Persoonlijke instellingen

Realistische modelbomen

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Jos Geurts


Dit artikel geeft een beschrijving voor het maken van realistische modelbomen. Het maken van een goede boom is niet eenvoudig, maar... zoals gebruikelijk in de modelbouw: na en paar keer lukt het steeds beter.

JG-02.JPG
Afbeelding: 01
Realistische bomen
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Benodigdheden

  • Draad: gelakt bloemistendraad (meestal groen) 0,39 mm doorsnede voor het "fijne werk" 0,6 mm doorsnede voor het wat "grovere werk" en 1 mm als kerndraad voor de wat grotere bomen.
  • Stevig ijzerdraad, 1 á 2 mm diameter.
  • Grondverf (voor ijzer) uit de pot of uit een spuitbus (hiervoor kan ook donkerrode menie worden gebruikt, dat is sneldrogend).
  • Lijm uit een spuitbus bijvoorbeeld van BISON.
  • Houtlijmmengsel: houtlijm + druppels afwasmiddel + klein beetje water + acrylverf als hoofdkleur van de stam en takken.
  • Scherpe snijtang voor de ijzerdraadjes.
  • Scherpe schaar om de kunststofvezels te knippen.
  • Zak kunstvezels; filtermateriaal voor een tuinvijver of aquarium. Dit is o.a. te koop bij tuincentra of vijverwinkels. Prijs ongeveer €4,05 per zak (prijspeil 2023) = goed voor 300 boompjes of meer.
  • Of kunstvezels die gebruikt worden in de bloemistenindustrie: "decotwister". Dit zijn iets dikkere vezels dan de "wasemkapfilters" en dus merendeels ideaal voor het doel. Deze vezels zijn ook verkrijgbaar in verschillende kleuren.
  • Spuitbus met donkergroene alkydeverf (zorgt voor de stevigheid van de "twijgen").
  • Grasvezels: "fijn" bijvoorbeeld van Noch, Busch of Faller.
  • Theezeefje.
  • Zaagsel: fijn (m.b.v. theezeefje gezeefd) en grof (m.b.v. bakzeef, gebruikt om meel te zeven).
  • Grote kartonnen (schoenen)doos waarvan de bodem en de zijkanten dicht moeten zijn (eventueel met plakband de naden van de doos afdichten).
  • Smalle dunne weggooipenseel (geen dure van marterhaar), goedkoop van de Lidl of Aldi.
  • Latexmuurverf: van de bouwmarkt. In oneindig veel kleuren te koop.

Begin met de stam

Begin met het maken van de stam waar zo dadelijk de bloembinddraden omheen worden gewikkeld. Een stukje stevig ijzerdraad van ongeveer 10 - 12 cm vormt de "kern" van de boom. Het onderste gedeelte van deze draad wordt vrijgelaten (twee á drie cm). Hierdoor is er een goed houvast tijdens het bewerken en de boom kan hiermee worden verankerd in de bodem.
De eerste draad wordt van het begin af aan gelijkmatig en strak om de kern heen gedraaid. De afbeelding hierboven laat een stam zien met enkele afgestorven takken, zoals een grove den.

Meestal zal het eerste draadje (plus misschien nog één extra) helemaal om de kern gedraaid moeten worden om een stamhoogte te bereiken van ongeveer drie á vier cm (in H0 = ongeveer 5,5 meter dus een "laanboom").

Groveden-02.jpg
Afbeelding: 02
Bevestigen van de takken aan de stam
Tekening gemaakt door: Jos Geurts


Groveden-03.jpg P1110539.JPG
Afbeelding: 03 Afbeelding: 04
Het geraamte van de boom Nog een geraamte van een boom
Foto gemaakt door: Jos Geurts Foto gemaakt door: Jos Geurts

Takken

Hieronder een tekening hoe een tak verlengd kan worden, of hoe meer twijgen gemaakt kunnen worden. Wanneer de lus wordt doorknipt (hij mag niet groter zijn dan twee cm) ontstaan er dus twee twijgen. Is de lus groter dan 4 cm dan kunnen er weer twee kleine lussen van gemaakt worden en die elk minimaal viermaal draaien, alvorens ze door te knippen. Het resultaat is dan weer vier twijgen!

Groveden-04.jpg
Afbeelding: 05
Twijgen aan een tak maken
Tekening gemaakt door: Jos Geurts

Zo worden alle takken van het boompje gedraaid, tot aan de top. Vanzelfsprekend worden de takken naar boven toe korter. In het begin is het een kwestie van uitproberen om te zien wat het resultaat zal zijn. Na het maken van enkele boompjes of struikjes is het "hoe" en "wat" goed te zien.
Een vuistregel kan hier niet zomaar gegeven worden, want de natuur is grillig genoeg; dus mislukte bomen bestaan bijna niet: elke "foute" boom zal altijd wel ergens te verwerken zijn. Het enige wat aan te geven is, is dat de onderste takken vanaf de stam in schaal N meestal 12 "windingen" krijgen en hoe hoger aan de stam, hoe minder het aantal.
Is de totale boom gewikkeld, dan kan geprobeerd worden de takken in de juiste stand te buigen, om een indruk te krijgen van de uiteindelijke vorm van het boompje.

Nu worden de lussen met een scherpe schaar of snijtang doorgesneden. Dit hoeft niet altijd exact in het midden. De uiteinden van de doorgeknipte lussen worden nu voorzichtig rechtgebogen, zoveel mogelijk in hun uiteindelijke vorm. Dit kan met de vingers of met een tangetje met een platte bek (zgn. platbektang). Hier is het uitproberen wat het prettigste werkt.

Groveden-05.png
Afbeelding: 06
Het geraamte van de boom
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Schors aanbrengen

Als dit werkje voltooid is, kan de boom in de primer worden gezet. Dit kan met een kwast of met de spuitbus/airbrush. Laat de boom een dagje drogen. Is de boom eenmaal droog dan kan gestart worden met het aanbrengen van imitatie schors met het gezeefde zaagsel en de houtlijmmix.
Smeer als eerste met een lange dunne kwast/penseel de hele stam in met deze mix en strooi meteen daarna met een theezeefje het zaagsel erover. Voor de stam gebruikt men merendeels het grove zaagsel en voor de twijgen het fijne. Geeft de boom een tweede laag met "mix" en zaagsel om vooral de stam meer volume/dikte te geven.

Groveden-06.png
Afbeelding: 07
Schors op de stam aangebracht
Foto gemaakt door: Jos Geurts

De stam kan ook "glad" worden afgewerkt, zoals bij beuken het geval is.

Groveden-07.png
Afbeelding: 08
Schors op de takken aangebracht
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Is de boom helemaal behandeld, dan kan deze in de wacht totdat alles droog is, meestal een dag later. De boom krijgt dan een basiskleur met de latex muurverf m.b.v. een kwastje. De latex muurverf kan eventueel verdund worden met een beetje water, waaraan wat druppeltjes afwasmiddel toegevoegd zijn, zodat de verf gemakkelijker hecht aan het droge zaagsel. Daarna de boom weer laten drogen.

Groveden-08.png
Afbeelding: 09
Basiskleur aanbrengen
Foto gemaakt door: Jos Geurts


Groveden-09.png
Afbeelding: 10
Een kale boom
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Twijgen / bladeren

Intussen kunnen de heel fijne twijgen voorbereid worden: de vezels van het filtermateriaal van het tuincentrum of vijverspeciaalzaak, wordt in fijne stukjes geknipt.

Groveden-10.png
Afbeelding: 11
Materiaal voor het gebladerte
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Dit kan door een pluk filterwatten uit de zak te halen en de pluk voorzichtig iets uit elkaar te trekken en dan vanuit één kant (reepje voor reepje) in stukjes van ongeveer een halve cm tot max. 1 cm te knippen en deze in de schoenendoos te laten vallen. De geknipte vezels niet aandrukken. Meestal zijn twee flinke plukken voldoende voor een N-boompje.

Neem nu de spuitbus in de ene hand en het boompje in de ander en spuit een weinig over de buitenkant van de twijgen/takken van het boompje. Natuurlijk niet in de directe nabijheid van de doos met geknipte vezels. Hou direct erna het boompje - met de top omhoog - boven de doos met de vezeltjes. Laat nu voorzichtig enkele plukken geknipte vezels bovenop de top van de boom vallen. Met de vinger onder tegen de stam tikken zodat overtollige materiaal in de kartonnen doos valt. Herhaal dit een paar keer omdat anders de boom te karig bedeeld wordt met "fijne twijgen" (is een kwestie van smaak). Zoals met veel dingen op de modelbaan, ook hier: liever iets te weinig dan teveel!

Het met de vinger onder tegen de stam tikken zal niet voldoende zal zijn om de losse vezels te verwijderen. Pluk voorzichtig met de vingers, of een pincet- en/of een harde smalle borstel het overtollige materiaal weg. Mochten er dan nog vezels op die plaatsen kleven waar ze eigenlijk niet behoren te zitten, dan kunnen met een penseel met een beetje terpentine de vastgeplakte vezels worden verwijderd of opgeschoven. De terpentine lost de lijm op. Knip hierna met een scherpe schaar de grove vorm van de boom (bijv. te ver uitstekende vezels).

Let-op.jpg
LET OP
De spuitlijm is nog/blijft kleverig. Er kunnen vezels blijven plakken aan de scherpe schaar! (In dat geval kunnen we de schaar even in de terpentine dopen.)

Detail schaal H0 boom, met vezels en "basiskleur"

klein
Afbeelding: 12
Vezels aangebracht
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Is dit alles naar tevredenheid verlopen, dan wordt de hele boom bespoten met een basiskleur uit een spuitbus (alkyde, want dat geeft nog meer stevigheid aan de vezels). Met "basiskleur" wordt de uiteindelijke/karakteristieke kleur bedoeld die de stam en twijgen van de uit te beelden boom hebben (bijv. grove den = licht steenrood of berk = dus niet helder wit, maar gebroken wit).

Als voorbeeld een grove den, nog zonder filtervezels....

klein
Afbeelding: 13
Grove Den
Foto gemaakt door: Jos Geurts

... en een grove den met filtervezels:

klein
Afbeelding: 14
Grove Den met fijnere takken
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Is de boom "in wording" droog, dan kunnen de blaadjes worden aangebracht. Probeer het gebruikte loof aan te passen aan de vegetatie die al op de modelbaan aanwezig is. Met andere woorden; probeer in ieder geval de kleur en textuur hetzelfde te houden en gebruik niet te veel merken door elkaar. Is er nog niets aan vegetatie, kies dan voor één of twee soorten en breng variatie aan in kleur door heel even met de spuitbus (lichtere of donkere kleur) over de voltooide boom te spuiten.

Maar nu eerst het loof. Voor schaal N zijn "fijnkorrelige" materialen te prefereren boven "grovere". Een voorbeeld: liever FINE turf van Woodland dan COARSE turf. Maar dit is ook een persoonlijke smaak. Ook gekleurd fijn zaagsel is heel goed mogelijk.
Voordat de blaadjes er aan geplakt worden kan, zeker als Fine turf/zaagsel wordt gebruikt, eerst en alléén de twijgen licht worden bespoten met de spuitlijm (alléén de buitenkant van de kroon) en de twijgen lichtjes bestrooien (met behulp van een theezeefje) met kleine grasvezeltjes van Noch, Busch of Faller. Maak niets uit welk merk, ook hier weer uitproberen wat het mooiste wordt.

Nu kan de boom worden voorzien van loof: eerst alléén de twijgen donkergroen spuiten m.b.v. een spuitbus. Dit kan ook gedaan worden voordat de grasvezels aangebracht worden. Dan de boom onderaan bij de stam/grondpin vasthouden en weer lichtjes de buitenkant van de kroon bespuiten met de spuitlijm en meteen met de doos met Fine turf van Woodland. Verdeel met een theezeefje de turf over de kruin van de boom. Niet teveel in één keer, het is beter twee- of zelfs driemaal een beetje turf over de boom te strooien, dan in één keer de boom te laten "dichtslibben" met de minivlokjes.

Combinaties van kleur/soorten turf zijn ook denk/dankbaar. Gewoon uitproberen wat past op de modelbaan. De boompjes kunnen verder nog realistischer gemaakt worden met spuitbuskleuren of airbrush- of drybrushmethode voor bijvoorbeeld het accentueren van de stam. Zo is elke boom een eigen "gezicht" te geven.

Grove den met grasvezels

klein
Afbeelding: 15
Grove den met naalden
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Het eindresultaat:

klein
Afbeelding: 16
Een grove den, bijna niet van echt te onderscheiden
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Een berk:

klein
Afbeelding: 17
Een groepje berken
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Met deze techniek kunnen mooie eigengemaakte bomen op de modelbaan geplant worden die zich duidelijk onderscheiden van de industrieproducten, zelfs beter en mooier dan die gemaakt zijn met "SILFLOR".
Hier nog enkele resultaten van deze techniek:

Grove dennen in schaal H0, 20 - 25 cm:

klein
Afbeelding: 18
Een groepje Grove Dennen
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Eik in schaal H0, 15 cm

klein
Afbeelding: 19
Een prachtige eik
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Beuk:

klein
Afbeelding: 20
Een prachtige beuk
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Bomen maken met deze techniek is "doorbijten en niet opgeven". Blijf proberen ...

JG-03.JPG
Afbeelding: 21
Een statige eik
Foto gemaakt door: Jos Geurts

Meer informatie

Encyclopedie:
Beneluxspoor.net:
Over het maken van bomen.
Externe websites:
Kant-en-klare bomen.
Kant-en-klare bomen.
o.a Laser cut bladeren voor het maken van bomen.
Kant-en-klare bomen.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 7 aug 2023 11:33 (CET)