Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Dit is een stappenplan voor het inbouwen van een locdecoder in een analoge loc. Bouw een locdecoder pas in wanneer de loc analoog onberispelijk rijdt, anders heeft het inbouwen van een locdecoder weinig zin. Dit leidt alleen maar tot ergernissen.
De voorbereiding
Mechanisch en elektrisch dient de loc in onberispelijke staat te zijn. Let daarbij op het volgende:
- De overbrenging van motor naar wielen dient soepel te lopen. Controleer of er nergens een "zwaar punt" aanwezig is. Smeer de tandwielen met speciaal daarvoor bedoeld vet en de assen van de tandwielen met speciale olie (gebruik daarvoor zeker geen slaolie!);
- De stroomafname van de wielen dient 100% te zijn. Eventueel de sleepcontacten en de wielen reinigen. Dit gaat prima met spaarzaam aangebrachte contactspray, verwijder eerst eventuele haartjes en pluisjes die zich tussen sleepcontact en wiel verzameld kunnen hebben;
- Heel belangrijk; kijk ook of alle sleepcontacten (de stroomafnemers) de wielen goed blijven raken bij zijdelingse verschuiving van de as (controleer dit in beide richtingen en kijk tevens of er voldoende druk is). Eventueel de assen verwijderen en de sleepcontacten voorzichtig iets bijbuigen, daarna voorzichtig weer monteren;
- Bij locs met koppelstangen (bijvoorbeeld de Hippel) of drijfstangen (stoomlocs) dient te worden gecontroleerd of het mechanisme niet verbogen is en of alles soepel kan bewegen (eventueel een heel klein beetje "teflon-olie" of "slotspray" op de draaipunten en heen-en-weer gaande delen aanbrengen).
Controle van de motor
Alvorens een locdecoder in te gaan bouwen, moet de locomotief analoog goed en betrouwbaar lopen. Tevens dient de lococomotief goed ingelopen te zijn.
- Controleer de lengte en toestand van de koolborstels, ze mogen niet van ongelijke lengte zijn, of te kort, of onder de olie/vet zitten. Vervang ze bij twijfel;
- Controleer of de koolborstels vrij in de houders kunnen bewegen;
- Controleer de koperen collector op schade door inbranden (putjes en/of groeven). Eventueel met zeer fijn schuurpapier bijwerken;
- Maak de spleten tussen de lamellen, die in de lengterichting van de rotor liggen, vrij van koolstof met een houten cocktailprikker en reinig de collector daarna met een kwastje en wasbenzine;
- Controleer of de motor niet (te) zwaar loopt. Smeer eventueel de motorlagers met heel weinig olie;
- Laat de loc na vervangen van de koolborstels een half uur op halve snelheid achteruit rijden, daarna een half uur op halve snelheid vooruit;
| LET OP |
"Laat de motor, na het reinigen met wasbenzine (of een ander brandbaar goedje) eerst een poosje drogen, vóór er spanning op te zetten, vanwege brandgevaar!"
|
Isolatie van de koolborstelhouders
Op het internet wordt vaak genoemd dat "de motor geïsoleerd moet worden". Dat is niet juist! De motor (het motorhuis) mag gerust verbinding maken met het frame van de loc. Waar het hier om gaat is dat de koolborstelhouders van de motor geen elektrisch contact mogen maken met het motorhuis en/of het locframe. Vóór het inbouwen van een locdecoder moet er op gelet worden dat dat niet het geval is, ook niet via ontstoorcondensatoren en -spoelen. Pas daarna mogen de oranje en de grijze draad op de koolborstelhouders gemonteerd worden. Indien er na het inbouwen van de locdecoder nog een verbinding van één van de koolborstels naar het motorhuis en/of het frame van de loc aanwezig is, zal de locdecoder meteen defect raken, zodra er spanning op wordt gezet!
|
|
|
|
|
| Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
|
Afbeelding: 03
|
| Niet geïsoleerd motorschild
|
|
Niet geïsoleerd motorschild
|
|
Geïsoleerd motorschild met NEM connector (bestelnr: 00504738)
|
| Foto gemaakt door: Reinier T.
|
|
Foto gemaakt door: Michael
|
|
Foto gemaakt door: Peter Kramer
|
Bij oudere Fleischmannmotoren is één koolborstelhouder met het locschild verbonden en maakt daardoor ook contact met het locframe. Zoals te zien is op foto 01, is de rechter koolborstelhouder geïsoleerd gemonteerd. De linker koolborstelhouder maakt echter contact met het metalen locschild. Foto 02 is ook van een niet-geïsoleerd motorschild. Hier is de linker koolborstelhouder met het locschild verbonden. Een dergelijk motorschild (zoals te zien op foto 01 en 02) moet worden vervangen door een geïsoleerd exemplaar (zie foto 03). Het is voor een beetje doe-het-zelver ook mogelijk om zelf de koolborstelhouder te isoleren (zie "Forum" bij "Meer informatie"). Om het probleem sneller op te lossen, kan het motorschild worden vervangen door een Fleischmann exemplaar met aangebouwde NEM-connector (bestelnr: 00504738, zie afbeelding 03). In die connector kan zonder meer een 6-polige locdecoderstekker gestoken worden.
Voor het aansluiten van locdecoders op Fleischmannmotoren zie "Locdecoder aansluiten op Fleischmann motoren" (PDF) bij "Meer informatie").
| LET OP |
Verbind nooit een locdecoder met de motoraansluitingen als er een verbinding is tussen de koolborstels en het motorhuis en/of het locframe, want de locdecoder overleeft dit niet!!
Doormeten met een multimeter op het Ω of continuïteitsbereik kan bevestigen dat er absoluut geen verbinding aanwezig is. De multimeter dient een oneindig hoge waarde aan te geven en/of mag, wanneer de multimeter voorzien is van een luidspreker, niet "piepen" (geen geluidssignaal geven).
|
Nu is het belangrijk of er wel of niet een NEM-connector in de loc zit.
Geen NEM-connector aanwezig;
Een NEM-connector aanwezig;
Meer informatie
Encyclopedie:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Meer informatie over condensatoren en smoorspoelen.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Forum:
|
|
|
Meer informatie over het aanpassen van het locschild bij Fleischmann motoren.
|
Externe website:
|
|
|
Locdecoder aansluiten op Fleischmann motoren (pdf).
|
|
|
Inbouwvoorbeelden locdecoders.
|
|
|
Inbouwvoorbeelden locdecoders (schaal N).
|
|
|
Handige CV instellingen (en calculator voor lange adressen).
|
|
|
Calculator voor lange adressen.
|
Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin
|
|
Laatste wijziging: 1 mrt 2025 10:28 (CET)
|
