Persoonlijke instellingen

Inleiding decoders: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
(23 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 6: Regel 6:
 
}}
 
}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
In het artikel ''Uitleg Digitaal'' (zie 'Meer informatie') hebben we gezien dat we, bij 'Digitaal rijden', een decoder nodig hebben in elke locomotief en/of treinstel.<br />
 
Heden ten dage zijn decoders erg slimme apparaten.
 
  
 +
Dit artikel is een '''inleiding decoders''', waarin het aansluiten en instellen van een decoder globaal wordt uitgelegd. In het artikel "[[Uitleg digitaal]]" is al aangegeven dat bij digitaal rijden een decoder nodig is in elke locomotief en/of treinstel. Decoders zijn slimme apparaten en fabrikanten slagen er steeds in om ze nog slimmer en sneller te maken zodat er steeds meer mogelijkheden beschikbaar komen.
  
=== Connector ===
+
=== Connectoren ===
Er zijn verschillende typen aansluitingen in omloop voor het aansluiten van de decoders.
+
Er zijn verschillende typen aansluitingen (connectoren) in omloop voor het aansluiten van de decoders:
 
 
We kennen de volgende aansluitingen:
 
 
 
 
<gallery widths=160px>
 
<gallery widths=160px>
 
Bestand:DigitaalNEM651.jpg|6 pins [[NEM651]]
 
Bestand:DigitaalNEM651.jpg|6 pins [[NEM651]]
 
Bestand:DigitaalNEM652.jpg|8 pins [[NEM652]]
 
Bestand:DigitaalNEM652.jpg|8 pins [[NEM652]]
Bestand:Digitaal21MTC.jpg|8, 12, 16 of 22 pins [[NEM658]] (PluX connector)  
+
Bestand: |8, 12, 16 of 22 pins [[NEM658]] (PluX connector)
 +
Bestand:Digitaal_NEM658.gif|8, 12, 16 of 22 pins [[NEM658]] (PluX connector) Klik op afbeelding om te vergroten.
 
Bestand:Digitaal21MTC.jpg|21 pins [[NEM660]] (21 MTC)
 
Bestand:Digitaal21MTC.jpg|21 pins [[NEM660]] (21 MTC)
 
</gallery>
 
</gallery>
Regel 25: Regel 22:
 
|''Afbeelding 01 t/m 04''
 
|''Afbeelding 01 t/m 04''
 
|-
 
|-
|''De diverse NEM-connectors''
+
|''De diverse NEM-connectors'' <!-- afbeelding NEM 658 moet opnieuw ge-upload worden -->.
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
 
 
 
 
<gallery widths=160px>
 
<gallery widths=160px>
 
Bestand:DigitaalNEM662-01.png|18 pins [[NEM662]] (Next18)
 
Bestand:DigitaalNEM662-01.png|18 pins [[NEM662]] (Next18)
Regel 43: Regel 37:
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
 
  
 
=== Functieaansluitingen ===
 
=== Functieaansluitingen ===
Zoals te zien is in de specifieke pagina's over de connectoren, neemt, naarmate de connector groter wordt, ook het aantal extra Functieaansluitingen  toe. Deze functieaansluitingen (AUX1, AUX2 enz.) zijn noodzakelijk om bepaalde mogelijkheden toe te voegen aan uw model. Denk hierbij aan een zwaailamp, rookgenerator, rangeersein, elektrische ontkoppeling en/of cabineverlichting.<br />
+
Zoals te zien is in de specifieke pagina's over de connectoren, neemt naarmate de connector groter wordt, ook het aantal extra functieaansluitingen toe. Deze AUX1, AUX2 enz. zijn noodzakelijk om bepaalde mogelijkheden toe te voegen aan het model, zoals een zwaailamp, rookgenerator, rangeersein, elektrische ontkoppeling en/of cabineverlichting. (''AUX'' is de afkorting van ''auxiliary'', ofwel reserve- of hulpaansluiting)
(AUX is de afkorting van Auxiliary, ofwel reserve- of hulpaansluiting)
 
 
 
De meeste acht-polige decoders beschikken over een AUX2 aansluiting. Deze wordt aangeboden als een paarse losse draad, welke alleen aan de decoder is verbonden. U kunt deze in principe vrij aansluiten op datgene wat u wilt schakelen. Eventueel wel (voorschakel)weerstanden gebruiken, maar dat is afhankelijk van de manier hoe u het wilt toepassen. Bij LED's <u>''moet''</u> u altijd voorschakelweerstanden gebruiken, anders gaan ze meteen stuk doordat er een te grote stroomsterkte door de LED loopt!).
 
  
 +
De meeste achtpolige decoders beschikken over een AUX2 aansluiting. Deze wordt aangeboden als een paarse losse draad, die alleen aan de decoder is verbonden. Deze is in principe vrij aan te sluiten op iets wat geschakeld moet worden. Eventueel wel met (voorschakel)weerstanden of een schakeltransistor, maar dat is afhankelijk van de toepassing. Bij leds moeten er altijd voorschakelweerstanden (serieweerstand) of een stroombron gebruikt worden, anders gaan ze meteen stuk doordat er een te grote stroom door de led loopt.
  
=== Configuratievariabelen ===
+
=== Configureerbare variabele (CV)===
Programmeren van een decoder, ongetwijfeld heeft u er al eens over gelezen op het forum, wat is dat nu precies? Eigenlijk is het niets meer dan het instellen van de decoder, zodanig dat de decoder dat doet wat u wilt dat hij doet.
+
"Programmeren" van een decoder is niets anders dan een waarde toekennen aan een geheugenplaats, een CV, in het geheugen van een  decoder. Het in de decoder vast opgeslagen programma leest de waarden van de variabelen en laat de loc daarmee doen wat hij moet doen. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, wordt bij dit "programmeren" het programma in de decoder ''niet'' gewijzigd.
 
 
Om te weten hoe u moet programmeren, is het prettig om te weten wat u feitelijk doet wanneer u programmeert. Elke decoder heeft een aantal ''Configuratie Variabelen'' (afgekort: CV's). Deze CV's moet u zien als een bakje waar de decoder de gewenste instelling in opbergt of wanneer nodig, uit haalt om te gebruiken/lezen.
 
 
 
Bepaalde CV's zijn standaard voor elke decoder. Een kleine handige selectie van CV's willen wij graag hier behandelen:
 
  
 +
De CV's zijn genormaliseerd en bepaalde CV's zijn standaard voor elke decoder. Een kleine handige selectie van CV's wordt hier behandeld:
 
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
 
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="50" | CV
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="50" | CV
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="655"| Omschrijving
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="655"| Omschrijving
 
|-
 
|-
|style="text-align:center; background:#E8E8E8;" | 1 ||style="background:#E8E8E8;"| Verplicht: Het korte adres, in deze variabele kunt u het adres van de decoder programmeren of uitlezen.<br />De waarde kan liggen tussen de 0 en 255 (waarbij 255 afhankelijk is van het type decoder) Standaardwaarde (af-fabriek) is 3.
+
|style="text-align:center; background:#E8E8E8;" | 1 ||style="background:#E8E8E8;"| Verplicht: Het 'korte' adres, in deze variabele wordt het adres van de decoder opgeslagen. De waarde kan liggen tussen de 0 en 127/255 (waarbij die laatste waarde afhankelijk is van het systeem en type decoder). De standaardwaarde (af-fabriek) is 3.
 
|-
 
|-
|style="text-align:center; background:#E5E4E2;" | 7 ||style="background:#E5E4E2;"| Verplicht: Versienummer van de decoder, de fabrikant voert dit in.
+
|style="text-align:center; background:#E5E4E2;" | 7 ||style="background:#E5E4E2;"| Verplicht: Versienummer van de decoder, de fabrikant voert dit in. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen (''read only'').  
 
|-
 
|-
|style="text-align:center; background:#E8E8E8;" | 8 ||style="background:#E8E8E8;"| Verplicht: Fabrikantnummer, deze code wordt door de NMRA bepaald.
+
|style="text-align:center; background:#E8E8E8;" | 8 ||style="background:#E8E8E8;"| Verplicht: Fabrikantnummer, deze code wordt door de NMRA bepaald. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen (''read only'').
 
|-
 
|-
 
|style="text-align:center; background:#E5E4E2;" | 17 en 18 ||style="background:#E5E4E2;"| Optioneel: Deze twee CV's zijn voor het configureren van een lang adres (bijv. 2433).
 
|style="text-align:center; background:#E5E4E2;" | 17 en 18 ||style="background:#E5E4E2;"| Optioneel: Deze twee CV's zijn voor het configureren van een lang adres (bijv. 2433).
Regel 74: Regel 62:
 
|}
 
|}
 
{{Tabelonderschrift
 
{{Tabelonderschrift
|Volgnummer= 06
+
|Volgnummer= 01
 
|Maker= Redactie
 
|Maker= Redactie
 
}}
 
}}
 +
Zie de NMRA-standaarden voor de volledige lijst met standaard-CV's, zie hieronder bij [[Inleiding decoders#Meer informatie|'Meer informatie']].
  
Voor de volledige lijst met standaard-CV's willen wij graag verwijzen naar de NMRA-standaarden, zie hieronder bij 'Meer informatie'.
+
=== Configureren ===
 
+
Configureren van een decoder kan op veel verschillende manieren, maar bij de moderne decoders zijn er eigenlijk maar twee praktische keuzes;
 
+
# POM ofwel ''Programming-On-Maintrack'' of ''Programming-On-the-Main''. Dit houdt in dat een decoder wordt ingesteld terwijl deze op de hoofdbaan staat.
=== Programmeren ===
+
# programmeren op een programmeerspoor. Dit is instellen met een loc of treinstel op een speciaal spoor(tje), elektrisch gescheiden van de hoofdbaan. Hierbij is de kans dat er iets misgaat met de decoder een stuk kleiner, omdat de stroomsterke dan beperkt wordt.
Programmeren kan op veel verschillende manieren, maar bij de moderne decoders heeft u eigenlijk maar twee praktische keuzes, POM ofwel 'Programming-On-Maintrack' (sommigen zeggen ook wel: 'Programming-On-the-Main') en programmeren op een programmeerspoor. POM houdt kortweg in dat u een decoder programmeert terwijl deze op de hoofdbaan staat. Programmeren op een programmeerspoor, de naam zegt het al, is programmeren wanneer een loc of treinstel op een speciaal spoor(tje) staat, dat elektrisch ''niet'' met de hoofdbaan verbonden mag zijn.
 
  
Het grote verschil tussen POM en het programmeerspoor is, dat wanneer u via POM programmeert, u het adres van de decoder niet kunt wijzigen, want u stuurt de programmeercommando's naar dat specifieke adres.
+
Het grote verschil tussen POM en programmeerspoor is, dat wanneer er via POM wordt gewerkt, het adres van de decoder niet is te wijzigen want dan gaan de commando's naar dat specifieke adres.
  
''Let op!'' Wanneer u op het programmeerspoor programmeert, worden de commando's naar alle railvoertuigen met daarin decoders gestuurd. Hier zit dus gelijk een risico in. Wanneer er twee locomotieven op het programmeerspoor staan, zullen beiden dezelfde waardes geprogrammeerd krijgen.
+
''Let op!'' Wanneer het programmeerspoor wordt gebruikt, worden de commando's naar alle railvoertuigen op dat spoor gestuurd. Wanneer er twee locomotieven op het programmeerspoor staan, zullen beiden dezelfde waardes geprogrammeerd krijgen.
  
Stel u programmeert het adres op 5, dan zullen na de programmeeractie beide locs adres 5 hebben.
+
Stel het adres wordt ingesteld op 5, dan zullen na de programmeeractie beide locs adres 5 hebben.
  
Dus altijd &eacute;&eacute;n locomotief op het programmeerspoor, tenzij u bijvoorbeeld een stuurstand en locomotief hetzelfde adres wilt geven, in verband met het schakelen van de verlichting. Hoe dat precies in zijn werk gaat, leest u in het artikel ''Decoder programmeren'' (zie 'Meer informatie').
+
Dus altijd één locomotief (decoder) op het programmeerspoor, tenzij het de bedoeling is dat bijvoorbeeld een stuurstand en locomotief hetzelfde adres moeten krijgen voor het schakelen van de verlichting. Zie hiervoor het artikel [[Decoder programmeren]].  
 
 
Niet elke centrale heeft een programmeerspoor, de Intellibox bijvoorbeeld wel, de Multimaus niet. '''Let op!''' als de centrale niet is voorzien van een programmeerspoor, dient u <u>alle</u> andere locs (en ook <u>alle</u> andere railvoertuigen met daarin functiedecoders!) van de baan te halen, wanneer u CV's gaat wijzigen, anders krijgen alle overige decoders dezelfde instelling!
 
  
 +
Niet elke DCC centrale heeft een programmeerspoor, de Intellibox bijvoorbeeld wel, de Multimaus niet. '''Let op!''' als de centrale niet is voorzien van een programmeerspoor, moeten alle andere locs (en ook alles met daarin een decoder) van de baan gehaald worden wanneer CV's worden gewijzigd, anders krijgen alle overige decoders dezelfde instelling.
  
 
=== Adres wijzigen ===
 
=== Adres wijzigen ===
Wanneer we een nieuwe digitale locomotief hebben, willen we deze voorzien van een ander adres, bijvoorbeeld 5. Hoe pakken we dit nu precies aan? Wel, dat doen we als volgt:
+
Een nieuwe digitale locomotief moet voorzien worden van een uniek adres, bijvoorbeeld 5. Dit gaat als volgt: plaats de locomotief op het programmeerspoor en schakel de centrale in de programmeerstand. Selecteer CV1 en geef aan de waarde 5 te willen laden. Bevestigen de keuze en de locomotief zal een kleine beweging maken (een klein stukje rijden) ten teken dat het programmeren gelukt is. Nu zal de locomotief alleen nog reageren op instructies voor zijn adres 5.
 
 
We plaatsen deze locomotief op het programmeerspoor. We schakelen nu de centrale in de programmeerstand en gaan een CV programmeren. We selecteren CV 1 en geven aan, de waarde 5 te willen laden. We bevestigen de keuze en de locomotief zal een kleine beweging maken (een klein stukje rijden) ten teken dat het programmeren gelukt is. Nu kunnen we de locomotief besturen op adres 5.
 
 
 
Hoe het programmeren per centrale specifiek moet, staat in de respectievelijke handleidingen, hiervoor verwijzen wij u graag naar het hoofdstuk over centrales.
 
  
 +
Hoe het programmeren per centrale specifiek moet, staat in de respectievelijke handleidingen, zie hiervoor het hoofdstuk over centrales.
  
 
=== Loc-decoder resetten ===
 
=== Loc-decoder resetten ===
Wanneer u (veel) CV's heeft veranderd en u wilt weer terug naar de fabrieksinstellingen, kunt u dat heel simpel doen door de decoder te resetten.
+
Wanneer veel CV's zijn veranderd en het effect daarvan is niet wat gewenst was, dan kunnen de fabrieksinstellingen snel worden hersteld door de decoder te resetten. Ook wanneer deloc-decoder niet meer doet wat er van werd verwacht, kan resetten en opnieuw instellen wel eens de snelste oplossing zijn voor het probleem.
 
 
Ook wanneer uw loc-decoder niet meer doet wat u er van verwacht, zou resetten en opnieuw programmeren wel eens de oplossing kunnen zijn voor het probleem.
 
  
Het resetten naar de fabrieksinstelling doet u door een bepaalde waarde in een bepaalde CV te zetten (dit heet: 'programmeren'). De meeste decoders worden gereset wanneer u naar CV 8 de waarde 8, of een specifieke in de handleiding vermelde waarde schrijft.
+
Het resetten naar de fabrieksinstelling gebeurt door een bepaalde CV een bepaalde waarde te geven. De meeste decoders worden gereset wanneer CV8 de waarde 8 krijgt, of een andere in de handleiding vermelde waarde. Hierop zijn enkele uitzonderingen. De Lenz Le130 en 131 zijn niet te resetten via CV8, omdat deze oudere decoders ten tijde van productie niet voorzien zijn/waren van een resetmogelijkheid. Deze moeten dus per CV opnieuw ingesteld worden.
  
In de tabel ziet u per merk, welke CV en welke waarde u hiervoor moet gebruiken.
+
===== Resetopdracht =====
 +
''''Let op!''' Het ingeven van een bepaalde waarde in CV8 betekent een reset van de decoder. Het betekent dus niet automatisch dat de decoder ook werkelijk gereset wordt. Nadat de resetopdracht gegeven is, moet ter bevestiging de waarde van CV1 worden opgevraagd. Pas wanneer die waarde weer op 3 staat, is het resetten geslaagd. Bij een andere waarde moet nogmaals de resetopdracht gegeven worden en CV1 weer worden uitgelezen. Lukt het dan nog niet, verbind dan een weerstand van 150 ohm met het programmeerspoor en probeer het nogmaals. Heeft de centrale geen programmeerspoor, sluit dan een los stuk rails op de centrale aan.
  
 +
In tabel 2 is per merk en CV de waarde voor de resetopdracht gegeven.
 
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
 
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
!style="background:#E5E4E2;" Width="135"| CV
+
!style="background:#E5E4E2;" Width="135"| Fabrikant
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="210"| Omschrijving
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="210"| Omschrijving
 
|-
 
|-
Regel 145: Regel 129:
 
|}
 
|}
 
{{Tabelonderschrift
 
{{Tabelonderschrift
|Volgnummer= 07
+
|Volgnummer= 02
 
|Maker= Redactie
 
|Maker= Redactie
 
}}
 
}}
 
<small>(* Bij Tams zijn alle waarden toegestaan.</small>
 
<small>(* Bij Tams zijn alle waarden toegestaan.</small>
 
 
 
Wanneer het resetten geslaagd is, zal in CV1 het adres 3 staan.
 
Wanneer het resetten geslaagd is, zal in CV1 het adres 3 staan.
  
'''Let op!''' Wanneer u de decoder gaat resetten, moet u er voor zorgen dat all&eacute;&eacute;n de locomotief op het programmeerspoor staat waarvan de decoder gereset moet worden, omdat het resetcommando ook naar alle andere locomotieven gestuurd wordt die op het programmeerspoor staan. Wanneer er meerdere locomotieven en/of treinstellen op het programmeerspoor staan, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, zullen ze allemaal gereset worden! Bij het resetten van een locomotief of treinstel die op de hoofdbaan staat geldt hetzelfde. Ook dan moeten alle overige locomotieven en treinstellen van de rails gehaald worden, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, anders worden ze allemaal gereset!
+
'''Let op!''' Wanneer de decoder wordt gereset, mag alléén die locomotief (decoder) op het programmeerspoor staan waarvan de decoder gereset moet worden omdat het resetcommando ook naar alle andere decoders gestuurd wordt die op het programmeerspoor staan. Wanneer er meerdere locomotieven en/of treinstellen op het programmeerspoor staan, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, zullen ze allemaal gereset worden! Bij het resetten van een locomotief of treinstel die op de hoofdbaan staat geldt hetzelfde. Ook dan moeten alle overige locomotieven en treinstellen van de rails gehaald worden, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, anders worden ze allemaal gereset!
 
 
Bijvoorbeeld: u heeft een aantal decoders van de merken ESU, Kuehn en Zimo in uw locomotieven. Dan zullen alle decoders na het geven van het resetcommando 'CV 8 = 8' gereset worden. Het beste kunt u dus altijd <u>alle</u> andere locomotieven en treinstellen van de rails halen (''Let op!'' bij alle centrales ''zonder'' programmeerspoor-aansluiting is dit verplicht). Ook alle eventuele rijtuigen, waar een decoder in zit, dienen van de rails gehaald te worden, anders loopt u het risico dat ook die gereset worden.
 
 
 
  
=== Fabrikanten-code en versienummer ===
+
Bijvoorbeeld: er is een aantal decoders van de merken ESU, Kuehn en Zimo in gebruik. Dan zullen alle decoders na het geven van het resetcommando 'CV8 = 8' gereset worden. Het beste is dus altijd alle andere locomotieven en treinstellen van de rails halen (''Let op!'' bij alle centrales ''zonder'' programmeerspoor-aansluiting is dit verplicht). Ook alle eventuele rijtuigen, waar een decoder in zit, dienen van de rails gehaald te worden, anders worden ook die gereset.
Wanneer u CV 8 uitleest, krijgt u een code te zien. Die code geeft aan wie de fabrikant van de decoder is.<br />
 
Wanneer u CV 7 uitleest, krijgt u ook een code te zien. Die code geeft het versienummer van de decoder weer. De code's kunt u opzoeken via de links hieronder bij 'Meer informatie'.
 
  
 +
=== Fabrikantencode en versienummer ===
 +
Wanneer CV8 wordt uitgelezen, geeft dit een code te zien. Die code geeft aan wie de fabrikant van de decoder is. CV7 geeft ook een code, het versienummer van de decoder. De codes zijn op te zoeken via de links hieronder bij [[Inleiding decoders#Meer informatie|'Meer informatie']].
  
 
=== CV 29; Configuratie ===
 
=== CV 29; Configuratie ===
We behandelen eerst CV 29, omdat we via deze CV de lange adressen in kunnen schakelen. In dit voorbeeld gaan we gebruik maken van de CV-configuratie van de Esu Lokpilot 3.0, een zeer goede en zeer betaalbare decoder, welke in zowel NEM651, NEM652 als 21MTC verkrijgbaar is.
+
Via CV29 worden 'lange' adressen mogelijk gemaakt. In dit voorbeeld wordt de Esu Lokpilot 3.0 gebruikt, een zeer goede en zeer betaalbare decoder die in zowel [[NEM651]], [[NEM652]] als [NEM662|21MTC]] verkrijgbaar is.
  
 
De Lokpilot V3 kent zes configuratie-bits, te weten:
 
De Lokpilot V3 kent zes configuratie-bits, te weten:
 
 
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;"
 
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;"
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="20"| Bit
 
!style="background:#E5E4E2;" Width="20"| Bit
Regel 182: Regel 160:
 
|style="background:#E5E4E2;"| 3 ||style="text-align:left; background:#E5E4E2;"| Railcom communicatie. ||style="background:#E5E4E2;"| 0 ||style="background:#E5E4E2;"| 0/8
 
|style="background:#E5E4E2;"| 3 ||style="text-align:left; background:#E5E4E2;"| Railcom communicatie. ||style="background:#E5E4E2;"| 0 ||style="background:#E5E4E2;"| 0/8
 
|-
 
|-
|style="background:#E8E8E8;"| 4 ||style="text-align:left; background:#E8E8E8;" | Motorinstellingen volgens CV 2, 5 en 6. ||style="background:#E8E8E8;"| 0 ||style="background:#E8E8E8;"| 0/16
+
|style="background:#E8E8E8;"| 4 ||style="text-align:left; background:#E8E8E8;" | Motorinstellingen volgens CV2, 5 en 6. ||style="background:#E8E8E8;"| 0 ||style="background:#E8E8E8;"| 0/16
 
|-
 
|-
 
|style="background:#E5E4E2;"| 5 ||style="text-align:left; background:#E5E4E2;"| Korte/Lange adressen. ||style="background:#E5E4E2;"| 0 ||style="background:#E5E4E2;"| 0/32
 
|style="background:#E5E4E2;"| 5 ||style="text-align:left; background:#E5E4E2;"| Korte/Lange adressen. ||style="background:#E5E4E2;"| 0 ||style="background:#E5E4E2;"| 0/32
 
|}
 
|}
 
{{Tabelonderschrift
 
{{Tabelonderschrift
|Volgnummer= 08
+
|Volgnummer= 03
 
|Maker= Redactie
 
|Maker= Redactie
 
}}
 
}}
 +
De waarde van CV29 wordt door de decoder niet gezien als één getal maar als individuele bits. Standaard reageert de decoder op analoge spanning. Dat komt doordat ''default'' af fabriek bit 2 van CV29 'hoog' is door de waarde 2<sup>2</sup>=4. Om 'analoog' uit te schakelen moet bit 2 van CV29 de waarde 0 ('laag') krijgen. Om bit 2 van CV29 van een reeds eerder ingestelde decoder opnieuw in te stellen moet de oude waarde van CV29 vermindert worden met 4. Deze nieuwe waarde moet dan weer in CV29 worden geschreven. Hierna zal de decoder niet meer reageren op analoge rijspanning. Ook standaard is dat de decoder op 14 rijstappen ingesteld staat. Bit 1 van CV29 staat dan op 0.
  
Standaard reageert de decoder op analoge spanning. Dat komt doordat 'af fabriek' bit 2 geactiveerd is door de waarde 4. Wanneer u dit gedrag wilt uitschakelen, moet u naar bit 2 van CV 29 de waarde 0 schrijven.<br />
+
Meerdere opties kunnen tegelijk aan/uitgezet worden door meerdere bits in de byte van CV29 te wijzigen. Stel nu dat er adressen groter dan 255 (= 2<sup>8</sup>-1) gebruikt moeten worden (de zogenaamde 'lange' adressen omdat ze uit meer dan 1 byte bestaan) en 28 rijstappen. In tabel 3 is te zien dat 'aantal rijstappen 28/128' de waarde 2 (bit 2) is en 'lange adressen' de waarde 32 (bit 5). Tel deze waarden op, 2 + 32 = 34 en deze waarde wordt dan naar CV29 geschreven. Nu zal het aantal rijstappen ingesteld staan op 28/128 en er is beschikking over adressen hoger dan 255.
Bij een reeds eerder ingestelde decoder leest u de waarde van CV29 uit, en vermindert die waarde met 4. Deze nieuwe waarde schrijft u dan in CV29. Hierna zal de decoder niet meer reageren op analoge rijspanning.
 
 
 
 
 
Maar het bijzondere is dat u meerdere opties tegelijk kunt aanzetten. Stel nu dat u lange adressen wilt gebruiken en 28 rijstappen. In de tabel is te zien dat 'aantal rijstappen 28/128' de waarde 2 is en 'lange adressen' de waarde 32 is. Deze waarden telt u op, 2 + 32 = 34 en deze waarde schrijft u naar CV 29. Nu zal het aantal rijstappen ingesteld staan op 28/128 en hebt u de beschikking over lange adressen.
 
 
 
  
 
=== Lange adressen ===
 
=== Lange adressen ===
Omdat korte adressen nog wel eens lastig te onthouden zijn, is het handig dat er lange adressen zijn. Hierin kunt u adressen kwijt tot 9999 (het max. aantal is afhankelijk van merk en type van de decoder). Lange adressen, zoals 1601, kunt u probleemloos invoeren. Hiervoor dienen twee CV's, namelijk CV 17 en CV 18. Moderne centrales kunnen zonder problemen een lang adres programmeren en in CV 17 en CV 18 plaatsen.<br />
+
Omdat korte adressen nog wel eens lastig te onthouden zijn, is het handig dat er lange adressen zijn. Hiermee zijn adressen tot 9999 mogelijk (het max. aantal is afhankelijk van merk en type van de decoder). Lange adressen, zoals 1601, kunnen probleemloos worden ingevoerd. Hiervoor dienen twee CV's, namelijk CV17 en CV18. Moderne centrales kunnen zonder problemen een lang adres in CV17 en CV18 plaatsen. Zie het artikel [[FAQ - Digitaal]] indien een lang adres handmatig ingevoerd moet worden.  
Indien u een lang adres handmatig in wilt voeren, kijk dan even in het artikel 'FAQ - Digitaal'.
 
 
 
Voor informatie over het inbouwen van een decoder verwijzen wij naar het artikel ''Stappenplan Decoder Inbouwen'' hieronder bij 'Meer informatie'.
 
  
 +
Zie het artikel [[Stappenplan Decoderinbouw]] voor informatie over het inbouwen van een decoder.
 
{{Linkssectie begin
 
{{Linkssectie begin
 
|Box= AlleenInfo
 
|Box= AlleenInfo
Regel 240: Regel 212:
 
|Koptekst= Externe websites:
 
|Koptekst= Externe websites:
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Omschrijving= friesemodelbaanclub.nl
+
|Volgnr= 7
|Link= http://www.friesemodelbaanclub.nl/index.php?page=decoder-configuratie
+
|ExtraInfo= Hulpje voor instellen van CV29.
|ExtraInfo= Hulpje voor instellen van CV29.
 
}}
 
{{Link extern
 
|Omschrijving= digitrax.com
 
|Link= http://www.digitrax.com/support/cv/calculators
 
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.  
 
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link DigiTrax-Meerkeuze
|Omschrijving= jmri.sourceforge.net
+
|Volgnr= 4
|Link= http://jmri.sourceforge.net/xml/XSLT/pages/DecoderId.html
+
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.
|ExtraInfo= Handige lijst met decoder-ID's (PDF).
 
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link NMRA-Meerkeuze
|Omschrijving= NMRA
+
|Volgnr= 11
|Link= http://www.nmra.org/sites/default/files/standards/sandrp/pdf/s-9.2.2_decoder_cvs_2012.07.pdf
 
 
|ExtraInfo= Informatie over CV's.
 
|ExtraInfo= Informatie over CV's.
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link NMRA-Meerkeuze
|Omschrijving= NMRA
+
|Volgnr= 12
|Link= http://www.nmra.org/standards/DCC/mfgnumbers.html
 
 
|ExtraInfo= Fabrikantencode's.
 
|ExtraInfo= Fabrikantencode's.
}}  
+
}}
{{Link extern
+
{{Link NMRA-Meerkeuze
|Omschrijving= NMRA
+
|Volgnr= 13
|Link= http://www.nmra.org/dcc-rps-standards
 
 
|ExtraInfo= NMRA-dcc-standaarden.
 
|ExtraInfo= NMRA-dcc-standaarden.
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Omschrijving= nmrailrunners.org
+
|Volgnr= 10
|Link= http://www.nmrailrunners.org/sitebuildercontent/sitebuilderfiles/dccshortcutscard.pdf
 
|ExtraInfo= Handige lijst met CV informatie (PDF).
 
}}
 
{{Link extern
 
|Omschrijving= nproject.org
 
|Link= http://www.nproject.org/nl/modelspoor-digitaal-en-dcc/decoder-fabrikant-nummers-en-het-resetten-van-decoders.html
 
 
|ExtraInfo= Fabrikantnummers/resetten van decoders.
 
|ExtraInfo= Fabrikantnummers/resetten van decoders.
 
}}
 
}}
{{Link extern
+
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Omschrijving= Opendcc.de
+
|Volgnr= 415 <!-- opendcc -->
|Link= http://www.opendcc.de/info/decoder/dcc_cv.html
+
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.  
 
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie einde}}
 
{{Linkssectie einde}}
 
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
 
|Vorige= Decoders
 
|Vorige= Decoders
 
|Volgende= NEM651
 
|Volgende= NEM651
 
|VorigeMenu= Decoders
 
|VorigeMenu= Decoders
}}
+
}}{| width= "100%"
 +
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="80%" |
 +
| <small><small>Laatste wijziging: 20 mei 2020 18:55 (CET)</small></small>
 +
|}
 
[[Categorie: Alles|I]]
 
[[Categorie: Alles|I]]
 
[[Categorie: Artikel|Inleiding Decoders]]
 
[[Categorie: Artikel|Inleiding Decoders]]
Regel 302: Regel 260:
 
[[Categorie: Digitale baanbesturing|I]]
 
[[Categorie: Digitale baanbesturing|I]]
 
[[Categorie: Elektronica digitaal|I]]
 
[[Categorie: Elektronica digitaal|I]]
[[Categorie: LED|I]]
+
[[Categorie: Led|I]]
 +
[[Categorie: Normen|I]]
 +
[[Categorie: Stroombron|I]]
 
[[Categorie: Verlichting|I]]
 
[[Categorie: Verlichting|I]]

Versie van 1 jun 2020 om 23:24

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net


Dit artikel is een inleiding decoders, waarin het aansluiten en instellen van een decoder globaal wordt uitgelegd. In het artikel "Uitleg digitaal" is al aangegeven dat bij digitaal rijden een decoder nodig is in elke locomotief en/of treinstel. Decoders zijn slimme apparaten en fabrikanten slagen er steeds in om ze nog slimmer en sneller te maken zodat er steeds meer mogelijkheden beschikbaar komen.

Connectoren

Er zijn verschillende typen aansluitingen (connectoren) in omloop voor het aansluiten van de decoders:

Afbeelding 01 t/m 04
De diverse NEM-connectors .

Afbeelding 05
NEM662 (Next18)-connector

Functieaansluitingen

Zoals te zien is in de specifieke pagina's over de connectoren, neemt naarmate de connector groter wordt, ook het aantal extra functieaansluitingen toe. Deze AUX1, AUX2 enz. zijn noodzakelijk om bepaalde mogelijkheden toe te voegen aan het model, zoals een zwaailamp, rookgenerator, rangeersein, elektrische ontkoppeling en/of cabineverlichting. (AUX is de afkorting van auxiliary, ofwel reserve- of hulpaansluiting)

De meeste achtpolige decoders beschikken over een AUX2 aansluiting. Deze wordt aangeboden als een paarse losse draad, die alleen aan de decoder is verbonden. Deze is in principe vrij aan te sluiten op iets wat geschakeld moet worden. Eventueel wel met (voorschakel)weerstanden of een schakeltransistor, maar dat is afhankelijk van de toepassing. Bij leds moeten er altijd voorschakelweerstanden (serieweerstand) of een stroombron gebruikt worden, anders gaan ze meteen stuk doordat er een te grote stroom door de led loopt.

Configureerbare variabele (CV)

"Programmeren" van een decoder is niets anders dan een waarde toekennen aan een geheugenplaats, een CV, in het geheugen van een decoder. Het in de decoder vast opgeslagen programma leest de waarden van de variabelen en laat de loc daarmee doen wat hij moet doen. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, wordt bij dit "programmeren" het programma in de decoder niet gewijzigd.

De CV's zijn genormaliseerd en bepaalde CV's zijn standaard voor elke decoder. Een kleine handige selectie van CV's wordt hier behandeld:

CV Omschrijving
1 Verplicht: Het 'korte' adres, in deze variabele wordt het adres van de decoder opgeslagen. De waarde kan liggen tussen de 0 en 127/255 (waarbij die laatste waarde afhankelijk is van het systeem en type decoder). De standaardwaarde (af-fabriek) is 3.
7 Verplicht: Versienummer van de decoder, de fabrikant voert dit in. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen (read only).
8 Verplicht: Fabrikantnummer, deze code wordt door de NMRA bepaald. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen (read only).
17 en 18 Optioneel: Deze twee CV's zijn voor het configureren van een lang adres (bijv. 2433).
29 Configuratie CV, deze is verplicht indien de te configureren opties aanwezig zijn in de decoder.
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Redactie

Zie de NMRA-standaarden voor de volledige lijst met standaard-CV's, zie hieronder bij 'Meer informatie'.

Configureren

Configureren van een decoder kan op veel verschillende manieren, maar bij de moderne decoders zijn er eigenlijk maar twee praktische keuzes;

  1. POM ofwel Programming-On-Maintrack of Programming-On-the-Main. Dit houdt in dat een decoder wordt ingesteld terwijl deze op de hoofdbaan staat.
  2. programmeren op een programmeerspoor. Dit is instellen met een loc of treinstel op een speciaal spoor(tje), elektrisch gescheiden van de hoofdbaan. Hierbij is de kans dat er iets misgaat met de decoder een stuk kleiner, omdat de stroomsterke dan beperkt wordt.

Het grote verschil tussen POM en programmeerspoor is, dat wanneer er via POM wordt gewerkt, het adres van de decoder niet is te wijzigen want dan gaan de commando's naar dat specifieke adres.

Let op! Wanneer het programmeerspoor wordt gebruikt, worden de commando's naar alle railvoertuigen op dat spoor gestuurd. Wanneer er twee locomotieven op het programmeerspoor staan, zullen beiden dezelfde waardes geprogrammeerd krijgen.

Stel het adres wordt ingesteld op 5, dan zullen na de programmeeractie beide locs adres 5 hebben.

Dus altijd één locomotief (decoder) op het programmeerspoor, tenzij het de bedoeling is dat bijvoorbeeld een stuurstand en locomotief hetzelfde adres moeten krijgen voor het schakelen van de verlichting. Zie hiervoor het artikel Decoder programmeren.

Niet elke DCC centrale heeft een programmeerspoor, de Intellibox bijvoorbeeld wel, de Multimaus niet. Let op! als de centrale niet is voorzien van een programmeerspoor, moeten alle andere locs (en ook alles met daarin een decoder) van de baan gehaald worden wanneer CV's worden gewijzigd, anders krijgen alle overige decoders dezelfde instelling.

Adres wijzigen

Een nieuwe digitale locomotief moet voorzien worden van een uniek adres, bijvoorbeeld 5. Dit gaat als volgt: plaats de locomotief op het programmeerspoor en schakel de centrale in de programmeerstand. Selecteer CV1 en geef aan de waarde 5 te willen laden. Bevestigen de keuze en de locomotief zal een kleine beweging maken (een klein stukje rijden) ten teken dat het programmeren gelukt is. Nu zal de locomotief alleen nog reageren op instructies voor zijn adres 5.

Hoe het programmeren per centrale specifiek moet, staat in de respectievelijke handleidingen, zie hiervoor het hoofdstuk over centrales.

Loc-decoder resetten

Wanneer veel CV's zijn veranderd en het effect daarvan is niet wat gewenst was, dan kunnen de fabrieksinstellingen snel worden hersteld door de decoder te resetten. Ook wanneer deloc-decoder niet meer doet wat er van werd verwacht, kan resetten en opnieuw instellen wel eens de snelste oplossing zijn voor het probleem.

Het resetten naar de fabrieksinstelling gebeurt door een bepaalde CV een bepaalde waarde te geven. De meeste decoders worden gereset wanneer CV8 de waarde 8 krijgt, of een andere in de handleiding vermelde waarde. Hierop zijn enkele uitzonderingen. De Lenz Le130 en 131 zijn niet te resetten via CV8, omdat deze oudere decoders ten tijde van productie niet voorzien zijn/waren van een resetmogelijkheid. Deze moeten dus per CV opnieuw ingesteld worden.

Resetopdracht

'Let op! Het ingeven van een bepaalde waarde in CV8 betekent een reset van de decoder. Het betekent dus niet automatisch dat de decoder ook werkelijk gereset wordt. Nadat de resetopdracht gegeven is, moet ter bevestiging de waarde van CV1 worden opgevraagd. Pas wanneer die waarde weer op 3 staat, is het resetten geslaagd. Bij een andere waarde moet nogmaals de resetopdracht gegeven worden en CV1 weer worden uitgelezen. Lukt het dan nog niet, verbind dan een weerstand van 150 ohm met het programmeerspoor en probeer het nogmaals. Heeft de centrale geen programmeerspoor, sluit dan een los stuk rails op de centrale aan.

In tabel 2 is per merk en CV de waarde voor de resetopdracht gegeven.

Fabrikant Omschrijving
Bachmann. waarde 141 in CV 8.
DigiKeijs. waarde 8 in CV 8.
Digitrax. waarde 8 in CV 8.
Esu. waarde 8 in CV 8.
Fleischmann. waarde 1 in CV 64.
Kuehn. waarde 8 in CV 8.
LaisDcc. waarde 2 in CV 8.
Lenz. waarde 8 of 33 in CV 8.
Modelleisenbahn GMBH. waarde 32 of 33 in CV 8.
Tams. waarde x in CV 8. (*
Tran. waarde 0 in CV 1.
Uhlenbrock. waarde 8 in CV 8 of waarde 1 in CV 59.
Umelec. waarde 8 in CV 8.
Zimo. waarde 8 in CV 8.
Tabel: 02
Tabel gemaakt door: Redactie

(* Bij Tams zijn alle waarden toegestaan. Wanneer het resetten geslaagd is, zal in CV1 het adres 3 staan.

Let op! Wanneer de decoder wordt gereset, mag alléén die locomotief (decoder) op het programmeerspoor staan waarvan de decoder gereset moet worden omdat het resetcommando ook naar alle andere decoders gestuurd wordt die op het programmeerspoor staan. Wanneer er meerdere locomotieven en/of treinstellen op het programmeerspoor staan, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, zullen ze allemaal gereset worden! Bij het resetten van een locomotief of treinstel die op de hoofdbaan staat geldt hetzelfde. Ook dan moeten alle overige locomotieven en treinstellen van de rails gehaald worden, waarvan de decoder 'luistert' naar het te geven resetcommando, anders worden ze allemaal gereset!

Bijvoorbeeld: er is een aantal decoders van de merken ESU, Kuehn en Zimo in gebruik. Dan zullen alle decoders na het geven van het resetcommando 'CV8 = 8' gereset worden. Het beste is dus altijd alle andere locomotieven en treinstellen van de rails halen (Let op! bij alle centrales zonder programmeerspoor-aansluiting is dit verplicht). Ook alle eventuele rijtuigen, waar een decoder in zit, dienen van de rails gehaald te worden, anders worden ook die gereset.

Fabrikantencode en versienummer

Wanneer CV8 wordt uitgelezen, geeft dit een code te zien. Die code geeft aan wie de fabrikant van de decoder is. CV7 geeft ook een code, het versienummer van de decoder. De codes zijn op te zoeken via de links hieronder bij 'Meer informatie'.

CV 29; Configuratie

Via CV29 worden 'lange' adressen mogelijk gemaakt. In dit voorbeeld wordt de Esu Lokpilot 3.0 gebruikt, een zeer goede en zeer betaalbare decoder die in zowel NEM651, NEM652 als [NEM662|21MTC]] verkrijgbaar is.

De Lokpilot V3 kent zes configuratie-bits, te weten:

Bit Omschrijving Standaard Keuze
0 Rijrichting. 0 0/1
1 Rijstappen 14 of 28/128. 0 0/2
2 Analoog bedrijf. 4 0/4
3 Railcom communicatie. 0 0/8
4 Motorinstellingen volgens CV2, 5 en 6. 0 0/16
5 Korte/Lange adressen. 0 0/32
Tabel: 03
Tabel gemaakt door: Redactie

De waarde van CV29 wordt door de decoder niet gezien als één getal maar als individuele bits. Standaard reageert de decoder op analoge spanning. Dat komt doordat default af fabriek bit 2 van CV29 'hoog' is door de waarde 22=4. Om 'analoog' uit te schakelen moet bit 2 van CV29 de waarde 0 ('laag') krijgen. Om bit 2 van CV29 van een reeds eerder ingestelde decoder opnieuw in te stellen moet de oude waarde van CV29 vermindert worden met 4. Deze nieuwe waarde moet dan weer in CV29 worden geschreven. Hierna zal de decoder niet meer reageren op analoge rijspanning. Ook standaard is dat de decoder op 14 rijstappen ingesteld staat. Bit 1 van CV29 staat dan op 0.

Meerdere opties kunnen tegelijk aan/uitgezet worden door meerdere bits in de byte van CV29 te wijzigen. Stel nu dat er adressen groter dan 255 (= 28-1) gebruikt moeten worden (de zogenaamde 'lange' adressen omdat ze uit meer dan 1 byte bestaan) en 28 rijstappen. In tabel 3 is te zien dat 'aantal rijstappen 28/128' de waarde 2 (bit 2) is en 'lange adressen' de waarde 32 (bit 5). Tel deze waarden op, 2 + 32 = 34 en deze waarde wordt dan naar CV29 geschreven. Nu zal het aantal rijstappen ingesteld staan op 28/128 en er is beschikking over adressen hoger dan 255.

Lange adressen

Omdat korte adressen nog wel eens lastig te onthouden zijn, is het handig dat er lange adressen zijn. Hiermee zijn adressen tot 9999 mogelijk (het max. aantal is afhankelijk van merk en type van de decoder). Lange adressen, zoals 1601, kunnen probleemloos worden ingevoerd. Hiervoor dienen twee CV's, namelijk CV17 en CV18. Moderne centrales kunnen zonder problemen een lang adres in CV17 en CV18 plaatsen. Zie het artikel FAQ - Digitaal indien een lang adres handmatig ingevoerd moet worden.

Zie het artikel Stappenplan Decoderinbouw voor informatie over het inbouwen van een decoder.


Meer informatie

Encyclopedie:
Oplossingen voor diverse problemen.
Decoderinbouw.
Externe websites:
Hulpje voor instellen van CV29.
Handige CV instellingen.
Informatie over CV's.
Fabrikantencode's.
NMRA-dcc-standaarden.
Fabrikantnummers/resetten van decoders.
Handige CV instellingen.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 20 mei 2020 18:55 (CET)