|
|
| Regel 31: |
Regel 31: |
| | Ook drie [[Elektronica basis#De transformator|trafo]]'s kunnen op bovenstaande wijze met elkaar worden verbonden (zie schema 02). Ook hier geldt hetzelfde verhaal voor de draaddiameter omdat nu de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van drie trafo's door één draad loopt. Hier is eveneens gebruik gemaakt van [[Woorden - Z#Zekering|zekeringen]] voor de (brand)veiligheid. | | Ook drie [[Elektronica basis#De transformator|trafo]]'s kunnen op bovenstaande wijze met elkaar worden verbonden (zie schema 02). Ook hier geldt hetzelfde verhaal voor de draaddiameter omdat nu de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van drie trafo's door één draad loopt. Hier is eveneens gebruik gemaakt van [[Woorden - Z#Zekering|zekeringen]] voor de (brand)veiligheid. |
| | {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| − | |{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="center" style="width:5%;text-align:center;"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>'''LET OP'''</small>||{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="top"|Sluit nooit twee of meerdere trafo's met de secundaire kant parallel aan, zonder ook de primaire kant (de stekker) van alle trafo's in een contactdoos te steken. Als in afbeelding 2 de 12 V<big>~</big> uitgangen van TR1 en TR2 parallel geschakeld worden zonder dat de [[Woorden - S#Stekker|stekker]] van TR2 in het [[Woorden - S#Stopcontact|stopcontact]] zit, dan staat op de pennen van de stekker van TR2 weer de netspanning en dit geeft kans op pijnlijke en <u>levensgevaarlijke</u> schokken. | + | |{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="center" style="width:5%;text-align:center;"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>'''LET OP'''</small>||{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="top"|Sluit nooit twee of meerdere trafo's met de secundaire kant parallel aan, zonder ook de primaire kant (de stekker) van alle trafo's in een contactdoos te steken. Aangezien de trafo's aan de secundaire zijde aan elkaar verbonden zijn, wordt de spanning via de nog niet aangesloten trafo weer omhoog getransformeerd en staat er mogelijk 230V (of meer) op de stekker die nog niet is aangesloten. Hiervoor werd vroeger altijd gewaarschuwd. Oftewel als in afbeelding 2 de 12 V<big>~</big> uitgangen van TR1 en TR2 parallel geschakeld worden zonder dat de [[Woorden - S#Stekker|stekker]] van TR2 in het [[Woorden - S#Stopcontact|stopcontact]] zit, dan staat op de pennen van de stekker van TR2 weer de netspanning en dit geeft kans op pijnlijke en <u>levensgevaarlijke</u> schokken. |
| | |} | | |} |
| | Bij het parallel schakelen van [[Elektronica basis#De transformator|trafo]]'s moeten beide uitgangen in fase zijn, zo niet dan ontstaat er kortsluiting (die verholpen kan worden door de stekker van één van de trafo's andersom in de [[Woorden - C#Contactdoos|contactdoos]] te steken). | | Bij het parallel schakelen van [[Elektronica basis#De transformator|trafo]]'s moeten beide uitgangen in fase zijn, zo niet dan ontstaat er kortsluiting (die verholpen kan worden door de stekker van één van de trafo's andersom in de [[Woorden - C#Contactdoos|contactdoos]] te steken). |
| Regel 64: |
Regel 64: |
| | De gemeenschappelijke draad dient voldoende diameter te hebben. Vergeet ook hier de [[Woorden - Z#Zekering|zekering]]en niet (zie boven). | | De gemeenschappelijke draad dient voldoende diameter te hebben. Vergeet ook hier de [[Woorden - Z#Zekering|zekering]]en niet (zie boven). |
| | {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| − | | valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"|Gebruik bij trafo's en/of voedingen altijd zekeringen!<br />Lees ook de informatie over elektriciteit in het artikel [[Veilig werken]]. | + | |{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||{{TblAgKleur1|#E8E8E8;}} valign="top"|Gebruik bij trafo's en/of voedingen altijd zekeringen!<br />Lees ook de informatie over elektriciteit in het artikel [[Veilig werken]]. |
| | |- | | |- |
| | |} | | |} |
Versie van 5 feb 2024 om 18:04
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Om meer vermogen ter beschikking te hebben en om de hoeveelheid bedrading te reduceren, kunnen transformatoren ("trafo's", wisselspanning, AC) en voedingen (gelijkspanning, DC) gekoppeld worden. Dit artikel beschrijft het koppelen van trafo's of voedingen.
| LET OP |
Bij het zelf bouwen van schakelingen die op de netspanning zijn aangesloten, gaat het om levensgevaarlijke spanning! Zorg ervoor dat de schakeling in een deugdelijke behuizing zit én dat het aansluitsnoer met een deugdelijke trekontlasting in de behuizing is gemonteerd én dat er een dubbelpolige schakelaar is gemonteerd. Hiermee worden beide draden tegelijkertijd onderbroken voor de veiligheid.
|
Trafo's koppelen (AC)
Eén draad van de ene trafo kan aan een draad van de andere trafo worden gekoppeld. In plaats van vier draden zijn er dan nog maar drie draden nodig. Eén draad is dan gemeenschappelijk (zie schema 01). Deze draad moet dan wel voldoende diameter hebben, omdat de stroom van beide trafo's er doorheen loopt. Hiervoor moet minimaal 1,5 mm2 (installatiedraad) worden gebruikt.
De beide andere draden worden voorzien van een zekering voor de (brand)veiligheid en het voorkomen van schade aan de bedrading. De waarde van deze zekering (een traag type, aangegeven met de letter T) bedraagt 1,2 maal de maximaal te leveren stroom van de trafo. Mag de trafo bijvoorbeeld maximaal 1 ampère stroom leveren, neem dan een zekering van 1,2 x 1 = 1,2 AT.
|
|
|
| Afbeelding: 01
|
|
Afbeelding: 02
|
| Aansluiting van twee trafo's
|
|
Aansluiting van drie trafo's
|
| Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Ook drie trafo's kunnen op bovenstaande wijze met elkaar worden verbonden (zie schema 02). Ook hier geldt hetzelfde verhaal voor de draaddiameter omdat nu de stroom van drie trafo's door één draad loopt. Hier is eveneens gebruik gemaakt van zekeringen voor de (brand)veiligheid.
| LET OP |
Sluit nooit twee of meerdere trafo's met de secundaire kant parallel aan, zonder ook de primaire kant (de stekker) van alle trafo's in een contactdoos te steken. Aangezien de trafo's aan de secundaire zijde aan elkaar verbonden zijn, wordt de spanning via de nog niet aangesloten trafo weer omhoog getransformeerd en staat er mogelijk 230V (of meer) op de stekker die nog niet is aangesloten. Hiervoor werd vroeger altijd gewaarschuwd. Oftewel als in afbeelding 2 de 12 V~ uitgangen van TR1 en TR2 parallel geschakeld worden zonder dat de stekker van TR2 in het stopcontact zit, dan staat op de pennen van de stekker van TR2 weer de netspanning en dit geeft kans op pijnlijke en levensgevaarlijke schokken.
|
Bij het parallel schakelen van trafo's moeten beide uitgangen in fase zijn, zo niet dan ontstaat er kortsluiting (die verholpen kan worden door de stekker van één van de trafo's andersom in de contactdoos te steken).
Voedingen koppelen (DC)
Bij twee gelijkspanningsvoedingen kan ook één draad van de ene voeding aan een draad van de andere voeding worden gekoppeld. Dit gebeurt dan door de min-aansluitingen met elkaar te verbinden (zie schema 03). Hier wordt gebruik gemaakt van één draad als gemeenschappelijke nul-aansluiting. Deze draad moet wel voldoende dikte hebben omdat ook hier de stroom van beide voedingen doorheen loopt. Het geniet de voorkeur om dan minimaal 1,5 mm2 te gebruiken. De beide andere draden worden voorzien van een zekering, voor de (brand)veiligheid. De waarde van deze zekering (een traag type, aangegeven met de letter T) bedraagt 1,2 maal de maximaal te leveren stroom van de voeding.
|
|
|
| Afbeelding: 03
|
|
Afbeelding: 04
|
| Aansluiting van twee voedingen
|
|
Aansluiting van drie voedingen
|
| Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
|
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Bij drie voedingen kunnen deze op de hierboven aangegeven wijze met elkaar worden verbonden (zie schema 04). Ook hier geldt hetzelfde verhaal voor de draaddiameter van de gemeenschappelijke aansluiting en de zekeringen waarvan hier eveneens gebruik is gemaakt, voor de (brand)veiligheid.
DC voedingen koppelen voor positieve en negatieve spanning
|
| Afbeelding: 05
|
| Aansluiting van twee voedingen voor positieve/negatieve spanning
|
| Schema gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Wanneer er elektronische schakelingen gebruikt worden die zowel een positieve als negatieve voedingsspanning vereisen (zoals bijv. de oudere HCC-blokkaarten), dan kunnen twee voedingen op bovenstaande wijze worden gekoppeld (zie schema 05).
De gemeenschappelijke draad dient voldoende diameter te hebben. Vergeet ook hier de zekeringen niet (zie boven).
| LET OP |
Gebruik bij trafo's en/of voedingen altijd zekeringen!
Lees ook de informatie over elektriciteit in het artikel Veilig werken.
|
Meer informatie
|
|
Laatste wijziging: 25 jan 2024 10:06 (CET)
|
