegeven door het getal. Een snelheidsverlaging moet uiterlijk bij het eerstvolgende lichtsein zijn uitgevoerd.
06. Snelheid begrenzen tot de snelheid aangegeven door het getal. Als het eerstvolgende lichtsein een verdere remming oplegt, mag een ingezette remming niet worden onderbroken.

Afbeelding: 07		Afbeelding: 08
Een rij lampen diagonaal		Een rij lampen horizontaal
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

07. Het eerstvolgende lichtsein toont een beter seinbeeld dan "geel knipper".
08. Het eerstvolgende lichtsein toont "rood" of "geel knipper".

---

ATB seinen

Afbeelding: 09		Afbeelding: 10		Afbeelding: 11
Nadering ATB		ATB inschakelen		ATB code
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

09. Let op! Er volgt een inschakelbord ATB.
10. Begin inschakelsectie ATB.
- bij het passeren de attentieknop indrukken tot de meldlamp "BD" dooft
- het getoonde cabinesein geldt niet als snelheidstoestemming.
11. Einde van de inschakelsectie. Het cabinesein geldt, na het passeren van dit bord, als de snelheidstoestemming met inachtneming van de codewisseltijd (2 à 6 seconden).

Afbeelding: 12		Afbeelding: 13
ATB code-wisseling		ATB uitschakelen
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

12. Op korte afstand volgt een lichtsein, dat een snelheidsbeperking oplegt. De daarbij behorende ATB-code-wisseling gebeurt ter hoogte van dit codewisselsein.
13. Einde ATB-gebied.

---

Seinen met stopopdracht

Afsluitborden

Bij het einde van het spoor wordt een afsluitbord geplaatst (zie tekening 14). Dit betekent hetzelfde als een rood sein. Het betreft hier dus een "sein met stopopdracht".

Afbeelding: 14		Afbeelding: 15		Afbeelding: 16
Afsluitbord		Afsluitbord aan perronoverkapping		Afsluitbord op stootjuk
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom		Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom		Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Op perrons, waar geen ruimte is voor het plaatsen van een afsluitbord aan het einde van het spoor, wordt een kleiner hangend afsluitbord toegepast (zie: tekening 15). Het bestaat uit een kastje, waarin verlichting is aangebracht. Dit hangende afsluitbord wordt meestal aan de perronoverkapping bevestigd.
Ook bij bruggen komt dit kleine verlichte afsluitbord voor. Hier betekent het "Stopopdracht. Stoppen voor de brug".
Op stootjukken wordt vaak een klein afsluitbord geplaatst (zie: tekening 16). Het kan om een reflectererend bord gaan, en anders wordt er 's nachts een rode lamp naast of onder het afsluitbord ontstoken.
Ook hier hebben het bord en de lamp de betekenis "Stopopdracht".

---

Seinen speciaal voor elektrische tractie

Afbeelding: 17		Afbeelding: 18		Afbeelding: 19		Afbeelding: 20
Aankondiging pantografen "neer"		Pantografen "neer"		Pantografen "neer", bij wasstraat		Tractiemotoren inschakelen
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

17. Binnen 300 meter moeten de pantografen zijn neergelaten.
18. Pantografen moeten neergelaten zijn.
19. Pantografen moeten neergelaten zijn. Geldt voor materieel dat gewassen moet worden in de wasinrichting.
20. Inschakelen tractiestroom toegestaan. Het cijfer geeft de treinlengte aan, waarbij ingeschakeld mag worden.

Afbeelding: 21		Afbeelding: 22		Afbeelding: 23
Pantografen "op"		Tractie uitschakelen		Einde bovenleiding
Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen		Bron: Werner Hermsen

21. Pantografen opzetten.
22. Tractiestroom uitschakelen.
23. Het bord mag niet met opgezette pantografen worden voorbijgereden.

---

Verkenborden

Afbeelding: 24

Verkenbord

Bron: Nico Spilt

24. Er volgt een station of halte op remwegafstand.

---

Seinen met vertrekopdracht

Vertreksein

Afbeelding: 25

Vertrek-seinlicht

Bron: Werner Hermsen

25. Toestemming om het vertrekbevel te geven.

---

Locatiespecifieke borden

Aanwijzing-borden

Afbeelding: 26		Afbeelding: 27		Afbeelding: 28
Aanwijzingbord Trein met 9 rijtuigen, hier stoppen		Aanwijzingbord Trein met 6 rijtuigen, hier stoppen (*		Aanwijzingbord Trein met 11 rijtuigen, hier stoppen (*
Bron: Nico Spilt		Bron: Nico Spilt		Bron: Nico Spilt

26, 27, en 28. Aanduiding van de plaats waar de voorzijde van een trein, bestaande uit het aantal voertuigen aangegeven door het cijfer of getal, tot stilstand moet komen. Geldt voor reizigerstreinen en leeg-materieeltreinen.
(* Indien de trein halverwege het perron via een wissel binnenkomt, geldt het cijfer dat op een witte ondergrond staat. Het aantal rijtuigen is dan maximaal het aantal wat die aanwijzing aangeeft.

Attentiebord

Afbeelding: 29

Attentiebord

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

29. Een attentiebord geeft aan, dat er achter het bord één of meerdere seinen kunnen volgen, die buiten werking zijn.

km borden

Afbeelding: 30

km bord aan portaal

Bron: Nico Spilt

30. De km-borden dienen ervoor dat de machinist zich kan oriënteren. De nummering begint meestal bij een groot station. Op het stuk spoorstaaf links naast het portaal staat een nul. Hier geeft het bord aan dat de trein zich bij kilometer drie bevindt.

Stopplaatsseinen

Afbeelding: 31		Afbeelding: 32		Afbeelding: 33
Verplaatsbaar stopsein		Verplaatsbaar stopsein Werkt op batterijen		Verplaatsbaar stopsein Werkt op accu
Bron: Nico Spilt		Bron: Nico Spilt		Bron: Nico Spilt

31, 32 en 33. Stopplaatsseinen geven de plaatst aan waar de voorzijde van de trein zich dient te bevinden na het stoppen.

Baken

Afbeelding: 34

Keperbaak

Bron: Nico Spilt

34. Vroeger stonden langs het spoor "Keperbaken" om aan de machinist te melden dat er een sein volgde.

Dit waren schuine planken die tevens in de lengterichting een beetje schuin geplaatst waren, zodat de machinist ze niet alleen kon zien, maar ook kon horen. Het geluid van de locomotief weerkaatste namelijk op de planken. Dit was een groot voordeel bij mist of duisternis.

Baken komt van het woord "Baak". De meervoudsvorm daarvan is "Baken". 35. Een baken geeft aan, dat er achter het laatste bord een voorsein volgt.

Afbeelding: 35

Baken, die de nadering van een voorsein aankondigen

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

De bakenborden kunnen zelfstandig op een paal gemonteerd zijn, maar ook aan een bovenleidingportaal bevestigd zijn. Er zijn verschillende vormen van bakenborden. Een verdere uitleg gaat te ver, zie daarvoor een seinreglement. Op een modelspoorbaan zullen baken trouwens zelden worden geplaatst, doordat de afstanden in model sterk verkleind zijn.

Baken-bordjes

Afbeelding: 36

Bakenbordjes, die de nadering van een lichtsein aankondigen

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

36. Bakenbordjes geven aan, dat er achter het laatste bord een lichtsein volgt. De bakenbordjes kunnen zelfstandig op een paal gemonteerd zijn, maar ook aan een bovenleidingportaal bevestigd zijn.

---

Tijdelijke snelheidsborden

De periode 1934 tot 1954

In de periode 1934 tot 1954, plaatste (en plaats) men rechts van de rails, bij bijvoorbeeld werkzaamheden, tijdelijke snelheidsborden. De volgorde daarvan was L(angzaam), A(anvang) en E(inde).

Afbeelding: 37

Tijdelijke snelheidsborden, periode 1934 tot 1954

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

37. Op het "L"-bord was in een rechthoek de plaatselijk maximaal toegestane snelheid aangegeven.
Het "A"-bord gaf aan op welk punt de snelheidsbeperking aanving. Het "E"-bord gaf aan op welk punt de snelheidsbeperking eindigde, en de loc/trein/treinstel weer met de normale, maximaal toegestane snelheid mocht gaan rijden zodra het achterste gedeelte van de trein het "E-bord" was gepasseerd.

De periode vanaf 1954

38. In de periode 1954 tot heden, plaatst men rechts van de rails, bij bijvoorbeeld werkzaamheden, tijdelijke snelheidsborden. De volgorde daarvan is "L(angzaam)", daarna een zeshoekig bord met een cijfer dat de maximale toegestane snelheid aangeeft, daarna een bord "A(anvang)" en aan het eind van het traject een bord "E(inde)". Dezelfde regels als voorheen zijn geldig, alleen de vormgeving van de borden is anders.

Afbeelding: 38		Afbeelding: 39
Tijdelijke snelheidsborden, in gebruik vanaf 1954 tot heden		De zelfde tijdelijke snelheidsborden, maar dan zoals ze er 's nachts of bij mist uit zien
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom		Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

39. 's Nachts zit er achter de openingen in de borden verlichting. De lampen knipperen dan. Bij het L-bord knipperen beide lampen synchroon.

---

Meer informatie

Encyclopedie:

Artikel Seinen

Artikel Seindecoders

Externe websites:
infrasite.nl	NS-seinstelsel.
IRSE.nl	Het Instituut voor Seinwezen en Telecom-ingenieurs.
wetten.overheid.nl	Informatie over het NS-Lichtseinstelsel (pdf).
klassiekebeveiliging.com	Klassieke beveiliging.
marcrpieters.nl	Marc Ronald Pieters.
nicospilt.com	Nico Spilt.
nmra.org	Norm S-7 (PVR) Profiel van vrije ruimte (pdf).
railpedia.nl	NS-seinstelsel.
seinarm.nl	Gerard van de Weerd
thesignalpage.nl	The Signalpage.

Literatuur:
wetten.overheid.nl	Spoorwegwet (regeling spoorverkeer).
wetten.overheid.nl	Informatie over seinen. (bijlage 4, art. 24)

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---

	Laatste wijziging: 8 sep 2024 10:34 (CET)