Persoonlijke instellingen

Overwegen in model

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Ronald Koerts en Fred Eikelboom


De overweg in model

Voor de Nederlandse modelbouwer waren er lange tijd bijna geen onderdelen voor een Nederlandse overweg te verkrijgen. De modelspoorhobbyïst was vooral op zelfbouw aangewezen. Steeds meer fabrikanten leveren heden ten dage onderdelen voor de Nederlandse overweg, van Andreaskruisen en borden voor boven de overweg, tot AKI's en AHOB's.

De onbewaakte overweg

Dit is natuurlijk de gemakkelijkste overweg om te maken. We plaatsen de juiste bebording (zoals Andreaskruisen) bij de overweg. Daarnaast zorgen we ervoor dat de overweg bereden kan worden door een modelvoertuig, door tussen de rails betonplaten, klinkers of asfalt aan te brengen. Bij overwegen staan ook altijd schrikhekken, met rood-witte planken en de strepen naar het midden van de weg. Zie als voorbeeld:

E08.02-01.JPG
Afbeelding: 01
Onbewaakte overweg in de omgeving van Varsseveld
Foto gemaakt door: Ronald Koerts

Rijdende modelvoertuigen

Willen we rijdende modelvoertuigen, zoals het "Faller Car System", over de onbewaakte overweg laten rijden, zonder dat er ongelukken gebeuren, dan moeten we - net als bij de bewaakte overwegen - een (elektronische) schakeling toepassen, om er voor te zorgen dat de auto de overweg niet oprijdt wanneer er een trein aankomt. Hoe we ervoor moeten zorgen dat een modelvoertuig (tijdig) stopt, is afhankelijk van het gebruikte systeem.

De bewaakte overweg

Sinds de jaren negentig biedt Busch een moderne Nederlandse AKI aan. Andere fabrikanten hebben het voorbeeld van Busch gevolgd en leveren tegenwoordig ook AKI's en AHOB's (zie: afbeelding 02). Verschillende leveranciers bieden alles in losse onderdelen aan, zodat de overweg helemaal naar eigen wens kan worden gebouwd. Meestal is er ook bij deze fabrikanten een complete set voor de aansturing van de overweg-installatie te verkrijgen.

Aansturing van de overweg

Het zou natuurlijk nog mooier zijn, wanneer de overweg ook echt werkt. Dus de overweg wordt op tijd "gesloten" wanneer er een trein nadert. En wanneer de trein voorbij is, dan moet de overweg weer "open" gaan. Dat kunnnen we natuurlijk heel simpel met een handmatige schakelaar doen, of geheel "automatisch" door de treinen zelf laten aansturen.

NZH-Overweg.jpg
Afbeelding: 02
AHOB voor de modelspoorbaan
Bron: NZH Modelspoorclub

Het proces

Het sluiten (dichtgaan) en openen van de overweg kunnen we een "proces" noemen. In een "proces" of "stroomschema" staan alle stappen die nodig zijn om tot een bepaald resultaat te komen. Het bedienen van de overweg gaat volgens het volgende proces:

  • Trein detecteren bij naderen van de overweg;
  • Signaal naar de schakeleenheid;
  • Lichten aan, bomen "dicht" (eventueel de bellen laten rinkelen);
  • Trein rijdt de overweg over;
  • Detecteren of de overweg vrij is;
  • Signaal naar de schakeleenheid;
  • Bomen "open" en lichten uit (en eventueel de bellen uit).

Daarnaast is het belangrijk om te weten of de overweg wordt bereden in twee richtingen. Dus of er treinen van twee kanten kunnen komen, dat maakt het namelijk iets moeilijker.

Treinen detecteren

De cruciale stap in het proces is de detectie van de treinen, voor het versturen van een signaal voor het sluiten en openen van de overweg. Het detecteren kan op verschillende manieren:

  • Met een infrarood lichtsluis;
  • Met een schakelrails;
  • Met reedcontacten;
  • Met stroomdetectie (voor analoge baan);
  • Met stroomdetectie (voor digitale baan).
  • Via Loconet-modules.

De verschillende oplossingen hebben hun voor- en nadelen. Bij sommige fabrikanten zijn complete systemen te verkrijgen, onafhankelijk van het treinsysteem waarmee we werken. Op de volgende pagina staan een aantal schakelingen, waarmee we zelf een detectiesysteem en/of aansturing kunnen maken voor de overweg op de modelbaan.

Detectieschakelingen

Via de link bij "Meer informatie" vinden we schakelingen voor het detecteren van treinen op de modelbaan.

Knipperlichtschakelingen

Via de links bij "Meer informatie" vinden we schakelingen voor zelfbouw knipperlichtschakelingen voor gebruik op de modelbaan.

Rijdende modelvoertuigen

Bij rijdende modelvoertuigen, zoals bij het Faller Car System, moet er meer gebeuren. Dan moeten er ook maatregelen genomen worden om de modelvoertuigen op tijd, én netjes, te laten stoppen voor de overweg. Dat vraagt wat extra schakelingen. Ieder systeem heeft zijn eigen methode(n) en schakelingen om de modelvoertuigen te laten stoppen.

Zelfbouw van AKI's en AHOB's

AKI-MJetten01.jpg Ahob-MJetten01.jpg
Afbeelding: 03 Afbeelding: 04
AKI, gemaakt met 3D-printer AHOB, gemaakt met 3D-printer
Foto gemaakt door: Mitchell Jetten Foto gemaakt door: Mitchell Jetten

Shapeways heeft een met een 3D-printer gefabriceerde AKI en AHOB in het assortiment (zie: afbeelding 03 en 04). Deze kunnnen we naar eigen inzicht schilderen.

NZH seinen

Sinds begin 2013 zijn bij de NZH-hobbyclub geen NS-seinen en AHOB meer te koop.


Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Modelspoor AKI-installatie
Artikelnummer: 5967.
NS-seinen.
AKI in 3D-print (voor zelfbouw).
Modelspoor AHOB-installatie
AHOB in 3D-print (voor zelfbouw).
Grootspoor:
Meer over overwegen.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 22 sep 2023 15:34 (CET)