|
|
Servo-aansturingUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Op de modelspoorbaan is goed gebruik te maken van modelbouwservo's voor bijvoorbeeld wisselaandrijving, het openen van de deuren van een lokloods, of voor het bedienen van overwegbomen. Dit artikel beschrijft verschillende mogelijkheden van een servo-aansturing. Servo of servomotor?Een (modelbouw)servo is geen servomotor. Een servomotor is een geheel ander apparaat, dat ook vele malen duurder is. Een servomotor wordt in de industrie gebruikt op 24 of 230 volt (via de dure besturingskast). De werking van de servomotor is enigszins vergelijkbaar met een stappenmotor. Zou het al lukken zo een servomotor aan een wissel te koppelen, dan draait de servomotor (al bij het eerste inschakelen), het hele wissel aan gort! En nog een probleem; er is geen enkele wisseldecoder die een echte servomotor aan kan sturen. Dat lukt met modelbouwservo's een heel stuk beter. AanstuurmethodenVoor het aansturen van servo's is o.a. gebruik te maken van het NE555 timer IC. Met een paar extra onderdelen kan hiermee een stuurpulsgenerator worden gebouwd. De spanningsregelaar 7805 zorgt voor de stabiele voeding van de servotester en de servo. De aansluitingen van beide IC's zijn aangegeven in afbeelding 01.
Afbeelding 02 geeft het schema van een eenvoudige servotester met deze componenten. Met het schema in afbeelding 03 kan de servo in twee van te voren instelbare posities worden gezet, afhankelijk van de stand van schakelaar S1. De beide standen zijn instelbaar met potmeters P1 en P2. Deze schakeling kan prima toegepast worden als wisselaandrijving.
De stuur-elektronica is ontkoppeld met R3 en C3. C4 is 100 μF. Deze drie componenten vlakken de spanning naar de NE555 extra af, waardoor de NE555 zijn werk naar behoren kan doen. Met het schema in afbeelding 04 is een complete wisselaandrijving te bouwen, inclusief puntstukpolarisatie met behulp van schakelaar S2, welke gekoppeld is aan de servo-arm. De aansluitingen 1 en 2 van S2 worden op de spoorstaven aangesloten en aansluiting P gaat naar het puntstuk.
Met bovenstaande componenten (zie afbeeldingen 2 t/m 4) is geen lange omlooptijd te verwezenlijken. Tip: Let op bij wissels waarbij de wisseltongen elektrisch met het puntstuk verbonden zijn. Bij dit type wissels kan geen gebruik gemaakt worden van een relais voor het ompolen van de spanning op het puntstuk. Daar het relais (Re1) vele malen sneller schakelt dan de wisselaandrijving bestaat namelijk kans op kortsluiting tijdens het omzetten van de wisseltongen. Er moeten dan microschakelaars gebruikt worden die door de arm van de servo geschakeld worden, zodat de wisseltongen precies op tijd spanning met de juiste polariteit krijgen. Aansturing met aangepaste servotesterEr zijn servotesters te koop, bijv. het bouwpakket 234915 - 8J van Conrad. Ook bij Ali-express worden kant-en-klare goedkope servotesters aangeboden. Met een servotester is heel simpel de servo aan te sturen. Voor meer mogelijkheden is een servotester heel gemakkelijk aan te passen.
Dat is wat André van Loe gedaan heeft, op het BNLS-forum gaf hij aan hoe. Het is mogelijk om de servo met twee potmeters en een schakelaar twee van te voren ingestelde standen te laten aannemen. De bestaande potmeter is verwijderd en vervangen door twee met een de halve waarde van de originele potentiometer in serie. Over één van de potmeters is een schakelaar gemonteerd. Met de schakelaar wordt de potmeter overbrugd, zodat de servo met de andere potmeter op de ene stand wordt ingesteld. Wanneer de schakelaar onderbroken wordt, gaat de servo naar de andere stand. De beide eindstanden zijn met beide potmeters in te stellen. Hij heeft tevens twee connectoren op het printje gemonteerd, zodat de bedrading snel en eenvoudig aangesloten kan worden, zoals op afbeelding 07 te zien is. PuntstukpolarisatieOm het puntstuk van een wissel te polariseren kunnen een paar microswitches worden gemonteerd in de buurt van de servo-arm, zodat in beide eindstanden van de servo een schakelaar omgezet wordt. Deze kan het puntstuk van spanning voorzien met de juiste polariteit. Hiervoor moet een bevestigingsplaatje worden gemaakt, of gekocht met daarop gemonteerde eindschakelaars. Zie "Externe websites" voor kant-en-klare servotesters. Meer informatie
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
