|
|
| Regel 10: |
Regel 10: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= C. | | |Trefwoord= C. |
| − | |Omschrijving= Aanduiding van de klassering van een rijtuig; vgl. A, B, D; een '''C''': een derde klas rijtuig [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<!--in overleg met Gerrit tekst aangepast--> | + | |Omschrijving= Aanduiding van de klassering van een rijtuig; vgl. A, B, D; een '''C''': een derde klas rijtuig [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 26: |
Regel 26: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= CDU. | | |Trefwoord= CDU. |
| − | |Omschrijving= (Engels). Afkorting van '''Capacitor Discharge Unit'''. In het Nederlands: condensator ontlading eenheid. Wordt gebruikt om wissels beter/betrouwbaarder om te laten gaan. [[Uitleg van onderwerpen#CDU|Meer over de werking van de CDU]]. Zie ook: [http://people.zeelandnet.nl/zondervan/bonte%20verzameling.html#04 deze schakeling] en [https://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,56284.msg3221518002.html#msg3221518002 deze informatie] op het BNLS-forum. | + | |Omschrijving= (Engels, elektronica); Afkorting van '''Capacitor Discharge Unit'''. In het Nederlands: condensator ontlading eenheid. Wordt gebruikt om wissels beter/betrouwbaarder om te laten gaan. [[Uitleg van onderwerpen#CDU|Meer over de werking van de CDU]]. Zie ook: [http://people.zeelandnet.nl/zondervan/bonte%20verzameling.html#04 deze schakeling] en [https://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,56284.msg3221518002.html#msg3221518002 deze informatie] op het BNLS-forum. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 43: |
Regel 43: |
| | |Trefwoord= CIT. | | |Trefwoord= CIT. |
| | |Omschrijving= '''Comité International des Transport ferroviaires'''. Internationale organisatie, gevestigd te Bern, die toeziet op de uniforme uitvoering en toepassing van het COTIF-verdrag. | | |Omschrijving= '''Comité International des Transport ferroviaires'''. Internationale organisatie, gevestigd te Bern, die toeziet op de uniforme uitvoering en toepassing van het COTIF-verdrag. |
| − | }}
| |
| − | {{Trefwoord
| |
| − | |Trefwoord= CPU.
| |
| − | |Omschrijving= Een processor, ook wel bekend als '''CPU''' (Engels: "central processing unit") of in het Nederlands "centrale verwerkingseenheid" (cve) genoemd, is een stuk hardware in een computer dat instaat voor basisbewerkingen en -controle bij het uitvoeren van programmacode. . [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Processor_(computer) Meer over CPU].
| |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 58: |
Regel 54: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= CPU. | | |Trefwoord= CPU. |
| − | |Omschrijving= Een processor, ook wel bekend als '''CPU''' (Engels: "central processing unit") of in het Nederlands "centrale verwerkingseenheid" (cve) genoemd, is een stuk hardware in een computer dat instaat voor basisbewerkingen en -controle bij het uitvoeren van programmacode. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Processor_(computer) Meer over CPU]. | + | |Omschrijving= (Computertechnologie); een processor, ook wel bekend als '''CPU''' (Engels: "central processing unit") of in het Nederlands "centrale verwerkingseenheid" (cve) genoemd, is een stuk hardware in een computer dat instaat voor basisbewerkingen en -controle bij het uitvoeren van programmacode. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Processor_(computer) Meer over CPU]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= CRVL. | | |Trefwoord= CRVL. |
| − | |Omschrijving= '''Centrale Radio VerkeersLeiding'''. Blokbeveiligingssysteem dat toegepast werd op de spoorlijn Sauwerd — Roodeschool (Gronings: Roodschoul). Hierbij geeft de treindienstleider per telefoon toestemming om een blok in te mogen rijden. Het systeem werd in 1981 afgeschaft en vervangen door lichtseinen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Centrale Radio VerkeersLeiding'''. Blokbeveiligingssysteem dat toegepast werd op de spoorlijn Sauwerd — Roodeschool (Gronings: Roodschoul). Hierbij geeft de treindienstleider per telefoon toestemming om een blok in te mogen rijden. Het systeem werd in 1981 afgeschaft en vervangen door lichtseinen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Centrale_Radioverkeersleiding Meer over CRVL]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 98: |
Regel 94: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Cakewalk" | | |Trefwoord= "Cakewalk" |
| − | |Omschrijving= (Engels): bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 4600, die een schommelende gang hadden; de '''cakewalk''' was een Amerikaanse negerdans (± 1910); ook genoemd: "schommelkont, gans" om de schommelende, waggelende manier waarop deze loc over de rails ging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Engels): bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 4600, die een schommelende gang hadden; de '''cakewalk''' was een Amerikaanse negerdans (± 1910); ook genoemd: [[Woorden - S#"Schommelkont"|"Schommelkont"]]", [[Woorden - G#Gans|"Gans"]] om de schommelende, waggelende manier waarop deze loc over de rails ging. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 106: |
Regel 102: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Camilleke | | |Trefwoord= Camilleke |
| − | |Omschrijving= (België): bijnaam van de (reeds vóór 1940 gebouwde) motorwagen 601; de naam wordt in de verkleinde vorm gebruikt omdat het om een "kleine" motorwagen gaat; verdere herkomst niet te vinden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België): bijnaam van de (reeds vóór 1940 gebouwde) [[Woorden - M#Motorwagen|motorwagen]] 601; de naam wordt in de verkleinde vorm gebruikt omdat het om een "kleine" motorwagen gaat; verdere herkomst niet te vinden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 114: |
Regel 110: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Capaciteit | | |Trefwoord= Capaciteit |
| − | |Omschrijving= 1. (Spoorwegen); het aantal eenheden (treinen) dat maximaal in een bepaalde tijdsduur van een infrastructurele voorziening gebruik kan maken, gegeven de produktie-uitgangspunten en de gegeven maximale baanvakbelasting. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=capaciteit Meer over capaciteit].<br />2. (Elektronica); de waarde, aangegeven in µF's, van een [[Woorden - E#Elco|Elco]] of [[Woorden - C#Condensator|condensator]] Zie [[Elektronica basis#De elektrolytische condensator (afgekort: elco)]].<br />3.(Elektrotechniek); het maximaal te leveren continuevermogen van een apparaat of toestel.<br />4. (Werktuigbouwkunde); de maximale hoeveelheid vloeistof die bijv. een pomp kan verplaatsen. | + | |Omschrijving= 1. (Spoorwegen); het aantal eenheden (treinen) dat maximaal in een bepaalde tijdsduur van een infrastructurele voorziening gebruik kan maken, gegeven de produktie-uitgangspunten en de gegeven maximale baanvakbelasting. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=capaciteit Meer over capaciteit].<br />2. (Elektronica); de waarde, aangegeven in µF's, van een [[Woorden - E#Elco|Elco]] of [[Woorden - C#Condensator|condensator]] Zie [[Elektronica basis#De elektrolytische condensator (afgekort: elco)|De elektrolytische condensator (afgekort: elco]].<br />3.(Elektrotechniek); het maximaal te leveren continuevermogen van een apparaat of toestel.<br />4. (Werktuigbouwkunde); de maximale hoeveelheid vloeistof die bijv. een pomp kan verplaatsen. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Capacitief | | |Trefwoord= Capacitief |
| − | |Omschrijving= (Elektrotechniek); Werkend op het principe van een condensator. | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek); Werkend op het principe van een [[#Condensator|condensator]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Cardanaandrijving | | |Trefwoord= Cardanaandrijving |
| − | |Omschrijving= Aandrijfmechanisme waarbij de aandrijfkracht van bijv. een motor via een as voorzien van '''cardanische''' koppelingen overgebracht wordt op bijv. een differentieel. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Cardanaandrijving Meer over Cardan]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Aandrijfmechanisme waarbij de aandrijfkracht van bijv. een motor via een as voorzien van '''cardanische''' koppelingen overgebracht wordt op bijv. een differentieel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Cardanaandrijving Meer over cardan]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 146: |
Regel 142: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Centrale voedingsleiding | | |Trefwoord= Centrale voedingsleiding |
| − | |Omschrijving= Rondgaande (al dan niet gesloten) '''leiding''' met diverse '''voeding'''sspanningen onder de modelspoorbaan. Zie: [[Centrale voedingsleiding]]. | + | |Omschrijving= (Modelspoor, elektrotechniek); rondgaande (al dan niet gesloten) '''leiding''' met diverse '''voeding'''sspanningen onder de modelspoorbaan. Zie: [[Centrale voedingsleiding]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Charbonnière" | | |Trefwoord= "Charbonnière" |
| − | |Omschrijving= (België, Frans): bijnaam voor de loc van het type 28; het Franse woord '''chabonnière''' betekent:<br />1. koopvrouw in brandstoffen;<br />2. kolenbranderij;<br />3. zwarte mees, koolmees. De locs van het type werkten in Luik aan de kolenmijn, hadden dus met steenkolen en het vervoeren ervan veel te maken. Vandaar de bijnaam "kolenvrouwtje". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België, < Fr.): bijnaam voor de loc van het type 28; het Franse woord '''chabonnière''' betekent:<br />1. koopvrouw in brandstoffen;<br />2. kolenbranderij;<br />3. zwarte mees, koolmees. De locs van het type werkten in Luik aan de kolenmijn, hadden dus met steenkolen en het vervoeren ervan veel te maken. Vandaar de bijnaam "kolenvrouwtje". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Chargetrein | | |Trefwoord= Chargetrein |
| − | |Omschrijving= (Frans): trein van maximumlengte. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (< Frans): trein van maximumlengte. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Charleston" | | |Trefwoord= "Charleston" |
| − | |Omschrijving= (België, Engels) Bijnaam voor de locomotieven van het type 69; dit waren machines die moeilijk weg te krijgen waren, en makkelijk doorsloegen; tijdens het doorslaan nu, is het net alsof de loc "danst"; het type 69 kwam voor het eerst in bedrijf in de jaren '18-'20; de '''Charleston''' (als dans) kwam in de mode in de jaren twintig, jaartallen die aardig bij elkaar liggen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België, < Engels) bijnaam voor de locomotieven van het type 69; dit waren machines die moeilijk weg te krijgen waren, en makkelijk doorsloegen; tijdens het doorslaan nu, is het net alsof de loc "danst"; het type 69 kwam voor het eerst in bedrijf in de jaren '18-'20; de '''Charleston''' (als dans) kwam in de mode in de jaren twintig, jaartallen die aardig bij elkaar liggen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Charter gargo | | |Trefwoord= Charter gargo |
| − | |Omschrijving= (Engels) Goederentreintransporten. De treinbewegingen vinden plaats tussen klanten op verschillende locaties waarbij de trein in zijn geheel, zonder rangeren onderweg, wordt verplaatst. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=cargo_charter Meer over Charter gargo]. Zie: [[Woorden - B#Bloktrein|Bloktrein]]. | + | |Omschrijving= (Engels); goederentreintransporten. De treinbewegingen vinden plaats tussen klanten op verschillende locaties waarbij de trein in zijn geheel, zonder rangeren onderweg, wordt verplaatst. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie: [[Woorden - B#Bloktrein|Bloktrein]]. [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=cargo_charter Meer over Charter gargo]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 191: |
Regel 187: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Cijferbak | | |Trefwoord= Cijferbak |
| − | |Omschrijving= Een '''cijferbak''' is een lichtbak bij een lichtsein, waarin de cijfers 4, 6, 8 of 13 getoond kunnen worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]. Zie ook het artikel [[Lichtseinen]]. | + | |Omschrijving= Een '''cijferbak''' is een lichtbak bij een lichtsein, waarin de cijfers 4, 6, 8 of 13 getoond kunnen worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]. Zie ook het artikel [[Lichtseinen]]. [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=cijferbak Meer over cijferbak]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Cilinder | | |Trefwoord= Cilinder |
| − | |Omschrijving= Buisvormige ruimte waarin zich de zuiger beweegt, die via het drijfwerk de wielen van de loc aandrijft; de zuiger beweegt doordat stoom in de '''cilinder''' gelaten wordt, die tegen de zuiger aandrukt; "binnenliggende cilinder": cilinder die is aangebracht tussen de frameplaten, a.h.w. "tussen de wielen" van de loc; "buitenliggende cilinder": idem, buiten de frameplaten/wielen van de loc; het "drijfwerk" is, in aansluiting op de plaats van de cilinders, ook binnen- respectievelijk buitenliggend. | + | |Omschrijving= Buisvormige ruimte waarin zich de zuiger beweegt, die via het drijfwerk de wielen van de loc aandrijft; de zuiger beweegt doordat stoom in de '''cilinder''' gelaten wordt, die tegen de zuiger aandrukt; "binnenliggende cilinder": cilinder die is aangebracht tussen de frameplaten, a.h.w. "tussen de wielen" van de loc; "buitenliggende cilinder": idem, buiten de frameplaten/wielen van de loc; het "drijfwerk" is, in aansluiting op de plaats van de cilinders, ook [[Woorden - B#Binnenliggend|binnen]]- respectievelijk [[Woorden - B#Buitenliggend|buitenliggend]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Cilinder<br />omlooptoestel | | |Trefwoord= Cilinder<br />omlooptoestel |
| − | |Omschrijving= Toestel dat de cilinderruimte aan de ene zijde van de zuiger in verbinding brengt met de ruimte aan de andere zijde van de zuiger; dit toestel wordt gebruikt bij het rijden met gesloten regulateur; er komt dan geen stoom de '''cilinder''' in, terwijl de zuiger wel heen en weer blijft gaan en daardoor een zuigende werking uitoefent, waardoor via de stoompoorten gassen uit de rookkast worden aangezogen; deze gassen nu zijn heet en schadelijk, ze verbranden de olie op de machinedelen; door het omlooptoestel in te schakelen wordt het aanzuigen gestopt; een ander middel is de "luchtzuigklep"; (een '''omloop-toestel''' heet dus zo, omdat het een toestel is waardoor een omloop ontstaat van de voorkant naar de achterkant van de zuiger). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Toestel dat de cilinderruimte aan de ene zijde van de zuiger in verbinding brengt met de ruimte aan de andere zijde van de zuiger; dit toestel wordt gebruikt bij het rijden met gesloten regulateur; er komt dan geen stoom de '''cilinder''' in, terwijl de zuiger wel heen en weer blijft gaan en daardoor een zuigende werking uitoefent, waardoor via de stoompoorten gassen uit de rookkast worden aangezogen; deze gassen nu zijn heet en schadelijk, ze verbranden de olie op de machinedelen; door het omlooptoestel in te schakelen wordt het aanzuigen gestopt; een ander middel is de [[Woorden - L#Luchtzuigklep|"luchtzuigklep"]]; (een '''omloop-toestel''' heet dus zo, omdat het een toestel is waardoor een omloop ontstaat van de voorkant naar de achterkant van de zuiger). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 215: |
Regel 211: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Coach" | | |Trefwoord= "Coach" |
| − | |Omschrijving= (Grootspoor); '''coach''' is een benaming voor een stoelenopstelling. De stoelen in een rijtuig met middengang zijn zo geplaatst dat de reizigers allemaal dezelfde kant op kijken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Grootspoor); '''coach''' is een benaming voor een stoelenopstelling. De stoelen in een rijtuig met middengang zijn zo geplaatst dat de reizigers allemaal dezelfde kant op kijken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spoorwegjargon#C Meer over coach]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 227: |
Regel 223: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Collecteur | | |Trefwoord= Collecteur |
| − | |Omschrijving= (België, Frans): oververhitterskast, die stoom "verzamelt", voordat hij de oververhitter ingaat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België, < Fr.): oververhitterskast, die stoom '''"verzamelt"''', voordat hij de oververhitter ingaat. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Collector | | |Trefwoord= Collector |
| − | |Omschrijving= 1. In de elektronica: aanduiding van één van de drie aansluitingen van een [[Elektronica basis#De transistor|transistor]].<br />2. In de elektrotechniek: aanduiding van de koperen lamellen in een elektromotor. De '''collector''' (ook "cummutator" genoemd) maakt het mogelijk dat de koolborstels (die d.m.v. veerkracht tegen de collector drukken) [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] doorgeven aan het draaiende anker.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie: [[Stappenplan decoderinbouw]]. Zie ook [[Woorden - C#Commutator|cummutator]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Commutator Meer over commutator]. | + | |Omschrijving= 1. In de elektronica: aanduiding van één van de drie aansluitingen van een [[Elektronica basis#De transistor|transistor]].<br />2. In de elektrotechniek: aanduiding van de koperen lamellen in een elektromotor. De '''collector''' (ook "cummutator" genoemd) maakt het mogelijk dat de koolborstels (die d.m.v. veerkracht tegen de collector drukken) [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] doorgeven aan het draaiende anker. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie: [[Stappenplan decoderinbouw]]. Zie ook [[Woorden - C#Commutator|cummutator]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Commutator Meer over commutator]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 263: |
Regel 259: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Comparator | | |Trefwoord= Comparator |
| − | |Omschrijving= Een '''comparator''' is een vergelijker. In de naam comparator zit "comparare" (latijn voor: vergelijken). Een comparator is:<br />1. Een schakeling (of IC, zoals de μA741) dat twee spanningen met elkaar vergelijkt. De uitgang van de schakeling wordt "hoog" als de spanning op de [[Woorden - I#Inverterende ingang|inverterende ingang]] hoger is dan op de [[Woorden - N#Niet-inverterende ingang|niet-inverterende ingang]]. De comparator is een van de meest gebruikte [[Woorden - C#Component|componenten]] in de elektronica. [https://nl.wikibooks.org/wiki/Elektronica/Opamps/Niet_Lineaire_Schakelingen/Comparator Meer over de comparator].<br />2. Een schakeling die twee n-bit woorden met elkaar vergelijkt. De uitgang van de schakeling wordt hoog als de bits van woord A gelijk zijn aan de bits van woord B. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''comparator''' is een vergelijker. In de naam comparator zit "comparare" (latijn voor: vergelijken). Een comparator is:<br />1. Een schakeling (of IC, zoals de μA741) dat twee spanningen met elkaar vergelijkt. De uitgang van de schakeling wordt "hoog" als de spanning op de [[Woorden - I#Inverterende ingang|inverterende ingang]] hoger is dan op de [[Woorden - N#Niet-inverterende ingang|niet-inverterende ingang]]. De comparator is een van de meest gebruikte [[Woorden - C#Component|componenten]] in de elektronica. [https://nl.wikibooks.org/wiki/Elektronica/Opamps/Niet_Lineaire_Schakelingen/Comparator Meer over de comparator].<br />2. Een schakeling die twee n-bit woorden met elkaar vergelijkt. De uitgang van de schakeling wordt hoog als de bits van woord A gelijk zijn aan de bits van woord B. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Comparator Meer over komparator]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 290: |
Regel 286: |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= ''Compound'' | + | |Trefwoord= "Compound" |
| − | |Omschrijving= Stoommachine met hoge- en lage druk cilinders. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Compound-stoommachine Meer over compound]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Stoommachine met hoge- en lage druk cilinders. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Compound-stoommachine Meer over compound]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Compound<br />locomotief | + | |Trefwoord= Compoundlocomotief |
| − | |Omschrijving= Locomotief voorzien van een '''compound'''machine. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Locomotief voorzien van een [[#Compoundmachine|'''compound'''machine]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| − | |Trefwoord= Compound<br />machine | + | |Trefwoord= Compoundmachine |
| − | |Omschrijving= Stoommachine met twee, drie of vier cilinders, waarbij de afgewerkte stoom van de ene cilinder dient tot beweegkracht van de andere ("compound" betekent eigenlijk: samengesteld; Duits: "Verbundmaschine": machine waarbij de ene cilinder aan de andere verbonden is). Zie ook: [[Woorden - C#Compound|Compound]]. | + | |Omschrijving= Stoommachine met twee, drie of vier cilinders, waarbij de afgewerkte stoom van de ene cilinder dient tot beweegkracht van de andere ("compound" betekent eigenlijk: samengesteld; Duits: "Verbundmaschine": machine waarbij de ene cilinder aan de andere verbonden is). Zie ook: [[#"Compound"|"Compound"]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 311: |
Regel 307: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Condensator | | |Trefwoord= Condensator |
| − | |Omschrijving= Een '''condensator''' is een elektrische [[Woorden - C#Component|component]] opgebouwd uit twee geleiders met een relatief grote oppervlakte, die zich dicht bij elkaar bevinden en gescheiden zijn door een materiaal dat polariseerbaar is, het diëlektricum. Wanneer de ene geleider positief geladen wordt ten opzichte van de andere, verplaatst de negatieve lading in het diëlektricum zich naar de positieve plaat, en omgekeerd: positieve lading beweegt naar de andere geleider. De naam is afgeleid van het latijn 'condensare': samenpersen, dus condensator = samenperser, wat betrekking heeft op de ladingen die samengeperst worden bij de polen (platen) van de condensator. Een condensator is in staat elektrische lading op te slaan. Dit vermogen wordt de [[Woorden - C#Capaciteit|capaciteit]] van de condensator genoemd en uitgedrukt in de eenheid farad (symbool: F). Een condensator die een lading bevat van één Coulomb terwijl er een spanning van één volt tussen de platen staat, heeft een capaciteit van één farad. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Condensator Meer over de condensator]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Elektronica); een '''condensator''' is een elektrische [[Woorden - C#Component|component]] opgebouwd uit twee geleiders met een relatief grote oppervlakte, die zich dicht bij elkaar bevinden en gescheiden zijn door een materiaal dat polariseerbaar is, het diëlektricum. Wanneer de ene geleider positief geladen wordt ten opzichte van de andere, verplaatst de negatieve lading in het diëlektricum zich naar de positieve plaat, en omgekeerd: positieve lading beweegt naar de andere geleider. De naam is afgeleid van het latijn 'condensare': samenpersen, dus condensator = samenperser, wat betrekking heeft op de ladingen die samengeperst worden bij de polen (platen) van de condensator. Een condensator is in staat elektrische lading op te slaan. Dit vermogen wordt de [[#Capaciteit|capaciteit]] van de condensator genoemd en uitgedrukt in de eenheid farad (symbool: F). Een condensator die een lading bevat van één Coulomb terwijl er een spanning van één volt tussen de platen staat, heeft een capaciteit van één farad. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Condensator Meer over de condensator]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Conducteur" | | |Trefwoord= "Conducteur" |
| − | |Omschrijving= (Frans) Spoorwegmedewerker, tegenwoordig is de officiële benaming hoofd'''conducteur'''. Ook wel kaartjesknipper of treinwachter genoemd. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Conducteur Meer over de conducteur]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Frans) Spoorwegmedewerker, tegenwoordig is de officiële benaming hoofd'''conducteur'''. Ook wel kaartjesknipper of treinwachter genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Conducteur Meer over de conducteur]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Connector" | | |Trefwoord= "Connector" |
| − | |Omschrijving= 1. Verbinding tussen drijfstang en koppelstang. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />2. Stekerverbinding. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Connector_%28elektrotechniek%29 Meer over connector]. | + | |Omschrijving= 1. Verbinding tussen drijfstang en koppelstang. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />2. (Elektronica); stekerverbinding. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Connector_%28elektrotechniek%29 Meer over connector]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 327: |
Regel 323: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Consist adres | | |Trefwoord= Consist adres |
| − | |Omschrijving= Het '''[[Woorden - C#Consist|consist]] adres''' is één van de verplichte functies ofwel CV 19. Deze CV zorgt er voor dat meerdere decoders op één loc-adres reageren. De locomotieven dienen wel dezelfde beginsnelheid te hebben (V<sub>min</sub>: CV2) en dezelfde eindsnelheid (V<sub>max</sub>: CV 5). Het maximale aantal mogelijke samenstellingen is 127, maar het systeem kan het aantal beperken. | + | |Omschrijving= Het '''[[#Consist|consist]] adres''' is één van de verplichte functies ofwel CV 19. Deze CV zorgt er voor dat meerdere decoders op één loc-adres reageren. De locomotieven dienen wel dezelfde beginsnelheid te hebben (V<sub>min</sub>: CV2) en dezelfde eindsnelheid (V<sub>max</sub>: CV 5). Het maximale aantal mogelijke samenstellingen is 127, maar het systeem kan het aantal beperken. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 335: |
Regel 331: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Contactdoos | | |Trefwoord= Contactdoos |
| − | |Omschrijving= Een '''stopcontact''' of (wand)'''contactdoos''' is een aansluitpunt op het lichtnet voor afname van elektrische energie met behulp van een [[Woorden - S#Stekker|stekker]] of [[Woorden - C#Contactstop|contactstop]]. | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek); een '''stopcontact''' of (wand)'''contactdoos''' is een aansluitpunt op het lichtnet voor afname van elektrische energie met behulp van een [[Woorden - S#Stekker|stekker]] of [[#Contactstop|contactstop]]. |
| | Naast de hier behandelde contactdoos voor [[Woorden - E#Elektrische energie|elektrische energie]] bestaan ook andere gebruikstypen van contactdozen, zoals o.a. het [[Woorden - A#Aarde/Aarding|geaarde]] stopcontact. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contactdoos_(lichtnet) Meer over contactdoos]. | | Naast de hier behandelde contactdoos voor [[Woorden - E#Elektrische energie|elektrische energie]] bestaan ook andere gebruikstypen van contactdozen, zoals o.a. het [[Woorden - A#Aarde/Aarding|geaarde]] stopcontact. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contactdoos_(lichtnet) Meer over contactdoos]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Contactor | | |Trefwoord= Contactor |
| − | |Omschrijving= Een '''contactor''' of "magneetschakelaar" is een zwaar relais dat naast 3 hoofdstroomcontacten of vermogenscontacten (voor krachtstroom) zogenaamde "hulpstroomcontacten" voor de stuurstroom heeft. De contactor vormt de verbinding tussen de stuurkring en de vermogenkring van een schakeling. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contactor Meer over contactor]. | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek); een '''contactor''' of [[Woorden - M#Magneetschakelaar|"magneetschakelaar"]] is een zwaar relais dat naast 3 hoofdstroomcontacten of vermogenscontacten (voor krachtstroom) zogenaamde "hulpstroomcontacten" voor de stuurstroom heeft. De contactor vormt de verbinding tussen de stuurkring en de vermogenkring van een schakeling. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contactor Meer over contactor]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 352: |
Regel 348: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Container" | | |Trefwoord= "Container" |
| − | |Omschrijving= Gestandaardiseerde metalen transportkist voor losse goederen. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Container_%28kist%29 Meer over container]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Gestandaardiseerde metalen transportkist voor losse goederen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Container_%28kist%29 Meer over container]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Continuïteitsmeter | | |Trefwoord= Continuïteitsmeter |
| − | |Omschrijving= Met een '''continuïteitsmeter''' (ook doorgangsmeter genoemd) meten we of er een ononderbroken verbinding is. Is onderdeel van een [[Woorden - M#Multimeter|multimeter]] in de vorm van een "pieper". | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek, elektronica); met een '''continuïteitsmeter''' (ook doorgangsmeter genoemd) meten we of er een ononderbroken verbinding is. Is onderdeel van een [[Woorden - M#Multimeter|multimeter]] in de vorm van een "pieper". |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Contragewicht | | |Trefwoord= Contragewicht |
| − | |Omschrijving= 1. Op het drijf- of koppelwiel ingegoten metaal, dat de door drijfstang en koppelstang eenzijdig op het wiel overgebrachte krachten moet balanceren; zie ook: [[Woorden - T#Tegengewicht|tegengewicht]], [[Woorden - C#Contrepoids|contrepoids]];<br />2. op een (hand)wissel gemonteerd '''tegengewicht''', waardoor de tongen goed aangedrukt worden tegen de rails. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie ook: [[Woorden - K#Kloot|Kloot]].<br />3. Bij een ophaalbrug en een basculebrug, als '''contragewicht''' voor het brugdek. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contragewicht Meer over contragewicht]. | + | |Omschrijving= 1. Op het drijf- of koppelwiel ingegoten metaal, dat de door drijfstang en koppelstang eenzijdig op het wiel overgebrachte krachten moet balanceren; zie ook: [[Woorden - T#Tegengewicht|tegengewicht]], [[#Contrepoids|contrepoids]];<br />2. Op een (hand)wissel gemonteerd '''tegengewicht''', waardoor de tongen goed aangedrukt worden tegen de rails. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie ook: [[Woorden - K#Kloot|Kloot]].<br />3. Bij een ophaalbrug en een basculebrug, als '''contragewicht''' voor het brugdek. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Contragewicht Meer over contragewicht]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Contrarail | | |Trefwoord= Contrarail |
| − | |Omschrijving= Aanslagrail, rail tegenover het puntstuk. Zie ook: [[Woorden - S#Strijkregel|Strijkregel]] en [[Woorden - A#Aanslagrail|Aanslagrail]]. | + | |Omschrijving= Aanslagrail, rail tegenover het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]]. Zie ook: [[Woorden - S#Strijkregel|Strijkregel]] en [[Woorden - A#Aanslagrail|Aanslagrail]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Contrepoids" | | |Trefwoord= "Contrepoids" |
| − | |Omschrijving= (-pwê) (België, Frans): contragewicht op drijf- of koppelwiel; ook [[Woorden - C#Contragewicht|tegen(ge)wicht]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (-pwê) (België, < Fr.): contragewicht op drijf- of koppelwiel; ook [[#Contragewicht|tegen(ge)wicht]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 376: |
Regel 372: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Couchette" | | |Trefwoord= "Couchette" |
| − | |Omschrijving= Een [[Woorden - C#Coupé|coupé]] met zitplaatsen die voor de nacht worden omgeklapt tot ligbanken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een [[#Coupé|coupé]] met zitplaatsen die voor de nacht worden omgeklapt tot ligbanken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wiktionary.org/wiki/couchette Meer over couchette]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 384: |
Regel 380: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Coupé | | |Trefwoord= Coupé |
| − | |Omschrijving= Een '''coupé''' is een afgesloten compartiment met zitplaatsen dat toegankelijk is via de zijgang. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een '''coupé''' is een afgesloten compartiment met zitplaatsen dat toegankelijk is via de zijgang. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Coupe Meer over coupé]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 392: |
Regel 388: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Corrosief | | |Trefwoord= Corrosief |
| − | |Omschrijving= '''Corrosief''' is een materie-eigenschap en betekent dat een stof andere stoffen waarmee hij in contact komt kan vernietigen of onherstelbaar beschadigen. In geval van contact met weefsel zoals de huid veroorzaakt een dergelijke stof brandwonden. Ook inademen van een corrosieve stof kan gevaarlijk zijn.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= '''Corrosief''' is een materie-eigenschap en betekent dat een stof andere stoffen waarmee hij in contact komt kan vernietigen of onherstelbaar beschadigen. In geval van contact met weefsel zoals de huid veroorzaakt een dergelijke stof brandwonden. Ook inademen van een corrosieve stof kan gevaarlijk zijn. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Corrosief Meer over corrosief]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Cross" | | |Trefwoord= "Cross" |
| − | |Omschrijving= (België, Engels ''crosshead''): [[Woorden - K#Kruiskop|kruiskop]]. | + | |Omschrijving= (België, < Engels ''crosshead''): [[Woorden - K#Kruiskop|kruiskop]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 408: |
Regel 404: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= CV-modus | | |Trefwoord= CV-modus |
| − | |Omschrijving= Instelling op de [[Uitleg digitaal|digitale]] centrale. Wanneer de '''CV- modus''' ingesteld is, kunnen de [[Woorden - C#CV.|CV]]'s van decoders uitgelezen/geprogrammeerd worden (zie ook: [[Woorden - P#POM.|POM]]). | + | |Omschrijving= Instelling op de [[Uitleg digitaal|digitale]] centrale. Wanneer de '''CV- modus''' ingesteld is, kunnen de [[#CV.|CV]]'s van decoders uitgelezen/geprogrammeerd worden (zie ook: [[Woorden - P#POM.|POM]]). |
| | }} | | }} |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| Regel 417: |
Regel 413: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 9 mrt 2024 11:21 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 21 mrt 2024 11:20 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Afkortingen|C]] | | [[Categorie: Afkortingen|C]] |
