Persoonlijke instellingen

Woorden - L: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (ontbrekend woord toeg.)
k (link toeg.)
 
(25 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
 
|Vorige= Woorden - K
 
|Vorige= Woorden - K
−
|Volgende= Woorden - M
+
|Volgende= Woorden - M <!--Waarschuwing. Alle teksten waar [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] achter staat, mogen absoluut NIET gewijzigd worden! Dat zijn citaten uit een boek.-->
 
|VorigeMenu= Verklarende woordenlijst
 
|VorigeMenu= Verklarende woordenlijst
 
|Auteur=
 
|Auteur=
−
}}{{Trefwoord <!--Waarschuwing. Alle teksten waar [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] achter staat, mogen absoluut NIET gewijzigd worden! Dat zijn citaten uit een boek.-->
+
}}<div style="width:800px;text-align:right;">Zoeken op deze pagina: CTRL + F.</div>
−
|Trefwoord= '''Woord of afkorting'''.
+
'''Woord of afkorting:'''
−
|Omschrijving= '''Verklaring''' &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; Zoeken op deze pagina: CTRL + F.
+
{{Woord
 +
|Term= L-sein
 +
|Uitleg= Tot 1963 hadden Nederlandse treinen twee frontseinen. Op 18 maart 1963 is het zogeheten '''L-sein''' ingevoerd. De bedoeling van het derde sein was, om treinen beter te kunnen onderscheiden van het wegverkeer. Aanvankelijk ging het om een echt L-sein: als je tegen de trein aankeek, brandde het frontsein linksboven. Na enkele maanden, op 20 mei 1963, werd echter overgegaan op een omgekeerd L-sein. Voortaan moest het frontsein rechtsboven branden. Deze maatregel werd genomen omdat de machinisten bij mist hinder bleken te ondervinden van het linker frontsein (dat immers vanuit de machinist gezien op de seinen rechts langs de baan scheen), zie ook het artikel [[Front en sluitseinen]]. Voor het inbouwen van een L-sein: zie het artikel [[Inbouwen L- en sluitseinen in Roco 2400]].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= L/H sein
 +
|Uitleg= Sein om zware goederentreinen voor de neergaande helling te laten stoppen voor de tunnel als er ergens in de tunnel op een voor deze treinen ongunstige plaats een stop tonend sein staat. Door de trein voor de tunnel laten stoppen wordt voorkomen dat de trein niet meer op eigen kracht de tunnel uit kan rijden. '''L''': snelheid verminderen tot 40 km/h. '''H''': trein moet voor dit sein tot stilstand worden gebracht. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie ook het artikel [[Lichtseinen#L-H-seinen|Lichtseinen]].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LAE-borden
 +
|Uitleg= Stel borden, die geplaatst worden bij een gedeelte van een baanvak waar langzaam gereden moet worden. Het eerst staat opgesteld het L-bord, dat aangeeft: er moet "langzaam" gereden worden, dus afremmen. Dan komt het A-bord, dat betekent: "aanvang" van het stuk waar de snelheidsbeperking geldt, en tenslotte het E-bord: "einde" van dit stuk, we kunnen weer snelheid vermeerderen. De '''LAE-borden''' worden opgesteld op plaatsen waar aan- of bij de spoorbaan gewerkt wordt e.d. Ook: "A"- en "E-borden." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://www.infrasite.nl/glossary/lae-bord/ Meer over LAE-borden]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(6)]]
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LAN.
 +
|Uitleg= Een local area network (lokaal gebiedsnetwerk), afgekort '''LAN''', is een netwerk dat computers en andere toestellen die zich in een lokaal beperkt gebied bevinden, zodanig via een kabel met elkaar verbindt dat deze met elkaar kunnen communiceren. Toestellen kunnen hierbij fysiek via een gedeeld medium of rechtstreeks met elkaar verbonden zijn. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Woorden - W#WLAN|WLAN]] en [[Woorden - W#Wi-Fi|Wi-Fi]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Local_area_network Meer over LAN].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LBM.
 +
|Uitleg= (Grootspoor); afkorting van '''Landelijk Bureau [[Woorden - M#Materieel|Materieel]]'''. Dit bureau bestond van 2000 tot 2007. Het bureau is overgegaan naar het MBN (Materieel Besturingscentrum NedTrain). Dient voor technische ondersteuning van rijdend personeel. Het MBN bestond van 2007 tot 2010. Daarna ging het over naar het [[Woorden - O#OCCR.|OCCR]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LWB.
 +
|Uitleg= (Grootspoor); afkorting van '''Leider werkplekbeveiliging'''. De Leider Werkplekbeveiliging heeft de leiding over iedereen op de werkplek ten aanzien van de veiligheid; onderhoudt het contact met de Treindienstleider; de Controleur veilige berijdbaarheid; Veiligheidsman, Grenswachter, Werktreinbegeleider; en bij Spanningsloosstelling met ploegleider of bevoegd persoon in kader van het Voorschrift voor Werkzaamheden aan of in de nabijheid van Spanningsvoerende delen [[Woorden - V#VWS.|(VWS)]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] Meer over [https://www.infrasite.nl/glossary/leider-werkplek-beveiliging/ LWB].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LDR.
 +
|Uitleg= Afkorting van '''Light Dependend Resistor'''. [[Woorden - C#Component|Component]] die op licht reageert. Bij weinig [[#Licht|licht]] heeft de ldr een hoge weerstandswaarde (meerdere Mega&Omega;'s.) Bij toenemende belichting wordt de weerstandswaarde steeds lager. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lichtgevoelige_weerstand Meer over LDR].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LED.
 +
|Uitleg= (Engels); afkorting van '''Licht Emitting Diode'''. In het Nederlands: [[#Licht|Licht]] Emiterende (=uitstralende) diode. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie het artikel [[Wat is een led|Wat is een led]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Led Meer over de led].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LFCM.
 +
|Uitleg= '''Large Flat Commuter Motor'''. Aanduiding voor elektromotoren met grote schijf[[Woorden - C#Collector|collector]], de zogenaamde "pannenkoek-motoren" uit bijv. de Lima-locs.
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LLT.
 +
|Uitleg= (Spoorjargon); afkorting van Losse[[#Loctrein|LocTrein]]. Het laten rijden van losse locs probeert men te vermijden. Liever geeft men een loc mee aan een trein die dezelfde kant op moet. Dat scheelt een machinist en het legt minder beslag op de capaciteit van het spoor. Men zegt dan dat men een locomotief [[Woorden - I#"In opzending meerijden"|"in opzending"]] meegeeft: zo'n locomotief helpt niet mee met het trekken van de trein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LLV.
 +
|Uitleg= (Grootspoor); LLV is de afkorting van '''Leider Lokale Veiligheid'''. Ondersteund de [[#LWB.|LWB]] op een eigen werkplek, iedere werkplek binnen en buitendienststelling heeft een LLV. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] Meer over [https://www.infrasite.nl/glossary/werktreinbegeleider/ LLV].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LM.
 +
|Uitleg= Afkorting van '''ledig [[Woorden - M#Materieel|materieel]]'''. Dit is reizigersmaterieel dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ledig_materieel Meer over ledig materieel].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LO.
 +
|Uitleg= Zie: [[#Lastgeving Overweg|'''Lastgeving Overweg''']].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= LOB.
 +
|Uitleg= Afkorting van '''lengte over buffers''', de totale lengte van een rijtuig/wagen/loc gemeten over de buffers.
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= Loc.
 +
|Uitleg= Afkorting van [[#Locomotief|locomotief]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Eén loc is géén trein. Pas wanneer er achter een loc één- of meer wagens gekoppeld zijn, is er volgens de dienstregeling sprake van een trein. Zie ook [[#Loctrein|Loctrein]].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= Locomo-.
 +
|Uitleg= Afkorting van [[#Locomotor|'''locomotor''']]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]].
 +
}}
 +
{{Woord
 +
|Term= Lok.
 +
|Uitleg= Zie: [[#Loc.|Loc.]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= L-sein
+
|Term= LoPi.
−
|Omschrijving= Tot 1963 hadden Nederlandse treinen twee frontseinen. Op 18 maart 1963 is het zogeheten '''L-sein''' ingevoerd. De bedoeling van het derde sein was, om treinen beter te kunnen onderscheiden van het wegverkeer. Aanvankelijk ging het om een echt L-sein: als je tegen de trein aankeek, brandde het frontsein linksboven. Na enkele maanden, op 20 mei 1963, werd echter overgegaan op een omgekeerd L-sein. Voortaan moest het frontsein rechtsboven branden. Deze maatregel werd genomen omdat de machinisten bij mist hinder bleken te ondervinden van het linker frontsein (dat immers vanuit de machinist gezien op de seinen rechts langs de baan scheen), zie ook het artikel [[Front en sluitseinen]]. Voor het inbouwen van een L-sein: zie het artikel [[Inbouwen L- en sluitseinen in Roco 2400]].  
+
|Uitleg= Afkorting van '''Lok Pilot®'''. Merknaam van de firma ESU. Dit is een locdecoder. [https://www.esu.eu/produkte/lokpilot Meer over LokPilot].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= L/H sein
+
|Term= LVS.
−
|Omschrijving= Sein om zware goederentreinen voor de neergaande helling te laten stoppen voor de tunnel als er ergens in de tunnel op een voor deze treinen ongunstige plaats een stop tonend sein staat. Door de trein voor de tunnel laten stoppen wordt voorkomen dat de trein niet meer op eigen kracht de tunnel uit kan rijden. '''L''': snelheid verminderen tot 40 km/h. '''H''': trein moet voor dit sein tot stilstand worden gebracht. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie ook het artikel [[Lichtseinen#L-H-seinen|Lichtseinen]].
+
|Uitleg='''Lastgeving Verkeerd Spoor''' Men spreekt alleen over "verkeerd spoor" als de trein rijdt in een richting waarin geen beveiliging aanwezig is. De machinist heeft daarvoor een schriftelijke instructie nodig: een "LVS". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/index/index.htm Meer over Verkeerd spoor]  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LAE-borden
+
|Term= Laadkisten
−
|Omschrijving= Stel borden, die geplaatst worden bij een gedeelte van een baanvak waar langzaam gereden moet worden. Het eerst staat opgesteld het L-bord, dat aangeeft: er moet "langzaam" gereden worden, dus afremmen. Dan komt het A-bord, dat betekent: "aanvang" van het stuk waar de snelheidsbeperking geldt, en tenslotte het E-bord: "einde" van dit stuk, we kunnen weer snelheid vermeerderen. De '''LAE-borden''' worden opgesteld op plaatsen waar aan- of bij de spoorbaan gewerkt wordt e.d. Ook: "A"- en "E-borden." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://www.infrasite.nl/glossary/lae-bord/ Meer over LAE-borden]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(6)]]
+
|Uitleg= DAF maakte voor de Nederlandse en Belgische Spoorwegen de DAF-losser (1936) voor het huis-aan-huistransport van '''laadkisten''', een voorbode van het huidige containervervoer. DAF bouwde destijds nog geen trekkers; er werd gebruik gemaakt van trekkers die door Ford Amsterdam waren gebouwd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/index_laadkisten.htm Meer over laadkisten].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LAN.
+
|Term= Laadperron
−
|Omschrijving= Een local area network (lokaal gebiedsnetwerk), afgekort '''LAN''', is een netwerk dat computers en andere toestellen die zich in een lokaal beperkt gebied bevinden, zodanig via een kabel met elkaar verbindt dat deze met elkaar kunnen communiceren. Toestellen kunnen hierbij fysiek via een gedeeld medium of rechtstreeks met elkaar verbonden zijn. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Woorden - W#WLAN|WLAN]] en [[Woorden - W#Wi-Fi|Wi-Fi]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Local_area_network Meer over LAN].  
+
|Uitleg= Een '''laadperron''' is een vloer aan- of in het gebouw die zich op dezelfde hoogte (1,22 m) als de vloer van een goederenwagen bevindt, zodat het laden en lossen van de [[Woorden - G#Goederenwagen|goederenwagen]] met een heftruck, pompwagen of steekwagen direct mogelijk is.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LBM.
+
|Term= Laag
−
|Omschrijving= (Grootspoor). Afkorting van '''Landelijk Bureau [[Woorden - M#Materieel|Materieel]]'''. Dit bureau bestond van 2000 tot 2007. Het bureau is overgegaan naar het MBN (Materieel Besturingscentrum NedTrain). Dient voor technische ondersteuning van rijdend personeel. Het MBN bestond van 2007 tot 2010. Daarna ging het over naar het [[Woorden - O#OCCR.|OCCR]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= (Elektronica); in de meeste digitale elektronica gebruikt men de aanduiding '''laag''', waarbij een spanning lager dan 0,5 volt gezien wordt als een logisch laag signaal (een "0"). Zie ook: [[Woorden - H#Hoog|hoog]].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LWB.
+
|Term= Laadweg
−
|Omschrijving= (Grootspoor). Afkorting van '''Leider werkplekbeveiliging'''. De Leider Werkplekbeveiliging heeft de leiding over iedereen op de werkplek ten aanzien van de veiligheid; onderhoudt het contact met de Treindienstleider; de Controleur veilige berijdbaarheid; Veiligheidsman, Grenswachter, Werktreinbegeleider; en bij Spanningsloosstelling met ploegleider of bevoegd persoon in kader van het Voorschrift voor Werkzaamheden aan of in de nabijheid van Spanningsvoerende delen [[Woorden - V#VWS.|(VWS)]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] Meer over [https://www.infrasite.nl/glossary/leider-werkplek-beveiliging/ LWB].
+
|Uitleg= '''Weg''' langs het spoor t.b.v. het '''laden''' van een goederenwagen vanuit een wegvoertuig. Zie ook [[#Losweg|Losweg]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LDR.
+
|Term= Laag gefundeerd
−
|Omschrijving= Afkorting van '''Light Dependend Resistor'''. [[Woorden - C#Component|Component]] die op licht reageert. Bij weinig licht heeft de ldr een hoge weerstandswaarde (meerdere Mega&Omega;'s.) Bij toenemende belichting wordt de weerstandswaarde steeds lager. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lichtgevoelige_weerstand Meer over LDR].
+
|Uitleg= Een '''fundering''' van het landhoofd van een constructie nabij maaiveld. De aanlegdiepte is dus '''beneden het maaiveld''' is gelegen.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Landhoofd Meer over laag gefundeerd].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LED.
+
|Term= Lading
−
|Omschrijving= (Eng.) Afkorting van '''Licht Emitting Diode'''. In het Nederlands: Licht Emiterende (=uitstralende) diode. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie het artikel [[Wat is een led|Wat is een led]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Led Meer over de led].  
+
|Uitleg= '''Lading''' (ook vracht) is materiaal dat vervoerd wordt. Goederenwagens, vrachtwagens, vrachtvliegtuigen en vrachtschepen hebben vracht of lading aan boord. De totale hoeveelheid materiaal heet de belading. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Vracht Meer over lading].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LFCM.
+
|Term= Ladingmal
−
|Omschrijving= '''Large Flat Commuter Motor'''. Aanduiding voor electromotoren met grote schijfcollector (schijfcollector-anker), de zogenaamde "pannenkoek-motoren" uit bijv. de Lima-locs.
+
|Uitleg= Stalen constructie die de vrije ruimte omgrenst. Door goederenwagens door deze '''mal''' te bewegen, kan men zien of de '''lading''' binnen het vrije profiel valt, gelijk aan het voorschift van het land van bestemming. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/meten-wegen.htm Meer over Ladingmal].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LLT.
+
|Term= Lak
−
|Omschrijving= (Spoorjargon); afkorting van losse-[[Woorden - L#Loctrein|Loctrein]].
+
|Uitleg= '''Lak''' of houtlak, is een harsachtige substantie die wordt gebruikt om hout te beschermen tegen inwerkingen van buitenaf, die van zowel klimatologische als mechanische aard kunnen zijn. Lak bestaat uit hars opgelost in een [[Woorden - W#Weekmaker|weekmaker]]. Deze hars kan zijn: 1. op basis van [[Woorden - A#Alkydhars|alkydharsen]]. 2. op basis van kunststof, zoals polyurethaan of acryl. Als weekmaker wordt bij alkydhars meestal [[Woorden - T#Terpentijn|terpentine]] gebruikt. De moderne kunststoflakken zijn meestal op waterbasis. Er zijn ook lakken die als basis natuurlijke grondstoffen hebben. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lak_(houtbewerking) Meer over lak].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LLV.
+
|Term= Lakdraad
−
|Omschrijving= (Grootspoor) LLV is de afkorting van '''Leider Lokale Veiligheid'''. Ondersteund de [[Woorden - L#LWB.|LWB]] op een eigen werkplek, iedere werkplek binnen en buitendienststelling heeft een LLV. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(5)]] Meer over [https://www.infrasite.nl/glossary/werktreinbegeleider/ LLV].
+
|Uitleg= Draad voorzien van een laagje lak ter isolatie. Juiste benaming: [[Woorden - W#Wikkeldraad|'''Wikkeldraad''']].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LM.
+
|Term= Lamellen
−
|Omschrijving= Afkorting van '''ledig [[Woorden - M#Materieel|materieel]]'''. Dit is reizigersmaterieel dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord.
+
|Uitleg= (Elektrotechniek); de geïsoleerde '''lamellen''' in een elektromotor. De lamellen vormen samen de collector. Zie [[Woorden - C#Collector|Collector]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LO.
+
|Term= Lampenist
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - L#Lastgeving Overweg|'''Lastgeving Overweg''']].
+
|Uitleg= Man die de front- en sluitseinen op de treinen plaatst en van de treinen haalt, en die deze '''lampen''' verzorgt, bijvult en dergelijke. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LOB.
+
|Term= Lampisterie
−
|Omschrijving= Afkorting van '''lengte over buffers''', de totale lengte van een rijtuig/wagen/loc gemeten over de buffers.
+
|Uitleg= Plaats waar de (trein)lampen bewaard, schoongemaakt, gevuld en uitgegeven werden. Dit oude woord wordt nog wel gebruikt in relatie tot locaties waarbij de bodem mogelijk verontreinigd is. ('''Lampisterie''' is een verouderd woord). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loc.
+
|Term= Landhoofd
−
|Omschrijving= Afkorting van [[Woorden - L#Locomotief|locomotief]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Eén loc is géén trein. Pas wanneer er achter een loc één- of meer wagens gekoppeld zijn, is er volgens de dienstregeling sprake van een trein. Zie ook [[Woorden - L#Loctrein|Loctrein]].
+
|Uitleg= Een '''landhoofd''', ook wel "bruggenhoofd", vormt de overgang van een grondlichaam naar een brug, sluis of viaduct. Het landhoofd bestaat uit de volgende onderdelen: de feitelijke "landhoofdbalk", "vleugelwanden" en "stootplaten". Het landhoofd verzorgt de ondersteuning van de feitelijke brug. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Landhoofd Meer over landhoofd]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locomo-.
+
|Term= Landschapsbouw
−
|Omschrijving= Afkorting van [[Woorden - L#Locomotor|'''locomotor''']]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]].
+
|Uitleg= (Modelspoor); Verzamelnaam voor materialen en kant-en-klaar producten, als strooisel, boompjes, figuren en huizen voor het maken van het gewenste landschap. Zie het artikel [[Landschapsbouw]].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lok.
+
|Term= Lange kan
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - L#Loc.|Loc.]]
+
|Uitleg= Een lange [[Woorden - K#Kan|kan]] is een smeerkan met lange olietuit, met klepje om olie af te sluiten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LoPi.
+
|Term= Langsketel
−
|Omschrijving= Afkorting van '''Lok Pilot®'''. Merknaam van de firma ESU. Dit is een locdecoder. [https://www.esu.eu/produkte/lokpilot Meer over LokPilot].
+
|Uitleg= (waarschijnlijk uit het Duits. "langkessel"): '''ronde ketel''', gedeelte waar de [[Woorden - V#Vlampijpen|vlampijpen]] doorheen lopen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LVS.
+
|Term= "Laser"
−
|Omschrijving='''Lastgeving Verkeerd Spoor''' Men spreekt alleen over "verkeerd spoor" als de trein rijdt in een richting waarin geen beveiliging aanwezig is. De machinist heeft daarvoor een schriftelijke instructie nodig: een "LVS". [https://www.nicospilt.com/index/index.htm Meer over Verkeerd spoor] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]  
+
|Uitleg= ( Engels); afkorting van '''Licht Amplification by Stimulated Emission of Radiadion'''. Vertaald komt het neer op: "lichtversterking door gestimuleerde emissie (uitzending) van straling". Dit is bijvoorbeeld een laserdiode. De laserdiode zend, met behulp van een ingebouwde halfdoorlatende spiegel, in één richting [[#Licht|licht]] uit met meestal maar één frequentie oftewel monochroom licht. Er zijn ook lasers die licht met meerdere frequenties uit kunnen zenden. De lichtintensiteit is vaak zo groot, dat de kans heel erg groot is dat blijvende schade optreed aan de ogen, wanneer er direct ingekeken wordt! [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Laser_%28licht%29 Meer over Laser]  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Laadkisten
+
|Term= Laptop
−
|Omschrijving= DAF maakte voor de Nederlandse en Belgische Spoorwegen de DAF-losser (1936) voor het huis-aan-huistransport van '''laadkisten''', een voorbode van het huidige containervervoer. DAF bouwde destijds nog geen trekkers; er werd gebruik gemaakt van trekkers die door Ford Amsterdam waren gebouwd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
+
|Uitleg= Een '''laptop''', schootcomputer of notebook is een draagbare computer die op schoot kan worden gebruikt. Laptops worden vooral gebruikt door mensen die op verschillende locaties met hun computer werken. In de praktijk worden laptops vaak op een bureau of tafel geplaatst. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Laptop Meer over laptop].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Laadperron
+
|Term= "Lasercutting"
−
|Omschrijving= Een '''laadperron''' is een vloer aan- of in het gebouw die zich op dezelfde hoogte (1,22 m) als de vloer van een goederenwagen bevindt, zodat het laden en lossen van de [[Woorden - G#Goederenwagen|goederenwagen]] met een heftruck, pompwagen of steekwagen direct mogelijk is.
+
|Uitleg= ( Engels); het met behulp van een '''laser snijden''' van materialen. Zie: [[#Lasersnijden|Lasersnijden]].
−
}}{{Trefwoord
 
−
|Trefwoord= Laadweg
 
−
|Omschrijving= '''Weg''' langs het spoor t.b.v. het '''laden''' van een goederenwagen vanuit een wegvoertuig. Zie ook [[Woorden - L#Losweg|Losweg]].
 
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Laag gefundeerd
+
|Term= Lasergraveren
−
|Omschrijving= Een '''fundering''' van het landhoofd van een constructie nabij maaiveld. De aanlegdiepte is dus '''beneden het maaiveld''' is gelegen.[[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Landhoofd Meer over laag gefundeerd].  
+
|Uitleg= Het '''graveren''' van bijvoorbeeld steentjesmotief in gips met behulp van een '''laser'''. Zie het artikel [[Lasersnijden en -graveren]]. [https://www.lionlasers.com/2023/05/23/duurzaam-lasergraveren/ Meer over lasergraveren].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lading
+
|Term= Laserprinter
−
|Omschrijving= '''Lading''' (ook vracht) is materiaal dat vervoerd wordt. Goederenwagens, vrachtwagens, vrachtvliegtuigen en vrachtschepen hebben vracht of lading aan boord. De totale hoeveelheid materiaal heet de belading. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Vracht Meer over lading].
+
|Uitleg= Een '''laserprinter''' drukt tekst en afbeeldingen af door toner (zwart of gekleurd poeder) aan het papier te hechten. Oorspronkelijk maakten printers hierbij gebruik van [[#"Laser"|laser]]licht (vandaar de naam), maar in het spraakgebruik worden ook led-printers "laserprinters" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Laserprinter Meer over laserprinter].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ladingmal
+
|Term= Lasersnijden
−
|Omschrijving= Stalen constructie die de vrije ruimte omgrenst. Door goederenwagens door deze '''mal''' te bewegen, kan men zien of de '''lading''' binnen het vrije profiel valt, gelijk aan het voorschift van het land van bestemming. [https://www.nicospilt.com/meten-wegen.htm Meer over Ladingmal]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
+
|Uitleg= Het '''snijden''' van materiaal door middel van een elektromagnetische stralingsbron ([[#"Laser"|laser]]). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lasersnijden Meer over Lasersnijden ].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lamellen
+
|Term= Lasplaat
−
|Omschrijving= (Elektrotechniek); de geïsoleerde '''lamellen''' in een elektromotor. De lamellen vormen samen de collector. Zie [[Woorden - C#Collector|Collector]].
+
|Uitleg= Onderlinge verbindingsplaat van spoorstaven.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lampenist
+
|Term= Lassen
−
|Omschrijving= Man die de front- en sluitseinen op de treinen plaatst en van de treinen haalt, en die deze '''lampen''' verzorgt, bijvult en dergelijke. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= '''Lassen''' is het verbinden van materialen door middel van druk en/of warmte. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lassen Meer over Lassen.]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lampisterie
+
|Term= Lastgeving
−
|Omschrijving= Plaats waar de (trein)lampen bewaard, schoongemaakt, gevuld en uitgegeven werden. Dit oude woord wordt nog wel gebruikt in relatie tot locaties waarbij de bodem mogelijk verontreinigd is. ('''Lampisterie''' is een verouderd woord). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
+
|Uitleg= (voorgedrukte) opdrachtbrief voor de machinist, waarin afwijkende situaties en hoe daar te handelen vermeld staan. bijv.: "'''lastgeving''' onveilig sein": sein nr. x mag in onveilige stand gepasseerd worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Ook: [[#Lastgeving AKI/AHOB/AOB|lastgeving AKI/AHOB/AOB]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Landschapsbouw
+
|Term= Lastgeving AKI/AHOB/AOB
−
|Omschrijving= (Modelspoor). Verzamelnaam voor materialen en kant-en-klaar producten, als strooisel, boompjes, figuren en huizen voor het maken van het gewenste landschap. Zie het artikel [[Landschapsbouw]].  
+
|Uitleg= Zie Lastgeving Overweg.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lange kan
+
|Term= Lastgeving Overweg
−
|Omschrijving= Een lange kan is een smeerkan met lange olietuit, met klepje om olie af te sluiten [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= (afgekort: LO); op deze '''lastgeving''' (tegenwoordig noemt men dat aanwijzing) staat de betreffende '''overweg''' in kilometers en hectometers aangegeven. [https://www.nicospilt.com/index/index.htm Meer over Overweg]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Langsketel
+
|Term= Lastregeling
−
|Omschrijving= (waarschijnlijk uit het Duits. "langkessel"): '''ronde ketel''', gedeelte waar de [[Woorden - V#Vlampijpen|vlampijpen]] doorheen lopen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= (Modelspoor); een '''lastregeling''' is een regelcircuit in een locdecoder, dat tracht het toerental constant te houden bij toenemende of afnemende belasting (bijvoorbeeld op een helling), zodat de rijsnelheid (nagenoeg) constant blijft.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Laser"
+
|Term= Lat
−
|Omschrijving= (Eng.) Afkorting van '''Licht Amplification by Stimulated Emission of Radiadion'''. Vertaald komt het neer op: "lichtversterking door gestimuleerde emissie (uitzending) van straling". Dit is bijvoorbeeld een laserdiode. De laserdiode zend, met behulp van een ingebouwde halfdoorlatende spiegel, in één richting licht uit met meestal maar één frequentie oftewel monochroom licht. Er zijn ook lasers die licht met meerdere frequenties uit kunnen zenden. De lichtintensiteit is vaak zo groot, dat de kans heel erg groot is dat blijvende schade optreed aan de ogen, wanneer er direct ingekeken wordt! [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Laser_%28licht%29 Meer over Laser]  
+
|Uitleg= 1. Seinpaal. "voor de '''lat''' lopen:" met een trein voor onveilig sein komen te staan. zie ook: "paal".<br />2. regulateurhandel. "aan de lat staan:" de regulateur, en dus de loc bedienen. vandaar: machinist zijn; "lat open/dicht:" regulateur open/dicht. In België kent men het woord "lat" niet in deze betekenissen. Zie ook: "[[Woorden - S#Schop|schop]]." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Laser-cutting"
+
|Term= "Latch"
−
|Omschrijving= (Eng.): Het met behulp van een '''laser snijden''' van materialen. Zie: [[Woorden - L#Lasersnijden|Lasersnijden]].
+
|Uitleg= (Elektronica); Engelse term die "grendel" of "vergrendeling" betekent. Een '''latch''' behoud zijn toestand totdat er een resetpuls op zijn "r"-ingang komt. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Latch Meer over latch].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lasergraveren
+
|Term= Latching relay
−
|Omschrijving= Het '''graveren''' van bijvoorbeeld steentjesmotief in gips met behulp van een '''laser'''. Zie het artikel [[Lasersnijden en -graveren]]. [https://www.lionlasers.com/2023/05/23/duurzaam-lasergraveren/ Meer over lasergraveren].
+
|Uitleg= (Elektronica); Engelse term voor een "latch relais" ook wel: "[[Woorden - B#Bistabiel relais|bistabiel relais]]". Een "'''latching relay'''" is een relais dat zijn status behoudt nadat het is geactiveerd (bekrachtigd wordt). Elke keer dat het relais bedient wordt, zal de toestand waarin het relais zich bevindt blijven bestaan (=vergrendeld) ​​totdat het relais opnieuw wordt bekrachtigd.<br>Er bestaan twee typen latching relais:<br>1. met twee spoelen.In dit typehouden twee tegengestelde spoelen met een over het midden geplaatste veer of permanente magneet de contacten op hun plaats nadat de spoel is uitgeschakeld. Een puls naar de ene spoel schakelt het relais in, en een puls naar de tegenoverliggende spoel schakelt het relais uit.<br>2.Een ander type (met één spoel) heeft een [https://nl.wikipedia.org/wiki/Remanentie remanente kern] die de contacten in de werkende positie houdt door het remanente magnetisme in de kern. Dit type vereist een stroompuls met tegengestelde polariteit om de contacten te ontgrendelen. [https://en.wikipedia.org/wiki/Relay#Latching_relay Meer over latching relay]. Engels.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lasersnijden
+
|Term= "Lay-out"
−
|Omschrijving= Het '''snijden''' van materiaal door middel van een elektromagnetische stralingsbron. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lasersnijden Meer over Lasersnijden ]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= 1. (Engels); Opmaak. Grafische visualisatie van een ontwerp.<br />2. Een sporenplan (alleen de rails) of een baanplan (het geheel van rails, scenery, onderbouw en eventueel de bedrading) is dus een '''lay-out'''.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lasplaat
+
|Term= "Layout"
−
|Omschrijving= Onderlinge verbindingsplaat van spoorstaven.
+
|Uitleg= Zie:  [[#"Lay-out"|"Lay-out"]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lassen
+
|Term= Ledikantje
−
|Omschrijving= '''Lassen''' is het verbinden van materialen door middel van druk en/of warmte. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lassen Meer over Lassen.]
+
|Uitleg= '''Ledikant''' was de bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6700. Zie: "[[Woorden - E#Ezeltje|Ezeltje]]." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lastgeving
+
|Term= LED batten
−
|Omschrijving= (voorgedrukte) Opdrachtbrief voor de machinist, waarin afwijkende situaties en hoe daar te handelen vermeld staan. bijv.: "'''lastgeving''' onveilig sein": sein nr. x mag in onveilige stand gepasseerd worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= (Engels); '''LED batten''' is de benaming voor een langwerpige, platte [[Woorden - A#Armatuur|armatuur]] waarin leds (of ledstrips) gemonteerd zijn. De kleur van het [[#Licht|licht]] wordt aangegeven met [[Woorden - K#Kleurtemperatuur|"kleurtemperatuur"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Woorden - C#CCT.|CCT]]. [https://www.ledwereld.nl/blog/wat-zijn-led-batten/ Meer over LED batten].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lastgeving AKI/AHOB/AOB
+
|Term= Ledlamp
−
|Omschrijving= Ook: aanwijzing AKI/AHOB/AOB. Zie Lastgeving Overweg.
+
|Uitleg= Een '''ledlamp''' is een vorm van solid-state lighting (afgekort: "SSL"), opgebouwd uit een groep van leds ("licht-emitterende diodes"). De ledlamp is herkenbaar aan een schroef- of bajonetfitting. De karakteristieken van de toegepaste leds in de lamp bepalen, samen met de stralingshoek, de [[#Licht|licht]]stroom, lichtsterkte en kleurweergave. Ledlampen zijn leverbaar met [[Woorden - E#E14_fitting|E14 fitting]] of [[Woorden - E#E27_fitting|E27 fitting]] of [[Woorden - G#GU5.3 steekvoet|GU5.3_steekvoet]] of [[Woorden - G#GU10_bajonetvoet|GU10 bajonetvoet]]. De gangbare ledlampen hebben een diameter van ca. 50 mm. Ze zijn leverbaar voor 12 volt en 230 volt<big>~</big>. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ledlamp Meer over ledlampen].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lastgeving Overweg
+
|Term= Ledlampen
−
|Omschrijving= (afgekort: LO) Op deze '''lastgeving''' (tegenwoordig noemt men dat aanwijzing) staat de betreffende '''overweg''' in kilometers en hectometers aangegeven. [https://www.nicospilt.com/index/index.htm Meer over Overweg]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
+
|Uitleg= 1. Bij het grootspoor worden deze gebruikt ter vervanging van de gloeilampen in de frontseinen van het rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]].<br />2. Worden o.a. gebruikt als huiskamerverlichting en in straatverlichting. Zie ook: [[#Ledlamp|Ledlamp]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ledlamp Meer over ledlampen].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lastregeling
+
|Term= Led-strip
−
|Omschrijving= (Modelspoor). Een '''lastregeling''' is een regelcircuit in een locdecoder, dat tracht het toerental constant te houden bij toenemende of afnemende belasting (bijvoorbeeld op een helling), zodat de rijsnelheid (nagenoeg) constant blijft.
+
|Uitleg= Een '''led-strip''' is een flexibele [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] met [[Woorden - S#SMD.|SMD]]-led's (surface-mount light-emitting diodes) en andere componenten, meestal voorzien van een zelfklevende achterkant. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/LED_strip_light Meer over led-strip]. (Engels)
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lat
+
|Term= Ledverlichting
−
|Omschrijving= 1. Seinpaal. "voor de '''lat''' lopen:" met een trein voor onveilig sein komen te staan. zie ook: "paal".<br />2. regulateurhandel. "aan de lat staan:" de regulateur, en dus de loc bedienen. vandaar: machinist zijn. "lat open/dicht:" regulateur open/dicht. In België kent men het woord "lat" niet in deze betekenissen. Zie ook: "[[Woorden - S#Schop|schop]]." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= '''Verlichting''' (verlichtings-[[Woorden - A#Armatuur|armatuur]]) waarin '''leds''' toegepast zijn, zoals bijvoorbeeld in [[#Led batten|"led battens"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Wat is een led|Wat is een led]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Led Meer de over led].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Latch"
+
|Term= Leeg materieel
−
|Omschrijving= (Elektronica). Engelse term die "grendel" of "vergrendeling" betekent. Een '''latch''' behoud zijn toestand totdat er een resetpuls op zijn "r"-ingang komt. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Latch Meer over latch].
+
|Uitleg= Dit is reizigers[[Woorden - M#Materieel|materieel]] dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord, dus tijdelijk niet in gebruik is voor reizigers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]. Zie ook: [[#LM.|LM.]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Lay-out"
+
|Term= Leem
−
|Omschrijving= (Eng.): Opmaak. Grafische visualisatie van een ontwerp. Een sporenplan (alleen de rails) of een baanplan (het geheel van rails, scenery, onderbouw en eventueel de bedrading) is dus een '''lay-out'''.
+
|Uitleg= '''Leem''' is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt (deeltjes met korrelgrootte tussen de 2 en 50&mdash;64 micrometer). In de volksmond wordt met "leem" vaak materiaal fijner dan [[Woorden - Z#Zand|zand]] bedoeld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Leem Meer over leem].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Layout"
+
|Term= Leerling
−
|Omschrijving= Zie: "Lay-out".
+
|Uitleg= Stoker, '''leerling-machinist'''. "Bevoegd leerling:" leerling die het examen voor machinist met goed gevolg heeft afgelegd en dus bevoegd is om het werk van de machinist te doen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ledikantje
+
|Term= Leibaan
−
|Omschrijving= '''Ledikant''' was de bijnaam van de locomotieven van de [[Woorden - S#Serie|serie]] NS 6700. Zie: "[[Woorden - E#Ezeltje|Ezeltje]]." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Metalen '''baan''', waar de [[Woorden - T#Tweeleider-kruiskop|kruiskop]] over heen en weer loopt en door '''geleid''' wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LED batten
+
|Term= Leibus
−
|Omschrijving= (Engels) '''LED batten''' is de benaming voor een langwerpige, platte [[Woorden - A#Armatuur|armatuur]] waarin leds (of ledstrips) gemonteerd zijn. De kleur van het licht wordt aangegeven met [[Woorden - K#Kleurtemperatuur|"kleurtemperatuur"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Woorden - C#CCT.|CCT]]. [https://www.ledwereld.nl/blog/wat-zijn-led-batten/ Meer over LED batten].
+
|Uitleg= Stop'''bus''' in het voordeksel van de cilinder, waarin de zuigerstang heen en weer gaat. De bus is geleider van de zuigerstang bij de types waarin de zuiger "gedeeltelijk" dragend is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ledlamp
+
|Term= Leidingonderbreker
−
|Omschrijving= Een '''ledlamp''' is een vorm van solid-state lighting (afgekort: "SSL"), opgebouwd uit een groep van leds ("licht-emitterende diodes"). De ledlamp is herkenbaar aan een schroef- of bajonetfitting. De karakteristieken van de toegepaste leds in de lamp bepalen, samen met de stralingshoek, de lichtstroom, lichtsterkte en kleurweergave.
+
|Uitleg= Berijdbare '''onderbreking''' in de "bovenleiding".  
−
Ledlampen zijn leverbaar met [[Woorden - E#E14_fitting|E14 fitting]] of [[Woorden - E#E27_fitting|E27 fitting]] of [[Woorden - G#GU5.3 steekvoet|GU5.3_steekvoet]] of [[Woorden - G#GU10_bajonetvoet|GU10 bajonetvoet]]. De gangbare ledlampen hebben een diameter van ca. 50 mm. Ze zijn leverbaar voor 12 volt en 230 volt<big>~</big>. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ledlamp Meer over ledlampen].
 
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ledlampen
+
|Term= Lekkageproef
−
|Omschrijving= 1. Bij het grootspoor worden deze gebruikt ter vervanging van de gloeilampen in de frontseinen van het rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]].<br />2. Worden o.a. gebruikt als huiskamerverlichting en in straatverlichting. Zie ook: [[Woorden - L#Ledlamp|Ledlamp]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ledlamp Meer over ledlampen].                
+
|Uitleg= Rem'''proef''' waarbij gecontroleerd wordt of de '''lekkage''' van de treinleiding van de zelfwerkende luchtdrukrem zich binnen de toelaatbare marge bevindt.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ledverlichting
+
|Term= Lemmerboten
−
|Omschrijving= '''Verlichting''' (verlichtings-[[Woorden - A#Armatuur|armatuur]]) waarin '''leds''' toegepast zijn, zoals bijvoorbeeld in [[#Led batten|"led battens"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[Wat is een led|Wat is een led]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Led Meer de over led].
+
|Uitleg= Bijnaam voor de locomotieven van de serie NS 8400; de reden voor deze bijnaam is onduidelijk. Ook: "[[Woorden - B#Bergklimmers|bergklimmers]], [[Woorden - B#Bergkruipers|bergkruipers]], [[Woorden - S#Strijkijzer|strijkijzers]]". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leeg materieel
+
|Term= Lengteschaal
−
|Omschrijving= Dit is reizigers[[Woorden - M#Materieel|materieel]] dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord, dus tijdelijk niet in gebruik is voor reizigers. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]. Zie ook: [[Woorden - L#LM.|LM.]]
+
|Uitleg= Afwijkend van de normale schaal waarin een model wordt uitgebracht, maakt men de '''lengte''' van een rijtuig vaak in de '''schaal''' 1:100. Door toepassing van deze lengteschaal kan men toch een realistische samenstelling van lange rijtuigen op een baan verwezenlijken.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leem
+
|Term= "Levier"
−
|Omschrijving= '''Leem''' is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt (deeltjes met korrelgrootte tussen de 2 en 50&mdash;64 micrometer). In de volksmond wordt met "leem" vaak materiaal fijner dan [[Woorden - Z#Zand|zand]] bedoeld. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Leem Meer over leem].
+
|Uitleg= (België, <<Fr.): ganghandel. "de '''Levier''' vooruit: "het ganghandel in de stand, waarbij de locomotief vooruit rijdt. "de Levier in de hoek:" het ganghandel in de stand die max. vulling aan de cilinders geeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leerling
+
|Term= LEXAN
−
|Omschrijving= Stoker, '''leerling-machinist'''. "Bevoegd leerling:" leerling die het examen voor machinist met goed gevolg heeft afgelegd en dus bevoegd is om het werk van de machinist te doen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Merknaam. '''LEXAN&reg;''', geproduceerd door Sabic, is een praktisch onbreekbare kunststofplaat, vervaardigd van de kunststof [[Woorden - P#Polycarbonaat|polycarbonaat]]. Deze onderscheidt zich van andere kunststoffen door haar optische zuiverheid in combinatie met een zeer hoge slagvastheid. Lexan&reg; platen zijn maar liefst 250 maal sterker dan glas van dezelfde dikte. Lexan-UV is de bekendste merknaam voor het materiaal polycarbonaat-UV.<br />Transparante polycarbonaat-UV-platen onderscheiden zich door de optische zuiverheid, de hoge gebruikstemperatuur en een zeer hoge slagvastheid. Polycarbonaat-UV is 250 keer sterker dan glas en is daardoor uitermate geschikt voor inbraak- en vandalismepreventie en andere doeleinden waarvoor een grote sterkte is vereist. Zie ook: [[Woorden - M#Makrolon|Makrolon]] en [[Woorden - A#Axxis|Axxis]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Polycarbonaat Meer over Lexan&reg;]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leibaan
+
|Term= "Licht" (grootspoor)
−
|Omschrijving= Metalen '''baan''', waar de [[Woorden - T#Tweeleider-kruiskop|kruiskop]] over heen en weer loopt en door '''geleid''' wordt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= "'''Licht''' rijden:" rijden met weinig geopende regulateur en een kleine vullingsgraad, waardoor weinig stoom verbruikt wordt, en waarbij de slagen van de zuiger "licht" klinken; zo kan men rijden met "lichte" treinen; tegengesteld: [[Woorden - Z#Zwaar|"zwaar"]] rijden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leibus
+
|Term= Licht
−
|Omschrijving= Stop'''bus''' in het voordeksel van de cilinder, waarin de zuigerstang heen en weer gaat. De bus is geleider van de zuigerstang bij de types waarin de zuiger "gedeeltelijk" dragend is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= '''Licht''' is elektromagnetische straling in het frequentiebereik dat waarneembaar is met het menselijk oog. Het niet zichtbare infrarood, met een iets lagere frequentie, en [[Woorden - U#Ultraviolet|ultraviolet]], met een iets hogere frequentie, worden soms foutief als "infrarood licht" en "ultraviolet licht" aangeduid. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Licht Meer over licht].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Leidingonderbreker
+
|Term= Lichtdiode
−
|Omschrijving= Berijdbare '''onderbreking''' in de "bovenleiding".  
+
|Uitleg= Zie: [[#LED.|Led]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lekkageproef
+
|Term= Lichtgeleider
−
|Omschrijving= Rem'''proef''' waarbij gecontroleerd wordt of de '''lekkage''' van de treinleiding van de zelfwerkende luchtdrukrem zich binnen de toelaatbare marge bevindt.
+
|Uitleg= Kunststof (rond)staaf die '''licht geleidt'''. Wordt o.a. gebruikt in modeltreinen om het licht van een lampje of led te geleiden naar de front of achterseinen. De [[#Licht|licht]]geleider bestaat uit PMMA (PolyMethylMethAcrylaat) en daaromheen zit een flinterdun laagje van een ander acrylaat, wat de interne reflectie verbetert. Het materiaal is te vinden onder de verzamelnaam "Polymer Optical Fibers" en wordt ook wel als POF-kabels (zie [https://www.conrad.nl/nl/p/tru-components-1571475-pof-kabel-simplex-per-meter-1571475.html]) aangeboden.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lemmerboten
+
|Term= Lichtsein
−
|Omschrijving= Bijnaam voor de locomotieven van de serie NS 8400; de reden voor deze bijnaam is onduidelijk. Ook: "[[Woorden - B#Bergklimmers|bergklimmers]], [[Woorden - B#Bergkruipers|bergkruipers]], [[Woorden - S#Strijkijzer|strijkijzers]]". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= 1. Sein dat werkt door een bepaalde kleur [[#Licht|licht]] te tonen; zie ook: [[Woorden - A#Armsein|"armsein"]] en [[Woorden - D#Daglichtsein|"'''daglichtsein'''"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />2. Een vast sein waarvan de beelden door lichten worden getoond. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie ook het artikel [[Lichtseinen]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lengteschaal
+
|Term= Lichtseinstelsel 1946
−
|Omschrijving= Afwijkend van de normale schaal waarin een model wordt uitgebracht, maakt men de '''lengte''' van een rijtuig vaak in de '''schaal''' 1:100. Door toepassing van deze lengteschaal kan men toch een realistische samenstelling van lange rijtuigen op een baan verwezenlijken.
+
|Uitleg= Een door Ing. J.H. Verstegen ontwikkeld stelsel. Zie het artikel [[Lichtseinen#Seinstelsel 1946|Lichtseinen]]. [https://www.nicospilt.com/index_Lichtseinen1946.htm Meer over '''Lichtseinstelsel 1946''']. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Levier"
+
|Term= Lichtseinstelsel 1955
−
|Omschrijving= (België, <<Fr.): ganghandel. "de '''Levier''' vooruit: "het ganghandel in de stand, waarbij de locomotief vooruit rijdt. "de Levier in de hoek:" het ganghandel in de stand die max. vulling aan de cilinders geeft. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Jaar van aanpassing van het oude [[#Licht|licht]]seinstelsel uit 1946. Zie het artikel [[Lichtseinen#Seinstelsel 1955|Lichtseinen]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LEXAN
+
|Term= Lichtsluis
−
|Omschrijving= Merknaam. '''LEXAN&reg;''', geproduceerd door Sabic, is een praktisch onbreekbare kunststofplaat, vervaardigd van de kunststof [[Woorden - P#Polycarbonaat|polycarbonaat]]. Deze onderscheidt zich van andere kunststoffen door haar optische zuiverheid in combinatie met een zeer hoge slagvastheid. Lexan&reg; platen zijn maar liefst 250 maal sterker dan glas van dezelfde dikte. Lexan-UV is de bekendste merknaam voor het materiaal polycarbonaat-UV.<br />
+
|Uitleg= (Elektrotechniek); een '''lichtsluis''' is een combinatie van [[#Licht|licht]]bron en lichtsensor om vast te stellen of zich daartussen een voorwerp bevindt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wiktionary.org/wiki/lichtsluis Meer over de lichtsluis].
−
Transparante polycarbonaat-UV-platen onderscheiden zich door de optische zuiverheid, de hoge gebruikstemperatuur en een zeer hoge slagvastheid. Polycarbonaat-UV is 250 keer sterker dan glas en is daardoor uitermate geschikt voor inbraak- en vandalismepreventie en andere doeleinden waarvoor een grote sterkte is vereist. Zie ook: [[Woorden - M#Makrolon|Makrolon]] en [[Woorden - A#Axxis|Axxis]].<br />[https://nl.wikipedia.org/wiki/Polycarbonaat Meer over Lexan&reg;]
 
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Licht
+
|Term= "Light Rail"
−
|Omschrijving= "'''Licht''' rijden:" rijden met weinig geopende regulateur en een kleine vullingsgraad, waardoor weinig stoom verbruikt wordt, en waarbij de slagen van de zuiger "licht" klinken. zo kan men rijden met "lichte" treinen. Tegengesteld: "zwaar" rijden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Een railgebonden openbaar vervoersysteem, dat ligt tussen de klassieke treingebruik aan de ene kant en een metro/sneltram aan de andere kant. '''Lightrail''' is dus een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. Lightrailvoertuigen kunnen zich sneller van halte naar halte bewegen. Dit komt doordat de voertuigen lichter zijn dan de huidige treinen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer informatie: [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lightrail Meer over Lightrail]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtdiode
+
|Term= LightRail
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - L#LED.|Led]].
+
|Uitleg= '''Lightrail''' (ook: light rail of lichte rail) is een, uit Amerika stammende, term voor vervoerssystemen met als kenmerk lichte eigenschappen (gewicht trein, rails en andere onderbouw), in tegenstelling tot heavyrail (heavy rail of zware rail). In Nederland rijdt lightrail bijvoorbeeld tussen Gouda en Alphen aan de Rijn (RijnGouwelijn). Het is een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lightrail Meer over LightRail]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtgeleider
+
|Term= Ligrijtuig
−
|Omschrijving= Kunststof (rond)staaf die '''licht geleidt'''. Wordt o.a. gebruikt in modeltreinen om het licht van een lampje of led te geleiden naar de front of achterseinen. De lichtgeleider bestaat uit PMMA (PolyMethylMethAcrylaat) en daaromheen zit een flinterdun laagje van een ander acrylaat, wat de interne reflectie verbetert. Het materiaal is te vinden onder de verzamelnaam "Polymer Optical Fibers" en wordt ook wel als POF-kabels (zie [https://www.conrad.nl/nl/p/tru-components-1571475-pof-kabel-simplex-per-meter-1571475.html]) aangeboden.
+
|Uitleg= Een '''rijtuig''' bestaande uit coupés voorzien van omklapbare '''lig'''banken; ook wel "couchetterijtuig" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spoorwegjargon#L Meer over ligrijtuig].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtsein
+
|Term= Lijm
−
|Omschrijving= Sein dat werkt door een bepaalde kleur licht te tonen. zie ook: "armsein" en "dag'''lichtsein'''." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Een vast sein waarvan de beelden door lichten worden getoond. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie ook het artikel [[Lichtseinen]].  
+
|Uitleg= Een '''Lijm''', kleefmiddel of adhesief is een tussenstof die twee of meer delen permanent aan elkaar bevestigt.<br>Een lijm kan zowel een natuurlijke als een kunstmatige oorsprong hebben. Enkele moderne lijmen zijn extreem sterk en zeer belangrijk in moderne constructies en in de industrie. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijm Meer over lijm].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtseinstelsel 1946
+
|Term= Lijmen
−
|Omschrijving= Een door Ing. J.H. Verstegen ontwikkeld stelsel. Zie het artikel [[Lichtseinen#Seinstelsel 1946|Lichtseinen]]. [https://www.nicospilt.com/index_Lichtseinen1946.htm Meer over '''Lichtseinstelsel 1946''']. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]]
+
|Uitleg= Het verbinden/bevestigen d.m.v. lijm. '''Lijmen''' is, anders dan lassen en solderen, een verbindingstechniek die bijna alle materialen met elkaar verbinden kan. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijmen Meer over Lijmen].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtseinstelsel 1955
+
|Term= Lijn
−
|Omschrijving= Jaar van aanpassing van het oude lichtseinstelsel uit 1946. Zie het artikel [[Lichtseinen#Seinstelsel 1955|Lichtseinen]].
+
|Uitleg= Afkorting van "spoorlijn". [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]. Zie: [[Woorden - S#Spoorweg|Spoorweg]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lichtsluis
+
|Term= Lijnbedrijf
−
|Omschrijving= (Elektrotechniek); een '''lichtsluis''' is een combinatie van lichtbron en lichtsensor om vast te stellen of zich daartussen een voorwerp bevindt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wiktionary.org/wiki/lichtsluis Meer over de lichtsluis].  
+
|Uitleg= Groepering van rijrichtingen op een viersporig baanvak, volgens het principe heen-terug-heen-terug. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lijnbedrijf Meer over Lijnbedrijf]. Zie ook: [[Woorden - R#Richtingbedrijf|Richtingbedrijf]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= "Light Rail"
+
|Term= Lijnwerkplaats
−
|Omschrijving= Een railgebonden openbaar vervoersysteem, dat ligt tussen de klassieke treingebruik aan de ene kant en een metro/sneltram aan de andere kant. '''Lightrail''' is dus een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. Lightrailvoertuigen kunnen zich sneller van halte naar halte bewegen. Dit komt doordat de voertuigen lichter zijn dan de huidige treinen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Meer informatie: [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lightrail Meer over Lightrail]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
+
|Uitleg= Werkplaats voor eenvoudig onderhoud aan rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_spoorwegjargon#L Meer over lijnwerkplaats].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= LightRail
+
|Term= "Limburgs"
−
|Omschrijving= '''Lightrail''' (ook: light rail of lichte rail) is een, uit Amerika stammende, term voor vervoerssystemen met als kenmerk lichte eigenschappen (gewicht trein, rails en andere onderbouw), in tegenstelling tot heavyrail (heavy rail of zware rail). In Nederland rijdt lightrail bijvoorbeeld tussen Gouda en Alphen aan de Rijn (RijnGouwelijn). Het is een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lightrail Meer over LightRail]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
+
|Uitleg= "'''Limburgs vuil:'''" briketten afkomstig van de mijnen Laura en Vereniging Eygelshoven te Limburg. Deze briketten gaven een "vuil" vuur met veel slakken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Ligrijtuig
+
|Term= Lineair 
−
|Omschrijving= Een '''rijtuig''' bestaande uit coupés voorzien van omklapbare '''lig'''banken; ook wel "couchetterijtuig" genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= '''Lineair''' betekent "rechtlijnig" (Latijn: linearis, "uit een lijn bestaand"). Een verschijnsel dat zich in zekere zin rechtlijnig ontwikkelt, wordt wel "lineair" genoemd. Een lineair verband is een relatie die continu toe- of afneemt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lineariteit Meer over lineair].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lijmen
+
|Term= Lineaire voeding 
−
|Omschrijving= Het verbinden/bevestigen d.m.v. lijm. '''Lijmen''' is, anders dan lassen en solderen, een verbindingstechniek die bijna alle materialen met elkaar verbinden kan. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijmen Meer over Lijmen].  
+
|Uitleg= Bij een '''lineaire voeding''', geschikt voor het lichtnet, vindt de benodigde spanningsaanpassing doorgaans plaats door een [[Elektronica basis#De transformator|transformator]]. Zulke voedingen zijn, afhankelijk van de toepassing, relatief eenvoudig van uitvoering, maar zwaar door de bij de frequentie van het [[#Licht|licht]]net (50 Hz) benodigde grote ijzerkern in de transformator. Voor gelijkspanning is vervolgens gelijkrichting nodig, wat met behulp van 4 dioden ([[Elektronica basis#De bruggelijkrichter|bruggelijkrichter]]) wordt gedaan. Meestal volgt dan afvlakking door één of meerdere elco"s. Vaak wordt er door een elektronische schakeling voor regeling, stabilisatie en beveiliging gezorgd. Het rendement van deze voedingen is in het algemeen lager dan bij [[Woorden - S#Schakelende voeding|schakelende voedingen]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Voeding_(elektronica) Meer over voeding].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lijnbedrijf
+
|Term= Linkerspoor beveiliging
−
|Omschrijving= Groepering van rijrichtingen op een viersporig baanvak, volgens het principe heen-terug-heen-terug. [https://www.ovnet.nl/?spoorbegrip=lijnbedrijf Meer over Lijnbedrijf] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]] Zie ook: Woorden - R#Richtingbedrijf|Richtingbedrijf]].
+
|Uitleg= Een spoorlijn met twee sporen, waarvan beide sporen geschikt zijn om in beide richtingen te gebruiken, en de '''linkerrijweg''' is '''beveiligd''' met voorsein en hoofdsein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Automatisch_blokstelsel Meer over linkerspoorbeveiliging].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lijnwerkplaats
+
|Term= Linksleidend wissel
−
|Omschrijving= Werkplaats voor eenvoudig onderhoud aan rollend [[Woorden - M#Materieel|materieel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= Een '''wissel''' waarbij de afgebogen [[Woorden - W#Wisseltong|wisseltong]] naar '''links''' leidt. Het andere Woorden - S#Spoor|spoor]] gaat hierbij rechtdoor en kan in principe met volle snelheid genomen worden. In afbuigende stand, geldt er in principe altijd een lagere snelheid.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Limburgs
+
|Term= Litze
−
|Omschrijving= "'''Limburgs vuil:'''" briketten afkomstig van de mijnen Laura en Vereniging Eygelshoven te Limburg. Deze briketten gaven een "vuil" vuur met veel slakken. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= '''Litze'''draad is een soepele elektrische draad met samengestelde kern, als tegenhanger van draad met massieve kern. Het woord is overgenomen uit het Duits. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Litze Meer over litze].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lineair 
+
|Term= Live steam
−
|Omschrijving= '''Lineair''' betekent "rechtlijnig" (Latijn: linearis, "uit een lijn bestaand"). Een verschijnsel dat zich in zekere zin rechtlijnig ontwikkelt, wordt wel "lineair" genoemd. Een lineair verband is een relatie die continu toe- of afneemt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lineariteit Meer over lineair].
+
|Uitleg= '''Live steam''' is stoom onder druk, verkregen door het verhitten van water in een stoomketel. De stoom kan worden gebruikt om stationaire of bewegende apparatuur van stoom te voorzien. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Live_steam Meer over live steam]. (Engels).
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lineaire voeding 
+
|Term= Lokaallijn
−
|Omschrijving= Bij een '''lineaire voeding''', geschikt voor het lichtnet, vindt de benodigde spanningsaanpassing doorgaans plaats door een [[Elektronica basis#De transformator|transformator]]. Zulke voedingen zijn, afhankelijk van de toepassing, relatief eenvoudig van uitvoering, maar zwaar door de bij de frequentie van het lichtnet (50 Hz) benodigde grote ijzerkern in de transformator. Voor gelijkspanning is vervolgens gelijkrichting nodig, wat met behulp van dioden (brugcel) wordt gedaan. Meestal volgt dan afvlakking door één of meerdere elco"s. Vaak wordt er door een elektronische schakeling voor regeling, stabilisatie en beveiliging gezorgd. Het rendement van deze voedingen is in het algemeen lager dan bij [[Woorden - S#Schakelende voeding|schakelende voedingen]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Voeding_(elektronica) Meer over voeding].
+
|Uitleg= Een '''lokaallijn''' is een [[#Lokaalspoorwegen|lokaalspoorweg]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Linkerspoor beveiliging
+
|Term= Lokaalspoorlijn
−
|Omschrijving= Een spoorlijn met twee sporen, waarvan beide sporen geschikt zijn om in beide richtingen te gebruiken, en de '''linkerrijweg''' is """beveiligd""" met voorsein en hoofdsein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= Een '''lokaalspoorlijn''' is een [[#Lokaalspoorwegen|lokaalspoorweg]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Linksleidend wissel
+
|Term= Lokaalspoorwegen
−
|Omschrijving= Een '''wissel''' waarbij de afgebogen [[Woorden - W#Wisseltong|wisseltong]] naar '''links''' leidt. Het andere Woorden - S#Spoor|spoor]] gaat hierbij rechtdoor en kan in principe met volle snelheid genomen worden. In afbuigende stand, geldt er in principe altijd een lagere snelheid.
+
|Uitleg= '''Lokaalspoorwegen''' en interlocale tramwegen stammen uit de periode 1850 – 1925. Ze waren lichter van bouw dan de hoofdspoorwegen, waardoor niet alle krachtvoertuigen op deze spoorwegen waren toegelaten. Ook was de snelheid begrensd, evenals de beveiliging.<br />
 +
De meeste lijnen ontsloten plaatsen waar nauwelijks vervoervraag was en zijn in de daarop volgende decennia gesneuveld in de concurrentieslag met het opkomende wegverkeer (autobusdiensten). De resterende lijnen zijn na de Tweede Wereldoorlog door de NS en stadstrambedrijven overgenomen. Maar de lokaalspoorwegen worden in de wet nog steeds genoemd. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Lokaalspoorweg Meer over lokaalspoorweg].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Litze
+
|Term= Locdecoder
−
|Omschrijving= '''Litze'''draad is een soepele elektrische draad met samengestelde kern, als tegenhanger van draad met massieve kern. Het woord is overgenomen uit het Duits. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Litze Meer over litze].
+
|Uitleg= Zie: [[Woorden - D#Decoder|Decoder]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locaalspoorwegen
+
|Term= Locomotief
−
|Omschrijving= '''Locaalspoorwegen''' en interlocale tramwegen stammen uit de periode 1850 – 1925. Ze waren lichter van bouw dan de hoofdspoorwegen, waardoor niet alle krachtvoertuigen op deze spoorwegen waren toegelaten. Ook was de snelheid begrensd, evenals de beveiliging.<br />
+
|Uitleg= Een '''locomotief''' is elk voertuig voorzien van een voortbewegingsinrichting, hoofdzakelijk bestemd en ingericht om andere voertuigen op spoorstaven voort te bewegen en niet zelf ingericht voor het vervoer van personen, bagage, goederen, post of levende dieren, of een combinatie hiervan. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
−
De meeste lijnen ontsloten plaatsen waar nauwelijks vervoervraag was en zijn in de daarop volgende decennia gesneuveld in de concurrentieslag met het opkomende wegverkeer (autobusdiensten). De resterende lijnen zijn na de Tweede Wereldoorlog door de NS en stadstrambedrijven overgenomen. Maar de lokaalspoorwegen worden in de wet nog steeds genoemd.
 
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locdecoder
+
|Term= Locomotief-depot
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - D#Decoder|Decoder]].
+
|Uitleg= '''Depot''', alléén voor locomotieven. Zie het artikel [[Het locdepot]].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locomotief
+
|Term= Locomotor
−
|Omschrijving= Een '''locomotief''' is elk voertuig voorzien van een voortbewegingsinrichting, hoofdzakelijk bestemd en ingericht om andere voertuigen op spoorstaven voort te bewegen en niet zelf ingericht voor het vervoer van personen, bagage, goederen, post of levende dieren, of een combinatie hiervan. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(2)]]
+
|Uitleg= Twee-assig locomotiefachtig voertuig dat wordt aangedreven door een benzine- of dieselmotor. samenvoeging van "'''loco'''motief" en "'''motor'''." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locomotief-depot
+
|Term= Loctrein
−
|Omschrijving= '''Depot''', alléén voor locomotieven. Zie het artikel [[Het locdepot]].  
+
|Uitleg= Een [[Woorden - T#Trein|trein]] van twee of meerdere -locomotieven, die gekoppeld rijden, zonder wagens of rijtuigen. Alleen de eerste loc geeft tractie, de andere loc(s) wordt/worden gesleept. Binnen de dienstregeling aangegeven als LLT: '''LosseLocTrein'''.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locomotor
+
|Term= Locwissel
−
|Omschrijving= Twee-assig locomotiefachtig voertuig dat wordt aangedreven door een benzine- of dieselmotor. samenvoeging van "'''loco'''motief" en "'''motor'''." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Het vervangen van de locomotief tijdens de reis. de nieuwe (andere) loc wordt aan dezelfde kant bijgeplaatst. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/Emmerich.htm Meer over Locwissel].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loctrein
+
|Term= Lodewijk
−
|Omschrijving= Een trein van twee of meerdere -locomotieven, die gekoppeld rijden, zonder wagens of rijtuigen. Binnen de dienstregeling aangegeven als LLT: '''Losse-LocTrein'''.
+
|Uitleg= "'''Sein Lodewijk'''": "codenaam ter aanduiding van "sein luchtgevaar", dat in de bezettingstijd 1940-1945 gegeven werd wanneer beschieting van een trein door vliegtuigen plaats zou gaan vinden. Ook (afgekort) "SL." Dit sein werd gegeven door een gele vlag met een diagonale helderblauwe streep te tonen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Locwissel
+
|Term= Logische schakeling 
−
|Omschrijving= Het vervangen van de locomotief tijdens de reis. de nieuwe (andere) loc wordt aan dezelfde kant bijgeplaatst. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(4)]] [https://www.nicospilt.com/Emmerich.htm Meer over Locwissel].
+
|Uitleg= (Elektronica); Een '''logische schakeling''' is een elektronische schakeling, bestaande uit logische operatoren zoals NOT-, AND-, NAND-, OR- en-of NOR-poorten, waarmee het verband tussen de in- en uitgangsgrootheden ondubbelzinnig bepaald kan worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(10)]] We hebben hier te maken met "logische poorten". Zie ook [[Woorden - T#TTL.|TTL]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Logische_poort Meer over logische poorten].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lodewijk
+
|Term= Logische uitgang
−
|Omschrijving= "'''Sein Lodewijk'''": "codenaam ter aanduiding van "sein luchtgevaar", dat in de bezettingstijd 1940-1945 gegeven werd wanneer beschieting van een trein door vliegtuigen plaats zou gaan vinden. Ook (afgekort) "SL." Dit sein werd gegeven door een gele vlag met een diagonale helderblauwe streep te tonen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= (Elektronica); term die gebruikt wordt bij [[Woorden - T#TTL.|TTL]]. Een '''uitgang''' kan een hoog (logische 1) of laag (logische 0) spanningsniveau aannemen. "Laag" is maximaal 0,4 V. "Hoog" is minstens 2,4 V. Bij een decoder is de "hoog"-toestand van de '''logische poort'''(en) meestal 5 volt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie ook: [[#Logische schakeling|Logische schakeling]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Logische_poort Meer over logische uitgang].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Logische schakeling
+
|Term= Lokloods
−
|Omschrijving= (Elektronica); Een '''logische schakeling''' is een elektronische schakeling, bestaande uit logische operatoren zoals NOT-, AND-, NAND-, OR- en-of NOR-poorten, waarmee het verband tussen de in- en uitgangsgrootheden ondubbelzinnig bepaald kan worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(10)]] We hebben hier te maken met "logische poorten". Zie ook [[Woorden - T#TTL.|TTL]]. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Logische_poort Meer over logische poorten].
+
|Uitleg= (ook '''locomotievenloods'''). Gebouw om locomotieven en ander [[Woorden - M#Materieel|materieel]] in op te bergen (=te stallen). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie punt 10 in het artikel [[Het stoomlocomotievendepot]].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Logische uitgang
+
|Term= Lokomo-
−
|Omschrijving= Elektronica. Term die gebruikt wordt bij [[Woorden - T#TTL.|TTL]]. Een '''uitgang''' kan een hoog (logische 1) of laag (logische 0) spanningsniveau aannemen. "Laag" is maximaal 0,4 V. "Hoog" is minstens 2,4 V. Bij een decoder is de "hoog"-toestand van de '''logische poort'''(en) meestal 5 volt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]]
+
|Uitleg= Zie: [[#Locomo-.|locomo-.]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lokloods
+
|Term= Loksound
−
|Omschrijving= (ook '''locomotievenloods'''). Gebouw om locomotieven en ander [[Woorden - M#Materieel|materieel]] in op te bergen (=te stallen). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] Zie punt 10 in het artikel [[Het stoomlocomotievendepot]].  
+
|Uitleg= Merknaam van de firma ESU. Digitale '''loc- en geluidsdecoder''' in één enkele compacte behuizing. [https://www.esu.eu/produkte/loksound Meer over '''LokSound'''].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lokomo-
+
|Term= Lontjesijzer
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - L#Locomo-.|locomo-.]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Fakkel, gemaakt van trekdraad met daaromheen gebogen doek of poetskatoen, waarin petroleum, voor verlichting; met "'''lontjes'''" wordt hier bedoeld het doek of de katoen, met ijzer het draad. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loksound
+
|Term= Lood
−
|Omschrijving= Merknaam van de firma ESU. Digitale '''loc- en geluidsdecoder''' in één enkele compacte behuizing. [https://www.esu.eu/produkte/loksound Meer over '''LokSound'''].
+
|Uitleg= '''"Geen lood stoom"''': veel te weinig stoom. (inhoudsmaat: 1&frac12; lood = 4 kopjes). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lontjesijzer
+
|Term= Loodloketten
−
|Omschrijving= Fakkel, gemaakt van trekdraad met daaromheen gebogen doek of poetskatoen, waarin petroleum, voor verlichting. met "'''lontjes'''" wordt hier bedoeld het doek of de katoen, met ijzer het draad. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Een loket is in de bouwkunde een constructie met een strook blad'''lood''' op hellende daken. Bij de aansluiting van een dak op een gemetselde schoorsteen of andere doorgaand metselwerk, kan door middel van loden slabben, die ook wel '''loketten''' genoemd worden, een waterdichte overgang worden verkregen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Loket_(lood) Meer over loodloketten].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lood
+
|Term= Loodnagel
−
|Omschrijving= '''"Geen lood stoom"''': veel te weinig stoom. (inhoudsmaat: 1&frac12; lood = 4 kopjes). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Nagelvormige loden smeltveiligheid boven op de vuurkist. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Fusible_plug Meer over loodnagel].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loodnagel
+
|Term= Loodplug
−
|Omschrijving= Nagelvormige loden smeltveiligheid boven op de vuurkist. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Fusible_plug Meer over loodnagel].  
+
|Uitleg= Beveiliging tegen te hoge temperatuur in de stoomketel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Fusible_plug Meer over loodplug].  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loodplug
+
|Term= Loods
−
|Omschrijving= Beveiliging tegen te hoge temperatuur in de stoomketel. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Fusible_plug Meer over loodplug].  
+
|Uitleg= 1. Extra machinist, "tweede man" op de loc, die goed bekend is met de plaatselijke gesteldheid van een voor de gewone machinist onbekend baanvak.<br />2. Ander personeelslid, bijv. op een station, die plaatselijk zeer goed bekend is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />3. Gebouw om locomotieven en ander [[Woorden - M#Materieel|materieel]] in op te bergen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie het artikel [[Goederen op het station]].<br />4. Gids.  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loods
+
|Term= Loods (opslag)
−
|Omschrijving= 1. Extra machinist, "tweede man" op de loc, die goed bekend is met de plaatselijke gesteldheid van een voor de gewone machinist onbekend baanvak.<br />2. Ander personeelslid, bijv. op een station, die plaatselijk zeer goed bekend is. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]<br />3. Gebouw om locomotieven en ander [[Woorden - M#Materieel|materieel]] in op te bergen. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]] Zie het artikel [[Goederen op het station]].<br />4. Gids.  
+
|Uitleg= Een loods is een grote overdekte opslagplaats, meestal gebruikt voor handels- of industriële goederen. Het type gebouw is zeer groot en hoog vergeleken met een gemiddeld huis en heeft meestal grote inrijdeuren, zodat men er zonder probleem met een vrachtwagen naar binnen kan rijden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Loods_(opslag) Meer over de loods].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loods (opslag)
+
|Term= Loodslab
−
|Omschrijving= Een loods is een grote overdekte opslagplaats, meestal gebruikt voor handels- of industriële goederen. Het type gebouw is zeer groot en hoog vergeleken met een gemiddeld huis en heeft meestal grote inrijdeuren, zodat men er zonder probleem met een vrachtwagen naar binnen kan rijden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Loods_(opslag) Meer over de loods].
+
|Uitleg= Een '''loodslab''' is een strook lood voor het maken van waterdichte aansluitingen, bijvoorbeeld tussen een dakkapel en het dak. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Loket_(lood) Meer over loodslabben].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loopas
+
|Term= Loopas
−
|Omschrijving= Niet aangedreven '''as''' op loc, waarmee gewicht gedragen wordt en schokken opgevangen worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Niet aangedreven '''as''' op loc, waarmee gewicht gedragen wordt en schokken opgevangen worden. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loopcirkel
+
|Term= Loopcirkel
−
|Omschrijving= (Jargon); De '''buitenomtrek''' van een wiel, dus het gedeelte dat de rails raakt. Ook wel wieldiameter genoemd (niet te verwarren met flensdiameter).
+
|Uitleg= (Jargon); De '''buitenomtrek''' van een wiel, dus het gedeelte dat de rails raakt. Ook wel wieldiameter genoemd (niet te verwarren met flensdiameter).
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loopjongen
+
|Term= Loopjongen
−
|Omschrijving= Motorrijtuig speciaal voor het vervoer van treinonderdelen naar de werkplaatsen, soort bezorgtrein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Motorrijtuig speciaal voor het vervoer van treinonderdelen naar de werkplaatsen, soort bezorgtrein. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Loopkolen
+
|Term= Loopkolen
−
|Omschrijving= Kolen waar bij verbranding kleine slakken uit lopen, die het rooster verstoppen. Om te voorkomen dat de '''loopkolen''' het rooster verstopten gooide men met een emmer grind op het roosterbed. Het grove grind verhinderde de slakken om tussen de roosterstaven te zakken. ook: "lopers." zie ook: [[Woorden - K#Klonteren|"klonteren"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Kolen waar bij verbranding kleine slakken uit lopen, die het rooster verstoppen. Om te voorkomen dat de '''loopkolen''' het rooster verstopten gooide men met een emmer grind op het roosterbed. Het grove grind verhinderde de slakken om tussen de roosterstaven te zakken. ook: "lopers." zie ook: [[Woorden - K#Klonteren|"klonteren"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lopen
+
|Term= Lopen
−
|Omschrijving= "'''Lopend''' vuur:" vuur met loopkolen, klonterend vuur.<br />2. (België): "de pijpen lopen:" de vlampijpen lekken, er loopt water uit. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= "'''Lopend''' vuur:" vuur met loopkolen, klonterend vuur.<br />2. (België): "de pijpen lopen:" de vlampijpen lekken, er loopt water uit. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lopers
+
|Term= Lopers
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - L#Loopkolen|loopkolen]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Zie: [[#Loopkolen|loopkolen]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Los
+
|Term= Los
−
|Omschrijving= "Losse kar" zie: [[Woorden - K#Kar|"'''kar'''"]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= "Losse kar" zie: [[Woorden - K#Kar|"'''kar'''"]] [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lossen
+
|Term= Lossen
−
|Omschrijving= Het '''losmaken''' van de remblokken van de wielen, door de remkraan op de loc te sluiten. Wellicht ontlening uit het Engels/Amerikaans ("to loosen" = "losmaken"). de luchtdrukremsystemen zijn van Amerikaanse origine. 2. lading weghalen uit wagen(s). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Het '''losmaken''' van de remblokken van de wielen, door de remkraan op de loc te sluiten. Wellicht ontlening uit het Engels/Amerikaans ("to loosen" = "losmaken"); de luchtdrukremsystemen zijn van Amerikaanse origine;<br />2. lading weghalen uit wagen(s). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Losspoor
+
|Term= Losspoor
−
|Omschrijving= '''Spoor''' langs de '''los'''- en laadweg.
+
|Uitleg= '''Spoor''' langs de '''los'''- en laadweg.
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Losweg
+
|Term= Losweg
−
|Omschrijving= Een '''losweg''' is een weg langs het spoor t.b.v. het lossen van een goederenwagon op of in een wegvoertuig. Zie ook [[Woorden - L#Laadweg|Laadweg]].
+
|Uitleg= Een '''losweg''' is een weg langs het spoor t.b.v. het lossen van een goederenwagon op of in een wegvoertuig. Zie ook [[#Laadweg|Laadweg]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lovers Rail
+
|Term= Lovers Rail
−
|Omschrijving= Voormalig spoorbedrijf, dat slechts enkele jaren opereerde in Nederland. Dit was de eerste concurrent van NS. '''Lovers Rail''' reed tussen Amsterdam &mdasch; Haarlem (IJmuiden en Lisse).
+
|Uitleg= Voormalig spoorbedrijf, dat slechts enkele jaren opereerde in Nederland. Dit was de eerste concurrent van NS. '''Lovers Rail''' reed tussen Amsterdam &mdasch; Haarlem (IJmuiden en Lisse).
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Low-dropout
+
|Term= Low-dropout
−
|Omschrijving= (Elektronica); een '''low-dropout'''-regelaar (LDO-regelaar) is een DC lineaire spanningsregelaar die zelfs kan werken als de voedingsspanning zeer dicht bij de uitgangsspanning ligt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Low-dropout_regulator Meer over low-dropout]. (Engels)  
+
|Uitleg= (Elektronica); een '''low-dropout'''-regelaar (LDO-regelaar) is een [[Woorden - D#DC.|DC]] lineaire spanningsregelaar die zelfs kan werken als de voedingsspanning zeer dicht bij de uitgangsspanning ligt. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://en.wikipedia.org/wiki/Low-dropout_regulator Meer over low-dropout]. (Engels)  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Luchtzuigklep
+
|Term= Luchtzuigklep
−
|Omschrijving= '''Klep''' waarmee '''lucht''' kan worden toegelaten in de cilinderruimte, om bij het rijden met gesloten regulateur het aanzuigen van verbrandingsgassen te verhinderen. In plaats daarvan wordt buitenlucht aangezogen. ook: "snuifklep." zie ook: "cilinderomlooptoestel." [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= '''Klep''' waarmee '''lucht''' kan worden toegelaten in de cilinderruimte, om bij het rijden met gesloten regulateur het aanzuigen van verbrandingsgassen te verhinderen. In plaats daarvan wordt buitenlucht aangezogen; ook: [[Woorden - S#Snuifklep|"snuifklep"]]; zie ook: [[Woorden - C#Cilinderomlooptoestel|"cilinderomlooptoestel"]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lummel
+
|Term= Lummel
−
|Omschrijving= Draaibare verbindingspijp tussen loc en tender voor de aanvoer van water voor de ketel; "zijn '''lummel''' hangt er uit": de pijp is uit de houder geschoten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]  
+
|Uitleg= Draaibare verbindingspijp tussen loc en tender voor de aanvoer van water voor de ketel; "zijn '''lummel''' hangt er uit": de pijp is uit de houder geschoten. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]  
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lurk
+
|Term= Lurk
−
|Omschrijving= Waterkolom, waaruit de loc kan "drinken" ('''lurken'''=zuigen, drinken). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
+
|Uitleg= Waterkolom, waaruit de loc kan "drinken", ('''lurken''' = zuigen, drinken). [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(1)]]
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lustron
+
|Term= Lustron
−
|Omschrijving= (Chemie). Zie [[Woorden - X#XPS.|XPS]].
+
|Uitleg= (Chemie). Zie [[Woorden - X#XPS.|XPS]]. [https://www.chemie.de/lexikon/Polystyrol.html Meer over lustron]].
 
}}
 
}}
−
{{Trefwoord
+
{{Woord
−
|Trefwoord= Lyrabeugel
+
|Term= Lyrabeugel
−
|Omschrijving= Zie: [[Woorden - S#Sleepbeugel|Sleepbeugel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroomafnemer Meer over '''Lyrabeugel'''].  
+
|Uitleg= Zie: [[Woorden - S#Sleepbeugel|Sleepbeugel]]. [[Verklarende woordenlijst#Bronnen|(3)]] [https://nl.wikipedia.org/wiki/Stroomafnemer Meer over '''Lyrabeugel'''].  
 
}} {{Voettekst
 
}} {{Voettekst
 
|Vorige= Woorden - K
 
|Vorige= Woorden - K
Regel 480: Regel 541:
 
|- valign= "top"
 
|- valign= "top"
 
! scope= "row" width="70%" |
 
! scope= "row" width="70%" |
−
| <small>Laatste wijziging: 19 mrt 2024 14:18 (CET)</small>
+
| <small>Laatste wijziging: 5 mei 2025 10:15 (CET)</small>
 
|}
 
|}
 
[[Categorie: Afkortingen|L]]
 
[[Categorie: Afkortingen|L]]
 
[[Categorie: Algemeen|L]]
 
[[Categorie: Algemeen|L]]
 +
[[Categorie: Veiligheid|L]]
 +
[[Categorie: Transformatoren|L]]
 
[[Categorie: Woorden|L]]
 
[[Categorie: Woorden|L]]
 
[[Categorie: Woorden-Index|L]]
 
[[Categorie: Woorden-Index|L]]
 
__NOEDITSECTION__
 
__NOEDITSECTION__

Huidige versie van 4 mei 2025 om 10:16

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net

Zoeken op deze pagina: CTRL + F.

Woord of afkorting:

L-sein

Tot 1963 hadden Nederlandse treinen twee frontseinen. Op 18 maart 1963 is het zogeheten L-sein ingevoerd. De bedoeling van het derde sein was, om treinen beter te kunnen onderscheiden van het wegverkeer. Aanvankelijk ging het om een echt L-sein: als je tegen de trein aankeek, brandde het frontsein linksboven. Na enkele maanden, op 20 mei 1963, werd echter overgegaan op een omgekeerd L-sein. Voortaan moest het frontsein rechtsboven branden. Deze maatregel werd genomen omdat de machinisten bij mist hinder bleken te ondervinden van het linker frontsein (dat immers vanuit de machinist gezien op de seinen rechts langs de baan scheen), zie ook het artikel Front en sluitseinen. Voor het inbouwen van een L-sein: zie het artikel Inbouwen L- en sluitseinen in Roco 2400.

L/H sein

Sein om zware goederentreinen voor de neergaande helling te laten stoppen voor de tunnel als er ergens in de tunnel op een voor deze treinen ongunstige plaats een stop tonend sein staat. Door de trein voor de tunnel laten stoppen wordt voorkomen dat de trein niet meer op eigen kracht de tunnel uit kan rijden. L: snelheid verminderen tot 40 km/h. H: trein moet voor dit sein tot stilstand worden gebracht. (2) Zie ook het artikel Lichtseinen.

LAE-borden

Stel borden, die geplaatst worden bij een gedeelte van een baanvak waar langzaam gereden moet worden. Het eerst staat opgesteld het L-bord, dat aangeeft: er moet "langzaam" gereden worden, dus afremmen. Dan komt het A-bord, dat betekent: "aanvang" van het stuk waar de snelheidsbeperking geldt, en tenslotte het E-bord: "einde" van dit stuk, we kunnen weer snelheid vermeerderen. De LAE-borden worden opgesteld op plaatsen waar aan- of bij de spoorbaan gewerkt wordt e.d. Ook: "A"- en "E-borden." (1) Meer over LAE-borden. (6)

LAN.

Een local area network (lokaal gebiedsnetwerk), afgekort LAN, is een netwerk dat computers en andere toestellen die zich in een lokaal beperkt gebied bevinden, zodanig via een kabel met elkaar verbindt dat deze met elkaar kunnen communiceren. Toestellen kunnen hierbij fysiek via een gedeeld medium of rechtstreeks met elkaar verbonden zijn. (3) Zie ook: WLAN en Wi-Fi. Meer over LAN.

LBM.

(Grootspoor); afkorting van Landelijk Bureau Materieel. Dit bureau bestond van 2000 tot 2007. Het bureau is overgegaan naar het MBN (Materieel Besturingscentrum NedTrain). Dient voor technische ondersteuning van rijdend personeel. Het MBN bestond van 2007 tot 2010. Daarna ging het over naar het OCCR. (3)

LWB.

(Grootspoor); afkorting van Leider werkplekbeveiliging. De Leider Werkplekbeveiliging heeft de leiding over iedereen op de werkplek ten aanzien van de veiligheid; onderhoudt het contact met de Treindienstleider; de Controleur veilige berijdbaarheid; Veiligheidsman, Grenswachter, Werktreinbegeleider; en bij Spanningsloosstelling met ploegleider of bevoegd persoon in kader van het Voorschrift voor Werkzaamheden aan of in de nabijheid van Spanningsvoerende delen (VWS). (5) Meer over LWB.

LDR.

Afkorting van Light Dependend Resistor. Component die op licht reageert. Bij weinig licht heeft de ldr een hoge weerstandswaarde (meerdere MegaΩ's.) Bij toenemende belichting wordt de weerstandswaarde steeds lager. (3) Meer over LDR.

LED.

(Engels); afkorting van Licht Emitting Diode. In het Nederlands: Licht Emiterende (=uitstralende) diode. (3) Zie het artikel Wat is een led Meer over de led.

LFCM.

Large Flat Commuter Motor. Aanduiding voor elektromotoren met grote schijfcollector, de zogenaamde "pannenkoek-motoren" uit bijv. de Lima-locs.

LLT.

(Spoorjargon); afkorting van LosseLocTrein. Het laten rijden van losse locs probeert men te vermijden. Liever geeft men een loc mee aan een trein die dezelfde kant op moet. Dat scheelt een machinist en het legt minder beslag op de capaciteit van het spoor. Men zegt dan dat men een locomotief "in opzending" meegeeft: zo'n locomotief helpt niet mee met het trekken van de trein. (4)

LLV.

(Grootspoor); LLV is de afkorting van Leider Lokale Veiligheid. Ondersteund de LWB op een eigen werkplek, iedere werkplek binnen en buitendienststelling heeft een LLV. (5) Meer over LLV.

LM.

Afkorting van ledig materieel. Dit is reizigersmaterieel dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord. (3) Meer over ledig materieel.

LO.

Zie: Lastgeving Overweg.

LOB.

Afkorting van lengte over buffers, de totale lengte van een rijtuig/wagen/loc gemeten over de buffers.

Loc.

Afkorting van locomotief. (1) Eén loc is géén trein. Pas wanneer er achter een loc één- of meer wagens gekoppeld zijn, is er volgens de dienstregeling sprake van een trein. Zie ook Loctrein.

Locomo-.

Afkorting van locomotor. (1).

Lok.

Zie: Loc.

LoPi.

Afkorting van Lok Pilot®. Merknaam van de firma ESU. Dit is een locdecoder. Meer over LokPilot.

LVS.

Lastgeving Verkeerd Spoor Men spreekt alleen over "verkeerd spoor" als de trein rijdt in een richting waarin geen beveiliging aanwezig is. De machinist heeft daarvoor een schriftelijke instructie nodig: een "LVS". (4) Meer over Verkeerd spoor

Laadkisten

DAF maakte voor de Nederlandse en Belgische Spoorwegen de DAF-losser (1936) voor het huis-aan-huistransport van laadkisten, een voorbode van het huidige containervervoer. DAF bouwde destijds nog geen trekkers; er werd gebruik gemaakt van trekkers die door Ford Amsterdam waren gebouwd. (4) Meer over laadkisten.

Laadperron

Een laadperron is een vloer aan- of in het gebouw die zich op dezelfde hoogte (1,22 m) als de vloer van een goederenwagen bevindt, zodat het laden en lossen van de goederenwagen met een heftruck, pompwagen of steekwagen direct mogelijk is.

Laag

(Elektronica); in de meeste digitale elektronica gebruikt men de aanduiding laag, waarbij een spanning lager dan 0,5 volt gezien wordt als een logisch laag signaal (een "0"). Zie ook: hoog.

Laadweg

Weg langs het spoor t.b.v. het laden van een goederenwagen vanuit een wegvoertuig. Zie ook Losweg.

Laag gefundeerd

Een fundering van het landhoofd van een constructie nabij maaiveld. De aanlegdiepte is dus beneden het maaiveld is gelegen.(2) Meer over laag gefundeerd.

Lading

Lading (ook vracht) is materiaal dat vervoerd wordt. Goederenwagens, vrachtwagens, vrachtvliegtuigen en vrachtschepen hebben vracht of lading aan boord. De totale hoeveelheid materiaal heet de belading. (3) Meer over lading.

Ladingmal

Stalen constructie die de vrije ruimte omgrenst. Door goederenwagens door deze mal te bewegen, kan men zien of de lading binnen het vrije profiel valt, gelijk aan het voorschift van het land van bestemming. (4) Meer over Ladingmal.

Lak

Lak of houtlak, is een harsachtige substantie die wordt gebruikt om hout te beschermen tegen inwerkingen van buitenaf, die van zowel klimatologische als mechanische aard kunnen zijn. Lak bestaat uit hars opgelost in een weekmaker. Deze hars kan zijn: 1. op basis van alkydharsen. 2. op basis van kunststof, zoals polyurethaan of acryl. Als weekmaker wordt bij alkydhars meestal terpentine gebruikt. De moderne kunststoflakken zijn meestal op waterbasis. Er zijn ook lakken die als basis natuurlijke grondstoffen hebben. (3) Meer over lak.

Lakdraad

Draad voorzien van een laagje lak ter isolatie. Juiste benaming: Wikkeldraad.

Lamellen

(Elektrotechniek); de geïsoleerde lamellen in een elektromotor. De lamellen vormen samen de collector. Zie Collector.

Lampenist

Man die de front- en sluitseinen op de treinen plaatst en van de treinen haalt, en die deze lampen verzorgt, bijvult en dergelijke. (1)

Lampisterie

Plaats waar de (trein)lampen bewaard, schoongemaakt, gevuld en uitgegeven werden. Dit oude woord wordt nog wel gebruikt in relatie tot locaties waarbij de bodem mogelijk verontreinigd is. (Lampisterie is een verouderd woord). (2)

Landhoofd

Een landhoofd, ook wel "bruggenhoofd", vormt de overgang van een grondlichaam naar een brug, sluis of viaduct. Het landhoofd bestaat uit de volgende onderdelen: de feitelijke "landhoofdbalk", "vleugelwanden" en "stootplaten". Het landhoofd verzorgt de ondersteuning van de feitelijke brug. (3) Meer over landhoofd

Landschapsbouw

(Modelspoor); Verzamelnaam voor materialen en kant-en-klaar producten, als strooisel, boompjes, figuren en huizen voor het maken van het gewenste landschap. Zie het artikel Landschapsbouw.

Lange kan

Een lange kan is een smeerkan met lange olietuit, met klepje om olie af te sluiten. (1)

Langsketel

(waarschijnlijk uit het Duits. "langkessel"): ronde ketel, gedeelte waar de vlampijpen doorheen lopen. (1)

"Laser"

( Engels); afkorting van Licht Amplification by Stimulated Emission of Radiadion. Vertaald komt het neer op: "lichtversterking door gestimuleerde emissie (uitzending) van straling". Dit is bijvoorbeeld een laserdiode. De laserdiode zend, met behulp van een ingebouwde halfdoorlatende spiegel, in één richting licht uit met meestal maar één frequentie oftewel monochroom licht. Er zijn ook lasers die licht met meerdere frequenties uit kunnen zenden. De lichtintensiteit is vaak zo groot, dat de kans heel erg groot is dat blijvende schade optreed aan de ogen, wanneer er direct ingekeken wordt! (3) Meer over Laser

Laptop

Een laptop, schootcomputer of notebook is een draagbare computer die op schoot kan worden gebruikt. Laptops worden vooral gebruikt door mensen die op verschillende locaties met hun computer werken. In de praktijk worden laptops vaak op een bureau of tafel geplaatst. (3) Meer over laptop.

"Lasercutting"

( Engels); het met behulp van een laser snijden van materialen. Zie: Lasersnijden.

Lasergraveren

Het graveren van bijvoorbeeld steentjesmotief in gips met behulp van een laser. Zie het artikel Lasersnijden en -graveren. Meer over lasergraveren.

Laserprinter

Een laserprinter drukt tekst en afbeeldingen af door toner (zwart of gekleurd poeder) aan het papier te hechten. Oorspronkelijk maakten printers hierbij gebruik van laserlicht (vandaar de naam), maar in het spraakgebruik worden ook led-printers "laserprinters" genoemd. (3) Meer over laserprinter.

Lasersnijden

Het snijden van materiaal door middel van een elektromagnetische stralingsbron (laser). (3) Meer over Lasersnijden .

Lasplaat

Onderlinge verbindingsplaat van spoorstaven.

Lassen

Lassen is het verbinden van materialen door middel van druk en/of warmte. (3) Meer over Lassen.

Lastgeving

(voorgedrukte) opdrachtbrief voor de machinist, waarin afwijkende situaties en hoe daar te handelen vermeld staan. bijv.: "lastgeving onveilig sein": sein nr. x mag in onveilige stand gepasseerd worden. (1) Ook: lastgeving AKI/AHOB/AOB.

Lastgeving AKI/AHOB/AOB

Zie Lastgeving Overweg.

Lastgeving Overweg

(afgekort: LO); op deze lastgeving (tegenwoordig noemt men dat aanwijzing) staat de betreffende overweg in kilometers en hectometers aangegeven. Meer over Overweg. (4)

Lastregeling

(Modelspoor); een lastregeling is een regelcircuit in een locdecoder, dat tracht het toerental constant te houden bij toenemende of afnemende belasting (bijvoorbeeld op een helling), zodat de rijsnelheid (nagenoeg) constant blijft.

Lat

1. Seinpaal. "voor de lat lopen:" met een trein voor onveilig sein komen te staan. zie ook: "paal".
2. regulateurhandel. "aan de lat staan:" de regulateur, en dus de loc bedienen. vandaar: machinist zijn; "lat open/dicht:" regulateur open/dicht. In België kent men het woord "lat" niet in deze betekenissen. Zie ook: "schop." (1)

"Latch"

(Elektronica); Engelse term die "grendel" of "vergrendeling" betekent. Een latch behoud zijn toestand totdat er een resetpuls op zijn "r"-ingang komt. Meer over latch.

Latching relay

(Elektronica); Engelse term voor een "latch relais" ook wel: "bistabiel relais". Een "latching relay" is een relais dat zijn status behoudt nadat het is geactiveerd (bekrachtigd wordt). Elke keer dat het relais bedient wordt, zal de toestand waarin het relais zich bevindt blijven bestaan (=vergrendeld) ​​totdat het relais opnieuw wordt bekrachtigd.
Er bestaan twee typen latching relais:
1. met twee spoelen.In dit typehouden twee tegengestelde spoelen met een over het midden geplaatste veer of permanente magneet de contacten op hun plaats nadat de spoel is uitgeschakeld. Een puls naar de ene spoel schakelt het relais in, en een puls naar de tegenoverliggende spoel schakelt het relais uit.
2.Een ander type (met één spoel) heeft een remanente kern die de contacten in de werkende positie houdt door het remanente magnetisme in de kern. Dit type vereist een stroompuls met tegengestelde polariteit om de contacten te ontgrendelen. Meer over latching relay. Engels.

"Lay-out"

1. (Engels); Opmaak. Grafische visualisatie van een ontwerp.
2. Een sporenplan (alleen de rails) of een baanplan (het geheel van rails, scenery, onderbouw en eventueel de bedrading) is dus een lay-out.

"Layout"

Zie: "Lay-out".

Ledikantje

Ledikant was de bijnaam van de locomotieven van de serie NS 6700. Zie: "Ezeltje." (1)

LED batten

(Engels); LED batten is de benaming voor een langwerpige, platte armatuur waarin leds (of ledstrips) gemonteerd zijn. De kleur van het licht wordt aangegeven met "kleurtemperatuur". (3) Zie ook: CCT. Meer over LED batten.

Ledlamp

Een ledlamp is een vorm van solid-state lighting (afgekort: "SSL"), opgebouwd uit een groep van leds ("licht-emitterende diodes"). De ledlamp is herkenbaar aan een schroef- of bajonetfitting. De karakteristieken van de toegepaste leds in de lamp bepalen, samen met de stralingshoek, de lichtstroom, lichtsterkte en kleurweergave. Ledlampen zijn leverbaar met E14 fitting of E27 fitting of GU5.3_steekvoet of GU10 bajonetvoet. De gangbare ledlampen hebben een diameter van ca. 50 mm. Ze zijn leverbaar voor 12 volt en 230 volt~. (3) Meer over ledlampen.

Ledlampen

1. Bij het grootspoor worden deze gebruikt ter vervanging van de gloeilampen in de frontseinen van het rollend materieel.
2. Worden o.a. gebruikt als huiskamerverlichting en in straatverlichting. Zie ook: Ledlamp. (3) Meer over ledlampen.

Led-strip

Een led-strip is een flexibele printplaat met SMD-led's (surface-mount light-emitting diodes) en andere componenten, meestal voorzien van een zelfklevende achterkant. (3) Meer over led-strip. (Engels)

Ledverlichting

Verlichting (verlichtings-armatuur) waarin leds toegepast zijn, zoals bijvoorbeeld in "led battens". (3) Zie ook: Wat is een led Meer de over led.

Leeg materieel

Dit is reizigersmaterieel dat in principe overgebracht wordt zonder reizigers aan boord, dus tijdelijk niet in gebruik is voor reizigers. (3). Zie ook: LM.

Leem

Leem is een grondsoort die voornamelijk bestaat uit silt (deeltjes met korrelgrootte tussen de 2 en 50—64 micrometer). In de volksmond wordt met "leem" vaak materiaal fijner dan zand bedoeld. (3) Meer over leem.

Leerling

Stoker, leerling-machinist. "Bevoegd leerling:" leerling die het examen voor machinist met goed gevolg heeft afgelegd en dus bevoegd is om het werk van de machinist te doen. (1)

Leibaan

Metalen baan, waar de kruiskop over heen en weer loopt en door geleid wordt. (1)

Leibus

Stopbus in het voordeksel van de cilinder, waarin de zuigerstang heen en weer gaat. De bus is geleider van de zuigerstang bij de types waarin de zuiger "gedeeltelijk" dragend is. (1)

Leidingonderbreker

Berijdbare onderbreking in de "bovenleiding".

Lekkageproef

Remproef waarbij gecontroleerd wordt of de lekkage van de treinleiding van de zelfwerkende luchtdrukrem zich binnen de toelaatbare marge bevindt.

Lemmerboten

Bijnaam voor de locomotieven van de serie NS 8400; de reden voor deze bijnaam is onduidelijk. Ook: "bergklimmers, bergkruipers, strijkijzers". (1)

Lengteschaal

Afwijkend van de normale schaal waarin een model wordt uitgebracht, maakt men de lengte van een rijtuig vaak in de schaal 1:100. Door toepassing van deze lengteschaal kan men toch een realistische samenstelling van lange rijtuigen op een baan verwezenlijken.

"Levier"

(België, <<Fr.): ganghandel. "de Levier vooruit: "het ganghandel in de stand, waarbij de locomotief vooruit rijdt. "de Levier in de hoek:" het ganghandel in de stand die max. vulling aan de cilinders geeft. (1)

LEXAN

Merknaam. LEXAN®, geproduceerd door Sabic, is een praktisch onbreekbare kunststofplaat, vervaardigd van de kunststof polycarbonaat. Deze onderscheidt zich van andere kunststoffen door haar optische zuiverheid in combinatie met een zeer hoge slagvastheid. Lexan® platen zijn maar liefst 250 maal sterker dan glas van dezelfde dikte. Lexan-UV is de bekendste merknaam voor het materiaal polycarbonaat-UV.
Transparante polycarbonaat-UV-platen onderscheiden zich door de optische zuiverheid, de hoge gebruikstemperatuur en een zeer hoge slagvastheid. Polycarbonaat-UV is 250 keer sterker dan glas en is daardoor uitermate geschikt voor inbraak- en vandalismepreventie en andere doeleinden waarvoor een grote sterkte is vereist. Zie ook: Makrolon en Axxis. Meer over Lexan®

"Licht" (grootspoor)

"Licht rijden:" rijden met weinig geopende regulateur en een kleine vullingsgraad, waardoor weinig stoom verbruikt wordt, en waarbij de slagen van de zuiger "licht" klinken; zo kan men rijden met "lichte" treinen; tegengesteld: "zwaar" rijden. (1)

Licht

Licht is elektromagnetische straling in het frequentiebereik dat waarneembaar is met het menselijk oog. Het niet zichtbare infrarood, met een iets lagere frequentie, en ultraviolet, met een iets hogere frequentie, worden soms foutief als "infrarood licht" en "ultraviolet licht" aangeduid. (3) Meer over licht.

Lichtdiode

Zie: Led.

Lichtgeleider

Kunststof (rond)staaf die licht geleidt. Wordt o.a. gebruikt in modeltreinen om het licht van een lampje of led te geleiden naar de front of achterseinen. De lichtgeleider bestaat uit PMMA (PolyMethylMethAcrylaat) en daaromheen zit een flinterdun laagje van een ander acrylaat, wat de interne reflectie verbetert. Het materiaal is te vinden onder de verzamelnaam "Polymer Optical Fibers" en wordt ook wel als POF-kabels (zie [1]) aangeboden.

Lichtsein

1. Sein dat werkt door een bepaalde kleur licht te tonen; zie ook: "armsein" en "daglichtsein". (1)
2. Een vast sein waarvan de beelden door lichten worden getoond. (2) Zie ook het artikel Lichtseinen.

Lichtseinstelsel 1946

Een door Ing. J.H. Verstegen ontwikkeld stelsel. Zie het artikel Lichtseinen. Meer over Lichtseinstelsel 1946. (4)

Lichtseinstelsel 1955

Jaar van aanpassing van het oude lichtseinstelsel uit 1946. Zie het artikel Lichtseinen.

Lichtsluis

(Elektrotechniek); een lichtsluis is een combinatie van lichtbron en lichtsensor om vast te stellen of zich daartussen een voorwerp bevindt. (3) Meer over de lichtsluis.

"Light Rail"

Een railgebonden openbaar vervoersysteem, dat ligt tussen de klassieke treingebruik aan de ene kant en een metro/sneltram aan de andere kant. Lightrail is dus een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. Lightrailvoertuigen kunnen zich sneller van halte naar halte bewegen. Dit komt doordat de voertuigen lichter zijn dan de huidige treinen. (2) Meer informatie: Meer over Lightrail. (2)

LightRail

Lightrail (ook: light rail of lichte rail) is een, uit Amerika stammende, term voor vervoerssystemen met als kenmerk lichte eigenschappen (gewicht trein, rails en andere onderbouw), in tegenstelling tot heavyrail (heavy rail of zware rail). In Nederland rijdt lightrail bijvoorbeeld tussen Gouda en Alphen aan de Rijn (RijnGouwelijn). Het is een tussenvorm van tram, trein en metro en kan zowel op het treinspoor (normaal spoor) als op het metro- of tramnet rijden. Meer over LightRail. (2)

Ligrijtuig

Een rijtuig bestaande uit coupés voorzien van omklapbare ligbanken; ook wel "couchetterijtuig" genoemd. (3) Meer over ligrijtuig.

Lijm

Een Lijm, kleefmiddel of adhesief is een tussenstof die twee of meer delen permanent aan elkaar bevestigt.
Een lijm kan zowel een natuurlijke als een kunstmatige oorsprong hebben. Enkele moderne lijmen zijn extreem sterk en zeer belangrijk in moderne constructies en in de industrie. (3). Meer over lijm.

Lijmen

Het verbinden/bevestigen d.m.v. lijm. Lijmen is, anders dan lassen en solderen, een verbindingstechniek die bijna alle materialen met elkaar verbinden kan. (3) Meer over Lijmen.

Lijn

Afkorting van "spoorlijn". (3). Zie: Spoorweg

Lijnbedrijf

Groepering van rijrichtingen op een viersporig baanvak, volgens het principe heen-terug-heen-terug. (2) Meer over Lijnbedrijf. Zie ook: Richtingbedrijf.

Lijnwerkplaats

Werkplaats voor eenvoudig onderhoud aan rollend materieel. (3) Meer over lijnwerkplaats.

"Limburgs"

"Limburgs vuil:" briketten afkomstig van de mijnen Laura en Vereniging Eygelshoven te Limburg. Deze briketten gaven een "vuil" vuur met veel slakken. (1)

Lineair

Lineair betekent "rechtlijnig" (Latijn: linearis, "uit een lijn bestaand"). Een verschijnsel dat zich in zekere zin rechtlijnig ontwikkelt, wordt wel "lineair" genoemd. Een lineair verband is een relatie die continu toe- of afneemt. (3) Meer over lineair.

Lineaire voeding

Bij een lineaire voeding, geschikt voor het lichtnet, vindt de benodigde spanningsaanpassing doorgaans plaats door een transformator. Zulke voedingen zijn, afhankelijk van de toepassing, relatief eenvoudig van uitvoering, maar zwaar door de bij de frequentie van het lichtnet (50 Hz) benodigde grote ijzerkern in de transformator. Voor gelijkspanning is vervolgens gelijkrichting nodig, wat met behulp van 4 dioden (bruggelijkrichter) wordt gedaan. Meestal volgt dan afvlakking door één of meerdere elco"s. Vaak wordt er door een elektronische schakeling voor regeling, stabilisatie en beveiliging gezorgd. Het rendement van deze voedingen is in het algemeen lager dan bij schakelende voedingen. (3) Meer over voeding.

Linkerspoor beveiliging

Een spoorlijn met twee sporen, waarvan beide sporen geschikt zijn om in beide richtingen te gebruiken, en de linkerrijweg is beveiligd met voorsein en hoofdsein. (3) Meer over linkerspoorbeveiliging.

Linksleidend wissel

Een wissel waarbij de afgebogen wisseltong naar links leidt. Het andere Woorden - S#Spoor

Litze

Litzedraad is een soepele elektrische draad met samengestelde kern, als tegenhanger van draad met massieve kern. Het woord is overgenomen uit het Duits. (3) Meer over litze.

Live steam

Live steam is stoom onder druk, verkregen door het verhitten van water in een stoomketel. De stoom kan worden gebruikt om stationaire of bewegende apparatuur van stoom te voorzien. (3) Meer over live steam. (Engels).

Lokaallijn

Een lokaallijn is een lokaalspoorweg.

Lokaalspoorlijn

Een lokaalspoorlijn is een lokaalspoorweg.

Lokaalspoorwegen

Lokaalspoorwegen en interlocale tramwegen stammen uit de periode 1850 – 1925. Ze waren lichter van bouw dan de hoofdspoorwegen, waardoor niet alle krachtvoertuigen op deze spoorwegen waren toegelaten. Ook was de snelheid begrensd, evenals de beveiliging.

De meeste lijnen ontsloten plaatsen waar nauwelijks vervoervraag was en zijn in de daarop volgende decennia gesneuveld in de concurrentieslag met het opkomende wegverkeer (autobusdiensten). De resterende lijnen zijn na de Tweede Wereldoorlog door de NS en stadstrambedrijven overgenomen. Maar de lokaalspoorwegen worden in de wet nog steeds genoemd. (3) Meer over lokaalspoorweg.

Locdecoder

Zie: Decoder.

Locomotief

Een locomotief is elk voertuig voorzien van een voortbewegingsinrichting, hoofdzakelijk bestemd en ingericht om andere voertuigen op spoorstaven voort te bewegen en niet zelf ingericht voor het vervoer van personen, bagage, goederen, post of levende dieren, of een combinatie hiervan. (2)

Locomotief-depot

Depot, alléén voor locomotieven. Zie het artikel Het locdepot.

Locomotor

Twee-assig locomotiefachtig voertuig dat wordt aangedreven door een benzine- of dieselmotor. samenvoeging van "locomotief" en "motor." (1)

Loctrein

Een trein van twee of meerdere -locomotieven, die gekoppeld rijden, zonder wagens of rijtuigen. Alleen de eerste loc geeft tractie, de andere loc(s) wordt/worden gesleept. Binnen de dienstregeling aangegeven als LLT: LosseLocTrein.

Locwissel

Het vervangen van de locomotief tijdens de reis. de nieuwe (andere) loc wordt aan dezelfde kant bijgeplaatst. (4) Meer over Locwissel.

Lodewijk

"Sein Lodewijk": "codenaam ter aanduiding van "sein luchtgevaar", dat in de bezettingstijd 1940-1945 gegeven werd wanneer beschieting van een trein door vliegtuigen plaats zou gaan vinden. Ook (afgekort) "SL." Dit sein werd gegeven door een gele vlag met een diagonale helderblauwe streep te tonen. (1)

Logische schakeling

(Elektronica); Een logische schakeling is een elektronische schakeling, bestaande uit logische operatoren zoals NOT-, AND-, NAND-, OR- en-of NOR-poorten, waarmee het verband tussen de in- en uitgangsgrootheden ondubbelzinnig bepaald kan worden. (10) We hebben hier te maken met "logische poorten". Zie ook TTL. Meer over logische poorten.

Logische uitgang

(Elektronica); term die gebruikt wordt bij TTL. Een uitgang kan een hoog (logische 1) of laag (logische 0) spanningsniveau aannemen. "Laag" is maximaal 0,4 V. "Hoog" is minstens 2,4 V. Bij een decoder is de "hoog"-toestand van de logische poort(en) meestal 5 volt. (3) Zie ook: Logische schakeling. Meer over logische uitgang.

Lokloods

(ook locomotievenloods). Gebouw om locomotieven en ander materieel in op te bergen (=te stallen). (3) Zie punt 10 in het artikel Het stoomlocomotievendepot.

Lokomo-

Zie: locomo-. (1)

Loksound

Merknaam van de firma ESU. Digitale loc- en geluidsdecoder in één enkele compacte behuizing. Meer over LokSound.

Lontjesijzer

Fakkel, gemaakt van trekdraad met daaromheen gebogen doek of poetskatoen, waarin petroleum, voor verlichting; met "lontjes" wordt hier bedoeld het doek of de katoen, met ijzer het draad. (1)

Lood

"Geen lood stoom": veel te weinig stoom. (inhoudsmaat: 1½ lood = 4 kopjes). (1)

Loodloketten

Een loket is in de bouwkunde een constructie met een strook bladlood op hellende daken. Bij de aansluiting van een dak op een gemetselde schoorsteen of andere doorgaand metselwerk, kan door middel van loden slabben, die ook wel loketten genoemd worden, een waterdichte overgang worden verkregen. (3) Meer over loodloketten.

Loodnagel

Nagelvormige loden smeltveiligheid boven op de vuurkist. (1) Meer over loodnagel.

Loodplug

Beveiliging tegen te hoge temperatuur in de stoomketel. (3) Meer over loodplug.

Loods

1. Extra machinist, "tweede man" op de loc, die goed bekend is met de plaatselijke gesteldheid van een voor de gewone machinist onbekend baanvak.
2. Ander personeelslid, bijv. op een station, die plaatselijk zeer goed bekend is. (1)
3. Gebouw om locomotieven en ander materieel in op te bergen. (1) Zie het artikel Goederen op het station.
4. Gids.

Loods (opslag)

Een loods is een grote overdekte opslagplaats, meestal gebruikt voor handels- of industriële goederen. Het type gebouw is zeer groot en hoog vergeleken met een gemiddeld huis en heeft meestal grote inrijdeuren, zodat men er zonder probleem met een vrachtwagen naar binnen kan rijden. (3) Meer over de loods.

Loodslab

Een loodslab is een strook lood voor het maken van waterdichte aansluitingen, bijvoorbeeld tussen een dakkapel en het dak. (3) Meer over loodslabben.

Loopas

Niet aangedreven as op loc, waarmee gewicht gedragen wordt en schokken opgevangen worden. (1)

Loopcirkel

(Jargon); De buitenomtrek van een wiel, dus het gedeelte dat de rails raakt. Ook wel wieldiameter genoemd (niet te verwarren met flensdiameter).

Loopjongen

Motorrijtuig speciaal voor het vervoer van treinonderdelen naar de werkplaatsen, soort bezorgtrein. (1)

Loopkolen

Kolen waar bij verbranding kleine slakken uit lopen, die het rooster verstoppen. Om te voorkomen dat de loopkolen het rooster verstopten gooide men met een emmer grind op het roosterbed. Het grove grind verhinderde de slakken om tussen de roosterstaven te zakken. ook: "lopers." zie ook: "klonteren". (1)

Lopen

"Lopend vuur:" vuur met loopkolen, klonterend vuur.
2. (België): "de pijpen lopen:" de vlampijpen lekken, er loopt water uit. (1)

Lopers

Zie: loopkolen. (1)

Los

"Losse kar" zie: "kar" (1)

Lossen

Het losmaken van de remblokken van de wielen, door de remkraan op de loc te sluiten. Wellicht ontlening uit het Engels/Amerikaans ("to loosen" = "losmaken"); de luchtdrukremsystemen zijn van Amerikaanse origine;
2. lading weghalen uit wagen(s). (1)

Losspoor

Spoor langs de los- en laadweg.

Losweg

Een losweg is een weg langs het spoor t.b.v. het lossen van een goederenwagon op of in een wegvoertuig. Zie ook Laadweg.

Lovers Rail

Voormalig spoorbedrijf, dat slechts enkele jaren opereerde in Nederland. Dit was de eerste concurrent van NS. Lovers Rail reed tussen Amsterdam &mdasch; Haarlem (IJmuiden en Lisse).

Low-dropout

(Elektronica); een low-dropout-regelaar (LDO-regelaar) is een DC lineaire spanningsregelaar die zelfs kan werken als de voedingsspanning zeer dicht bij de uitgangsspanning ligt. (3) Meer over low-dropout. (Engels)

Luchtzuigklep

Klep waarmee lucht kan worden toegelaten in de cilinderruimte, om bij het rijden met gesloten regulateur het aanzuigen van verbrandingsgassen te verhinderen. In plaats daarvan wordt buitenlucht aangezogen; ook: "snuifklep"; zie ook: "cilinderomlooptoestel". (1)

Lummel

Draaibare verbindingspijp tussen loc en tender voor de aanvoer van water voor de ketel; "zijn lummel hangt er uit": de pijp is uit de houder geschoten. (1)

Lurk

Waterkolom, waaruit de loc kan "drinken", (lurken = zuigen, drinken). (1)

Lustron

(Chemie). Zie XPS. Meer over lustron].

Lyrabeugel

Zie: Sleepbeugel. (3) Meer over Lyrabeugel.
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 5 mei 2025 10:15 (CET)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Woorden_-_L&oldid=54520"