Persoonlijke instellingen

Praktijkvoorbeeld klimspiraal

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Gerard Wassink


Inleiding

Het bouwen van een spiraal kan op verschillende manieren gedaan worden. In dit artikel laat Gerard Wassink zien hoe we een klimspiraal volgens de methode van Rainer Lüssi bouwen. Met de methode van Rainer Lüssi maken we met rechte stukken plaatmateriaal, die worden verlijmd tot een zeshoek, een mooie klimspiraal.

De spiraal in dit artikel is zeer groot, met een buitenspoor-diameter van 2000 mm. Door de grote diameter krijgen we een zeer klein hellingspercentage, waardoor we ook met lange treinen kunnen rijden. Door de grootte van de spiraal is deze niet bij iedereen thuis op deze wijze te bouwen. Deze bouwmethode is echter ook goed te gebruiken voor de kleinere diameters.

Het artikel bestaat uit twee delen. Het eerste deel beschrijft de bouw van de draagconstructie c.q. het frame, en het tweede deel gaat over de bouw van de klimspiraal zelf.

Draagconstructie

De klimspiraal moet in de definitieve situatie vanzelfsprekend ergens op rusten. Daarvoor dient een goede draagconstructie te worden gebouwd. De draagconstructie bestaat uit een houten frame met houten poten. De poten zijn verstelbaar in hoogte.

E04.05.04-23.JPG
Afbeelding: 01
Benodigde materialen frame
Foto gemaakt door: Gerard Wassink

Benodigde materialen

Voor de draagconstructie zijn de volgende materialen gebruikt:

  • Geschaafd vuren van 56 × 18 mm.
  • Multiplex/triplexplaten.
  • Balken van 44 × 44 mm.
  • Draadeinden M8.
  • Slagmoeren M8.

Het frame

Het frame, bestaande uit balken, is met lijm, schroeven en halfhoutverbindingen in elkaar gezet. Het is een recht-toe-recht-aan frame. De foto's hieronder zeggen eigenlijk genoeg.

E04.05.04-01.JPG E04.05.04-02.JPG
Afbeelding: 02 Afbeelding: 03
Het uitleggen van het frame Frame met halfhoutverbindingen
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink
E04.05.04-03.JPG E04.05.04-04.JPG
Afbeelding: 04 Afbeelding: 05
Frame gereed, zonder poten Frame gereed, met poten
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink

De instelbare poten

Er is voor gekozen om balken van 44 × 44 mm voor de poten te gebruiken. Ze zijn 80 cm hoog. Van de poten zijn stukjes van 10 cm. afgezaagd. In die stukjes van 10 cm komen de slagmoeren. Het eerste idee was om bouten M8 met de kop in de langere einden te lijmen. Maar na een tip op het Beneluxspoor-Forum (zie: Meer informatie) zijn beide einden van slagmoeren voorzien. Veel gemakkelijker...

Door deze constructie van de poten kan het frame netjes horizontaal afgesteld worden.

E04.05.04-05.JPG E04.05.04-06.JPG
Afbeelding: 06 Afbeelding: 07
Draadeinden en slagmoeren Inslaan van de slagmoeren met draadeinden
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink
E04.05.04-07.JPG E04.05.04-08.JPG
Afbeelding: 08 Afbeelding: 09
Poten gereed voor montage Poten gereed met slagmoeren en draadeinden
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink
E04.05.04-09.JPG
Afbeelding 10
De berekening van de platen
Schermafdruk gemaakt door: Gerard Wassink

E04.05.04-10.JPG
Afbeelding 11
De gebruikte platen zijn gezaagd
Foto gemaakt door: Gerard Wassink

De klimspiraal

Natuurlijk is voor de berekeningen gebruik gemaakt van de Excel-sheet van Rainer Lüssi zelf. De Nederlandstalige versie van de Excel-sheet is hier-onder te downloaden. Voor de berekeningen (zie: afbeelding 10) is gekozen voor:

  • een binnenstraal van 941 mm;
  • een buitenstraal van 1000 mm;
  • een breedte van de bedding van 42 mm;
  • een veiligheidsafstand van 10 mm.

Plaatmateriaal

Uit de berekende waarden hierboven kunnen we maten afleiden voor de te zagen stukken hout. In dit voorbeeld is gekozen voor triplex van 5,5 mm dik. Samen met de mensen bij de bouwmarkt zijn de stukken helemaal op maat gezaagd. Maak hiervoor een goed zaagplan, "voordat" we naar de bouwmarkt gaan. De standaardmaat van platen hout is 2440 mm bij 1220 mm. Houd rekening met een breedte van drie mm voor de zaagsneden.

Bij dit voorbeeld was de lengte aan de lange zijde van de stukken 1190,5 mm, bij een breedte van 242,9 mm. Wees gerust, met de tienden (de maten achter de komma) hoeven we geen rekening te houden. De laatste maat die erg van belang is, is de overlapping (zie: foto 12 en 13). Dat is de afstand vanaf de hoek aan de lange zijde waarover een tweede stuk verschoven is voordat dit wordt verlijmd. De overlapping zorgt voor een sterke lijmverbinding tussen de delen.

Het ijzerwerk

Voor de ondersteuning van de platen / niveaus in de klimspiraal wordt gebruik gemaakt van draadeinden. Met de nodige ringen en moeren is straks de spiraal keurig af te stellen.

Verlijmen

De bouwmethode gaat uit van trapeziumvormige stukken plaatmateriaal met hoeken van 60° (graden). Door deze op de juiste manier te verlijmen, kunnen we er een stevige zeshoek van maken. Hoe het verlijmen werkt, is hieronder te zien.

E04.05.04-11.JPG E04.05.04-12.JPG
Afbeelding: 12 Afbeelding: 13
Platen verlijmen. Let op de overlapping! De platen liggen te drogen
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink
E04.05.04-13.JPG
Afbeelding: 14
Uitleggen van de zeshoek
Foto gemaakt door: Gerard Wassink

Spiraalopbouw

Na het maken van de platen met een overlapping kan de spiraal worden opgebouwd.

De start

Eerst wordt één van de delen haaks gezaagd. Dan wordt in de grondplaat deze haakse vorm uitgezaagd (zie: foto 15). Op foto 16 zien we hoe er onder de grondplaat twee balkjes zijn vastgeschroefd om de eerste plaat van de spiraal aan vast te maken. Op foto 17 zien we hoe op deze manier een mooie vloeiende overgang wordt verkregen.

E04.05.04-14.JPG E04.05.04-15.JPG
Afbeelding: 15 Afbeelding: 16
Uitzagen startplaat spiraal Passen startplaat van de spiraal in het frame
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink
E04.05.04-16.JPG
Afbeelding: 17
Startplaat van de spiraal in het frame
Foto gemaakt door: Gerard Wassink

De eerste ronde

Nadat de start is gemaakt, kunnen de volgende delen er aan vast worden gelijmd (hieronder te zien op foto 18). Het eerste (start-)deel ligt op deze foto in het midden van de linker zijkant van de foto. Op de tweede foto zien we de eerste ronde nu compleet van bovenaf, op hoogte gebracht met de draadeinden.

E04.05.04-17.JPG E04.05.04-18.JPG
Afbeelding: 18 Afbeelding: 19
De eerste delen van de spiraal De eerste volledige ronde
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink

De tweede ronde en op hoogte

Op foto 20 zien we een overzicht, met rechtsachter de wissels voor de overgang naar het schaduwstation. Op foto 21 zien we nog een keer details van de opbouw. Aan de rechterkant, onder de eerste helling door, zien we het begin van de oostelijke wisselstraat van het schaduwstation. En op de voorgrond van beide fotos zien we het omloopspoor op het niveau van het schaduwstation.

E04.05.04-19.JPG E04.05.04-20.JPG
Afbeelding: 20 Afbeelding: 21
Niveau 2 van de spiraal Niveau 2 van de spiraal
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink

Op de volgende twee fotos zien we een overzicht vanuit het zuidoosten. Op de linkerfoto is de helling mooi te zien, op de rechter het hoogteverschil (18 cm. per 360 graden).

E04.05.04-21.JPG E04.05.04-22.JPG
Afbeelding: 22 Afbeelding: 23
Overzicht van de spiraal Hoogteverschil van de spiraal
Foto gemaakt door: Gerard Wassink Foto gemaakt door: Gerard Wassink


Downloads.png
Klik op onderstaande link:
Excel-bestand
Berekening spiraal



Meer informatie

Encyclopedie:
Beneluxspoor.net:
Bouwdraadje van Gerard Wassink
Externe website:

Gerelateerde termen: Helix, Klimspiraal, spiraal, stijgspiraal



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 26 aug 2024 11:10 (CET)