|
|
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) |
| Regel 13: |
Regel 13: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= E-schuif | | |Trefwoord= E-schuif |
| − | |Omschrijving= Stoomschuif in de vorm van een '''E''', bestaande uit drie op één stang gemonteerde zuigers. Wijkt van de gewone zuigerschuif af door de extra derde zuiger, die nodig is om een juiste stoomverdeling te behouden, wanneer deze E-schuif ter vervanging van de minder goede bakschuif gedemonteerd wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Stoomschuif in de vorm van een '''E''', bestaande uit drie op één stang gemonteerde zuigers. Wijkt van de gewone zuigerschuif af door de extra derde zuiger, die nodig is om een juiste stoomverdeling te behouden, wanneer deze E-schuif ter vervanging van de minder goede [[Woorden - B#Bakschuif|bakschuif]] gedemonteerd wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 25: |
Regel 25: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= EBP. | | |Trefwoord= EBP. |
| − | |Omschrijving= '''Elektronische BedienPost'''. Gebiedsgewijze installatie ten behoeve van de aansturing van de beveiliging (commando's aan wissels, seinen, enz) en het doorgeven van de signaleringen (status wissels, seinen, treinposities) aan de procesleider (d.m.v. [[Woorden - V#VPT.|VPT]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=ebp Meer over EBP]. | + | |Omschrijving= '''Elektronische Bedien Post'''. Gebiedsgewijze installatie ten behoeve van de aansturing van de beveiliging (commando's aan wissels, seinen, enz) en het doorgeven van de signaleringen (status wissels, seinen, treinposities) aan de procesleider (d.m.v. [[Woorden - V#VPT.|VPT]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=ebp Meer over EBP]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 114: |
Regel 114: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Eind | | |Trefwoord= Eind |
| − | |Omschrijving= (Grootspoor); uiteinde. "grote eind" of "lange '''eind''', korte eind:" het uiteinde van de drijfstang aan de kant van respectievelijk de kruk en de kruiskop. men spreekt hier van "groot/lang" respectievelijk "kort", omdat de beweging die de drijfstang aan de kruk maakt langer/groter is, dan aan de kant van de kruiskop, waar de beweging, en daardoor de afgelegde afstanden, "kort" zijn. ook lang "end" etc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (Grootspoor); uiteinde. "grote eind" of "lange '''eind''', korte eind:" het uiteinde van de drijfstang aan de kant van respectievelijk de kruk en de kruiskop; |
| | + | men spreekt hier van "groot/lang" respectievelijk "kort", omdat de beweging die de drijfstang aan de kruk maakt langer/groter is, dan aan de kant van de kruiskop, waar de beweging, en daardoor de afgelegde afstanden, "kort" zijn. ook lang "end" etc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 122: |
Regel 123: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Elektriciteit | | |Trefwoord= Elektriciteit |
| − | |Omschrijving= '''Elektriciteit''' is de verzameling natuurkundige verschijnselen die te maken hebben met elektrische lading en elektrische velden en ook elektromagnetisme. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Meer over [https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektriciteit Elektriciteit]. | + | |Omschrijving= '''Elektriciteit''' is de verzameling natuurkundige verschijnselen die te maken hebben met elektrische lading en elektrische velden en ook elektromagnetisme. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektriciteit Meer over elektriciteit]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 150: |
Regel 151: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Elektrolyt | | |Trefwoord= Elektrolyt |
| − | |Omschrijving= In de elektrotechniek; de vloeistof in accu's, batterijen of elektrolytische condensatoren (Elco's). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektrolyt Meer over Elektrolyt]. | + | |Omschrijving= In de elektrotechniek; de vloeistof in accu's, batterijen of elektrolytische condensatoren (Elco's). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektrolyt Meer over elektrolyt]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 232: |
Regel 233: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Endotherme reactie | | |Trefwoord= Endotherme reactie |
| − | |Omschrijving= Een '''endotherm''' proces is een natuurlijk of kunstmatig proces waarvoor energie nodig is, in de vorm van warmte. De materie die het proces ondergaat (het "systeem") neemt tijdens het verloop van het proces warmte op uit de omgeving. Voorbeelden van endotherme processen zijn het smelten van waterijs, het oplossen van kaliumchloride in water, of het proces van fotosynthese in planten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]. | + | |Omschrijving= Een '''endotherm''' proces is een natuurlijk of kunstmatig proces waarvoor energie nodig is, in de vorm van warmte. De materie die het proces ondergaat (het "systeem") neemt tijdens het verloop van het proces warmte op uit de omgeving. Voorbeelden van endotherme processen zijn het smelten van waterijs, het oplossen van kaliumchloride in water, of het proces van fotosynthese in planten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Endotherm_proces Meer over endotherme reactie]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 244: |
Regel 245: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Engels | | |Trefwoord= Engels |
| − | |Omschrijving= 1. "Kleine '''Engelse''':" bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 700 en 4300/4400, die in Engeland gebouwd waren. vgl. "Engelsman."<br />2. Engels wissel: kruising met ingebouwde mogelijkheid tot wisseling. "half-Engels wissel, heel Engels wissel." ook: halve en hele Engelsman. Een Engels wissel is geen [[Basisvormen#Kruiswissel|kruiswissel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= 1. "Kleine '''Engelse''':" bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 700 en 4300/4400, die in Engeland gebouwd waren. vgl. "Engelsman."<br />2. Engels wissel: kruising met ingebouwde mogelijkheid tot wisseling. "half-Engels wissel, heel Engels wissel." ook: halve en hele Engelsman. Een Engels wissel is géén [[Basisvormen#Kruiswissel|kruiswissel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | + | }} |
| | + | {{Trefwoord |
| | + | |Trefwoord= Engelsman |
| | + | |Omschrijving= (Grootspoor);<br />1. Engels wissel.<br />2. "kleine '''Engelsman''':" bijnaam voor de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 8800, die in de tweede wereldoorlog in Engeland gebouwd waren. dit waren "kleine" 3-assers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Engels wissel | | |Trefwoord= Engels wissel |
| | |Omschrijving= (Engelsman) Een '''Engels wissel''' is een constructie op een plek waar weinig ruimte is twee wissels te combineren. Een Engels wissel is ook te zien als een kruising met de mogelijkheid op het kruisende spoor over te stappen. Dit is zo'n groot voordeel dat men op een spoorwegemplacement maar weinig vaste kruisingen zal aantreffen, maar des te meer Engelse wissels. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Engels_wissel Meer over Engels wissel.] | | |Omschrijving= (Engelsman) Een '''Engels wissel''' is een constructie op een plek waar weinig ruimte is twee wissels te combineren. Een Engels wissel is ook te zien als een kruising met de mogelijkheid op het kruisende spoor over te stappen. Dit is zo'n groot voordeel dat men op een spoorwegemplacement maar weinig vaste kruisingen zal aantreffen, maar des te meer Engelse wissels. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Engels_wissel Meer over Engels wissel.] |
| − | }}
| |
| − | {{Trefwoord
| |
| − | |Trefwoord= Engelsman
| |
| − | |Omschrijving= (Grootspoor);<br />1. Engels wissel.<br />2, "kleine '''Engelsman''':" bijnaam voor de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] 8800, die in de tweede wereldoorlog in Engeland gebouwd waren. dit waren "kleine" 3-assers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
| |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 260: |
Regel 261: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= "Entretoise" | | |Trefwoord= "Entretoise" |
| − | |Omschrijving= (België, <<Fr.): steunbout. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België, < Fr.): steunbout. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Epoxy | | |Trefwoord= Epoxy |
| − | |Omschrijving= (Chemie); '''Epoxide-polymeer'''. Wordt ondermeer gebruikt voor het imiteren van water op de modelbaan. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Epoxy Meer over Epoxy]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Chemie); '''Epoxide-polymeer'''. "Epoxy" wordt ondermeer gebruikt voor het imiteren van water op de modelbaan. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [http://nl.wikipedia.org/wiki/Epoxy Meer over Epoxy]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Eruitlaten | | |Trefwoord= Eruitlaten |
| − | |Omschrijving= "een trein '''er uitlaten''':" een trein uit het station laten vertrekken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= "een trein '''er uitlaten''':" een [[Woordeb - T#Trein|trein]] uit het station laten vertrekken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 276: |
Regel 277: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Erwtenbus | | |Trefwoord= Erwtenbus |
| − | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1600, die een rechte schoorsteen zonder rand hadden. Die schoorsteen leek kennelijk op toen in zwang zijnde '''erwtenbus'''sen (blikken waarin erwten verpakt zijn). Ook. "Rijnboog." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 1600, die een rechte schoorsteen zonder rand hadden. Die schoorsteen leek kennelijk op toen in zwang zijnde '''erwtenbus'''sen (blikken waarin erwten verpakt zijn). Ook: [[Woorden - R#Rijnboog|"Rijnboog."]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 284: |
Regel 285: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Ethanol | | |Trefwoord= Ethanol |
| − | |Omschrijving= (Chemie); '''ethanol''', ook wel ethylalcohol genoemd, is de bekendste en meest voorkomende alcohol, aangezien het een veelgebruikt oplosmiddel is en het de alcohol is die in alcoholische dranken zit. De molecuulformule van ethanol is C2H5OH, met als brutoformule C2H6O, waardoor het vaak wordt afgekort als EtOH. In het dagelijkse spraakgebruik is ethanol beter bekend als alcohol. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Chemie); '''ethanol''', ook wel ethylalcohol genoemd, is de bekendste en meest voorkomende alcohol, aangezien het een veelgebruikt oplosmiddel is en het de alcohol is die in alcoholische dranken zit. De molecuulformule van ethanol is C2H5OH, met als brutoformule C2H6O, waardoor het vaak wordt afgekort als EtOH. In het dagelijkse spraakgebruik is ethanol beter bekend als alcohol. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ethanol Meer over ethanol]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Ether | | |Trefwoord= Ether |
| − | |Omschrijving= (Chemie); wordt onder andere bij het lijmen van polystyreen gebruikt. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Ether_%28chemie%29 Meer over Ether]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Chemie); wordt onder andere bij het lijmen van polystyreen gebruikt. [http://nl.wikipedia.org/wiki/Ether_%28chemie%29 Meer over Ether]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ether_(scheikunde) Meer over ether]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Euro balise | | |Trefwoord= Euro balise |
| − | |Omschrijving= (Grootspoor); grondbaken. Onderdeel van het ERTMS beveiligingssysteem. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= (Grootspoor); grondbaken. Onderdeel van het ERTMS beveiligingssysteem. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spoorwegjargon#E Meer over Euro balise]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Euro-schuitje | | |Trefwoord= Euro-schuitje |
| − | |Omschrijving= Een Europese standaarduitvoering van het sleepstuk van een pantograaf. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] | + | |Omschrijving= Een Europese standaarduitvoering van het sleepstuk van een [[Woorden - P#Pantograaf|pantograaf]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spoorwegjargon#E Meer over Euro schuitje]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Eurostekker | | |Trefwoord= Eurostekker |
| − | |Omschrijving= (Elektrotechniek); voor dubbel geïsoleerde lichte apparatuur die geen aarde nodig heeft is de '''Eurostekker''' (CEE 7/16) veelvoorkomend: dit is een platte stekker met alleen twee metalen pennen voor fase en nul. Deze stekker is speciaal ontworpen om in continentaal Europa in vrijwel elke contactdoos te passen, met of zonder aarde. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Landenoverzicht_stekkertypen,_netspanningen_en_-frequenties landenoverzicht] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Eurostekker Meer over Eurostekker]. | + | |Omschrijving= (Elektrotechniek); voor dubbel geïsoleerde lichte apparatuur die geen aarde nodig heeft is de '''Eurostekker''' (CEE 7/16) veelvoorkomend: dit is een platte stekker met alleen twee metalen pennen voor fase en nul. Deze stekker is speciaal ontworpen om in continentaal Europa in vrijwel elke contactdoos te passen, met of zonder aarde. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Landenoverzicht_stekkertypen,_netspanningen_en_-frequenties landenoverzicht]. |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Evenwichtsklep | | |Trefwoord= Evenwichtsklep |
| − | |Omschrijving= (België); Omlooptoestel, dat een '''evenwichts'''toestand van de druk in de cilinderruimtes aan de beide kanten van de zuiger bewerkstelligd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= (België); omlooptoestel, dat een '''evenwichts'''toestand van de druk in de cilinderruimtes aan de beide kanten van de zuiger bewerkstelligd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Excentriek | | |Trefwoord= Excentriek |
| − | |Omschrijving= Schijf die zich om een punt buiten haar middelpunt beweegt, in ’t bijzonder als toestel om bij werktuigen een ronddraaiende beweging in een op- en neergaande te veranderen of omgekeerd. aan het '''excentriek''' is gemonteerd de "excentriekstang", die heen en weer gaat, en deze beweging aan de stoomschuiven doorgeeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Schijf die zich om een punt buiten haar middelpunt beweegt, in 't bijzonder als toestel om bij werktuigen een ronddraaiende beweging in een op- en neergaande te veranderen of omgekeerd; aan het '''excentriek''' is gemonteerd de "excentriekstang", die heen en weer gaat, en deze beweging aan de stoomschuiven doorgeeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 316: |
Regel 317: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Exhauster, exhaustor | | |Trefwoord= Exhauster, exhaustor |
| − | |Omschrijving= Toestel in de rookkast, waardoor afgewerkte stoom uit de cilinders de rookkast in gaat, en daarvandaan door de schoorsteen naar buiten toe. De '''exhauster''' is recht onder de schoorsteen aangebracht, zodat de stoom direct, recht omhoog, naar buiten kan, en zodoende een maximale geforceerde trek bewerkstelligt. Ook: "exhaust." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Toestel in de rookkast, waardoor afgewerkte stoom uit de cilinders de rookkast in gaat, en daarvandaan door de schoorsteen naar buiten toe. De '''exhauster''' is recht onder de schoorsteen aangebracht, zodat de stoom direct recht omhoog naar buiten kan, en zodoende een maximale geforceerde trek bewerkstelligt. Ook: "exhaust". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Expanderen | | |Trefwoord= Expanderen |
| − | |Omschrijving= Uitzetten van stoom. zie ook '''Expansie'''. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | + | |Omschrijving= Uitzetten van stoom; zie ook [[#Expansie|'''Expansie''']]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| | }} | | }} |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| Regel 352: |
Regel 353: |
| | {{Trefwoord | | {{Trefwoord |
| | |Trefwoord= Ezeltje | | |Trefwoord= Ezeltje |
| − | |Omschrijving= '''"Ezeltje"''' is een bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6700, ook genoemd "ledikantje, serre, (volks)tuintje, fornuis, priktol." Al deze bijnamen sloegen op de geringe afmetingen en vierkante vormgeving van dit type loc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]. | + | |Omschrijving= '''"Ezeltje"''' is een bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6700, ook genoemd "[[Woorden - L#Ledikantje|ledikantje]], serre, (volks)tuintje, fornuis, priktol." Al deze bijnamen sloegen op de geringe afmetingen en vierkante vormgeving van dit type loc. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]. |
| | }} | | }} |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| Regel 361: |
Regel 362: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 11 mrt 2024 10:47 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 24 mrt 2024 10:29 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Afkortingen|E]] | | [[Categorie: Afkortingen|E]] |
