Persoonlijke instellingen

Overwegen grootspoor: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (nav)
k (links toeg.)
Regel 10: Regel 10:
 
In dit artikel worden de '''overwegen bij het grootspoor''' behandeld.  
 
In dit artikel worden de '''overwegen bij het grootspoor''' behandeld.  
  
−
Wanneer we het spoor willen kruisen, kunnen we dat "gelijkvloers" of "ongelijkvloers" doen. "Ongelijkvloers" is het passeren van het spoor door een viaduct (brug) of tunnel te gebruiken. "Gelijkvloers" is het passeren op gelijk niveau met het spoor via een spoorwegovergang of [[Woorden - O#Overweg|overweg]].  
+
Wanneer we het spoor willen kruisen, kunnen we dat "gelijkvloers" of "ongelijkvloers" doen. "Ongelijkvloers" is het passeren van het spoor door een [[Woorden - V#Viaduct|viaduct]] (brug) of [[Woorden - T#Tunnel|tunnel]] te gebruiken. "Gelijkvloers" is het passeren op gelijk niveau met het spoor via een spoorwegovergang of [[Woorden - O#Overweg|overweg]].  
 
=== Vormen ===
 
=== Vormen ===
−
Een overweg kan "onbeveiligd" of "beveiligd" zijn, ook worden wel de termen "onbewaakt" en "bewaakt" gebruikt. Het hangt er van af of er maatregelen zijn genomen om bij de overweg aan te geven dat het veilig is om de spoorweg te kruisen.<br />
+
Een overweg kan "onbeveiligd" of "beveiligd" zijn, ook worden wel de termen [[Woorden - O#Onbewaakte overweg|"onbewaakt"]] en "bewaakt" gebruikt. Het hangt er van af of er maatregelen zijn genomen om bij de overweg aan te geven dat het veilig is om de spoorweg te kruisen.<br />
 
Bij een onbeveiligde/onbewaakte overweg moet de weggebruiker zelf controleren of er een trein aankomt. Een beveiligde overweg kan met lichten, bomen of hekken beveiligd zijn, het is meestal een combinatie van deze onderdelen.
 
Bij een onbeveiligde/onbewaakte overweg moet de weggebruiker zelf controleren of er een trein aankomt. Een beveiligde overweg kan met lichten, bomen of hekken beveiligd zijn, het is meestal een combinatie van deze onderdelen.
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
Regel 28: Regel 28:
 
}}
 
}}
 
=== Onbeveiligde overwegen ===
 
=== Onbeveiligde overwegen ===
−
De eerste overwegen in Nederland waren allemaal beveiligde overwegen. Dit was voorgeschreven in de eerste Spoorwegwet van Nederland. De wet schreef voor, dat de hoofdspoorwegen afgesloten moesten zijn. Dus werden alle overwegen/overgangen uitgevoerd met hekken en bomen, die door overwegwachters werden bediend, zie afbeeldingen 01 en 02. Door een wetswijziging in 1922, werd het mogelijk om in de hoofdspoorwegen ook onbewaakte overwegen te hebben.  
+
De eerste overwegen in Nederland waren allemaal beveiligde [[Woorden - #Overweg|overwegen]]. Dit was voorgeschreven in de eerste Spoorwegwet van Nederland. De wet schreef voor, dat de hoofdspoorwegen afgesloten moesten zijn. Dus werden alle overwegen/overgangen uitgevoerd met hekken en bomen, die door overwegwachters werden bediend, zie afbeeldingen 01 en 02. Door een wetswijziging in 1922, werd het mogelijk om in de hoofdspoorwegen ook onbewaakte overwegen te hebben.  
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= E08.02-01.JPG
 
|Bestand= E08.02-01.JPG
 
|Grootte= Klein
 
|Grootte= Klein
 
|Volgnummer= 03
 
|Volgnummer= 03
−
|Omschrijving= Onbewaakte overweg (NABO) in de omgeving van Varsseveld
+
|Omschrijving= Onbewaakte overweg ("NABO") in de omgeving van Varsseveld
 
|Maker= Ronald Koerts
 
|Maker= Ronald Koerts
 
}}
 
}}
 
Een onbewaakte overweg wordt alleen maar gemarkeerd door een aantal hekken en een tweetal palen met [[Woorden - A#Andreaskruis|"Andreaskruis]]en". Bij "enkelspoor" is er maar één Andreaskruis aan de paal gemonteerd, en bij twee- en meer sporen zijn twee Andreaskruisen aan de paal gemonteerd, die gedeeltelijk in elkaar gevlochten zijn c.q. elkaar gedeeltelijk overlappen. In spoorjargon wordt een onbeveiligde overweg aangeduid met [[Woorden - N#NABO.|"NABO"]].
 
Een onbewaakte overweg wordt alleen maar gemarkeerd door een aantal hekken en een tweetal palen met [[Woorden - A#Andreaskruis|"Andreaskruis]]en". Bij "enkelspoor" is er maar één Andreaskruis aan de paal gemonteerd, en bij twee- en meer sporen zijn twee Andreaskruisen aan de paal gemonteerd, die gedeeltelijk in elkaar gevlochten zijn c.q. elkaar gedeeltelijk overlappen. In spoorjargon wordt een onbeveiligde overweg aangeduid met [[Woorden - N#NABO.|"NABO"]].
  
−
Tegenwoordig komen er geen onbeveiligde overwegen meer bij. De meesten worden "gedoogd" en worden, indien mogelijk, opgeheven en gesloten. Als er toch veel gebruik van een onbeveiligde overweg wordt gemaakt, dan is ombouw naar een AHOB of mini-AHOB aan de orde.
+
Tegenwoordig komen er geen onbeveiligde overwegen meer bij. De meesten worden "gedoogd" en worden, indien mogelijk, opgeheven en gesloten. Als er toch veel gebruik van een onbeveiligde overweg wordt gemaakt, dan is ombouw naar een "AHOB" of mini-"AHOB" aan de orde.
 
=== Beveiligde overwegen ===
 
=== Beveiligde overwegen ===
 
Deze komen we in diverse vormen tegen. Van typen met alléén lichten (=lampen) of [[Woorden - L#LED.|led]]s tot geheel gesloten door middel van bomen en hekken.<br />
 
Deze komen we in diverse vormen tegen. Van typen met alléén lichten (=lampen) of [[Woorden - L#LED.|led]]s tot geheel gesloten door middel van bomen en hekken.<br />
Regel 46: Regel 46:
 
:{|
 
:{|
 
|
 
|
−
* [[#Automatische KnipperLamp Installatie (AKLI)|De AKLI: Automatische Knipper Lamp Installatie]].
+
* [[#Automatische KnipperLamp Installatie ("AKLI")|De "AKLI": Automatische Knipper Lamp Installatie]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Automatische Knipperlicht Installatie (AKI)|De AKI: Automatische Knipperlicht Installatie]].
+
* [[#Automatische Knipperlicht Installatie ("AKI")|De "AKI": Automatische Knipperlicht Installatie]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen (WILO)|De WILO: Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen]].
+
* [[#Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen ("WILO")|De "WILO": Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Waarschuwings Installatie DienstOverpad (WIDO)|De WIDO: Waarschuwings Installatie DienstOverpad]].  
+
* [[#Waarschuwings Installatie DienstOverpad ("WIDO")|De "WIDO": Waarschuwings Installatie DienstOverpad]].  
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten (WUBO)|De WUBO: Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten]].  
+
* [[#Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten ("WUBO")|De "WUBO": Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten]].  
 
|}
 
|}
−
==== Automatische KnipperLamp Installatie (AKLI) ====
+
==== Automatische KnipperLamp Installatie ("AKLI") ====
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= AKLI Overweg.gif
 
|Bestand= AKLI Overweg.gif
 
|Grootte= Zeer klein
 
|Grootte= Zeer klein
 
|Volgnummer= 04
 
|Volgnummer= 04
−
|Omschrijving= AKLI Overweg
+
|Omschrijving= "AKLI" Overweg
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
}}
 
}}
−
Door de wetswijziging van 1922 werd het mogelijk dat onbewaakte overwegen ook bij de hoofdspoorwegen voorkomen. Daardoor nam het aantal ongelukken toe. Daarop is in 1929 besloten tot het beveiligen van diverse overwegen met zogenaamde "knipperlamp-[[Woorden - I#Installatie|installaties]]". Deze voorlopers van de "Automatische Knipperlicht Installatie" (AKI) waren, voor die tijd, geavanceerde toestellen. De installatie toonde drie beelden:  
+
Door de wetswijziging van 1922 werd het mogelijk dat onbewaakte overwegen ook bij de hoofdspoorwegen voorkomen. Daardoor nam het aantal ongelukken toe. Daarop is in 1929 besloten tot het beveiligen van diverse overwegen met zogenaamde "knipperlamp-[[Woorden - I#Installatie|installaties]]". Deze voorlopers van de "Automatische Knipperlicht Installatie" ("AKI") waren, voor die tijd, geavanceerde toestellen. De installatie toonde drie beelden:  
 
{|
 
{|
 
|
 
|
Regel 82: Regel 82:
 
| Eén oranje lamp die continu brandde.  
 
| Eén oranje lamp die continu brandde.  
 
|}
 
|}
−
==== Automatische Knipperlicht Installatie (AKI) ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
−
<i>Evoluering tot Automatische Knipperlicht Installatie(AKI)</i>
+
==== Automatische Knipperlicht Installatie ("AKI") ====
 +
<i>Evoluering tot Automatische Knipperlicht Installatie("AKI")</i>
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
|Bestand= AKI_Overweg_geen_trein.gif
 
|Bestand= AKI_Overweg_geen_trein.gif
Regel 96: Regel 97:
 
|Omschrijving= Er nadert géén trein
 
|Omschrijving= Er nadert géén trein
 
|Omschrijving2= Er nadert een trein
 
|Omschrijving2= Er nadert een trein
−
|Omschrijving3= Overweg met moderne AKI in Spoorlijn Apeldoorn - Zutphen, nabij buurtschap "De Kar"
+
|Omschrijving3= Overweg met moderne "AKI" in Spoorlijn Apeldoorn - Zutphen, nabij buurtschap "De Kar"
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron2= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron2= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Maker3= Ronald Koerts
 
|Maker3= Ronald Koerts
 
}}
 
}}
−
De "knipperlampinstallaties" (AKLI's) zijn geëvolueerd tot de huidige "Automatische Knipperlicht Installatie" (AKI) met twee rode knipperlichten en bellen als waarschuwing dat er een trein aankomt. De AKI heeft de volgende beelden:
+
De "knipperlampinstallaties" ("AKLI's") zijn geëvolueerd tot de huidige "Automatische Knipperlicht Installatie" ("AKI") met twee rode knipperlichten en bellen als waarschuwing dat er een trein aankomt. De "AKI" heeft de volgende beelden:
 
{|
 
{|
 
|
 
|
Regel 112: Regel 113:
 
|}
 
|}
  
−
De drie de lampen zijn aan beide zijden van de AKI aangebracht. Daardoor ziet men aan beide zijden van de overweg de lampen oplichten.
+
De drie de lampen zijn aan beide zijden van de "AKI" aangebracht. Daardoor ziet men aan beide zijden van de overweg de lampen oplichten.
  
 
Het knipperen van de lampen werd bij de eerste uitvoeringen geregeld d.m.v. een kwikschakelaar. Dit was een U-vormig buisje, waarin zich kwik bevond. Aan het ene uiteinde van de buis bevond zich gas dat verwarmd werd, en waardoor het kwik aan het schommelen werd gebracht, aan het andere uiteinde maakte het kwik door de schommelingen contact en daarna daalde het kwik weer, waardoor het contact onderbroken werd. Deze kwikknipper[[Woorden - I#Installatie|installaties]] hebben tot 2006/2007 dienst gedaan. De nieuwere uitvoeringen werden voorzien van relais voor de besturing.
 
Het knipperen van de lampen werd bij de eerste uitvoeringen geregeld d.m.v. een kwikschakelaar. Dit was een U-vormig buisje, waarin zich kwik bevond. Aan het ene uiteinde van de buis bevond zich gas dat verwarmd werd, en waardoor het kwik aan het schommelen werd gebracht, aan het andere uiteinde maakte het kwik door de schommelingen contact en daarna daalde het kwik weer, waardoor het contact onderbroken werd. Deze kwikknipper[[Woorden - I#Installatie|installaties]] hebben tot 2006/2007 dienst gedaan. De nieuwere uitvoeringen werden voorzien van relais voor de besturing.
Regel 118: Regel 119:
 
<u>Verschijningsvormen</u>
 
<u>Verschijningsvormen</u>
  
−
De AKI is er in een aantal verschijningsvormen. De eerste AKI's hadden per lamp een afzonderlijke anti-verblindingskap. In latere jaren zijn de afzonderlijke kappen vervangen door een groot scherm in de vorm van een driehoek met afgeronde hoeken.  
+
De "AKI" is er in een aantal verschijningsvormen. De eerste "AKI,s" hadden per lamp een afzonderlijke anti-verblindingskap. In latere jaren zijn de afzonderlijke kappen vervangen door een groot scherm in de vorm van een driehoek met afgeronde hoeken.  
  
 
<u>Ombouwprogramma</u><br />
 
<u>Ombouwprogramma</u><br />
  
−
Tegenwoordig zijn er geen openbare overwegen meer die zijn voorzien een AKI. Deze zijn allemaal omgebouwd naar een overweg met bomen, een mini-AHOB of een normale AHOB. De laatste AKI is in 2006 omgebouwd.
+
Tegenwoordig zijn er geen openbare overwegen meer die zijn voorzien een "AKI". Deze zijn allemaal omgebouwd naar een overweg met bomen, een mini-"AHOB" of een normale "AHOB". De laatste "AKI" is in 2006 omgebouwd.<br>
−
==== Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen (WILO) ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen ("WILO") ====
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= WILO Overweg.gif
 
|Bestand= WILO Overweg.gif
 
|Grootte= Zeer klein
 
|Grootte= Zeer klein
 
|Volgnummer= 08
 
|Volgnummer= 08
−
|Omschrijving= WILO Overweg
+
|Omschrijving= "WILO" Overweg
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
}}
 
}}
−
Deze [[Woorden - I#Installatie|installatie]] is alleen in gebruik bij particuliere overwegen. Dit zijn overwegen die toegang verschaffen tot [[Woorden - B#Boerderijen|boerderijen]] of landerijen die aan het spoor liggen. De [[Woorden - I#Installatie|installatie]] bestaat uit twee lampen. Een witte lamp die knippert, ten teken dat het veilig is, en een rode lamp die knippert, ten teken dat het onveilig is. De installatie staat aan weerszijden van de overweg.
+
Deze [[Woorden - I#Installatie|installatie]] is alleen in gebruik bij particuliere overwegen. Dit zijn overwegen die toegang verschaffen tot [[Woorden - B#Boerderijen|boerderijen]] of landerijen die aan het spoor liggen. De [[Woorden - I#Installatie|installatie]] bestaat uit twee lampen. Een witte lamp die knippert, ten teken dat het veilig is, en een rode lamp die knippert, ten teken dat het onveilig is. De installatie staat aan weerszijden van de overweg.<br>
−
==== Waarschuwings Installatie Dienst Overpad (WIDO) ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Waarschuwings Installatie DienstOverpad ("WIDO") ====
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
|Bestand= WIDO Overweg.jpg
 
|Bestand= WIDO Overweg.jpg
Regel 143: Regel 146:
 
|Volgnummer2= 10
 
|Volgnummer2= 10
 
|Volgnummer3= 11
 
|Volgnummer3= 11
−
|Omschrijving= WIDO Dienstoverpad
+
|Omschrijving= "WIDO" Dienstoverpad
−
|Omschrijving2= WIDO (er nadert géén trein)
+
|Omschrijving2= "WIDO" (er nadert géén trein)
−
|Omschrijving3= WIDO (er nadert een trein!)
+
|Omschrijving3= "WIDO" (er nadert een trein!)
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron2= [https://www.nicospilt.com Nico Spilt]
 
|Bron2= [https://www.nicospilt.com Nico Spilt]
 
|Bron3= [https://www.nicospilt.com Nico Spilt]
 
|Bron3= [https://www.nicospilt.com Nico Spilt]
 
}}
 
}}
−
Deze [[Woorden - I#Installatie|installatie]] komt alleen voor op stations en [[Woorden - E#Emplacement|emplacement]]en. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een [[Woorden - R#Rijweg|rijweg]] (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het [[Woorden - D#Dienstoverpad|dienstoverpad]] mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.
+
Deze [[Woorden - I#Installatie|installatie]] komt alleen voor op stations en [[Woorden - E#Emplacement|emplacement]]en. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een [[Woorden - R#Rijweg|rijweg]] (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het [[Woorden - D#Dienstoverpad|dienstoverpad]] mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.<br>
−
==== Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten (WUBO) ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten ("WUBO") ====
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
|Bestand= Wubo-WHermsen01.gif  
 
|Bestand= Wubo-WHermsen01.gif  
Regel 159: Regel 163:
 
|Volgnummer= 12  
 
|Volgnummer= 12  
 
|Volgnummer2= 13  
 
|Volgnummer2= 13  
−
|Omschrijving= WUBO Dienstoverpad (er nadert géén trein)  
+
|Omschrijving= "WUBO" Dienstoverpad (er nadert géén trein)  
−
|Omschrijving2= WUBO Dienstoverpad (er nadert een trein)  
+
|Omschrijving2= "WUBO" Dienstoverpad (er nadert een trein)  
 
|Maker= Werner Hermsen
 
|Maker= Werner Hermsen
 
|Maker2= Werner Hermsen   
 
|Maker2= Werner Hermsen   
Regel 167: Regel 171:
 
|Type2= Tekening
 
|Type2= Tekening
 
}}
 
}}
−
De "WUBO"-[[Woorden - I#Installatie|installatie]] komt alleen voor op stations en [[Woorden - E#Emplacement|emplacement]]en. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een [[Woorden - R#Rijweg|rijweg]] (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het dienstoverpad mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.
+
De "WUBO"-[[Woorden - I#Installatie|installatie]] komt alleen voor op stations en [[Woorden - E#Emplacement|emplacement]]en. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een [[Woorden - R#Rijweg|rijweg]] (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het dienstoverpad mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.<br>
 +
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 
=== Categorie: Afgesloten overweg ===
 
=== Categorie: Afgesloten overweg ===
 
Onder deze categorie vallen alle installaties die de overweg beveiligen met afsluitbare bomen en/of hekken.
 
Onder deze categorie vallen alle installaties die de overweg beveiligen met afsluitbare bomen en/of hekken.
 
::{|
 
::{|
 
|
 
|
−
* [[#Elektrisch Bediende Overweg (EBO)|Elektrisch Bediende Overweg (EBO)]].
+
* [[#Elektrisch Bediende Overweg ("EBO")|Elektrisch Bediende Overweg ("EBO")]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Automatische Halve OverwegBomen (AHOB)|Automatische Halve OverwegBomen (AHOB)]].
+
* [[#Automatische Halve OverwegBomen ("AHOB")|Automatische Halve OverwegBomen ("AHOB")]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Mini-AHOB|Mini-AHOB]].
+
* [[#Mini-"AHOB"|Mini-"AHOB"]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#Automatische Dubbele OverwegBomen (ADOB)|Automatische Dubbele OverwegBomen (ADOB)]].
+
* [[#Automatische Dubbele OverwegBomen ("ADOB")|Automatische Dubbele OverwegBomen ("ADOB")]].
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
* [[#MeBeLa|MeBeLa]].  
+
* [[#"MeBeLa"|"MeBeLa"]].  
 
|}
 
|}
−
==== Elektrisch Bediende Overweg (EBO) ====  
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Elektrisch Bediende Overweg ("EBO") ====
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Elektrisch Bediende Overweg.jpg
 
|Bestand= Elektrisch Bediende Overweg.jpg
Regel 194: Regel 200:
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
|Bron= [http://www.marcrpieters.nl Marc Pieters]
 
}}
 
}}
−
Dit zijn overwegen die vanuit een seinhuis of door de treindienstleider bediend worden. Deze vorm komt meestal alleen voor op plaatsen waar een automatische [[Woorden - I#Installatie|installatie]] niet, of bijna niet, toe te passen is. Eén van de plaatsen waar deze vorm van overweg nog voorkomt is Zutphen. De Elektrisch Bediende Overweg (EBO) sluit meestal de gehele weg af.
+
Dit zijn overwegen die vanuit een seinhuis of door de treindienstleider bediend worden. Deze vorm komt meestal alleen voor op plaatsen waar een automatische [[Woorden - I#Installatie|installatie]] niet, of bijna niet, toe te passen is. Eén van de plaatsen waar deze vorm van overweg nog voorkomt is Zutphen. De Elektrisch Bediende Overweg ("EBO") sluit meestal de gehele weg af.<br>
−
==== Automatische Halve OverwegBomen (AHOB) ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Automatische Halve OverwegBomen ("AHOB") ====
 
Dit is de meest voorkomende overweg-[[Woorden - I#Installatie|installatie]] in Nederland. Bij gesloten toestand komen de bomen tot halverwege de weg. Zodoende kunnen voertuigen die gedurende het dicht gaan van de bomen op de overweg rijden, niet ingesloten raken. De "AHOB" (zie: [[Overwegen grootspoor#Meer informatie|"Meer informatie"]]) bestaat in zeer veel varianten. Naast bomen voor de wegen, zijn er tegenwoordig ook veel installaties die bomen voor de voetgangers hebben.
 
Dit is de meest voorkomende overweg-[[Woorden - I#Installatie|installatie]] in Nederland. Bij gesloten toestand komen de bomen tot halverwege de weg. Zodoende kunnen voertuigen die gedurende het dicht gaan van de bomen op de overweg rijden, niet ingesloten raken. De "AHOB" (zie: [[Overwegen grootspoor#Meer informatie|"Meer informatie"]]) bestaat in zeer veel varianten. Naast bomen voor de wegen, zijn er tegenwoordig ook veel installaties die bomen voor de voetgangers hebben.
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
Regel 204: Regel 211:
 
|Volgnummer= 15
 
|Volgnummer= 15
 
|Volgnummer2= 16
 
|Volgnummer2= 16
−
|Omschrijving= Een Mini-AHOB, Lange Juffer, nabij Dieren
+
|Omschrijving= Een Mini-"AHOB", Lange Juffer, nabij Dieren
−
|Omschrijving2= Standaard AHOB overweg in de omgeving van Varsseveld
+
|Omschrijving2= Standaard "AHOB" overweg in de omgeving van Varsseveld
 
|Maker= Ronald Koerts
 
|Maker= Ronald Koerts
 
|Maker2= Ronald Koerts
 
|Maker2= Ronald Koerts
 
}}
 
}}
−
==== Mini-AHOB ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
−
De laatste jaren zijn er veel AHOB's bijgekomen. Dit komt door het ombouwprogramma van AKI naar AHOB. Doordat veel AKI's in de buitengebieden staan, en meestal niet aan de breedste wegen, is voor het ombouwprogramma een aparte AHOB ontwikkeld: de "Mini-AHOB" (zie: [[Overwegen grootspoor#Meer informatie|"Meer informatie"]]). Deze heeft korte overwegbomen en deze staan in geopende toestand onder een kleine hoek om de zichtbaarheid te vergroten.
+
==== Mini-"AHOB" ====
−
==== Automatische Dubbele OverwegBomen (ADOB) ====
+
De laatste jaren zijn er veel "AHOB,s" bijgekomen. Dit komt door het ombouwprogramma van "AKI" naar "AHOB". Doordat veel "AKI"'s in de buitengebieden staan, en meestal niet aan de breedste wegen, is voor het ombouwprogramma een aparte "AHOB" ontwikkeld: de "Mini-AHOB" (zie: [[Overwegen grootspoor#Meer informatie|"Meer informatie"]]). Deze heeft korte overwegbomen en deze staan in geopende toestand onder een kleine hoek om de zichtbaarheid te vergroten.<br>
−
Om te voorkomen dat automobilisten tussen de halve bomen van een AHOB door kunnen slalommen, is de ADOB ontwikkeld.
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== Automatische Dubbele OverwegBomen ("ADOB") ====
 +
Om te voorkomen dat automobilisten tussen de halve bomen van een "AHOB" door kunnen slalommen, is de "ADOB" ontwikkeld.
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= ADOB-overweg-Bilthoven.jpg
 
|Bestand= ADOB-overweg-Bilthoven.jpg
 
|Grootte= Klein
 
|Grootte= Klein
 
|Volgnummer= 17
 
|Volgnummer= 17
−
|Omschrijving= ADOB-overweg, Bilthoven
+
|Omschrijving= "ADOB"-overweg, Bilthoven
 
||Bron= [https://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org] [[Bestand:CCimage.jpg|15px|link=https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl]]
 
||Bron= [https://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org] [[Bestand:CCimage.jpg|15px|link=https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl]]
 
}}
 
}}
−
Bij gesloten toestand sluiten de bomen de hele weg af. Om botsingen tussen trein en wegvoertuigen te vermijden is de overweg uitgerust met een radarsysteem en detectielussen in het wegdek. Als één van deze systemen ingesloten verkeer waarneemt, gaat de betreffende uitrijboom later dicht, zodat het voertuig nog van de overweg af kan. Behalve de rode lampen hingen er ook oranje lampen (tussen de rode), die 37 seconden voor de passage van de trein enkele seconden brandden, waarna de rode lampen om-en-om gingen knipperen.
+
Bij gesloten toestand sluiten de bomen de hele weg af. Om botsingen tussen trein en wegvoertuigen te vermijden is de overweg uitgerust met een radarsysteem en detectielussen in het wegdek. Als één van deze systemen ingesloten verkeer waarneemt, gaat de betreffende uitrijboom later dicht, zodat het voertuig nog van de overweg af kan. Behalve de rode lampen hingen er ook oranje lampen (tussen de rode), die 37 seconden voor de passage van de trein enkele seconden brandden, waarna de rode lampen om-en-om gingen knipperen.<br>
−
==== MeBeLa ====
+
[[#Categorie: Niet afgesloten overweg|Naar boven]]
 +
==== "MeBeLa" ====
 
Mechanisch Bedienbaar Landhek. Speciaal ontworpen voor particuliere spoorwegovergangen. Zie ook: [[Woorden - M#Mebela.|mebela]].
 
Mechanisch Bedienbaar Landhek. Speciaal ontworpen voor particuliere spoorwegovergangen. Zie ook: [[Woorden - M#Mebela.|mebela]].
 
=== Automatisch of bediend? ===
 
=== Automatisch of bediend? ===
Regel 254: Regel 264:
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
|Volgnr= 37
 
|Volgnr= 37
−
|ExtraInfo= Meer over de AHOB.
+
|ExtraInfo= Meer over de "AHOB".
 
}}
 
}}
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
|Volgnr= 38
 
|Volgnr= 38
−
|ExtraInfo= Meer over de AKI-installatie.
+
|ExtraInfo= Meer over de "AKI"-installatie.
 
}}
 
}}
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
|Volgnr= 39
 
|Volgnr= 39
−
|ExtraInfo= Meer over de Mini-AHOB.
+
|ExtraInfo= Meer over de Mini-"AHOB".
 
}}
 
}}
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
Regel 270: Regel 280:
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
{{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze
 
|Volgnr= 41
 
|Volgnr= 41
−
|ExtraInfo= Meer over de WILO-installatie.
+
|ExtraInfo= Meer over de "WILO"-installatie.
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie einde
 
{{Linkssectie einde
Regel 281: Regel 291:
 
|- valign= "top"
 
|- valign= "top"
 
! scope= "row" width="70%" |
 
! scope= "row" width="70%" |
−
| <small>Laatste wijziging: 7 nov 2023 11:17 (CET)</small>
+
| <small>Laatste wijziging: 20 nov 2024 11:33 (CET)</small>
 
|}
 
|}
 
[[Categorie: Alles|O]]
 
[[Categorie: Alles|O]]

Versie van 20 nov 2024 om 12:33

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Ronald Koerts - Bewerkt door Fred Eikelboom - Update door Fred Eikelboom

In dit artikel worden de overwegen bij het grootspoor behandeld.

Wanneer we het spoor willen kruisen, kunnen we dat "gelijkvloers" of "ongelijkvloers" doen. "Ongelijkvloers" is het passeren van het spoor door een viaduct (brug) of tunnel te gebruiken. "Gelijkvloers" is het passeren op gelijk niveau met het spoor via een spoorwegovergang of overweg.

Vormen

Een overweg kan "onbeveiligd" of "beveiligd" zijn, ook worden wel de termen "onbewaakt" en "bewaakt" gebruikt. Het hangt er van af of er maatregelen zijn genomen om bij de overweg aan te geven dat het veilig is om de spoorweg te kruisen.
Bij een onbeveiligde/onbewaakte overweg moet de weggebruiker zelf controleren of er een trein aankomt. Een beveiligde overweg kan met lichten, bomen of hekken beveiligd zijn, het is meestal een combinatie van deze onderdelen.

Hekkensluiters 01.jpg Hekkensluiters 02.jpg
Afbeelding: 01 Afbeelding: 02
Overwegwachter Overwegwachters
Bron: Boek: Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, uit 1889. Bron: Boek: Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, uit 1889.

Onbeveiligde overwegen

De eerste overwegen in Nederland waren allemaal beveiligde overwegen. Dit was voorgeschreven in de eerste Spoorwegwet van Nederland. De wet schreef voor, dat de hoofdspoorwegen afgesloten moesten zijn. Dus werden alle overwegen/overgangen uitgevoerd met hekken en bomen, die door overwegwachters werden bediend, zie afbeeldingen 01 en 02. Door een wetswijziging in 1922, werd het mogelijk om in de hoofdspoorwegen ook onbewaakte overwegen te hebben.

E08.02-01.JPG
Afbeelding: 03
Onbewaakte overweg ("NABO") in de omgeving van Varsseveld
Foto gemaakt door: Ronald Koerts

Een onbewaakte overweg wordt alleen maar gemarkeerd door een aantal hekken en een tweetal palen met "Andreaskruisen". Bij "enkelspoor" is er maar één Andreaskruis aan de paal gemonteerd, en bij twee- en meer sporen zijn twee Andreaskruisen aan de paal gemonteerd, die gedeeltelijk in elkaar gevlochten zijn c.q. elkaar gedeeltelijk overlappen. In spoorjargon wordt een onbeveiligde overweg aangeduid met "NABO".

Tegenwoordig komen er geen onbeveiligde overwegen meer bij. De meesten worden "gedoogd" en worden, indien mogelijk, opgeheven en gesloten. Als er toch veel gebruik van een onbeveiligde overweg wordt gemaakt, dan is ombouw naar een "AHOB" of mini-"AHOB" aan de orde.

Beveiligde overwegen

Deze komen we in diverse vormen tegen. Van typen met alléén lichten (=lampen) of leds tot geheel gesloten door middel van bomen en hekken.
Overwegen zijn te verdelen in een tweetal categorieën: "Niet afgesloten" en "Afgesloten".

Categorie: Niet afgesloten overweg

Deze categorie kent een aantal soorten installaties:

Automatische KnipperLamp Installatie ("AKLI")

AKLI Overweg.gif
Afbeelding: 04
"AKLI" Overweg
Bron: Marc Pieters

Door de wetswijziging van 1922 werd het mogelijk dat onbewaakte overwegen ook bij de hoofdspoorwegen voorkomen. Daardoor nam het aantal ongelukken toe. Daarop is in 1929 besloten tot het beveiligen van diverse overwegen met zogenaamde "knipperlamp-installaties". Deze voorlopers van de "Automatische Knipperlicht Installatie" ("AKI") waren, voor die tijd, geavanceerde toestellen. De installatie toonde drie beelden:

  • "Veilig" :
 Eén witte lamp die 45 keer per minuut knippert, de overweg kan zonder gevaar worden gepasseerd.
  • "Onveilig" :
 Eén rode lamp die 90 keer per minuut knippert, afwijkend van wit, met geluidsondersteuning van bellen: er komt een trein aan.
  • "Storing" :
 Eén oranje lamp die continu brandde.

Naar boven

Automatische Knipperlicht Installatie ("AKI")

Evoluering tot Automatische Knipperlicht Installatie("AKI")

AKI Overweg geen trein.gif AKI Overweg er nadert een trein.gif E08.02-04.JPG
Afbeelding: 05 Afbeelding: 06 Afbeelding: 07
Er nadert géén trein Er nadert een trein Overweg met moderne "AKI" in Spoorlijn Apeldoorn - Zutphen, nabij buurtschap "De Kar"
Bron: Marc Pieters Bron: Marc Pieters Foto gemaakt door: Ronald Koerts

De "knipperlampinstallaties" ("AKLI's") zijn geëvolueerd tot de huidige "Automatische Knipperlicht Installatie" ("AKI") met twee rode knipperlichten en bellen als waarschuwing dat er een trein aankomt. De "AKI" heeft de volgende beelden:

  • "Veilig" :
 Eén wit knipperend licht, ten teken dat de overweg kan worden gepasseerd.
  • "Onveilig" :
 Twee afzonderlijk knipperende rode lampen met bellen, ten teken dat er een trein aankomt.

De drie de lampen zijn aan beide zijden van de "AKI" aangebracht. Daardoor ziet men aan beide zijden van de overweg de lampen oplichten.

Het knipperen van de lampen werd bij de eerste uitvoeringen geregeld d.m.v. een kwikschakelaar. Dit was een U-vormig buisje, waarin zich kwik bevond. Aan het ene uiteinde van de buis bevond zich gas dat verwarmd werd, en waardoor het kwik aan het schommelen werd gebracht, aan het andere uiteinde maakte het kwik door de schommelingen contact en daarna daalde het kwik weer, waardoor het contact onderbroken werd. Deze kwikknipperinstallaties hebben tot 2006/2007 dienst gedaan. De nieuwere uitvoeringen werden voorzien van relais voor de besturing.

Verschijningsvormen

De "AKI" is er in een aantal verschijningsvormen. De eerste "AKI,s" hadden per lamp een afzonderlijke anti-verblindingskap. In latere jaren zijn de afzonderlijke kappen vervangen door een groot scherm in de vorm van een driehoek met afgeronde hoeken.

Ombouwprogramma

Tegenwoordig zijn er geen openbare overwegen meer die zijn voorzien een "AKI". Deze zijn allemaal omgebouwd naar een overweg met bomen, een mini-"AHOB" of een normale "AHOB". De laatste "AKI" is in 2006 omgebouwd.
Naar boven

Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen ("WILO")

WILO Overweg.gif
Afbeelding: 08
"WILO" Overweg
Bron: Marc Pieters

Deze installatie is alleen in gebruik bij particuliere overwegen. Dit zijn overwegen die toegang verschaffen tot boerderijen of landerijen die aan het spoor liggen. De installatie bestaat uit twee lampen. Een witte lamp die knippert, ten teken dat het veilig is, en een rode lamp die knippert, ten teken dat het onveilig is. De installatie staat aan weerszijden van de overweg.
Naar boven

Waarschuwings Installatie DienstOverpad ("WIDO")

WIDO Overweg.jpg Overpad-NicoSpilt01.jpg Overpad-NicoSpilt02.gif
Afbeelding: 09 Afbeelding: 10 Afbeelding: 11
"WIDO" Dienstoverpad "WIDO" (er nadert géén trein) "WIDO" (er nadert een trein!)
Bron: Marc Pieters Bron: Nico Spilt Bron: Nico Spilt

Deze installatie komt alleen voor op stations en emplacementen. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een rijweg (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het dienstoverpad mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.
Naar boven

Waarschuwingsinstallatie UitzichtBelemmerende Objecten ("WUBO")

Wubo-WHermsen01.gif Wubo-WHermsen02.gif
Afbeelding: 12 Afbeelding: 13
"WUBO" Dienstoverpad (er nadert géén trein) "WUBO" Dienstoverpad (er nadert een trein)
Tekening gemaakt door: Werner Hermsen Tekening gemaakt door: Werner Hermsen

De "WUBO"-installatie komt alleen voor op stations en emplacementen. De installatie bestaat uit twee witte lampen, die continu branden. Bij het instellen van een rijweg (dus de machinist heeft een veilig sein) die over de overweg leidt, zullen de lampen om-en-om gaan knipperen. Het dienstoverpad mag alleen door spoorwegpersoneel worden gebruikt.
Naar boven

Categorie: Afgesloten overweg

Onder deze categorie vallen alle installaties die de overweg beveiligen met afsluitbare bomen en/of hekken.

Naar boven

Elektrisch Bediende Overweg ("EBO")

Elektrisch Bediende Overweg.jpg
Afbeelding: 14
Elektrisch Bediende Overweg
Bron: Marc Pieters

Dit zijn overwegen die vanuit een seinhuis of door de treindienstleider bediend worden. Deze vorm komt meestal alleen voor op plaatsen waar een automatische installatie niet, of bijna niet, toe te passen is. Eén van de plaatsen waar deze vorm van overweg nog voorkomt is Zutphen. De Elektrisch Bediende Overweg ("EBO") sluit meestal de gehele weg af.
Naar boven

Automatische Halve OverwegBomen ("AHOB")

Dit is de meest voorkomende overweg-installatie in Nederland. Bij gesloten toestand komen de bomen tot halverwege de weg. Zodoende kunnen voertuigen die gedurende het dicht gaan van de bomen op de overweg rijden, niet ingesloten raken. De "AHOB" (zie: "Meer informatie") bestaat in zeer veel varianten. Naast bomen voor de wegen, zijn er tegenwoordig ook veel installaties die bomen voor de voetgangers hebben.

E08.02-03.JPG E08.02-02.JPG
Afbeelding: 15 Afbeelding: 16
Een Mini-"AHOB", Lange Juffer, nabij Dieren Standaard "AHOB" overweg in de omgeving van Varsseveld
Foto gemaakt door: Ronald Koerts Foto gemaakt door: Ronald Koerts

Naar boven

Mini-"AHOB"

De laatste jaren zijn er veel "AHOB,s" bijgekomen. Dit komt door het ombouwprogramma van "AKI" naar "AHOB". Doordat veel "AKI"'s in de buitengebieden staan, en meestal niet aan de breedste wegen, is voor het ombouwprogramma een aparte "AHOB" ontwikkeld: de "Mini-AHOB" (zie: "Meer informatie"). Deze heeft korte overwegbomen en deze staan in geopende toestand onder een kleine hoek om de zichtbaarheid te vergroten.
Naar boven

Automatische Dubbele OverwegBomen ("ADOB")

Om te voorkomen dat automobilisten tussen de halve bomen van een "AHOB" door kunnen slalommen, is de "ADOB" ontwikkeld.

ADOB-overweg-Bilthoven.jpg
Afbeelding: 17
"ADOB"-overweg, Bilthoven
Bron: nl.wikipedia.org CCimage.jpg

Bij gesloten toestand sluiten de bomen de hele weg af. Om botsingen tussen trein en wegvoertuigen te vermijden is de overweg uitgerust met een radarsysteem en detectielussen in het wegdek. Als één van deze systemen ingesloten verkeer waarneemt, gaat de betreffende uitrijboom later dicht, zodat het voertuig nog van de overweg af kan. Behalve de rode lampen hingen er ook oranje lampen (tussen de rode), die 37 seconden voor de passage van de trein enkele seconden brandden, waarna de rode lampen om-en-om gingen knipperen.
Naar boven

"MeBeLa"

Mechanisch Bedienbaar Landhek. Speciaal ontworpen voor particuliere spoorwegovergangen. Zie ook: mebela.

Automatisch of bediend?

Tegenwoordig worden bijna alle overwegen automatisch bediend. Bij overwegen dicht bij stations, worden speciale schakelingen (zogenaamde "stop-door-schakeling") gebruikt om de overweg niet te lang van te voren dicht te laten gaan. Op locaties waar zeer veel sporen liggen en/of heel druk verkeer is, wordt de overweg handmatig bediend.

Meer informatie

Encyclopedie:
Mebela.
Externe websites:
Marc Ronald Pieters.
Overwegen.
Meer over de "AHOB".
Meer over de "AKI"-installatie.
Meer over de Mini-"AHOB".
Meer over overwegen.
Meer over de "WILO"-installatie.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 20 nov 2024 11:33 (CET)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Overwegen_grootspoor&oldid=53109"