|
|
(16 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) |
Regel 5: |
Regel 5: |
| |Auteur= | | |Auteur= |
| |Update= Fred Eikelboom | | |Update= Fred Eikelboom |
− | }} | + | }}<div style="width:800px;text-align:right;">Zoeken op deze pagina: CTRL + F.</div> |
− | '''Woord of afkorting:''' Zoeken op deze pagina: CTRL + F.
| + | '''Woord of afkorting:''' |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= H. | | |Term= H. |
Regel 113: |
Regel 113: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= h<sub>fe</sub>. | | |Term= h<sub>fe</sub>. |
− | |Uitleg= (Elektronica); aanduiding voor de AC-versterkingsfactor van bi-polaire [[Woorden - T#Transistor|transistor]]en. De '''"h"''' is de afkorting van hybrid, '''"f"''' is de afkorting van "forward" en '''"e"''' betekent common Emitter. De AC-versterkingsfaktor (h<sub>fe</sub>) is frequentieafhankelijk. | + | |Uitleg= (Elektronica); aanduiding voor de AC-[[Elektronica basis#De stroomversterkingsfactor|versterkingsfactor]] van bi-polaire [[Woorden - T#Transistor|transistor]]en. De '''"h"''' is de afkorting van het Engelse "hybrid" (Nederlands: [[#Hybride|hybride]]), '''"f"''' is de afkorting van "forward" en '''"e"''' betekent common Emitter. De AC-versterkingsfaktor (h<sub>fe</sub>) is frequentieafhankelijk. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= hFE. | | |Term= hFE. |
− | |Uitleg= (Elektronica); aanduiding voor de DC-versterkingsfactor van bi-polaire transistoren. De '''"h"''' is de afkorting van hybrid, '''"F"''' is de afkorting van forward en '''"E"''' betekent common Emitter. De versterkingsfaktor '''(hFE)''' is dus de gelijkstroomversterkingsfactor. | + | |Uitleg= (Elektronica); aanduiding voor de DC-[[Elektronica basis#De stroomversterkingsfactor|versterkingsfactor]] van bi-polaire transistoren. De '''"h"''' is de afkorting van het Engelse "hybrid" (Nederlands: [[#Hybride|hybride]]), '''"F"''' is de afkorting van forward en '''"E"''' betekent common Emitter. De versterkingsfaktor '''(hFE)''' is dus de gelijkstroomversterkingsfactor. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 126: |
Regel 126: |
| |Term= HZ. | | |Term= HZ. |
| |Uitleg= Europese afkorting voor schaal '''Half Z'''. Is in Japan geïntroduceerd en wordt daar schaal T genoemd. | | |Uitleg= Europese afkorting voor schaal '''Half Z'''. Is in Japan geïntroduceerd en wordt daar schaal T genoemd. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= H-brug |
| + | |Uitleg= (Elektronica); een H-brug is een elektronische schakeling die het mogelijk maakt de polariteit van twee aansluitingen te verwisselen. Daarmee kan bijvoorbeeld de draairichting van een gelijkstroommotor omgekeerd worden. De polariteit wordt bepaald door de stand van vier schakelaars. Deze vier schakelaars kunnen ook [[Elektronica basis#De transistor|transistoren]] of [[Elektronica basis#De FET|FET's]] zijn. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Ook in moderne [[Locdecoders|locdecoders]] en [[Boosters|boosters]] wordt een [[Elektronica basis#De H-brug|H-brug]] toegepast. [https://nl.wikipedia.org/wiki/H-brug_(elektronica) Meer over H-brug]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 193: |
Regel 197: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hangdraad | | |Term= Hangdraad |
− | |Uitleg= Onderdeel van het bovenleidingsysteem. De '''hangdraad''' is de verbinding tussen de draagkabel en de rijdraad, die ervoor zorgt dat de rijdraad op een vaste afstand (hoogte) boven de spoorstaven hangt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hangdraad Meer over hangdraad]. | + | |Uitleg= Onderdeel van het bovenleidingsysteem. De '''hangdraad''' (ook [[Woorden - D#Draagdraad|"draagdraad"]] is de verbinding tussen de [[Woorden - D#Draagkabel|draagkabel]] en de rijdraad, die ervoor zorgt dat de [[Woorden - R#Rijdraad|rijdraad]] op een vaste afstand (hoogte) boven de spoorstaven hangt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hangdraad Meer over hangdraad]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 213: |
Regel 217: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hars | | |Term= Hars |
− | |Uitleg= Hars is een taai, kleverig, plantaardig product dat voornamelijk gewonnen wordt uit naaldbomen. Er zijn ook verschillende kunststoffen die harsen worden genoemd. Voorbeelden van zulke kunstharsen zijn bakeliet (fenolhars), polyurethaanhars en epoxyhars. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hars Meer over hars]. | + | |Uitleg= 1. Hars is een taai, kleverig, plantaardig product dat voornamelijk gewonnen wordt uit naaldbomen. Natuurlijke hars wordt ook wel [[Woorden - C#Colofonium|Colofonium]] genoemd. Colofonium wordt onder andere gebruikt bij het [[Het solderen|solderen]].<br>2. Er zijn ook verschillende kunststoffen die harsen worden genoemd. Voorbeelden van zulke kunstharsen zijn bakeliet (fenolhars), polyurethaanhars en epoxyhars. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hars Meer over hars]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Harskernsoldeer |
| + | |Uitleg= '''Harskernsoldeer''' is soldeer in draadvorm met een kern van [[#Hars|hars]], een [[Woorden - F#Flux|vloeimiddel]] dat eerder smelt dan de lood-tinlegering zodat bij het solderen het werk wordt gereinigd en van de lucht wordt afgesloten [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wiktionary.org/wiki/harskernsoldeer Meer over harskernsoldeer]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Harskernsoldeertin |
| + | |Uitleg= Zie: [[#Harskernsoldeer|Harskernsoldeer]]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hart-op-hart | | |Term= Hart-op-hart |
− | |Uitleg= Afstand gemeten van het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object (Zie ook [[#H.O.H|H.O.H.]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hart-op-hart Meer over hart-op-hart]. | + | |Uitleg= Afstand gemeten van het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object (Zie ook [[#H.O.H.|H.O.H.]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hart-op-hart Meer over hart-op-hart]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 229: |
Regel 241: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hartlijn | | |Term= Hartlijn |
− | |Uitleg= Denkbeeldige '''lijn''', getrokken over het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[#H.O.H|H.O.H.]]). [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hartlijn_(meetkunde) Meer over hartlijn]. | + | |Uitleg= Denkbeeldige '''lijn''', getrokken over het '''hart''' (midden) van het ene object naar het hart van het andere object. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] (zie ook [[#H.O.H.|H.O.H.]]). [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hartlijn_(meetkunde) Meer over hartlijn]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 241: |
Regel 253: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= "Heatsink" | | |Term= "Heatsink" |
− | |Uitleg= (Eng.) Koelplaat. Bijvoorbeeld voor elektronicacomponenten, zoals transistoren. | + | |Uitleg= '''Heatsink''' is de Engelse benaming voor [[Woorden - K#Koelplaat|koelplaat]]. Bijvoorbeeld voor elektronicacomponenten, zoals [[Elektronica basis#De transistor|transistoren]]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hectometerbordjes | | |Term= Hectometerbordjes |
| |Uitleg= Langs het spoor staat om de honderd meter een '''hectometerbordje'''. Vroeger stonden die laag bij de grond op een apart paaltje, maar steeds vaker worden ze wat hoger aan bovenleidingmasten gemonteerd, zodat de machinist ze goed kan zien. Hij heeft deze bordjes nodig om zich te oriënteren. De nummering begint meestal bij een groot station. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] | | |Uitleg= Langs het spoor staat om de honderd meter een '''hectometerbordje'''. Vroeger stonden die laag bij de grond op een apart paaltje, maar steeds vaker worden ze wat hoger aan bovenleidingmasten gemonteerd, zodat de machinist ze goed kan zien. Hij heeft deze bordjes nodig om zich te oriënteren. De nummering begint meestal bij een groot station. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Hefboom |
| + | |Uitleg= Een '''hefboom''' is een mechanisme waarmee een kleine kracht in combinatie met een grote beweging wordt omgezet in een kleine beweging die een grote last verplaatst, waarvoor een grote kracht nodig is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hefboom Meer over hefboom]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 341: |
Regel 357: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hippel | | |Term= Hippel |
− | |Uitleg= 1. (Hippeltje): algemene bijnaam van kleine locomotiefjes, vooral in (N-)O-Nederland. zie ook: "[[Woorden - K#Kikker|Kikkertje]], [[Woorden - B#Bakje|bakje]]" ("hippelen:" zich met kleine sprongetjes voortbewegen).<br />2. "Kleine hippel:" bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6500, gegeven door het personeel van de NTM toen die de locs in 1920 in huur had.<br />3. "Grote hippel:" bijnaam van de locs van de serie NS 6800, eveneens bij de NTM. Zie ook: [[Woorden - P#Pony|"pony"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />4. Benaming voor rangeerlocs uit de 500, 600 en 700 [[Woorden - S#Serie|serie]]. De locs kregen deze bijnaam vanwege het aparte schommelende en springerige rijgedrag. In 1963 kregen alle locs een blauw zwaailicht om voor het kruisende wegverkeer beter zichtbaar te zijn. In 1984 werd dit vervangen door een rood zwaailicht. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hippel Meer over hippel]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/NS_500 Nog meer over Hippel]. | + | |Uitleg= 1. (Hippeltje): algemene bijnaam van kleine locomotiefjes, vooral in (N-)O-Nederland. zie ook: "[[Woorden - K#Kikker|Kikkertje]], [[Woorden - B#Bakje|bakje]]" ("hippelen:" zich met kleine sprongetjes voortbewegen).<br />2. "Kleine hippel:" bijnaam van de locs van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6500, gegeven door het personeel van de NTM toen die de locs in 1920 in huur had.<br />3. "Grote hippel:" bijnaam van de locs van de serie NS 6800, eveneens bij de NTM. Zie ook: [[Woorden - P#Pony|"pony"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />4. Benaming voor rangeerlocs uit de 500, 600 en 700 [[Woorden - S#Serie|serie]]. De voorlopers van de 500 en 600 waren de Engelse Class 08 en 09 loc's. De 700 was een variant van de Engelse [https://en.wikipedia.org/wiki/British_Rail_Class_11 Class 11 loc's]. De locs kregen deze bijnaam vanwege het aparte schommelende en springerige rijgedrag. In 1963 kregen alle locs een blauw zwaailicht om voor het kruisende wegverkeer beter zichtbaar te zijn. In 1984 werd dit vervangen door een rood zwaailicht. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hippel Meer over hippel]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/NS_500 Nog meer over Hippel]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 369: |
Regel 385: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hogesnelheidstrein | | |Term= Hogesnelheidstrein |
− | |Uitleg= Benaming voor '''treinen''' die volgens Europese afspraken een minimale exploitatiesnelheid hebben van 200 km/u. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Enkele voorbeelden: ICE (Dld.), TGV (<<Fr.) of Thalys (SNCF, NMBS, DB en NS). [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hogesnelheidstrein Meer over hogesnelheidstrein]. | + | |Uitleg= Benaming voor '''treinen''' die volgens Europese afspraken een minimale exploitatiesnelheid hebben van 200 km/u. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Enkele voorbeelden: ICE (Dld.), TGV (<Fr.) of Thalys (SNCF, NMBS, DB en NS). [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hogesnelheidstrein Meer over hogesnelheidstrein]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 414: |
Regel 430: |
| |Term= Hoofdwerkplaats | | |Term= Hoofdwerkplaats |
| |Uitleg= Een '''werkplaats''' voor groot onderhoud en complete revisie van rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdwerkplaats_Haarlem Meer over hoofdwerkplaats]. | | |Uitleg= Een '''werkplaats''' voor groot onderhoud en complete revisie van rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdwerkplaats_Haarlem Meer over hoofdwerkplaats]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Hoog |
| + | |Uitleg= (Elektronica); in de meeste digitale elektronica gebruikt men de aanduiding "'''hoog'''", waarbij een spanning hoger (groter) dan ongeveer 4 volt gezien wordt als een logisch "hoog" signaal (een "1"). Bij een decoder is de "hoog"-toestand van de logische poort(en) meestal 5 volt. Zie ook: [[Woorden - L#Laag|laag]]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 426: |
Regel 446: |
| |Term= Hotbox-detectie | | |Term= Hotbox-detectie |
| |Uitleg= De '''HotBox-Detectie-installatie''' (HBD) is ingericht voor het meten en melden van de bedrijfstemperatuur van aspotten (de boxen) en wielbanden van passerend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. Meldingen van dit detectiesysteem kunnen zijn: "warmloper" (trein dient binnen enkele kilometers te worden gecontroleerd), "heetloper" (trein dient direct te worden stopgezet). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hotbox Meer over de Hotbox-detectie]. [https://www.infrasite.nl/glossary/hotbox/ Nog meer over de Hotbox-detectie] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] | | |Uitleg= De '''HotBox-Detectie-installatie''' (HBD) is ingericht voor het meten en melden van de bedrijfstemperatuur van aspotten (de boxen) en wielbanden van passerend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. Meldingen van dit detectiesysteem kunnen zijn: "warmloper" (trein dient binnen enkele kilometers te worden gecontroleerd), "heetloper" (trein dient direct te worden stopgezet). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=hotbox Meer over de Hotbox-detectie]. [https://www.infrasite.nl/glossary/hotbox/ Nog meer over de Hotbox-detectie] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Houdspanning |
| + | |Uitleg= (Elektrotechniek): De '''houdspanning''' is de minimale spanning waarbij het anker van een [[Elektronica basis#Het relais|relais]] betrouwbaar aangetrokken blijft en zorgt voor het goed gesloten blijven van de relaiscontacten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Relais Meer over houdspanning]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Hout |
| + | |Uitleg= Hout is het voornaamste bestanddeel van houtige planten: (vooral) bomen en struiken. Botanisch gezien is hout het door het cambium geproduceerd secundaire xyleem van zaadplanten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hout Meer over hout]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Houtsoort |
| + | |Uitleg= Een '''hout'''soort is wat als zodanig onderscheiden wordt van andere houtsoorten, en apart verhandeld of behandeld wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Houtsoort Meer over houtsoort]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 437: |
Regel 469: |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Hub | | |Term= Hub |
− | |Uitleg= (Computerterminologie) Een '''hub''' is, net als een switch, een apparaat in de infrastructuur van een netwerk. In een computernetwerk is een hub het middelpunt van de aangesloten computers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hub_(hardware) Meer over Hub]. | + | |Uitleg= (Computerterminologie) Een '''hub''' is, net als een [[Woorden - S#Switch|switch]], een apparaat in de infrastructuur van een netwerk. In een computernetwerk is een hub het middelpunt van de aangesloten computers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hub_(hardware) Meer over Hub]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= Huif | | |Term= Huif |
| |Uitleg= Een huif is een beschermende overkapping. Zo wordt een ondersteund beschermend zeildoek over een wagen, een boedelbak, een oplegger of een schuit een huif genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Huif Meer over huif]. | | |Uitleg= Een huif is een beschermende overkapping. Zo wordt een ondersteund beschermend zeildoek over een wagen, een boedelbak, een oplegger of een schuit een huif genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Huif Meer over huif]. |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Hulpdraagkabel |
| + | |Uitleg= Standaard hangt de rijdraad tussen de ophangpunten enigszins door. De ophangpunten (aan masten en portalen) veroorzaken ter plaatse een kleine verticale knik in de draad. Hierdoor kon max. 100km per uur gereden worden. Door in de knik van de ophanging een [[Bovenleiding algemeen#Toepassing van hulpdraagkabel|'''hulpdraagkabel''']] te monteren werd de knik onder de mast beduidend kleiner en kon men deze rijdraad wel tot max. 140 km per uur gebruiken (mits er aan beide zijden natuurlijk gebruik werd gemaakt van [[Woorden - A#Afspaninrichting|afspanning]] d.m.v. gewichten) [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenleiding Meer over draagkabel]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= "Huisje-boompje-beestje-rijden" | | |Term= "Huisje-boompje-beestje-rijden" |
| |Uitleg= Op zicht rijden. hierbij moet je je oriënteren op de omgeving, waarbij je kijkt naar elementaire zaken als huisje-boompje-beestje. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | | |Uitleg= Op zicht rijden. hierbij moet je je oriënteren op de omgeving, waarbij je kijkt naar elementaire zaken als huisje-boompje-beestje. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Huisnetwerk |
| + | |Uitleg= (Computerterminologie) Een '''huisnetwerk''', "thuisnetwerk" of "HAN" (van het Engels: "Home Area Network") is een computernetwerk dat gebruikt wordt in een woning of in een klein bedrijf. In Nederlandse huishoudens zijn huisnetwerken doorgebroken vanaf 2000, na de introductie van ADSL en de komst van draadloos breedbandinternet. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Huisnetwerk Meer over huisnetwerk]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
| |Term= "Huneslet" | | |Term= "Huneslet" |
| |Uitleg= Bijnaam bij de Hoogovens van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 8800. Deze bijnaam was gegeven naar de fabrieksnaam '''Hunslet'''. Zie ook: [[Woorden - J#Jeep|"jeep"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] | | |Uitleg= Bijnaam bij de Hoogovens van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 8800. Deze bijnaam was gegeven naar de fabrieksnaam '''Hunslet'''. Zie ook: [[Woorden - J#Jeep|"jeep"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] |
| + | }} |
| + | {{Woord |
| + | |Term= Hybride |
| + | |Uitleg='''Hybride''' betekent: nauwe vermenging van ongelijksoortige zaken. Bijvoorbeeld [[Hybridebaan voor tweerail/drierail|tweerail en drierail]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hybride Meer over hybride]. |
| }} | | }} |
| {{Woord | | {{Woord |
Regel 462: |
Regel 506: |
| |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
− | | <small>Laatste wijziging: 4 sep 2024 10:01 (CET)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 9 aug 2025 10:25 uur</small> |
| |} | | |} |
| [[Categorie: Afkortingen|H]] | | [[Categorie: Afkortingen|H]] |